Hematom nedir? Nasıl tedavi edilir?

Hematom, cilt veya cilt altındaki dokularda travmatik bir yaralanmanın sonucu ortaya çıkıyor. Cilt altındaki kan damarları hasar gördüğünde ve sızdığında, kan birikiyor ve morarmaya neden oluyor. Kan o bölgede pıhtılaştıkça bir hematom oluşuyor bu da şişlik ve ağrıya neden oluyor. Bir organ, doku veya vücut boşluğunda oluşan hematomlar çoğunlukla pıhtılaşmış kan havuzu olarak meydana geliyor. Hematom genellikle ameliyat veya yaralanma sonucu hasar görmüş kırık bir kan damarından kaynaklanıyor. Beyin dahil vücudun herhangi bir yerinde kendini gösterebiliyor. Memorial Antalya Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Tülay Kadıoğlu hematom hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.

Hematom nedir?

Damar duvarında hasar oluşmasıyla beraber damar içerisindeki kanın farklı dokularda toplanır. Bu damar dışına çıkan kanın toparlanması ve birikmesine hematom adı verilmektedir. Hematom vücutta damar olan her yerde olabilir. 

Hematom diğer yandan kötü bir çürüktür. Bir yaralanma, kanın cilt altında toplanmasına ve birikmesine neden olduğunda olur. Biriken kan, cilde süngerimsi, lastiksi, pütürlü bir his verir. Bir hematom genellikle endişe nedeni değildir. Damardaki kan pıhtısı ile aynı şey değildir ve kan pıhtılarına neden olmaz.

Hematom hangi bölgelerde olur?

Hematom travma sonrası damar duvarının zedelenmesi oradan kanın sızması ve damar dışı dokuda kanın birikmesi ile bir kist gibi toparlanmasıdır. Dolayısıyla hematom damar olan her yerde gelişebilir. Beyinde, batın içinde, eklemlerde damar olan her yerde hasar oluşan her yerde olabilir.

Hematom nasıl belirti verir?

Hematom genellikle oluştuğu bölgede şişlik, kızarıklık ve ağrı ile belirti verir.

Beyinde görülen hematomlarda;

• Çok şiddetli baş ağrısı
• Fışkırır tarzda bulantı kusma
• Bilinçte bulanıklık
• Nöbet geçirme
• Ani baygınlık.

Karın içinde görülen hematomlarda;

• Dayanılmaz çok şiddetli bel ağrısı
• Karın ağrısı

Dış organlarda görülen hematomlarda;

• Ağrı
• Şişlik
• Kızarıklık

İç organlarda görülen hematomlarda;

• Daha çok bilinç bulanıklığı
• Kan kaybına bağlı tansiyon düşüklüğü
• Baygınlık
• Aşırı hissedilen ağrı şeklinde belirti vermektedir.

Hematoma nasıl tanı konur?

Hematomun olduğu bölgeye göre değişkenlik gösterir. Kol-bacak gibi ektremitede oluşan bir hematomda ise sadece muayene ile o bölgedeki şişliğin, kızarıklığın ve ağrının tespiti mümkün olabilir. Kafa ve beyin travması sonucunda beyin gibi zar altı bir yerde oluştuysa MR, tomografi gibi ileri görüntüleme yöntemlerine başvurmak gerekebilir. Kaza veya ameliyat sonrası batın içinde bir hematom oluştuysa ultrason, tomografi ve MR gibi olduğu organı daha iyi görüntüleyecek ileri tetkiklerden faydalanılır.

Hematom nasıl tedavi edilir?

Hematomun tedavisinin belirlenmesi için hematomun nerede oluştuğu çok önemlidir. Oluşan küçük hematomlar genellikle yavaş yavaş oradaki kanın emilmesiyle beraber çözülür ve tekrar kana karışır. Böylelikle hematom kaybolur. Küçük hematomlarda takip yeterli olabilmektedir. Beyin, batın içi gibi hayati organlarda oluşan büyük hematomları boşaltmak, oradaki kanı aspire etmek gerekir. Bu işlemleri yaparken hematomun bölge olarak nerede oluştuğu, boyutu, kişinin ek hastalıklarının olup olmadığı ve kan sulandırıcı kullanıp kullanmadığı gibi durumlar sorgulanır. Eğer kan sulandırıcı kullanıyorsa bu hematom oluşumunu daha da artırabilir. Dolayısıyla ilerlemesini durdurmak için müdahale etmek daha önemli hale gelebilir.

Hematom çeşitleri nelerdir?

Hematomlar küçük travmalar sonucu kol ve bacaklarda cilt yüzeyine yakın yerlerde kendini gösterebilir.

Kafa travması, kaza gibi tetikleyici faktörler veya anevrizma gibi kronik hastalıklar sonucunda beyin zarının altında epidural ve subdural hematomlar görülebilmektedir.

Karın içinde görülen retroperitoneal hematomlar da vardır. Eğer batın içinde bir ameliyat yapıldıysa veya tıbbi bir işlem gerçekleştiyse, o organın yakın çevresinde karın boşluğu içinde hematomlar oluşabilir.

Yaralanma sonucu kulakta birikim gösteren hematomlar olabilir. Burunda yer alan septal kemiğin kırılması sonucu septal hematomlar görülür.

Bazen de tırnak yatağının altında, küçük kanama şeklinde genelde bazı damar hastalıklarının sonucu olarak ortaya çıkan hematomlar vardır. Bu durum kişide damarla ilgili bir problem olduğunu gösterebilir.

HEMATOM HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR

Hematom tedavi edilmezse ne olur?

Hematom tedavi edilmezse birikim yapan kist tarzı bir oluşum olduğu için organlara bası yapabilir. Hematomda kanama, sızıntı, damar duvarı hasarı gibi bir durum mevcutsa vücutta kan kaybına sebep olabilir. Bu kan kaybına bağlı komplikasyonlar gelişebilir. Hematom büyükse organlara bası oluştururken o bölgedeki hareketi engelleyebilir ve o bölgede ki işleyişi zorlaştırabilir. . Bir hematomdan gelen pıhtı kan dolaşımına yeniden girerse, bir arteri tıkayarak vücudun bir kısmına kan akışını kesebilir. Hızlı tedavi olmadan, bu kalıcı doku hasarına neden olabilir.

Hematom tekrar eder mi?

Hematomun tekrar edip etmemesi durumunda hematomun oluşma nedeni önemlidir. İlaç kullanımına bağlı veya anevrizma gibi durumlar sonucunda oluşmuş bir hematomsa yeniden oluşma riski vardır. Bazı kişilerde kanama bozuklukları olabilir. Kanama bozukluğu olan kişilerde hematom tekrar tekrar oluşabilir.

Hematom ne zaman geçer?

Hematom bir çürük değildir. Kan damarlarının dışında ciltte bir çürük oluşumundan daha derinde kan birikmesidir. Travma, hematomun en yaygın nedenidir. Sebebe bağlı olarak, hematomun kaybolması 1 ila 4 hafta arasında sürebilir.

Büyük bir hematomun iyileşmesi haftalar veya aylar sürebilir. Hematom iyileştikçe renk değiştirir ve yavaş yavaş küçülür. Aspirin kanamayı artırabileceğinden kullanılmamalıdır.

Hematomlar tümörle karıştırılabilir mi?

Yumuşak doku hematomu, travma sonrası yaygın bir klinik durumdur. Tipik olarak zamanla gerilese de, bir hematom büyüyebilir ve bir tümörle karıştırılabilir. Tersine, yumuşak doku tümörleri, benzer klinik ve görüntüleme özellikleri nedeniyle hematom olarak yanlış teşhis edilebilir.

Hematoma ne iyi gelir?

Yaralandıktan hemen sonra çürüyen yere buz koyulabilir. Bu, çürüğün boyutunu azaltabilir ve daha hızlı iyileşmesini sağlayabilir. Bir buz paketinden gelen soğuk sıcaklık, o bölgedeki kanın daha yavaş akmasını sağlar. Damarlardan sızan kan miktarını azaltabilir. Buz paketi 10-20 dakika boyunca hematom oluşan bölgeye 48 saate kadar günde birkaç kez koyulabilir. Buz cilde doğrudan temas ettirilmemelidir.

Bu kendiliğinden geçen küçük hematomlar için faydalı olmaktadır. Ağrı yapan hematom olduğu fark edildiğinde zaman kaybetmeden bir uzmana başvurulmalı, gerekli tetkikler sonrasında hematomun boşaltılması sağlanmalıdır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.