Sedef Romatizması

Bilindiği gibi sedef hastalığı bir cilt hastalığıdır. Ciltte kırmızı bir zeminde beyaz refle veren ve uzaktan bakıldığında sedefi anımsatan döküntülere neden olur. En sıklıkla dirsek, diz üstü, saçlı deri, alın ve yüzde görülür. Nadiren görünürde belirgin bir döküntü yokken göbek çukuru, genital bölge, kulak arkası, derinin kıvrım noktalarında küçük plaklar olabilir. Bazen tüm vücut cildinde yaygın döküntüye neden olabilir.

Sedef romatizması ise, sedef hastalığı olan bireylerde görülen, eklemlerde şişlik, ağrı ve hareket kısıtlılığına, omurga ve bel ağrısına ve parmaklarda şişliğe neden bir romatizma tipidir. Sedefli hastaların yaklaşık %20-40’ında sedef romatizması gelişebilir. Genellikle uzun yıllardır (10-15 yıl) döküntüleri olan hastalarda sonradan gelişmektedir (%75) ama bazen sedefle aynı anda (%15) ya da döküntülerden aylar-yıllar öncesinden de(%10) romatizmanın geliştiği görülmektedir.

Çoğunlukla genç kadınlarda ve genç erkeklerde görülür ama daha geç yaşlarda da görülebilir. Kadın olmak, aynı anda 5’ten fazla eklemde romatizmal tutuluş olması ve romatizmanın 20 yaşında önce başlaması, ilerleyici ve sakatlığa yol açıcı olacağının göstergesidir.

Sedef romatizmasında en sıklıkla diz ve ellerin küçük eklemlerinde kızarıklıkla beraber ağrılı şişmeler, hareket kısıtlılığı ve beraberinde ayak parmaklarında sosis gibi (sosis parmak) şişme ve ağrı görülür. Bazen sadece el parmaklarından birinde çok hızlı ilerleyen iltihapla birlikte parmak ekleminde hızla eklem yıkımı, parmakta kısalma ve çekince eski boyutuna ulaşan "teleskop parmak"a neden olmaktadır. Ellerin tırnağa yakın olan eklem yerlerinde şişme ve ağrıya neden olur. Özellikle genç erkeklerde bel ağrısı ve omurga romatizmasına neden olan tipi sıktır. Vücuttaki birçok büyük ve küçük eklemde aynı anda şişme, ağrı ve hareket kısıtlılığına neden olabilir.

Özellikle sabah saatlerinde yoğun tutulma ve ağrıyla uyanırlar. Hastalar hiçbir günlük işlerini yapamaz duruma geldikleri gibi, kendi şahsi bakımlarında bile başkasına ihtiyaç duyar hale gelebilirler. Hızla eklemlerde yıkıma neden olup, geri döndürülemez sakatlıklara yol açabilir. Yıpratıcı seyreden hastalıkta omurgada kalıcı şekil bozukluğu olabilir.

Nadir de olsa, gözün görme tabakasında iltihap, gözün beyaz tabakasında iyileşmeyen iltihap, gözde kuruma, aort kapak hastalığı, mitral kapak hastalığı da beraber görülmektedir.

Tedavide başlangıçta birkaç ilacı aynı anda kullanmak gerekir. Kortizon ve bağışıklık sistemini düzenleyen ilaçlar kullanılmaktadır. Son yıllarda tıp ve ilaç sektöründeki hızlı ilerlemeyle geliştirilen ilaçlarla başarı şansı daha da artmıştır. Tedavi başarısını etkileyen en önemli faktör hastanın tanısının erken konup, tedavinin erken başlanmasıdır. Hastalık önemsenmezse kalıcı sakatlıklara yol açarak, yaşam kalitesini azaltır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.