Memeden Süt Sızması

Memeden süt sızmasına sebep olan süt hormonu yüksekliği nedir?

Hormonumuzun adı “prolaktin”. Prolaktin hipofiz salgı bezinin “adenohipofiz” denilen ön bölgesinden salgılanan, erkekte ve kadında belli bir kan düzeyinin altında var olan bir hormondur. Esas görevi hamilelik sonrası yükselerek süt yapımını sağlamaktır. Normalde erkeklerde 20 ng/ml ,kadınlarda ise hamilelik yada emzirme zamanları dışında 25 ng/ml seviyesinin altındadır.

Hormonun yüksekliğinin normal olmayan (hamilelik, emzirme dışında) nedenleri  arasında en sıklıkla sayabileceklerimiz; hipofiz adenomları (prolaktinomalar) ,ilaç kullanımı  ki bu ilaçlar genellikle antidepresan, antipisikotik ilaçlardır ve tiroid hormonunu yükselten patolojilerdir.

Prolaktin  hormonu yüksekliğinin belirtileri nelerdir ?

Önce kadınlardan başlarsak; hormonun yüksekliği iki ana belirti ile ortaya çıkabilir.

Daha önce adet düzeni normal olan ancak sonradan adet görmemeye ya da seyrek olarak adet görmeye başlayan kadınlar hormon yüksekliği hastalığının adaylarıdır.

Bunun dışında ilk başta konuştuğumuz gibi memeden emzirme dönemi dışında süt gelmeside bu hormonun yükseldiğini düşündürür.

Rakam olarak verirsek adet görmeyen yada çok seyrek adet gören kadınların % 15-20 sinde, memesinden süt gelen ve çocuk sahibi olamayan kadınların % 30 unda ve adet görmeyen bununla beraber memesinden süt gelen kadınların % 75 inde hiperprolaktinemi yani bu hormonun yüksekliği tespit edilir.

Erkeklerde ise cinsel istek azalması, ereksiyon kaybı ya da zorluğu ve zaman zaman jinekomasti dediğimiz göğüslerde büyüme hastalığın belirtileridir.

Bu belirtiler ortaya çıktığında ne yapılması gerekir?

Vakit kaybetmeden doktora başvurmak gereklidir. Prolaktin hormon yüksekliği hastalık sebebine ve karar verilen tedavi metoduna göre endokrinoloji ve nöroşirurji doktorları tarafından değerlendirilmektedir.

Doktora başvurulduğunda genel bir muayene ve sonrasında hormon değerlerini gösteren kan tetkikleri istenir. Sonuçta prolaktin değerinin yükseldiği saptanırsa hipofiz bölgesini gösteren bir MR tetkiki bunları takip eder.

Hormon yüksekliğin de acil başvurulması gereken bir durum var mıdır?

Bazı prolaktinomalar hipofizde bulundukları bölgede hızlı büyüyebilir ve büyük boyutlara ulaşabilir. Bu durum da hipofiz salgı bezinin her iki yanından geçen görme sinirine baskı yapma ihtimalleri vardır. En çok görme alanında kayıp şikayeti oluşur ancak görmede bozulma ve kayıp durumun acil olduğunu gösterir.

Nasıl tedavi edilir?

Genellikle hormon yüksekliğinin altından bir hipofiz adenomu (salgı bezinin kontrolsüz büyümesi) nedeni çıkar. Tüm beyin tümörlerinin % 10 u prolaktinomalardır. Bu kadar sık bir yüzde ile görülen bu tümörün ise tedavisi genellikle hormonun salgılanmasını engelleyen iaçlar ile yapılır.

Büyük bir oranda bu tip ilaçlar ile hastalar tedavi edilebilir ancak bir bölümü bu tedaviye cevap vermez. İşte böyle hastalarda cerrahi tedavi devreye girer.

Burun mukozasından yada üst dudak altından yapılan cerrahi girişim ile hipofiz bölgesine ulaşılabilir ve adenomlar çıkarılabilir. Başarılı bir cerrahi girişim ile hormon değeri düşecek ve hastalık belirtileri gerileyecektir. (Kliniğimizde, günümüzde en etkili ve güvenli yöntem olan endoskopik cerrahi yöntemi kullanılmaktadır. Son yıllarda görüntüleme ve cerrahi aletlerde gelişmeler sayesinde endoskopik transnazal transsfenoidal yaklaşım ile hipofiz tümör cerrahisinin etkinliği artmıştır.)

Tedavinin en önemli bölümünün, ortaya çıkan belirtilerden sonra beklemeden doktora başvurmak ve doğru teşhisin konulması olduğunu unutmamak gerekir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.