Beslenme bozukluğu, hastalık, depresyon, uykusuzluk ve vitamin eksikliğine dikkat… Unutkanlık ileri yaş hastalığı olmaktan çıktı; artık gençleri de tehdit ediyor. Bilgisayar ve cep telefonunun yoğun kullanımı unutkanlığı erken yaşlara çeken etmelerin başında geliyor. Unutkanlığın çok ciddi hastalıkların belirtisi olduğunu da unutmamak gerekiyor. Memorial Dicle Hastanesi Nöroloji Bölüm Uzmanlarımız, unutkanlık hakkında bilgi verdi.
Güçlü bir hafıza için bilgi ve beceriler yenilenmeli
Unutkanlık, hafızada depolanan bilgi ve tecrübelerin geri çağırılmasında yaşanan güçlükler olarak tanımlanabilir. Beyinde yaklaşık elli milyar kadar hücre bulunmaktadır ve bu hücreler birbirleriyle hep iletişim halindedir. İnsan yaşlandıkça beyin de yaşlanır ve hücre kaybına uğrar. Bu da bilişsel fonksiyonlarımızın eskisi gibi güçlü olmasını engeller. Ancak bilgi ve beceriler sürekli yenilendiğinde ve tekrarlandığında hafızada kalması ve hatırlanması daha kolay olur. Aksi takdirde kullanılmayan bilgiler bellekten zamanla silinir.
Akıllı telefon ve bilgisayar kullanımına uzun molalar verilmeli
Unutkanlıklar kişinin günlük yaşam aktivitelerini, kişinin performansını ve sosyal düzenini bozmadığı sürece büyük bir sorun yaratmamaktadır. Bunlardan birisinde aksama olduğunda sorunlar başlar ve mutlak tedavi edilmesi gerekir. Unutkanlık genelde ileri yaşın sorunları olarak görülse de günümüzde artık genç yaşlarda da rastlanmaktadır. Bunun en büyük sebebi geçenlerin akıllı telefon ve bilgisayar başında fazla vakit geçirmeleri olduğu söylenebilir.
Genç nüfusun bellek fonksiyonlarındaki tembelliğin nedenleri
- Bilgisayar ve akıllı telefonların yoğun kullanımı
- Depresyon, anksiyete, yoğunluk, stres, kaygılar
- Gereksiz birçok bilgi
- Uyku bozuklukları
- B12-D3 vitamin ve folik asit eksiklikleri
- Tiroit hormon bozuklukları
- Kafa travmaları
- Düzensiz yaşam tarzı
- Yanlış beslenme alışkanlıkları ve çevresel toksik maddelere maruz kalma
Unutkanlıkla birlikte öğrenme güçlüğü varsa doktora gidilmeli
Her unutkanlık bunama anlamına gelmez. Bunamadan şüphelenilmesi için unutkanlığın yanında öğrenme, oryantasyon, dil fonksiyonları, kişilik değişiklikleri gibi diğer bilişsel fonksiyonlardan en az bir tanesinde daha bozukluk olmalı ve bu bozukluklar hastanın sosyal ve iş hayatını etkileyebilecek kadar şiddetli olmalıdır. Bu durumda uzman doktora başvurmak gerekir.
Alzheimer bir yaşlılık hastalığı
Unutkanlığın nedenleri oldukça fazladır. Genç yaşlarda unutkanlığa yol açan nedenlerin tamamı ileri yaşlarda da unutkanlığa yol açabilir. Ancak, sadece ileri yaşlarda görülen ve unutkanlığa yol açan alzheimer, frontotemporal demans gibi bazı hastalıklar genç yaşlarda unutkanlığa yol açmaz.
Unutkanlık sinsi başlayan ve gelişen bir hastalık
Unutkanlık bazen sinsi başlar ve erken dönemlerde hasta ve yakınları tarafından kolayca fark edilmeyebilir. Hastalar erken dönemde önce basit şeyler unutmaya başlar, ancak bu durum pek dikkate alınmaz. İlerleyen zamanlarda kişinin bilişsel fonksiyonlardaki bozulma günlük yaşam aktivitelerini bozmaya ya da performansını düşürmeye başladığında önem kazanır ve o dönemlerde doktora başvurulur. Unutkanlığın erken fark edilmesi önemlidir, çünkü bazı unutkanlıkların erken dönemde tespit edilmesiyle tamamen tedavi edilebilir. Hatta basit şeylerin unutulduğu fark edildiğinde check-up yaptırılmasında büyük yarar olacaktır. Check-up yaptırıldığında normal bellek performans ölçümü yapılmış olur ve bu da ileride oluşabilecek bellek bozuklukları için referans olup erken tanıyı sağlayacaktır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 10 Mart 2021
Yayınlanma Tarihi: 19 Şubat 2016
