Yükleniyor
Ses kısıklığı genelde geçici olarak yaşanan bir sorundur ve özellikle bağırmak, şarkı söylemek gibi sesin çok zorlandığı durumlarda gelişir. Ses kısıklığının nedeni bir hastalık değilse, ana nedenleri olan larenjit ve boğaz tahrişini önlemeye yönelik evde uygulayabileceğiniz bir takım doğal yöntemler ile kısa sürede giderilebilir.
Ses kısıklığı, konuşmaya çalışırken sesin boğuk, gıcırtılı ve gergin olması sonucu ses çıkarmada zorluk olarak ifade edilebilir. es kalitesindeki herhangi bir değişikliği tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu ses titremesi, halsizlik, yorgunluk, değişen ses perdesi, nefes alma veya gergin ses kalitesi gibi çeşitli şikayetleri yansıtır.
Ses kısıklığına neden olan, bağırmak ve yüksek sesle konuşmak gibi sesi çok fazla kullanmak, soğuk algınlıkları ve sinüs enfeksiyonları, larenjit, reflü yanı sıra nörolojik hastalıklar, kist ve polipler neden olmaktadır. Yine de ses kısıklığının, geçici bir rahatsızlıktan daha fazlası olabileceği akılda tutulmalıdır. İki haftanın sonunda iyileşmeyen ses kısıklığı yaşayan herkesin bir doktora görünmelidir. Zira aynı zamanda belirli kanser türleri de ses kısıklığının arkasındaki neden olabilir.
Evde uyguladığınızda ses kısıklığına iyi gelen yöntemler şunlardır:
Larenjit ya da ses tellerini zorlama gibi nedenlerle ortaya çıkan ses kısıklığında uygulanabilecek yöntemler şunları içerir:
Boğaza iyi gelerek ses kısıklığı sorununa yardımcı olabilen papatya, nane, ıhlamur ve rezene gibi ılık bitki çayları tercih edilebilir. Diğer yandan bal doğal bir antibakteriyel ve antiinflamatuardır. Bitki çaylarına ilave edildiğinde iltihapla savaşmaya yardım ederek, iltihap veya tahrişe bağlı oluşan ses kısıklığını gidermeye yardım eder.
Ses kısıklığına iyi gelen boğaz pastili emmek ya da sakız çiğnemek tükürük üretimini artırır ve bu da boğazın nemli kalmasını sağlar. Antibakteriyel ve antiinflamatuar özelliklere sahip, özellikle bal içeren pastilleri deneyebilirsiniz.
Tuzlu suyla gargara yapmak ses kısıklığına neden olan larenjit semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Tuzlu su zararlı bakterileri öldürmeye yardımcı olabilir ve ağrıyı azaltabilir. Bir bardak ılık suya yarım çay kaşığı tuz ekleyip, karıştırın. Suyu gargara yapın ve tükürün.
Zencefil enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olabilecek antimikrobiyal özelliğe sahiptir. Taze zencefil kökünden yararlanmanın en iyi yolu bitki çayı olarak içmektir. Meyan köküde özellikle boğaz tahrişini önlemeye yardımcı doğal bir üründür.
Bol su tüketimi özellikle yüksek sesle konuşmaya ve bağırmaya bağlı boğazı nemlendireceği için boğaz kurumasının da önüne geçerek, ses tellerinizi rahatlatabilir.
Okaliptus yağını sıcak suya damlatıp, buharını solumak ses kısıklığına neden olan larenjit, soğuk algınlığı, sinüzit problemlerini hafifletmeye yardımcı olabilir.
Solunan havanın çok daha kuru olması boğazı tahriş edeceği için ses kısıklığına neden olabilir. Havayı nemlendirmek için bir nemlendirici kullanmak, mukus zarlarını nemlendirerek daha iyi hissetmeye yardım eder.
Karaağaç çayı üst solunum yollarındaki iltihaplanmaya yardım edebilmektedir. Daha fazlalı olması için antioksidan olan C vitamini içeren limon ekleyebilirsiniz.
Antimikrobiyal özelliklere sahip olan elma sirkesi ses kısıklığı sorununu gidermeye yardımcı olabilir. Seyretilmiş elma sirkesi, yani 1 bardak suya 1-2 çay kaşığı elma sirkesi içebilir veya salata ve yemeklerde almaya çalışabilirsiniz.
Çok yüksek sesle konuşmak, bağırmak, şarkı söylemek gibi ses tellerini zorlayan süreçlerden bir süreliğine sakının. Sesinizi zorlamanız ses kısıklığının uzamasına neden olabilir.
Ses kısıklığının tedavisinin şekillendirilmesi için öncelikle nedenin belirlenmesi gerekir. Sigara içmek, alkol, astım-KOAH gibi hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar gibi ses telleri üzerinde devam eden tahriş, ses tellerinde yaralara (ülserler), ses tellerinde küçük şişliklere (polipler) veya nasır benzeri yamalara (nodüller) neden olabilir. Bu durumda tedavi genellikle olası tahriş kaynağına yönelik yapılır.
Nodüller, polipler ve temas ülserleri genellikle tahrişe sebep olan unsurların ortadan kaldırılmasıyla iyileşir. Daha inatçı olan ve tedavi ile gitmeyen bir polip veya nodülü çıkarmak için ameliyat gerekebilir. Bununla birlikte ses kısıklığına neden olabilen gırtlak kanserinin erken dönemde tespit edilmesi durumunda, genellikle cerrahi veya radyasyonla başarılı bir şekilde tedavi edilebilir
Diğer tedavi yöntemleri arasında ise tüketilen sıvı miktarının artırılması, ses tellerinin dinlendirilmesi bulunmaktadır. Alerji ve psikolojik nedenli ses kısıklıklarında mutlaka ilaç tedavisi uygulanmalıdır. Ayrıca sık mide ekşimesine sebep olan gastroözofageal reflü veya GERD gibi rahatsızlıklar sebebiyle oluşan ses teli tahrişlerinde uzun dönemli ilaç tedavileri uygulanabilmektedir.
Su tüketimi ses kısıklığına iyi gelebilir. Yeterince su içmemek balgam birikimine, boğazı daha sık temizleme ihtiyacı duymaya neden olur bu da ses tellerinde sürtünme ve travma yaratacağı için ses kısıklığı oluşabilir.
Susuzluğu önlemek için bol miktarda sıvı tüketmek, boğazı nemli tutmak, pastil emerek ya da sakız çiğneyerek tükürük üretimini artırmak, tuzlu suyla gargara yapmak, sesi dinlendirmek ve fısıldamaktan kaçınmak ses kısıklığına iyi gelecektir.
Boğaz tahrişine yol açan sıcak ya da soğuk yenilen yemek, baharat kullanımı, solunan havada bulunan kimyasal içerik ses tellerinde de şişliğe ve kısıklığa hatta hırıltıya neden olabilir.
Ani yüksek ses kullanımı ( kontrolsüz bağırma ) ve alerjik reaksiyonlar ani ses kısıklığına neden olabilir.
Genellikle çocuklar seslerini kötü kullandıkları için ses kısıklığı sorununu yaşarlar. Özellikle kreş ve okul zamanlarında çocuklarda ses kısıklıkları artış gösterebilir. Bu ses kısıklığını giderebilmek için çocuğun yaşına uygun ses terapisi planlanabilir. Çok nadiren de çocukların ses telleri üzerinde iyi huylu kitlelere (Polip) rastlanabiliyor. Ses tellerinde oluşan poliplerin tedavisi de cerrahi olarak yapılmaktadır.
Fonksiyonel disfoni, tanımlanabilir bir organik lezyon olmaksızın ses üretiminin bozulmasıdır. Fonksiyonel disfoni genellikle ses stresine neden olan mesleklerdeki insanları etkiler ve öğretmenler ses kliniklerinde yardım arayan en büyük meslek grubunu temsil eder. Laringeal dönüşüm bozukluğu, Larinks ve boğaz, psikolojik sorunları olan hastalar için potansiyel kullanılan bölgelerdir. Bulgular değişebilir, ancak hastalar kesin bir tanı olmaksızın aralıklı solunum sıkıntısı, stridor, ses kısıklığı veya yutma güçlüğü, takılma hissi atakları yaşayıp, doktora başvururlar.
Evet özellikle yemek borusu üst kapakçığının gevşemesiyle asit içerik ses tellerine kadar ulaşarak ödeme ve kızarıklığa yol açar.
Tiroid ameliyatı esnasında ses tellerini hareket ettiren sinire çok yakın çalışıldığı için sinir direk hasara uğramasa da gerginlikten dolayı bir aya kadar uzayan ses kısıklıkları ortaya çıkabilir. Hasarlanmış sinir de ise seviyesine göre bir yıla kadar geri dönüş beklenmekle birlikte, bir yıldan sonra genelde iyileşme beklenmemektedir.
Ses kısıklığının nedenleri arasında bakteriyel enfeksiyon düşünülüyorsa uzman doktor tarafından antibiyotik tedavisi başlanacaktır. Ancak ses kısıklığında daha çok viral enfeksiyonlarla karşılaşılmaktadır.
Ses kısıklığı için Kulak Burun Boğaz hastalıkları bölümüne başvurulmalıdır.
Aslında ses telleri hareketini sağlayan sinir, akciğer orta hatta lenf bezleri şişmesi ile birlikte giden kitle nedeniyle basıya uğrayarak hareketini bozabilir. Daha çok gırtlak kanseri, yani ses telleri ve çevresinden köken alan kanser türleri ses kısıklığına yol açar.
Ameliyat sonrası ses teli dışında mukozalarda ödeme bağlı ses kısıklığı olabilir. Küçük dil ve dilde şişlik gibi nedenlerle seste boğuklaşma meydana gelebilir. Bu durum geçicidir.
Bebeklerde balgamlı öksürük ve ses kısıklığı akut bronşit ve larenjitin işaretçisi olabilir. Bu durumda olan çocukları, çocuk hastalıkları uzmanı mutlaka görmelidir.
Ses kısıklığının ana nedeni olan larenjit çoğu durumda herhangi bir tedavi gerektirmeden bir hafta içinde iyileşir. Bu süreci hızlandırmak için sigara ve dumanlı ortamlardan uzak durmak, kahve ve alkol tüketiminden kaçınmka, su başta olmak üzere bol sıvı tüketmek ve sesi dinlendirmek işe yarayacaktır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 11 Aralık 2023
Yayınlanma Tarihi: 21 Eylül 2023
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
