Anne-baba adaylarının en çok endişe duyduğu konuların başında yenidoğan bebeğin göbek bağı bakımı geliyor. Anne ile bebek arasındaki bu yaşam köprüsü, oksijen ve beslenme işlevlerini yerine getiriyor. Göbek bağının herhangi bir nedenle zarar görmesi, bebeğin gelişimini durduruyor hatta yaşama veda etmesine yol açıyor. Göbek bağı bakımı ile ilgili bilinmesi gerekenler hakkında Memorial Ataşehir Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü uzmanları bilgi verdi.
Günde en az 1 defa göbek bağı temizlenmeli
Anne karnındaki dönem kadar doğumdan sonra da göbek bağı hayati önem taşır. Enfeksiyon kapma tehlikesine karşı günde en az bir defa olmak koşuluyla pansuman ve temizlik işlemleri yapılmalıdır. Temizlik için hastaneden ayrılmadan önce sadece göbek bağında kullanılmak üzere verilen sıvı tercih edilmelidir. Göbeğe takılan mandal yavaş hareketlerle sağa sola yatırılarak pansuman yapılabilir. Özellikle mandalın alt tarafına da pansuman yapılması çok önemlidir. Sadece üst tarafına pansuman yapılıp altı unutulan göbek bağlarının geç düştüğü unutulmamalıdır.
Göbek bağı temiz ve kuru tutulmalı
Göbek bağı, bebeğin cildinden yaklaşık 1,5-2 cm yukardan kesilir. Göbek bağının kesilmesi sırasında bebek hiçbir acı hissetmez çünkü bu bölgede sinir bulunmamaktadır. Bakımdan sonra dikkat edilmesi gereken göbek bağının temiz ve kuru tutulmasıdır. Göbek bağı günler içerisinde jölemsi, yapışkan ve sulu özelliğini yavaşça kaybetmektedir. Rengi sarıdan kahverengiye doğru değişir ve yaklaşık 1-3 hafta içinde de düşer.
Göbek bağı düştükten sonra gelişen ısrarcı kanamalar tehlikeli
Göbek bağı, vakti geldiğinde doğal bir şekilde kendiliğinden düşer. Göbek bağının havayla temas etmesi, daha çabuk iyileşmesini sağlayacağı için bu bölge bebek bezi ya da iç çamaşırı ile kapatılmamalıdır. Göbek bağının kendi kendine düşmesi için bağın kurumasına izin verilmelidir. Kimi bebeklerde düşme sırasında az miktarda kanama görülebilir ancak günlerce süren bir kanama söz konusuysa hemen doktora gidilmelidir.
Bebek bezi sık aralıklarla değiştirilmeli
Günlük pansumanları yapılan bebeğin göbeğine ayrıca bebek losyonları sürülmemelidir. Göbeğin çabuk düşmesini sağlamak amacıyla çevreden duyulan bitki, krem gibi ürünler de kullanılmamalıdır. Bebek bezinin sık aralıklarla değiştirilmesi ıslak ve nemli bezin uzun süre göbek bağıyla temasını engelleyecektir. Bezin ön kısmının göbek bağı dışarıda kalacak şekilde katlanması daha uygun olacaktır.
Yenidoğan bebeğe banyo yaptırırken…
Göbeğin düşmesine kadar geçecek olan 2-3 hafta içinde, bebeğe banyo yaptırırken süngerle yumuşak bir şekilde ovalayarak; göbek düştükten sonra ise küvet içinde banyo yaptırılabilir. Banyo sonrasında göbek bağı temiz bir bez yardımıyla hemen kurulanmalıdır. Gerekirse saç kurutma makinesinin en düşük ayarı ile uzaktan tutularak kurutulabilir. Bebeklere özellikle yaz dönemlerinde her gün banyo yaptırılabilir ancak önerilen ilk 1 ay için göbek düşene kadar haftada 2-3 kez, göbek düştükten sonra her gün banyo yaptırılmasıdır.
Zamanından önce ya da sonra kopan göbek bağı sorun yaratıyor
Göbek bağının zamanından önce veya sonra düşmesi sakıncalı olabilir. Göbek bağının erken düşmesi enfeksiyonlar ve kanama açısından riskli olduğu gibi bir ay geçmesine rağmen hala göbeği düşmeyen bebeklerde de anatomik bozukluk ya da immünolojik bozukluk görülebilmektedir. Göbek bağının yeterince kurumadan düşmesinden sonra granülom olarak adlandırılan göbek deliği bölgesinde, pembe renkte yumuşak bir kitle görülebilir. Granülom, göbek bağının tam dipten düşmeyip bir parçasının kalması şeklinde de yorumlanabilir. Bu kalan parça, 3-4 gün içinde kendiliğinden düşebileceği gibi akıntı yaparak enfeksiyonlara da zemin hazırlayabilir. Bebeğin iç çamaşırının sürekli bir akıntı ile kirlendiği görülüyorsa doktora başvurulmalıdır.
Göbek bağında akıntı varsa doktora başvurulmalı
Göbeğin düşmesinden sonra hala kanama devam ediyor; göbek bağından yeşil akıntı, pis koku geliyor ve göbek çevresinde kızarıklık oluşuyorsa bölgede iltihaplanmadan şüphelenilebilir. Göbek bağının zamanından geç kopması da iltihap veya kordonun altındaki bölgede bir anormalliğin göstergesi olabilmektedir. Böyle durumlarda doktora danışılmalıdır.
Yenidoğan bebeğe K vitamini takviyesi
K vitamini yenidoğan bebeklerde eksiktir. Her doğan bebeğe rutin olarak K vitamini iğnesi yapılır. Bu vitamin zaman içinde vücutta sentezlenir ama yaşamın ilk 1 ayında eksik kalırsa başta göbek kanaması olmak üzere ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. K vitamini yapılmamış bebeklerde özellikle kafa içi kanamalar hayati risk yaratabilir. Doğumda uygun doz K vitamini yapılmış olsa bile göbek düştükten sonra kanaması uzun süren bebeklere 2. doz K vitamini yapılması gerekebilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 12 Mayıs 2022
Yayınlanma Tarihi: 5 Kasım 2014
