Yemek yerken yutkunmakta zorlanıyorsanız, gıdalar yemek borunuza takılıyor hatta bazen su içemeyecek duruma geliyorsanız akalazya hastalığı ile karşı karşıya olabilirsiniz. Pek çok insanın varlığından bile haberdar olmadığı bu hastalık, doğru tanı konulamayıp tedaviye başlanmadığında hastaların yaşamlarını altüst edebiliyor. Ancak son yıllarda ülkemizde sayılı merkezlerde uygulanmaya başlanan endoskopik bir tedavi yöntemi olan POEM metodu ile kısa sürede şikayetlerden kurtulmak mümkün olabiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi İleri Endoskopi Merkezi’nden Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Salih Boğa, akalazya hastalığı ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Yiyecekler mideye ulaşamıyor
Akalazya, yemek borusundaki kasların anormal çalışmasına neden olan, sinir hücrelerinin tahribatı sonucu gelişen bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Hastalarda yemek borusunda normalde gıdaların mideye itilmesi için gerekli olan düzenli kas kasılmaları olmamakta; kaslarda kalınlaşma, yemek borusu ve yemek borusu-mide birleşim yerinde anormal basınç artışı ve gevşeme bozukluğu görülmektedir. Yiyecekler bu nedenle mideye doğru gidememekte ve yemek borusunda birikmektedir.
Reflü ile karıştırılıyor
Yemek yedikten sonra oluşan yutma güçlüğü akalazya hastalığının en önemli bulgusu olarak gösterilmektedir. Göğüste gıdaların takılma ve tıkanma hissi, gıdaların ağızdan geri gelmesi, akciğere kaçması sonucu akciğer enfeksiyonları, ağız kokusu ve göğüs ağrısı olabilmektedir. Şikayetler reflü hastalığına benzediği için bazen tanıda gecikmeler olmakta, hastalar yıllarca yemek yiyip su içememekte ve yaşamlarını bu şekilde sürdürmeye çalışmaktadır.
Geçmeyen yutma güçlüğünüz varsa mutlaka doktora başvurun
Yutma bozukluğu ile doktora başvuran hastalarda endoskopik değerlendirmelerde eğer tümöral bir durum saptanmıyor ve reflüye ait bir semptom yoksa mutlaka manometrik yöntemlerle tanısının doğrulanması gerekmektedir. Baryumlu grafiler, yüksek çözünürlüklü yemek borusu ve alt sfinkterin basınç ölçümleri (High Resolution Manometry-HRM), bilgisayarlı tomografi gibi tetkikler yapılabilmektedir.
Ameliyatsız tedavi ile kısa sürede iyileşme sağlanıyor
Akalazya hastalığı tanısı konulduktan sonra birtakım endoskopik yöntemlerle yemek borusundaki kaslara müdahale edilmektedir. Dünyadaki en ileri endoskopik tedavi yöntemleri artık ülkemizde de başarıyla uygulanmaktadır. İleri endoskopik sistemler kullanılarak akalazya hastalığı ağrısız ve acısız bir şekilde kısa sürede tedavi edilebilmektedir. İlk olarak Japonlar tarafından geliştirilen, Peroral Endoskopik Myotomi yani POEM yöntemi ile normal endoskopi yapılır gibi ağız içerisinden girilerek yemek borusundaki sorunlu olan kaslar kesilmektedir. Yemek borusundaki, akalazya hastalığından etkilenen kaslara endoskopik olarak müdahale edilerek hastanın yeniden rahatlıkla yemek yemesi sağlanır. İşlem endoskopik olarak yapıldığı için vücutta herhangi bir kesi izi bulunmamaktadır ve hasta kısa sürede taburcu olur. Yaklaşık 1-1.5 saat kadar süren POEM işleminden 1 gün sonra hastalar yemek yemeye başlamakta ve 2’inci gün de yaşamlarına sağlıklı bir şekilde devam etmektedir.
Hastaneden çıktıktan sonra 2 hafta içerisinde sıvı ve yumuşak gıdalarla beslenmeye devam edilmelidir. 2 haftadan sonra normal beslenme düzenine tamamen dönülebilmektedir. Ancak hayat boyu reflüye sebep olabilecek gıdalardan kaçınılması, az az, sık sık öğünler tercih edilmesi önerilmektedir. Bunun yanında çok önemli bir noktaya dikkat edilmelidir. Besinler tam olarak çiğnemeden yutulmamalıdır. Ancak son yıllarda ülkemizde sayılı merkezlerde uygulanmaya başlanan endoskopik bir tedavi yöntemi olan POEM metodu ile kısa sürede şikayetlerden kurtulmak mümkün olabiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi İleri Endoskopi Merkezi’nden Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Erdem Akbal, akalazya hastalığı ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Yiyecekler mideye ulaşamıyor
Akalazya, yemek borusundaki kasların anormal çalışmasına neden olan, sinir hücrelerinin tahribatı sonucu gelişen bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Hastalarda yemek borusunda normalde gıdaların mideye itilmesi için gerekli olan düzenli kas kasılmaları olmamakta; kaslarda kalınlaşma, yemek borusu ve yemek borusu-mide birleşim yerinde anormal basınç artışı ve gevşeme bozukluğu görülmektedir. Yiyecekler bu nedenle mideye doğru gidememekte ve yemek borusunda birikmektedir.
Reflü ile karıştırılıyor
Yemek yedikten sonra oluşan yutma güçlüğü akalazya hastalığının en önemli bulgusu olarak gösterilmektedir. Göğüste gıdaların takılma ve tıkanma hissi, gıdaların ağızdan geri gelmesi, akciğere kaçması sonucu akciğer enfeksiyonları, ağız kokusu ve göğüs ağrısı olabilmektedir. Şikayetler reflü hastalığına benzediği için bazen tanıda gecikmeler olmakta, hastalar yıllarca yemek yiyip su içememekte ve yaşamlarını bu şekilde sürdürmeye çalışmaktadır.
Geçmeyen yutma güçlüğünüz varsa mutlaka doktora başvurun
Yutma bozukluğu ile doktora başvuran hastalarda endoskopik değerlendirmelerde eğer tümöral bir durum saptanmıyor ve reflüye ait bir semptom yoksa mutlaka manometrik yöntemlerle tanısının doğrulanması gerekmektedir. Baryumlu grafiler, yüksek çözünürlüklü yemek borusu ve alt sfinkterin basınç ölçümleri (High Resolution Manometry-HRM), bilgisayarlı tomografi gibi tetkikler yapılabilmektedir.
Ameliyatsız tedavi ile kısa sürede iyileşme sağlanıyor
Akalazya hastalığı tanısı konulduktan sonra birtakım endoskopik yöntemlerle yemek borusundaki kaslara müdahale edilmektedir. Dünyadaki en ileri endoskopik tedavi yöntemleri artık ülkemizde de başarıyla uygulanmaktadır. İleri endoskopik sistemler kullanılarak akalazya hastalığı ağrısız ve acısız bir şekilde kısa sürede tedavi edilebilmektedir. İlk olarak Japonlar tarafından geliştirilen, Peroral Endoskopik Myotomi yani POEM yöntemi ile normal endoskopi yapılır gibi ağız içerisinden girilerek yemek borusundaki sorunlu olan kaslar kesilmektedir. Yemek borusundaki, akalazya hastalığından etkilenen kaslara endoskopik olarak müdahale edilerek hastanın yeniden rahatlıkla yemek yemesi sağlanır. İşlem endoskopik olarak yapıldığı için vücutta herhangi bir kesi izi bulunmamaktadır ve hasta kısa sürede taburcu olur. Yaklaşık 1-1.5 saat kadar süren POEM işleminden 1 gün sonra hastalar yemek yemeye başlamakta ve 2’inci gün de yaşamlarına sağlıklı bir şekilde devam etmektedir.
Hastaneden çıktıktan sonra 2 hafta içerisinde sıvı ve yumuşak gıdalarla beslenmeye devam edilmelidir. 2 haftadan sonra normal beslenme düzenine tamamen dönülebilmektedir. Ancak hayat boyu reflüye sebep olabilecek gıdalardan kaçınılması, az az, sık sık öğünler tercih edilmesi önerilmektedir. Bunun yanında çok önemli bir noktaya dikkat edilmelidir. Besinler tam olarak çiğnemeden yutulmamalıdır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 3 Şubat 2022
Yayınlanma Tarihi: 12 Mart 2020
