Dil kanseri belirtileri ve tedavi yöntemleri

Dil kanseri, çoğunlukla  dil yüzeyini örten hücrelerden  başlayan bir kanser türüdür. Dil kanseri, hem dilin görünen kısmını hem de boğaza doğru uzanan kısmını etkileyen kanserleri ifade eden genel bir terimdir. Dil kanseri en sık skuamöz veya yüzey hücrelerinde dilde bir yara veya kitle olarak görülebilir. Tüm ağız boşluğu kanserlerinin yaklaşık yüzde 3’ünü dil kanserleri oluşturmaktadır. Kırk yaş altında daha az görülürken, erkeklerde daha sık görülmektedir. Dil kanserinde erken teşhis, tedavinin başarısı açısından çok önemlidir.

Dil kanseri nedir?

Dil kanseri yaşamı tehdit eden ciddi bir ağız boşluğu kanseri türüdür. Dil, ağız boşluğu kanserlerinin dudaktan sonra en sık görüldüğü bölgedir.

Dil kanseri belirtileri nelerdir?

Dil kanserinin belirtileri diğer ağız kanserleri türündekilere benzer. Gelişim aşamasına bağlı olarak, dil kanserinin en yaygın semptomu ağız boşluğunda iyileşmeyen bir yaradır. Ağız kanseri veya dil kanserinin bazı semptomları başka tıbbi durumlara da atfedilebilir, bu nedenle ilgili semptomlar iki haftadan uzun sürerse, kapsamlı bir klinik muayene yaptırmak, laboratuvar testlerinden geçmek ve kesin bir sonuç almak için doktora başvurmak gereklidir.

Dil kanserinin semptomları genellikle ağrısızdır ve hastalığa özgü değildir. Spesifik olmayan ve genellikle ağrısız semptomlardan dolayı, dil kanseri ve diğer ağız kanseri türleri genellikle erken evrede tespit edilemez. Görülme ve hissedilme olasılığının hipofaringeal dil kanserine göre daha yüksek olduğu (ağız dili kanseri)  dil kanserinin belirtileri şunları içerir:

• Dilin yan yüzeylerinde grimsi-pembemsi bir kitle veya yara
• Dil ağrısı
• Boğaz ağrısı
• Yutma veya çiğneme güçlüğü
• Dili hareket ettirmede güçlük

Dil kökünde gelişen kanser genellikle ileri bir aşamadayken, tümör daha büyük olduğunda ve kanser boyundaki lenf düğümlerine yayıldığında teşhis edilir.

Dil kökünde meydana gelen kanserin neden olduğu bazı belirtiler şu şekildedir:

• Boğaz ağrısı
• Yutma güçlüğü
• Boğazda bir yumru varmış gibi hissedilmesi
• Sesteki değişiklikler
• Kulak ağrısı

Bu semptomlardan herhangi birinden şikayet eden kişilerin, bir kulak burun boğaz uzmanı tarafından değerlendirilmesi önemlidir. Zira çoğu kanser türünde olduğu gibi erken teşhis dil kanseri tedavisinin başarısı için çok önemlidir.

Dil kanseri için risk faktörleri nelerdir?

Dil kanserinin gelişmesi için en önemli iki risk faktörü tütün kullanımı ve alkol tüketimidir. Erkeklerin dil kanserine yakalanma olasılığı da kadınlardan iki kat daha fazladır. Genç insanlarda dil kanseri nadiren görülürken 40 yaş ve üstü kişilerde görülme olasılığı daha yüksektir.

Dil kanseri için risk faktörleri özetle şunlardır:

• Sigara içmek veya diğer tütün türlerini kullanmak (çiğneme vb.)
• Alkol tüketimi
• HPV-16 ve 18: İnsan Papilloma virüsü
• Asbest maruziyeti
• Kötü beslenmeye bağlı faktörler
• Genetik yatkınlık
• Kötü ağız hijyeni ve uzun süreli tahriş

Dil kanseri nasıl teşhis edilir?

Biyopsi, dil kanserinin teşhisinde ilk adımdır. Biyopsi sırasında, dilin kanserden şüphelenilen kısmından az miktarda doku alınır. Doku, onu mikroskop altında inceleyen ve tanı koymaya yardımcı olan bir patoloğa gönderilir. Şüpheli kanser bölgesinden alınan bir doku örneğinin bir patolog tarafından incelenmesi, teşhisin anahtarıdır. Dil kanserlerinde tanı koyulmasının ardından ultrason, bilgisayarlı tomografi, MR gibi radyolojik tetkikler kullanılarak tümörün boyutu, evresi, yayılımı ve diğer organlarla ilişkisi değerlendirilir. Bu şekilde uygulanacak tedavi yöntemine karar verilmektedir.

Teşhis anındaki kanser aşaması(evresi), tedavi seçeneklerini belirler ve hayatta kalma süresi üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir. Dil kanseri ne kadar erken teşhis edilirse kişinin teşhis konulduktan beş yıl sonra hayatta kalma şansı o kadar yüksek olur.

Dil kanseri türleri nelerdir?

En yaygın dil kanseri türü skuamöz hücreli karsinomdur (SCC). Yassı hücreler, ağız, burun, gırtlak, tiroid ve boğazın içini örten düz, cilde benzer hücrelerdir. Skuamöz hücreli karsinom, bu hücrelerde başlayan kanserin adıdır.     

Dil kanserinin evreleri nelerdir?

Kanserin evresi tümörün ne kadar büyük olduğunu ve yayılıp yayılmadığını belirtmiş olur. Kanserin vücuttaki evresini belirten sınıflama TNM sınıflamasıdır. Buna göre;

T; tümörün kaynaklandığı yerdeki boyutu,

N; baş boyun bölgesindeki tümörler için boyun lenf bezelerine metastaz yapmış (sıçramış) olan tümörün boyutu ve durumu,

M; boynun ötesinde, uzak organlarda çoğu kez kan yoluyla metastaz varlığını gösterir.

Özetle kanserin evresi aşağıdaki faktörlere bağlıdır:

• Kanserin yerel dokularda ne kadar büyüdüğü
• Yakındaki lenf bezlerine yayılıp yayılmadığı
• Vücudun başka bir yerine yayılıp yayılmadığı

Dil kanserinde tedavi yöntemleri nasıldır?

Dil kanseri için tedavi seçenekleri; hastanın genel sağlık durumu, tümörün türüne ve evresine bağlı olarak değişir. Erken teşhis, dil kanserlerinde sağ kalım ve hayat konforu açısından çok önemlidir.

Cerrahi prosedür

Küçük dil kanserleri için, tümörün cerrahi olarak çıkarılması genellikle gereken tek tedavi şeklidir. Bununla birlikte tümörün evresi ve radyolojik inceleme sonuçlarına göre boyun diseksiyonu, etkilenen veya etkilenme olasılığı yüksek olan boyun lenf düğümlerinin cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.

Radyoterapi

Radyoterapi genellikle kemoterapi ile birlikte veya ameliyattan önce/sonra kanser hücrelerinin çoğalmasını durdurmak için kullanılır.

Yoğunluk Ayarlı Radyasyon Tedavisi(IMRT) gelişmiş bir bilgisayar sistemi aracılığıyla tümörü tedavi etmek için gereken doğru radyasyon dozunu hesaplayabilir. Bu durum tümörü çevreleyen normal dokuya aşırı radyasyon maruziyetini en aza indirir, radyoterapiye bağlı oluşabilecek olan yan etkilerin miktarını sınırlayarak en etkili radyoterapi uygulanmasını sağlamış olur.  

Kemoterapi

Kemoterapi, cerrahi ve/veya radyasyon gibi diğer tedavi seçenekleriyle birlikte kullanılır. Kemoterapinin amacı kanserli tümörün büyümesini kontrol etmeye yardımcı olmaktır. Radyasyonla birleştirildiğinde kemoradyasyon olarak adlandırılır. Hastalığın semptomlarını kontrol etmek için tek başına uygulandığında palyatif tedavi olarak da adlandırılır. Kemoterapi, kanserin tekrarlama riskini azaltmak için ameliyattan sonra da uygulanabilir.

Cerrahi prosedür, radyoterapi ve kemoterapi uygulamalarının ardından dil kanseri hastalarının yaşam kalitelerini artırmak amacıyla diyet ve konuşma, yutkunma, fiziksel ve mesleki rehabilitasyon terapileri uygulanabilmektedir. 

Dil kanserini önlemek için neler yapılabilir?

Dil kanserini önlemenin kanıtlanmış bir yöntemi bulunmamakla birlikte aşağıdaki öneriler dikkate alınarak dil kanserine yakalanma riski azaltılabilir. 

• Sigara içilmemeli veya tütün ürünleri kullanılmamalıdır. Sigara içenlerin ve/veya tütün ürünleri kullananların bu alışkanları terk etmeleri için gerektiği takdirde profesyonel yardım almalıdır.
• Alkol tüketiminden kaçınılmalıdır.
• Kontroller ve kanser tarama muayeneleri için düzenli olarak doktora görünmek gereklidir.
• Ağız hijyenine dikkat edilmelidir. 

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.