Yükleniyor

Göz kuruluğu nedir? Neden olur?

Göz kuruluğu nedir? Neden olur?

Kişide; gözü rahatlatacak seviyede gözyaşı salgısı olmaması gözde yanma, batma hissi ve yabancı cisim hissine neden olur. Kuru göz, gözyaşının vücut tarafından salgılanmaması veya mevcut gözyaşının buharlaşmasıyla ortaya çıkar. Neredeyse her iki kişiden birisinde görülen bu hastalık herkeste bulgu vermeyebilir. Gözde rahatsızlık hissine ve görme bulanıklığına yol açabilen kuru göz sendromu, zamanında tedavi edilmezse kalıcı hasarlara neden olabilir. Memorial Göz Hastalıkları Uzmanları, göz kuruluğu nedenleri ve tedavi yöntemleriyle ilgili bilgi verdi.

İçindekiler

Göz kuruluğu nedir?

Toplumda çok yaygın şekilde görülen göz kuruluğu sendromu, gözyaşının yetersizliği durumudur. Gözyaşı göz sağlığı için çok önemlidir. Gözyaşı bezlerinden gelen sıvıların üretiminde azalma meydana gelmesi gözyaşı zarının sağlamlığını etkiler. Gözyaşı eksikliği uzun vadede ciddi problemlere neden olabilir.

Gözyaşı tabakasında bulunan; mukus tabaka, ortada sulu (aköz) tabaka ve en dışta yağlı (lipid) tabakanın herhangi birinin bozukluğu ve eksikliği olması durumunda kuru göz problemi ortaya çıkar. Yani kuru göz tanısı konulan kişide ya gözün rahat etmesini sağlayacak miktarda gözyaşı salgısı yoktur ya da yeterli gözyaşı salgısına rağmen gözyaşında kalite bozukluğu söz konusudur.

https://www.youtube.com/embed/PiOI3KtR29M

Göz kuruluğu tipleri nelerdir?

Göz kuruluğu rahatsızlığına yol açan en önemli etken gözyaşının az salınmasıdır. Bununla birlikte mevcut gözyaşının buharlaşması da kuru göz sendromuna yol açabilir. Gözün kemik duvarının üst dış köşelerinde bulunan gözyaşı bezleri gün içerisinde düzenli olarak salgı verir.

 

Gözyaşı bezinde kaynaklanan sorun ile birlikte gözyaşının az salınımı tipinde göz kuruluğu meydana gelir. Gözyaşı bezleri normal salgı vermesine rağmen kuruluk oluyor ise bu durum, buharlaşma tipi göz kuruluğu sendromu olarak adlandırılır.  

Gözyaşı üretimini olumsuz etkileyen etkenler nelerdir?

Gözyaşı bezlerinin fonksiyonlarını;

  • Yaşın ilerlemesi,
  • Romatolojik hastalıklar,
  • Tiroit bezi fonksiyon bozuklukları,
  • Testosteron-östrojen dengesizliği ile ilgili endokrinolojik hastalıklar,
  • Akne, depresyon, tansiyon ilaçları,
  • Sık kullanılan kontakt lensler olumsuz şekilde etkiler.

 

 

Göz kuruluğunun nedenleri

Göz kuruluğunun nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir;

  • Göz damlalarına ve merhemlerine karşı alerji,
  • Göz kırpma refleksinde bozulmalar meydana gelmesi,
  • Duman, güneş, rüzgar, nem düşüklüğü, kapalı mekanlarda ısıtma yöntemleri gibi çevresel faktörler,
  • Alerjik ve bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle göz kapaklarındaki bezlerin görev yapamaması neticesinde gözde oluşan dokusal değişiklikler,
  • Blefarit yani göz kapağında oluşan iltihabi hastalık durumu,
  • Ektropion yani göz kapağının göz yuvarlığından sarktığı rahatsızlık durumu,
  • Göz kapağının içe döndüğü rahatsızlık hali,
  • Okuma, bilgisayar-tablet-cep telefonu kullanımı sırasında ve dikkatli bir şekilde bir yere bakarken, iki göz kırpma arasında geçen süresinin yetersiz olması,
  • Tansiyon ilaçları, anti alerjik ilaçlar, antidepresan ve uyku ilaçlarının kullanımı,
  • Vücuttaki mukozalarda salgıları kontrol eden hormonal mekanizmalar,
  • Bağışıklık sistemini tutan sistemik hastalıklar,
  • Gözün zararlı ışıklara uzun süre maruz kalması,
  • Aşırı sigara ve alkol tüketimi…

Göz kuruluğu belirtileri nelerdir?

Tedavi edilmediği takdirde ilerleyen süreçte görme kaybına kadar gidebilen kuru göz hastalığının belirtileri;

  • Gözlerde yanma şikayeti, yabancı madde bulunma hissi,
  • Gözlerde kaşıntı,
  • Özellikle rüzgar ve dumana karşı aşırı gözlerdeki hassasiyet,
  • Okuma sırasında gözlerin çabuk yorulması,
  • Kontakt lens kullanmada güçlük,
  • Göz içi ve çevresinde ‘sekresyon’ olarak adlandırılan ip benzeri oluşumlar,
  • Uyanılan vakitte gözleri açmakta zorlanma,
  • Akşam saatlerinde yorgunluk nedeniyle göz kapaklarını açma isteğinin azalması şeklindedir.

Göz kuruluğu en çok kimlerde görülür?

Göz kuruluğu hem erkeklerde hem de kadınlarda her yaşta görülebilir. Menopoz sonrası kadınlarda, hormonal dengelerin bozulmasına bağlı olarak; vücutta sıvı salgılayan bezlerin de azalması ile birlikte, kuru göz şikayetlerinde artış meydana gelir.

Buharlaşmaya bağlı göz kuruluğu şikayetleri ofis çalışanlarında sıkça görülmektedir. Bu duruma yol açan nedenler arasında ofis ortamında saatlerce kullanılan bilgisayarlardır. Zira bilgisayar ekranına uzun saatler bakan kişilerde refleks göz kırpma sıklığında azalma meydana gelir, yüzeyde bulunan gözyaşları buharlaşır. Nitekim saatlerce bilgisayar ekranına odaklanan insanların gözleri 10-15 saniye kadar açık kalabilmektedir. Bu durum klimalı ve kuru ortamlarda gözyaşının buharlaşma sürecini hızlandırır. Sonuç olarak buharlaşmaya bağlı göz kurusu problemi ortaya çıkabilir.

Göz kuruluğu şikayeti olmayan kişiler ise 3 saniyede bir gözlerini kırpar ve salgılanan gözyaşı göz küresinde eşit olarak dağıtılır.

Göz kuruluğu tanısı nasıl konulur?

Kişi, yanma batma ve gözlerde kuruma hissinden yakınıyorsa bu sorunu ihmal etmemeli ve mutlaka bir göz muayenesi yaptırmalıdır.

Göz kuruluğu tanısı için bir dizi tetkik gereklidir. Gözyaşının özel boyalarla boyanması olarak tanımlanabilecek, “fluorescein gözyaşı testi” veya “lissameine green streep gözyaşı şeritleri” ile gözyaşı miktarının ölçümünü de gerçekleştirebilir.

Gözyaşı miktarı ve gözyaşı kırma zamanının belirlenmesinden sonra gözde iltihap olup olmadığı da bir testle saptanmalıdır. Gözyaşı osmolarite testi göz kuruluğu tanısında çok yardımcı olabilmektedir.

Kornea topografisi çekilerek kuruluk adacıklarının değerlendirilmesi, kapakta salgı yapan meibomium bezlerinin görüntülenmesi karar vermede büyük yarar sağlamaktadır. Gözyaşının oluşumunda eksik olan parametrenin tespit edilmesinin ardından tedavi yöntemi belirlenir.

Göz kuruluğu tedavi yöntemleri nelerdir?

Kuru göz tedavisinde ilk aşama ayrıntılı göz muayenesidir. Kuru göz sendromunun tedavisi, nedene yönelik olarak belirlenir. Kuru göz sendromunda gözü nemli tutabilmek için, suni gözyaşı damlası ve jel önerilir. Günde 4-5 kereden daha sık kullanımlık ya da tek kullanıma uygun preparatlar da önerilir. Tüm bu önlemlerin ileri derecedeki göz kuruluğu sendromunda yeterli olmadığı durumlarda gözyaşı boşalma kanallarına geçici tıkaç uygulanarak gözyaşı kaybı azaltılmaya çalışabilir veya aynı bölgenin kalıcı olarak lazer ile kapatılması uygun olabilir.

Mevcut gözyaşının buharlaşmasıyla kuru göz sendromu olanlara da bazen koruyucu gözlükler de önerilebilir. Yüzeyde az gözyaşına bağlı ortaya çıkan iltihaplanmayı çözecek birtakım ilaç tedavileri de uygulanır.

Göz kuruluğuna karşı alınabilecek bazı önlemler

Göz kuruluğu şikayetine maruz kalmamak için alınabilecek bazı önlemler şöyle sıralanabilir:

  • 3 saniyede bir göz kırpmak normal olandır. Belirli aralıklarla bilinçli olarak göz kırpmak göz sağlığı için önemlidir.
  • Gözyaşlarının buharlaşmasını yavaşlatmak, engellemek amacıyla; saç kurutma makinesi, klimalar ve pervaneler gibi araçların gözlere direkt hava üflemesinden kaçınılmalıdır.
  • Gözlerin ovuşturulmamalıdır.
  • Özellikle rüzgarın şiddetli olduğu zamanlarda dışarı çıkıldığında gözlerin etrafını saran gözlüklerin takılması önerilmektedir.
  • Özellikle ofis çalışanları bilgisayar kullanımını 5-10 dakikalık aralarla bırakmalı, gözlerini dinlendirmelidir.

Kuru göz tedavi edilmeden lazer işlemi yapılmamalıdır

Kuru göz sorunu tedavi edilmeyen kişiler; miyop ve hipermetrop tedavisi için lazer yaptırmamalıdır. Zira kuru göz şikayetinde olanlara lazer işlemi uygulandığında kuru gözün yol açtığı sorunlar hastayı çok daha fazla rahatsız eder. Bazı durumlarda da lazer tedavisi kuru göz probleminin nedeni olabilir. Lazer işlemi sırasında katmanlarda sinir liflerinin kesilmesi ve bu liflerinin kesilmesi kuru göz gelişmesini tetikleyebilir.

https://www.youtube.com/embed/Swvw0nUvLZU

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.

Güncelleme Tarihi : 18 Mart 2024

Yayınlanma Tarihi: 28 Ocak 2020

Bu Konuda Uzman Doktorlar

İletişim Formu

Detaylı bilgi için iletişime geçin.

* Bu alan gereklidir.
Sosyal Medya Hesaplarımız
Canlı Destek Kolay Randevu Al