Yükleniyor
Tütün dumanı içerisinde yer alan kimyasal maddeler ilk çekişten sonrası 10 saniye içerisinde kalbe, beyine ve diğer organlara ulaşarak zarar vermeye başlar. Bunun yanında sigara tüketmek birçok hastalığa zemin hazırlar. Ruh haline, görüşünüze ve maddi durumunuza zarar verir. Ölümcül riski bulunan sigara vücutta geri dönüşü olmayan etkiler yaratabilir.
Sigara içildiği andan itibaren bütün organlara zarar vermeye başlar. Tütün ürünü kullanmak ya da sigara içmek, kana, akciğerlere ve organlara nikotinin yanında içerisinde kanserojen madde barındıran birçok kimyasalın da vücuda girmesine neden olur. Sigara içmek yaşam süresini kısaltmaktadır. Birçok ülkede de ölümlerin bir numaralı nedenidir.
Tütün dumanıyla beraber vücuda alınan kimyasal maddeler sağlığa birçok açıdan zarar verir. Sigara ile birlikte vücuda giren maddeler ve zararları şu şekilde sıralanabilir:
Atardamarları ve damarları daraltarak kalbin düzgün çalışmasına engel olur. Kan akışını yavaşlatır ve vücuttaki oksijenin azalmasına neden olur.
Kalbin kan pompalamak için ihtiyaç duyduğu oksijenden mahrum bırakır. Hava yıllarını şişirir ve ciğerlere daha az girmesine neden olur.
Ciğerleri kaplayan ve sağlıklı çalışmasını engelleyen yapışkan benzeri bir maddedir. Ciğeri yorarak hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur.
Solunum yollarında bulunan enfeksiyonlara karşı koruma sağlayan tüy benzeri hücrelerin ölmesine neden olur. Böylelikle vücut daha fazla virüse ve bakteriye maruz kalabilir.
Tütün dumanı ile vücuda giren bu maddeler göz, burun ve boğazı tahriş eder ve hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur.
Hücrelerin orantısız ve hızlı bir şekilde gelişmesine neden olan bu maddeler çeşitli kanserlerin oluşumuna zemin hazırlar.
Sigara dumanın içerdiği 7.000'den fazla kimyasal maddenin en az 250'sinin zararlı olduğu bilinmektedir; bunlar arasında hidrojen siyanür, karbon monoksit ve amonyak gibi zararlı maddeler yer almaktadır. Sigaranın bilinen en önemli zararları damar tıkanıklığına neden olarak kalp hastalığına ve felce, akciğer hasarına, diyabete, kronik bronşit ve KOAH hastalığına neden olmasıdır. Sigara içmek ayrıca tüberküloz, bazı göz hastalıkları ve romatoid artrit dahil bağışıklık sistemi sorunları riskini de artırır.
Kalbe ve kan dolaşımına zarar veren sigaranın neden olabileceği zararlar şunlardır:
Sigara içmek en başta akciğer kanserine sebep olarak diğer kanser türlerine de neden olur. Tütün dumanı 7.000’den fazla kimyasal içeren zehirli maddeler barındırdığından kanserin en önemli faktörüdür. Sigara aynı zamanda yemek borusu, ağız, serviks ve mesane kanserlerine de sebep olabilir.
Tütün ve sigara dumanından en çok etkilenen organ akciğer olduğundan buna yönelik hastalıklar da artmaktadır. Özellikle sigara içerisinde yer alan katran akciğere en büyük zararı veren madde olarak bilinir. Sigara yüzünden astım, KOAH, bronşit ve amfizem gibi çeşitli akciğer hastalıkları ortaya çıkar.
Vücutta oksijenin tükenmesine ve azalmasına neden olan sigara, koroner arter ve periferik arter gibi kalp hastalıklara neden olur. Kalbin çalışmasına etki eden maddeler içeren sigara kalp krizi riskini artırır. Bunların yanında yüksek tansiyon ve kolesterolü oluşmasına sebebiyet verir.
Sigara tüketen kişilerin diyabete yakalanma olasılıkları tüketmeyenlere oranla daha yüksek olmaktadır.
Sigara içerisinde yer alan nikotin ruh haline etki eder. Alışkanlık haline gelen sigarayı bırakmak zorlaşır. İçerisindeki nikotin beyne etki ederek kısa süreliğine enerji verir. Fakat yorgunluk hissi de yaratarak düşüncelerinizi bozarak olumsuz durumlarda sebebiyet verir.
Tütün ve sigara kullanımı ile birlikte vücuda alınan nikotin hem kadın hem de erkeklerde kan akışını etkilemektedir. Kadınlarda doğurganlık problemlerine sebep olarak cinsel isteğin azalmasında önemli bir rol oynar.
Sigara ve tütün kullanımı kemik yoğunluğunun azalmasına neden olarak kemik kaybına sebebiyet verebilir. Sigara kullanımı osteoporoz ve kemik kırıklarıyla bağlantılıdır. Kemik kırıkları yaşandığı durumlarda iyileşmesini zorlaştırır.
Sigara ve tütün kullanan kişilerin ağızlarında bakteri üretimi daha fazla olduğundan diş eti hastalıkları görülebilir. Sigara oksijen eksikliği yarattığından diş etlerinin iyileşmesini geciktirir ve diş kayıplarına neden olabilir.
Sigara dumanında bulunan bu kimyasal maddeler, kanserojen etkilerde bulunarak dokularda hücre hasarına neden olur. Cilt yüzeyinde de benzer etkiler yaratarak ciltte erken yaşlanmaya, kırışıklığa ve yaraların geç iyileşmesine sebebiyet verir. Bunların yanında deri kanseri riskinin artmasına da zemin hazırlar.
Hamilelik döneminde sigara tüketimi olduğunda bebek tütün dumanına ve karbon monoksite maruz kalarak oksijenini kısıtlar. Tütün dumanına ve nikotine maruz kalan bebeği kalp atışı zayıflar ve solunum sıkıntısı yaşayabilir. Hamilelikte sigara tüketimi yapılıyorsa, doğmamış çocukların da etkilenmesine neden olur. Gebelikte sigara tüketimi şu sağlık sorunlarını beraberinde getirir;
Sigarayı bırakmak için öncelikle duygusal ve zihinsel açıdan kendini hazırlamak gerekir. Sigarayı bırakmanın yolları şu şekilde açıklanır:
Hangi yaşta olursanız olun sigarayı bırakmak sağlınız açısından iyi olacaktır. Yıllardır sigara içen bir kişi sigarayı bıraktığında vücudunda şu durumlar gerçekleşir:
20 dakika sonra kalp atış hızında düşüş olur ve kan basıncı dengelenir. El ve ayakların ısısı yükselir.
8 saat sonra kanda karbon monoksit oranı düşer ve oksijen seviyesi yükselir duruma gelir.
24 saat sonra kalp krizi riski azalmaya başlar.
48 saat sonra sinir uçları nikotin yokluğuna alışmaya başlar ve böylelikle daha iyi tat ve koku almaya başlanır.
2 hafta ila 3 ay sonra kan dolaşımı düzenlenir ve egzersizi yaparken daha az zorlanmaya başlanır.
3 – 9 ay sonra vücuttaki enerji yükselir, öksürük azalır. Bunların yanında sinüs tıkanıklığı, nefes darlığı ve yorgunluk zamanla normale döner.
1 yıl sonra kalp hastalığı riski yarı yarıya olacak şekilde azalır.
5 ila 15 yıl sonra inme riski hiç sigara kullanmamış kişilerle aynı seviyede olur.
10 yıl sonra akciğer kanserinden riski düşüşe geçer ve diğer oluşabilecek kanserlerin risk de azalır
15 yıl sonra kalp sağlığınız hiç sigara içmeyen bir kişinin sağlığına ulaşır.
Sigaranın vücuda verdiği en büyük zarar kanserojen maddelerin büyümesine neden olarak kanser türlerinin oluşmasına zemin hazırlar. Özellikle akciğer kanseri için sigara tüketimi önemli bir risk faktörüdür.
Sigara kullanımında güvenli bir kullanım sayısı yoktur. Pasif sigara dumanına maruz kalmak bile çeşitli kalp ve akciğer hastalıkların oluşumuna neden olur.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 18 Mart 2024
Yayınlanma Tarihi: 20 Haziran 2023
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
