Hemoroid (Basur) Nedir? Neden Olur? Basura Ne İyi Gelir?

Hemoroid, rektumun altındaki damarların anüs üzerindeki baskı sonucu şişmesidir. Anal damarların ve dokunun şişmesi hemoroid olarak adlandırılır. Anüs çevresindeki damarlar basınç altında esneme eğilimindedir ve şişebilirler. Hamilelik, kabızlık, ıkınma ve uzun süre tuvalette oturma gibi anal bölgeye baskı yaratan durumlar hemoroidlerin şişmesine neden olur. 

Hemoroid (Basur) Nedir?

Halk arasında basur olarak da bilinen hemoroid, anal kanalın içinde veya anüs çevresinde yer alan kan damarlarının genişlemesi ve şişmesidir. Hemoroid, kanama, ağrı veya kaşıntıya neden olabilir, dış hemoroid ise anüs bölgesi ellendiğinde ele gelebilir. Aslında insanlar hemoroidle doğar ancak sadece şiştiklerinde ve büyüdüklerinde rahatsız edici semptomlar gösterirler. Bu da hemoroid ilerlediğinde yaşanır.

Hemoroid (Basur) Türleri Nelerdir?

Basur olarak da adlandırılan hemoroidler, anüsün çevresinde veya rektumun altındaki şişmiş ve iltihaplı damarlardır. Üç farklı hemoroid türü bulunmaktadır. Basur çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:

İç hemoroidler

Rektumun (kalın bağırsağın son kısmı) içinde bulunur. Ağrısızdırlar ancak kanama eğilimi göstermektedir.

Prolapsus hemoroidler

Diğer basur çeşitlerine göre daha şiddetli ve ağrılı bir iç hemoroid şeklidir. Damarlar, tuvalete gittikten sonra anüsün içinden geçerek vücuttan dışarı sarkmaktadır.

Dış hemoroidler

Anüs çevresindeki derinin altında küçük kanamalar meydana gelebilir. Oluşan sert topaklar dış hemoroid olarak adlandırılmaktadır. 

Hemoroid (Basur) Neden Olur?

Kabızlık, uzun süreli ishal, uzun süre ayakta durmak, tuvalette uzun süreler oturmak, yaşlanma, acılı-baharatlı gıdalar tüketmek, lif oranı düşük beslenme alışkanlığı ve pelvik basınç gibi karın ve alt ekstremiteler üzerinde baskı oluşturan zorlamalar damarların şişmesi ve iltihaplanmasına yani hemoroide neden olur. Ayrıca genetik yatkınlık, obezite veya aşırı kilo ve hatta hapşırmak ve öksürmek de hemoroidi ilerletebilen durumlardır. 

Hemoroid (Basur) Belirtileri Nelerdir?

4 evrede belirtiler gösteren hemoroidin her evresi bir önceki evredeki belirtileri sürdürür. Basur sorunu yaşayan kişilerde görülen belirtiler makatta ya da dışkıda parlak ve açık kırmızı renkte kanama, ele gelen kitle, kaşıntı, akıntı ve ileri evrelerinde ağrı ve sızlamadır.

Hemoroid yani basurun en yaygın belirtileri şunlardır:

• Makatta ve/veya dışkıda parlak ve açık kırmızı renkte kanama
• Makatta ele gelen şişlik
• Anüs bölgesinde kaşıntı
• Akıntı ve ıslaklık hissi
• Ağrı ve sızlama basurun en yaygın belirtileridir

Dışkılama sırasında ıkınma ya da zorlanma ile dışkının damar duvarına yaptığı travma sonucu basur kanaması görülür. Bu kanamayı ya tuvalette ya da dışkıya bulaşmış şekilde görmek mümkündür. Kan parlak ve açık kırmızı renkte olur.

Bu şikayetlerle başvuran hastalarda anal fissür, perianal fistül, perianal abse ve tromboz görülen diğer hastalıklardır. Ağrı iç hemoroidleri belirtileri arasında çok geç bir bulgudur. Başlangıç döneminde ağrı varsa tromboze hemoroid, perianal abse, anal fissür akla gelmelidir. 

Hemoroid Tanısı Nasıl Konulur?

Genel cerrahi uzmanına başvuran hastanın şikayetleri dikkatlice dinlendikten sonra yapılan anal muayene genellikle genç hastalarda tanı için yeterlidir. Rektal kanama şikayeti ile gelen hastalara rektoskopi önerilir. Kırk yaş ya da üstü kabızlık şikayeti ile gelen ve yapılan anal muayenesinde hemoroid saptanan tüm hastalarda kolonoskopik tetkik önerilmektedir. Her zaman altta yatan bir kalın barsak tümörü olmadığı ekarte edilmelidir. Unutulmamalıdır ki hemoroid tek başına kalın barsak kanserinin belirtisi olabilir.

Hemoroid Nasıl Geçer?

Hemoroid Şikayetlerini Azaltan Öneriler

Hemoroidin tedavisi, hastalığın seviyesine göre farklılık gösterir. Hastalığın erken evresinde bol sıvı alımı, diyet, ağrı kesiciler, steroid içeren fitiller ve kremler etkilidir. Ayrıca 'oturma banyosu' denilen sıcak su banyosunun yanı sıra kabızlığı olan hastalarda lifli gıdaların tüketilmesi, şikayetlerin azalmasını sağlar. 

Hemoroid Hastaları Nelere Dikkat Etmeli? (Basura ne iyi gelir?)

1. Hemoroid kaynaklı şikayetlerin etkisini azaltmak için beslenme tarzı değiştirilmelidir. Zeytinyağlı yemekler ve lifli besinler tüketilmeli, günde 2-3 litre su içilmelidir. Tuvalette uzun süre kalınmamalıdır.
2. Kırmızı et tüketimi mümkün olduğunca sınırlandırılmalıdır. Bunun yanında hamur işi, pilav ve makarna gibi karbonhidrat ağırlıklı yiyecekler de azaltılmalıdır.
3. Dış hemoroid genelde uzun süre oturan ofis çalışanları ve uzun yol şoförlerinde görülmektedir. Hemoroidin sağlık sorunu haline gelmemesi için mümkünse uzun süre oturmaktan kaçınmak önemlidir.
4. Kronik kabızlığı olanlar, gebeler ve aileden gelen genetik yatkınlığa sahip bireylerde hemoroid olma sıklığı yüksektir. Bu gruptakilerin hastalık ortaya çıkmadan yaşam tarzlarını düzenli hale getirmeleri önem taşımaktadır.
5. Acı biber ve bazı baharatlar hemoroid sorunu olan bölgeyi tahriş etmektedir. Acılı ve bol salçalı yiyecekler ile baharatların tüketilmemesi de basura iyi gelmektedir.

Hemoroid Kaşıntısına Ne İyi Gelir?

Hemoroid kaşıntı ve yanma yapabilmektedir. Kaşıntıyı hafifletmenin ilk adımı kaşımayı durdurmak olacaktır. Sürekli kaşıma bölgeye daha fazla zarar vererek ve sorunu daha da kötüleştirebilir.

Kaşıntıyı azaltmanın bazı yolları şunlardır:

• Hemoroid kaşıntısı için bir küveti ılık suyla doldurup, küvete oturmak
• Anal bölgenize soğuk kompres uygulanabilir
• Doktor onaylı reçetesiz bir krem ​​ya da merhemler

Hemoroid (Basur) Nasıl Önlenir?

Hafif ve kolay def-i hacetin sağlanması hemoroidden korunmayı sağlayabilir. Basura iyi gelen yiyecekler bol meyve, sebzedir. Özellikle protein tüketimi özellikle de et tüketimi azaltılmalıdır. Egzersiz mutlaka yapılmalıdır. Bol su içilerek, baharatlı yiyeceklerden, alkolden uzak durularak hemoroid riski azaltılabilir.

Hemoroid (Basur) Nasıl Tedavi Edilir?

Hemoroid dört evreden oluşur. Bir ve ikinci evredeki hastalara ilaç tedavisi, yaşam tarzı değişikliği önerilir. Hemoroid tedavisinde, hemoroid pomadı, hemoroid kremi, basur kremi, hemoroid fitil ya da ağızdan alınan ilaçlar reçete edilir.

Hasta ilaç tedavisine yanıt vermediğinde hemoroid yani basur ameliyatı diğer bir tedavi yöntemi olarak uygulanabilir. İleri evredeki yani basur memesi iyice dışarı sarkmış olanlarda, cerrahi dışı tedavilere yanıt vermeyen hastalarda dışarı sarkmış bölge çıkarılır veya stapler yöntemiyle olması gereken yere asılarak cerrahi müdahele gerçekleştirilir. Band ligasyonu, skleroterapi, lazer ve radyofrekans yöntemleri uygulanabilmektedir.

Lazer hemoroidopeksi yönteminde hemoroid paketleri kesilip çıkarılmadan, hemoroide giden damarlar yakılır. Böylece vücudun ihtiyacı olan dokular korunmuş olur. Daha hızlı iyileşmeyi sağlayan bu yöntemin dezavantajı ise maliyettir. 

Ameliyatsız Hemoroid (Basur) Tedavisi Mümkün Mü? 

Hemoroid hastaları genelde hekime çok geç başvurmaktadırlar. Ameliyat olacaklarına dair bir önyargıları ve korkuları vardır. Halbuki bizim sistemimizde hastaların sadece yüzde onu ameliyat olmaktadır. Hemoroid yani basur tedavi edilebilir bir hastalıktır. İleri teknoloji ve deneyime karşın, anal bölge çok duyarlı bir doku yapısına sahiptir ve her türlü cerrahi girişim az ya da çok ağrı ve hassasiyete yol açmaktadır. Bu nedenle zorunlu kalmadıkça ameliyat yoluna gidilmemektedir. 

Günümüzde pek çok hemoroid vakası; Band ligasyonu (ayaktan uygulanan hemoroid köklerinin bantlanması), İnfrared koagülasyon (lazer tedavisi), Skleroterapi(hemoroidlerin köklerine kurutucu madde injeksiyonu) gibi yöntemlerle iyileştirilebilmektedir. Bunlar ağrısız günübirlik işlemlerdir. Herhangi bir doku kesilip çıkartılmamakta ve doğru uygulandıklarında hastaların çoğunun ameliyatsız iyileşmesini sağlamaktadır. Öncelikle hasta ile doğru iletişim kurulması gerekmekte, uygun diyet, sıcak banyolar, bazı ilaçlarla hastalık yatıştırılmakta ve hastalığın küçülmesi sağlanmaktadır. Bu şekilde önce hastalık kontrol altına alındığında daha basit girişimlerle sorun çözülebilmektedir. Buna ek olarak hemoroide eşlik eden başkaca patolojilerin –özellikle kadınlarda barsak fıtığı (rektosel) gibi-atlanmaması gerekmektedir.

Hemoroid (Basur) Ameliyatı Sonrası Nelerden Kaçınmalı?

Hemoroid (basur) ameliyatı sonrasında kabız sorunu ya da dışkılamada zorlayacak gıdalardan kaçınmak gerekmektedir. Basur ameliyatı sonrasında hasta, beslenme şeklini düzene sokarak, tahıllı gıdalar, meyve, sebze ve kuruyemiş tüketimine ağırlık verebilir. 

Hemoroide ilişkin sık sorulan sorular 

Hemoroid kaşıntı yapar mı?

Hemoroid (basur), genel olarak tuvalette uzun süre oturma ve bağırsak hareketleri sırasında ıkınma ile ilişkilendirilmektedir. Hemoroid hem ağrılı hem de kaşıntılı olabilir.

Hemoroid kaşıntısı neden olur?

Hemoroid kaşıntısı genellikle dış hemoroidlerde veya iç hemoroidlerde ortaya çıkmaktadır. Kaşıntı birkaç faktör tarafından tetiklenebilir.

• Hemoroid, inflamatuar (iltihaplanma) bir reaksiyona neden olabilir. Kaşıntı gibi semptomlara ortaya çıkaran iltihaplanma ile şişme meydana gelebilir.
• Dış hemoroid, kan pıhtıları geliştirebilir. Bu pıhtılar genellikle kendi kendine çözülür, fakat kaşınan veya tahriş olmuş bir cilt bırakabilmektedir.
• Anüsten mukus akıntısı hemoroid belirtisi olabilir. Dışkıda olduğu gibi, bu mukus yanlışlıkla (özellikle gaz çıkarırken) dışarı sızabilmektedir. Bu durum tahrişe ve kaşıntıya neden olabilir.

Hemoroid memesi patlatılır mı?

Hemoroid, büyük ve anüs dışında olsalar bile görmek oldukça zordur. Bununla birlikte, anüs çevresindeki tüm cilt lezyonları hemoroid değildir. Anal bölgesi hem bağırsak hareketlerinden hem de deriden birçok bakteriye maruz kalmaktadır. Hemoroid memesi patlaması yüzünden bu bölgede oluşacak açık bir yara enfeksiyona karşı çok savunmasızdır. Hemoroid meme patlatması hem iyileşme sürecini uzatır hem de acı verici olabilmektedir.

Dış basur memesi kendiliğinden geçer mi?

Dış hemoroidler nedir sorusunun yanıtı merak ediliyor. Dış basur olarak da bilinen dış hemoroid yaygın olarak uzun süre oturarak çalışanlarda görülen bir sorundur. Üzeri ince bir deri ile kaplı olan dış hemoroidal damarlar normalde hissedilmemektedirler. Herhangi bir nedenle makat kenarında bulunan bu hemoroidal damar yumaklarının birinin veya birkaçının içinde kan pıhtısı birikimi olursa dış hemoroid meydana gelir.

Mayasıl nedir?

Hemoroid yani basur toplum arasında mayasıl olarak da bilinmektedir.

İç hemoroid yani basur nedir?

Asıl tedavi gerektiren ve büyük abdest tutma gibi yaşam kalitesi için çok önemli olan fonksiyonları gerçekleştiren iç hemoroidlerdir. Makatın içinde bulunan hemoroidal damarlardan gelişen bir hastalıktır.

Hemoroidde kişiye özel tedavi var mı?

Ameliyat kaçınılmaz olduğunda, bunun klasik cerrahi aletlerle ile yapılması yerine ultrasonik dissektör yani ses ötesi dalga bıçağı gibi dokuyu hırpalamayan teknolojilerle yapılması tercih edilmektedir. Ayrıca hemoroidlere hiç dokunmadan köklerinin tam hedeflenip doppler ile özel dikişlerle bağlanmasına yönelik teknik de (THD) özellikle aşırı kanama eğilimli iç hemoroidlerde çok daha üstün sonuçlar sağlar. Hemoroid hastalığının doğru tedavi edilmesindeki kritik unsur, hekimin hastaya en uygun tedaviyi tekniğini belirleyip, tedavide önyargısız ve bütünsel bir yaklaşımı uygulamasıdır. Hemoroid hastasının da daha sağlıklı bir diyet ve bağırsak alışkanlığı konusunda bilinçli olması ve tedavi aşamasında kendisinin de önemli rolü olduğunu fark etmesi gerekir.

Hemoroid bitkisel tedavi ile de geçer mi?

Doktor tarafından hemoroid teşhisi konulmuşsa, tedavi noktasında sadece doktor bilgi verir. İnternetten ya da kulaktan duyma bilgilerle tedavi yoluna gidilmesi farklı sağlık sorunlarına zemin hazırlayabilir. İnternette ya da bazı ilanlarda “Basura iyi gelen krem”, “Basur evde nasıl geçer” ibareleri görülebilmektedir. Doktora sormadan asla bu tür yöntemler denenmemelidir. Bu nedenle tedavi kısmını doktorunuzla paylaşarak yapmak daha doğru olacaktır.

Hemoroidde longo yöntemi nedir?

Hemoroid tanısı mümkün olan en erken evrede konulduğunda, “longo işlemi” denilen ve ortalama 8-10 dakika süren uygulama ile hasta konforu sağlanabilir. Bu işlem; ağrısız, hemoroid alınmadan ve hemoroide giden ana akım damarların bir kısmının kesilerek yapılmasıdır. İşlem tek kullanımlık teknolojik aletlerle gerçekleştirilir ve ameliyat izi oluşmaz. Kadınlar, anatomik yapıları nedeniyle işlem sonrasında daha az ağrı sorunu yaşar. Ancak 25-35 yaş arası erkek hastalarda birkaç gün süren rahatsızlık hissi oluşabilir. Bir diğer yöntem olan “doppler”, genel anestezi altında yapılan ve bulunduğu bölgeden dışarı taşan hemoroidlerin yukarı toplanması esasına dayanır. Longo yöntemiyle karşılaştırıldığında 45 dakika gibi bir sürede tamamlanır. Cerrahiler sonrası antibiyotik tedavileri uygulanır, kabızlık riskine karşı sulu gıdalar tüketilmesi önerilir. Sonrasında hasta normal yaşama dönebilir.

Sıcak oturma banyosu basura iyi gelir mi?

Sıcak ya da soğuk oturma banyoları basur yani hemoroid tedavisinde tavsiye edilmektedir. Ancak buzlu soğuk su banyosu uzun süre yapılamayacağından genellikle sıcak oturma banyosu önerilir. İç hemoroid yani iç basur için oturma banyoları yararlı olabilir ancak dış hemoroid üzerinde hiçbir etkisi olmaz. Dış hemoroid tedavi yöntemleri hakkında doktor gerekli bilgiyi verecektir.

Acı yemek hemoroid yapar mı?

Acının kendisi hemoroide yol açmaz ancak hemoroidal hastalığa yakalanmış insanlarda çok acı yemek o bölgeyi tahriş eder.

Hemoroidden koruyan beslenme nasıl olmalı?

Hemoroid hastalığında posalı beslenme oldukça önem taşımaktadır. Gerekli posalı gıda alımına başlanan ilk günlerde bağırsaklar bu düzene alışık olmadığı için, gaz ve karın ağrısı şikayeti olabilir. Bu nedenle posalı gıda alımı yavaş yavaş artırılmalıdır. Posalı gıda alımıyla birlikte günlük tükettiğiniz su miktarı da arttırılmalıdır. Sabah kahvaltı öncesinde güne 1 bardak ılık su ile başlamak da uygun olur. Sağlıklı bir bağırsak fonksiyonu için örneğin sabah meyve salatası, zeytinyağı ve tam buğday ekmeği, öğlen sebze yemeği ve yoğurt, akşam yemeğinde büyük bir tabak zeytinyağlı marul salatası ve protein ve gece de küçük bir kase dolusu kabak çekirdeği yenmesi önem taşımaktadır. Acı, turşu, sirke, alkollü içecekler tüketmekten ve sigara içmekten kaçınılmalıdır.

Hemoroid başka hastalıkla karıştırılabilir mi?

Hemoroid belirtileri başka hastalıklarla karıştırılabilir. Bu nedenle kanama şikayetleri önemsenmeli ve kişide rektum ya da kalın bağırsak kanseri gibi hastalıkların bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir. Çünkü bazen hastada hem hemoroid hem rektum tümörü aynı anda görülebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.