Sağlık Kütüphanesi

Sağlık Rehberi

/Uploads/1/15/shutterstock1935298502minjpg_86ff.jpg

Hastalıklar

/Uploads/1/21/shutterstock1222781314minjpg_4f6d.jpg

Şizofreni

Toplumda görülme sıklığı yaklaşık yüzde bir oranında olan şizofreni hastalığı küçük bir farkla erkeklerde kadınlardan çok görülüyor. Kişinin düşüncesinin, yargılamasının, gerçeği değerlendirmesinin, algısının ve davranışlarının bozulmasına sebep olan şizofreninin sebepleri arasında genetik geçiş önemli bir yer tutuyor. Kesinlikle ilaç ile tedavi edilebilen bu hastalığın tekrarlamaması için genellikle ömür boyu idame tedavi uygulanması gerekiyor. [doctor-box]1362[/doctor-box] <h2>Şizofreni nedir? </h2> Şizofreni, düşüncenin, algının, bilişsel yetilerin, istencin ve davranışın bozulduğu kronikleşen psikiyatrik bir rahatsızlıktır. Belirli belirti gruplarının bir arada bulunmasına sendrom denilmektedir. Bir sendrom olan şizofreniyi oluşturan tek bir sebep yoktur.  Bu hastalık olası birçok nedenle, farklı durumların sebep olduğu bir belirtiler bütünü olarak tanımlanmaktadır. <h2>Şizofreni hastalığının belirtileri nelerdir?</h2> Şizofreni hastalığı belirtileri her hastada farklılık gösterir. Hastalık öncesi prodrom dediğimiz dönemde silik belirtiler göstererek sinsice başlayabildiği gibi ani olarak da ortaya çıkabilir. Hastalık öncesi belirtiler sıklıkla içine kapanma, arkadaşlarından ve aktivitelerden uzaklaşma, konuşmada azalma, eksantrik uğraşılar gibi olabilir. Hastalığın alevlendiği dönemde sanrılar, halüsinasyonlar veya düzensiz konuşma görülen şizofreni hastalarında en sık izlenen belirti kişinin hasta olduğunu düşünmemesi ve iç görüsünün olmamasıdır. Bunların dışında diğer şizofreni belirtileri şu şekildedir: <h3>Sanrı (hezeyan)</h3> Gerçekle uyuşmayan, mantıklı tartışma ile değiştirilemeyen kalıcı inançlar şeklinde görülür. Hastalar genellikle dışarıdan zarar göreceği, arkasından iş çevrildiği ve takip edildiği gibi sıklıkla paranoid sanrılar görür. Buna ek olarak hastalar da “büyüklenmeci (büyüklük sanrısı)” yani kişinin dışarıdaki diğer kişilerden farklı özellikleri ya da gücü olduğuna inanma, “referans sanrısı” denilen çevresinde olan bitenin kendisi ile ilgili olduğu düşüncesi gibi sanrılar ortaya çıkabilir. Bu sanrı tipleri dışında ayrıca; birisinin kendisine aşık olduğunu sanma gibi “erotomanik sanrılar”, bir hastalığı olduğuna dair “hipokondriyak sanrılar” ya da düşüncelerinin çalındığı, çekildi veya zihnine düşünce sokulduğu gibi “bizar sanrılar” görülebilmektedir. <h3>Varsanı (Halüsinasyon)</h3> Dışardan belirli bir uyaran yokken bir uyaran varmış gibi algılanmasıdır. Halüsinasyonlar şizofrenide daha çok işitsel olmakla beraber,  dokunma, görüntü görme gibi farklı şekillerde olabilir. İşitsel varsanılar kişinin sesinin yankılanması, kişi hakkında yorum yapan bir ya da birçok ses, aralarında konuşan sesler, kötü şeyler söyleyen sesler şeklinde olması sık görülür. <h3>Dezorganize davranış </h3> Amaca yönelik olmayan, dışardaki gözlemcinin anlamlandıramadığı davranışlardır. <h3>Düşünce ve konuşma bozukluğu</h3> Amaca varmayan, çevresel olabilen konuşma şeklinde kendini gösterir. <h3>Negatif belirtiler</h3> Konuşmada azalma, içe çekilme, sosyalleşmede ve amaca yönelik aktivite ile davranışlarda azalma, yüz ifadesinde küntleşme oluşmasıdır. <h3>Katatonik Belirtiler</h3> Konuşmama (mutizm) Kas katılığı, dışarıdan muayene edene karşı direnç gösterme, söyleneni ya da yapılanı tekrarlama, postür alma yani vücudu belli bir şekle getirildiğinde, bu şekli uzun süre koruma, anlamsız sırıtmalar ve yüz ifadeleri gibi şekillerde olabilmektedir.  <h2>Şizofreni neden olur?</h2> Şizofreni çok nedenli bir rahatsızlık olarak düşünülebilir.  Şizofreninin bazı genetik faktörlerle ilişkili olduğu gösterilmiştir. Özellikle bazı ailelerde şizofreni hastaları yoğunlaşmaktadır. Bunun yanı sıra çevresel nedenler, annenin gebeliği sırasında geçirdiği bazı enfeksiyon hastalıkları gibi faktörler şizofreninin sebepleri arasında yer almaktadır. Bununla birlikte beyin yapısı ve gelişimi ile bağlantılı olduğuna dair çeşitli teoriler öne sürülmektedir. <h2>Şizofreni çeşitleri nelerdir?</h2> Güncel sınıflandırma sistemine göre şizofreninin alt tipleri kaldırılmıştır. Bununla birlikte eski sınıflandırma sistemine göre şizofreni türleri şunlardır. <h3>Paranoid şizofreni</h3> Sanrıların ve halüsinasyonların ön planda olduğu bilişsel bozulma ile içe çekilme gibi negatif belirtilerin daha arka planda kaldığı ve işlevselliğin görece korunabildiği tiptir. <h3>Dezorganize (hebefrenik) şizofreni</h3> Konuşmanın, davranışların ve duyguların organizasyonunun bozulduğu, anlamsız gülmeler ve yüz ifadelerinin olabildiği, günlük yaşam etkinliklerinin ve öz bakım becerilerinin ileri derecede bozulabildiği, organize olmayan bölük pörçük sanrı ya da varsayımların olduğu tiptir. <h3>Katatonik şizofreni</h3> Motor hareketlerde azalma, aşırı negativizm, konuşmama, tam tersine aşırı motor etkinlik, karşıdakinin söylediklerini ve hareketlerini tekrarlama, kaslarda katılık, hareket ettirmeye karşı direnç gibi hareket sistemi ile bağlantılı belirtilerle kendini gösteren tiptir. <h3>Farklılaşmamış şizofreni</h3> Yukarıda sayılan üç tipin özelliklerini bir arada gösterebilen tiptir. <h3>Rezidüel şizofreni</h3> Daha önce şizofreni belirtilerini yoğun bir şekilde göstermiş, ancak sonrasında düzelmesine karşı içe çekilme, konuşma azlığı ya da çok detaylı olmayan sanrı ve varsayımlarla kendini gösteren bir tip olarak sınıflanabilir. Şizorfeni hastalığı, diğer bir sınıflandırma sistemine göre Tip 1 ve Tip 2 diye ayrılır. Tip 1 diye ifade edilen durumda daha çok pozitif semptomlar adını verdiğimiz hezeyan ve halüsinasyonlar gözlenir. Tip 2 de ise negatif belirti denilen içe çekilme, konuşmada azalma, öz bakımda azalma gibi negatif belirtilerin baskın olduğu görülür. Genel olarak Tip 2 şizofreninin seyri daha kötü, Tip1’in tedavi yanıtı ise daha iyi olmaktadır. <h2>Şizofreni tanısı nasıl konulur?</h2> Şizofreni hastalığında temel teşhis muayene ile konulur. Belirtilerin varlığı ve bu belirtilerin 6 aydan uzun sürmesi teşhis için önemli işaretler olmaktadır. Belirtiler sadece şizofreniye özgü olmadığı için öncelikle epilepsi, bulaşıcı hastalıklar gibi genel tıbbi duruma bağlı olarak gözlenen hastalıklar olan diğer organik patolojilerden ve psikotik depresyon, bipolar bozukluk ve diğer psikotik belirtili psikiyatrik rahatsızlıklardan da muayene ile ayırıcı tanısının yapılması gerekmektedir.  Tanıda kullanılan özgün bir görüntüleme ve laboratuvar yöntemi olmamasına karşın ayırıcı tanı için kan tahlili, beyin görüntüleme ve EEG gibi tanı yöntemleri de kullanılabilir. Kesin tanı koyduran bir psikometrik test bulunmamakla beraber hastalara ayırıcı tanı sürecinde birçok psikolojik test yapılabilmektedir. <h2>Şizofreni tedavisi nasıl uygulanır?</h2> Şizofreni hastalığının tedavisinde ilaç tedavisi esastır. Verilen ilaç tedavisinin uzun süreli olarak kullanılması gerekmektedir. İlaç tedavisinde anti psikotik adı verilen ilaçlar kullanılmaktadır. İlaç uyumu kötü olan, tanısında şüpheler bulunan ya da kendine ve çevresine zarar verme ihtimali olan hastalar hastaneye yatırılarak tedavi edilmektedir. Tedavi uyumu olmayan hastalarda ağızdan verilen tedavilerden ziyade, uzun etkili diye adlandırılan kas içi enjeksiyon yöntemiyle uygulanan ilaç tedavileri tercih edilmektedir. Yan etkilere göre bazen farklı ilaçların ya da dirençli hastalarda farklı gruplardan ilaçların kullanımı da gündeme gelebilmektedir. Hastanın tedaviyi kabul etmediği veya ayırt etme gücü olmadığı özel durumlarda ise vasilerinin yönlendirmesi ya da bazen de mahkeme kararlarıyla bu hastaların tedavileri gerçekleştirilebilmektedir. İlaç tedavisinin yanı sıra psikotorepi, aile terapisi, diğer toplum ruh sağlığı merkezlerinde uygulanan yöntemlerde tedaviye uyumu artırmak,  işlevsellikteki kayıpları düzeltmek ve rehabilite etmek amacı ile gerçekleştirilebilmektedir. Bununla birlikte bazı tedaviye dirençli hastalarda, aciliyeti olan hastalarda ve katatonik hastalarda EKT (Şok tedavisi) uygulanabilmektedir. <h2>Şizofreni hakkında sık sorulan sorular </h2> Şizofreni bir akıl hastalığı mıdır? Şizofreni hastalığında, hastanın gerçeği değerlendirme, çevrede olan biteni algılama ve davranışları yönlendirme yeteneği,  ayırt etme ve karar verme becerileri bozulur. Dolayısıyla şizofreni bir akıl hastalığı olarak değerlendirilebilir. Şizofreni önlenebilir bir hastalık mıdır? Şizofreninin önlenebilir olup olmadığı tartışmalı bir konudur. Bu konu ile ilgili olarak belli risk gruplarında hastalık öncesi belirtilerle erken ilaç başlanması ve bazı psikoterapi yöntemlerinin kullanılması gibi önleyici çalışmalardan bahsedilmektedir. Şizofrenlik genetik midir? Şizofreninin genetik geçişi belirgindir. Yapılan çalışmalarda bazı genlerle şizofreni arasında bağlantılar kurulmuştur. Bunun yanı sıra ikiz çocuk çalışmaları ile aile çalışmalarında şizofreninin genetik olarak yakın kişilerde daha sık gözlendiği kanıtlanmıştır. Ama şizofreninin nedeni tamamen genetik faktörlere bağlanamaz. Şizofreni testi var mıdır? Şizofreni muayene ile tanısı konulan bir hastalıktır. Direkt şizofreni tanısı için yapılan tanı koydurucu bir laboratuvar testi ya da psikolojik test bulunmamaktadır. Bununla beraber tanı sürecinde birçok psikolojik test, biyokimya tahlilleri ya da görüntüleme çalışmaları yapılabilmektedir. Halüsinasyon nedir? Türkçe adıyla varsanı olarak bilinen halüsinasyon, dışarda bir uyaran yokken kişinin belli bir duyumu algılaması durumudur. Şizofreni de sıklıkla işitsel halüsinasyon gözlenir. Kişinin sesinin yankılanması, düşüncelerini kulağı ile duyma, kendisi hakkında konuşan bir ya da daha çok ses duyma, kendisine kötü sözler söyleyen sesler duyma şeklinde olabilir. Bu sesler “Elementer halüsinasyonlar” da denilen boru sesi, korna sesi gibi anlamsız sesler de olabilir. Şizofreni hastalarında diğer halüsinasyon tipleri daha nadir görülür. Ancak vücuda dokunulduğu ya da bir şeylerin üzerinde dolaştığını hissetme, görüntüler, insanlar, şekiller görme ya da koku duyma şeklinde de halüsinasyonlar görülebilir. Şizofreni hastaları ve yakınları için ne gibi yaşam değişiklikleri yapılmalıdır? -Şizofrenide tedavinin, ilaç ve diğer yöntemler ile sürdürülmesi esastır. Hastalık ilk atağından sonra düzelse bile tedavilerin ve ilaçların tekrar bir alevlenmeyi engellemek için düzenli kullanılması gerekmektedir. Hastanın ilaç alıp almadığı takip edilmelidir. Ayrıca hangi belirtilerin olduğu, ne ilaç kullandığı, hangisinden fayda gördüğü gibi kayıtları ailenin de tutmasında fayda bulunmaktadır. - Ailelerin tedavi ihtiyacının farkında olması önemlidir. Hastalar yardıma ve tedaviye ihtiyaçları olmadığını düşünebilir ya da tedaviye direnebilir. Hastanın tedavi ihtiyacının ortaya çıktığını farketmek ve tedaviye yönlendirmek bu açıdan önemlidir. Aileler hastanın kendine ve çevreye zarar verme ihtimalinin arttığı acil durumlarda ne yapabilecekleri ile ilgili (örn: Acile götürme, adli birimler ile iletişime geçme, zorunlu yatış olasılıkları) bilgi sahibi olmalıdır. -Ev içindeki stresin yoğun olması hastalığın alevlenme riskini artırabilmektedir. Dolayısıyla ev içindeki stresin azaltılması hastalığın gidişatı için önem taşır.  -Şizofreni hastası olan özellikle yeti yitimi ile giden kişiden çalışmak, evdeki işlere katılmak gibi beklentilerin düşürülmesi gerekebilir. Hatta bir kısım hasta günlük işlerinin yönlendirilmesi için sürekli desteğe ve vasiye ihtiyaç duyabilir. Bazı hastaların da öz bakım dahil sürekli yardıma gereksinimi olabilir. -Genel stresin kişiye özel alevlendirici faktörlerinin ortadan kaldırılması fayda sağlar - Evde çatışma ortamının azaltılması, tekrarlamaları azaltabilmektedir - İşlevselliğinde bozulma olan hastaların TRSM gibi hizmet veren kurumlardaki programlara katılarak, sosyalleşmesi sağlanabilir. Şizofreni hastalarına bakım için yardımcıya ihtiyaç duyulur m? Tedaviye iyi cevap veren hastalar normal işlevselliklerini yaşamlarını ilaç tedavilerini aksatmamak şartı ile sürdürebilmektedir. Bununla beraber duruma göre şizofreni, belirgin yeti yitimiyle devam edebilen bir hastalıktır. Hastaların günlük yaşamlarını idame ettirebilmek için sürekli bir desteğe, önemli kararlarını vermek için bir vasiye ihtiyaçları olabilir.  Zaman zaman bakıcı ya da yanında sürekli birisinin kalması da gerekebilir. Bunun yanı sıra sosyal desteği az olan hastalar, bakım evlerinde kalabilmektedir. Şizofren hastalığı kimlerde görülür? Şizofren hastalığı toplumun % 1’inde görülür. Erkeklerde kadınlara oranla biraz daha fazla izlenir. Şehirleşmiş yerlerde, taşraya göre daha sık gözlenir. Bununla birlikte sonbahar aylarında yaşanan enfeksiyon hastalıklarına bağlı olarak gebe kalanların çocuklarında, ailesinde şizofreni hastası olanlarda, başka beyin bozuklukları olanlarda daha sık şizofreniye rastlanır. Şizofreni tanısı her yaşta konulmak ile beraber ergenlik ile genç erişkinlikte daha sık konulur. Ayrıca kadınlarda 30’lu yaşların ortalarında da yeni tanı konulma sıklığı artar. Şizofreni hastaları tehlikeli midir? Şizofreni hastalarının şiddet ve suç oranları toplum genelinden çok da farklı olmamaktadır. Şizofreni tedavisi ne kadar sürer? Şizofreni hastalarında tedavi yanıtı genellikle haftalar içinde ortaya çıkarken, atakların tekrarlamaması için ömür boyu, uzun süreli idame tedavileri gerekebilmektedir. Tedavi gören hastaların 3’te 1’i normal bir yaşam sürerken, 3’te 1’i fayda görmelerine rağmen yeti yitimleri yaşamaktadır. Hastaların geri kalan 3’te 1’i ise tedaviye yeterli yanıtı vermemektedir. Şizofreni hastalığı için hangi bölüme başvurmak gerekir? Şizofreni hastalığının tanı ve tedavisi için psikiyatri kliniğine başvurulmalıdır. Şizofreni hastası yakınları nasıl davranmalıdır? Hasta yakınları hastalığın alevlendiği dönemde tedaviye yönlendirici ama hasta ile çatışmayan bir üslup geliştirmeli ve hastanın sanrıları hakkında onların görüşlerini değiştirmek için tartışmamalıdırlar. Öfkeli hastaların dikkati gerektiğinde başka yönlere çekilmeli ve kendi tedavisini sürdürmeyen hastaların ilaç temini ile ilaç kullanımları konusunda yardımcı olunmalıdır. Bununla birlikte hasta yakınları TRSM ile iletişime geçip, aile destek gruplarına katılabilirler. Şizofreni hastalığının tekrarlanmaması için neler yapılabilir? İlaç tedavisinin düzenli olarak uygulanması gerekir. Şizofreni tedavisinde kullanılan ilaçların etkisi ne kadar sürede ortaya çıkar? İlaç tedavisinin etkisi, tedaviye başladıktan sonra haftalar içerisinde ortaya çıkar. İlk iki haftada taşkınlıkta rahatlama, 3-6 haftada çevre ile olan ilişkilerde düzelme, sonrasında da sanrılarda azalma kaydedilir.

/Uploads/1/21/shutterstock1754659388jpg_7f2e.jpg

Demans

Bellek, düşünce ve zihinsel yeteneklerin günlük yaşam aktivitelerini etkileyen bozukluğu olarak tanımlanan ve bunama olarak da bilinen demans en çok yaşlılarda görülüyor. Unutkanlığın ön planda olduğu bir hastalık grubuna işaret eden demans çoğunlukla Alzheimer hastalığı ile karıştırılıyor. Oysa Alzheimer demansın sadece bir türü olarak tanımlanıyor Alzheimer demansı tüm demans tablolarının yaklaşık yüzde 60-80’ini oluşturuyor. Çeşitli yöntemlerle ilerlemesi yavaşlatılabilen demansta erken tanı ve doğru tedavi yaklaşımları önemli rol oynuyor. Memorial Sağlık Grubu Nöroloji Bölümü uzmanları demans hakkında bilgi verdi. <h2>Demans nedir?</h2> Bunama yani demans hastalığı bilişsel işlevlerin bozulmasıdır. Demans tanısı için birden fazla bilişsel alanda etkilenme olması gerekir. Bilişsel işlevlerdeki bozulma günlük yaşam aktivitelerini engeller. Mesleki performansta azalma, sıradan cihazların kullanımı, hobiler, ev işleri ya da kendi öz bakım gibi aktivitelerde kayda değer bir bozulma varsa demans tanısı akla gelmelidir. Yaşlanmaya bağlı olarak da bilişsel değişiklikler olabilir. Kişi yaşlandığında öğrenmesi yavaşlayabilir, düşünceleri değişebilir, belleği eskisi kadar iyi olmayabilir. Ancak günlük yaşam aktiviteleri yaşlanma ile birlikte etkilenmez. Demans zaman içinde ilerleyen bir durumdur. <h2>Demans belirtileri nelerdir?</h2> Demansın en önemli belirtisi hafızada bozulma olmasıdır. Hafıza sorunları olduğu için kişilerin yaptığı konuşmaları anımsamaması, sürekli aynı şeyleri tekrar etmesi ya da sorması demans belirtisi olabilir. Yeni öğrenilen isimler, telefon numaraları unutulabilir. Demans ilerlediği zaman, yeni öğrenilenlerin yanı sıra eskiden öğrenilen bilgiler de unutulur. Kelimeleri bulmada zorlanma, bu kelimelerin yerine anlamsız farklı kelimeler koyma demansta tipik bir sorundur. Hastalarda yargılama, soyutlama, neden-sonuç ilişkisi yeteneği kaybolmuştur. Gündelik yapılan örneğin saç tarama, diş fırçalama gibi aktiviteleri yapamama da demans belirtilerindendir. Duyusal uyaranları tanıma, kişinin iyi bildiği yerlerde yolunu kaybetmesi, toplum içinde, mesleki işlevlerde belirgin bozuklukların olması da demansın bulgularındandır. Kişilik huy değişiklikleri, davranış değişiklikleri de görülebilmektedir. <h2>Demans nedenleri nelerdir?</h2> Demansa yol açan birçok hastalık mevcuttur. Toplumda en sık demansa yol açan hastalık Alzheimer Hastalığı’dır. Ancak Alzheimer Hastalığı dışında, damar hastalıkları sonucu (Vasküler demans), Parkinson hastalığına bağlı, Normal basınçlı hidrosefali gibi birçok nörolojik hastalığa ve sistemik bazı durumlara bağlı demans ortaya çıkabilir. Madde, alkol kullanımı, tümör ya da tüm bunların birkaçının bir arada olmasıyla da demans görülebilmektedir. Demans beyin hücrelerinin bir sebebe bağlı olarak hasar görmesinden kaynaklanır ve bu hasar bilişsel bozulmaya neden olur. <h2>Demans nasıl teşhis edilir?</h2> Demans tanısı için hastalara Mini Mental Test uygulanmaktadır. Sık kullanılan bu tarama test sonucunda demans şüphesi uyanmışsa hastalar daha ayrıntılı nörolojik ve psikometrik değerlendirmeye alınmaktadır. Hasta kapsamlı bir fiziki muayeneden geçirilir. Kendisinden ve ayrıca bir yakınından kişinin geçmişiyle ilgili detaylı bir bilgi alınır. Mini Mental Test sonrasında, biyokimyasal testler, nörogörüntüleme yöntemleri (MR, BT), nöropsikolojik testler ve gerekirse EEG, belden sıvı alma işlemleri de uygulanabilir. Bu incelemeler ışığında demans ayırıcı tanısı yapılabilir. Demansa yol açan hastalığın tanısının konması seyir ve tedavi açısından büyük bir rol oynar. <h2>Demans tedavisi nasıl yapılır?</h2> Demans tedavisi ve bu tedaviye yanıt demansın hangi türde olduğuna göre farklılık gösterir. İlerleyici demans türlerinin çoğu kesin tedavi edilemez. Ama destek tedavilerle belirtiler ve semptomlar yönetilebilir. Kolinesteraz inhibatörleri, memantin gibi ilaçlarla hastalığın seyrinin durdurulması hedeflenerek bulgularda geçici düzelme sağlanabilir. Ayrıca nöroloji uzmanı depresyon, uyku bozukluğu, ajitasyon gibi bulguları geriletmek, tedavi etmek için farklı ilaçlar verebilir. Ayrıca medikal tedaviler dışında çevre düzenlemeleri ile hastanın bulunduğu ortamın güvenli bir hale getirilmesi gereklidir. Düşme, çarpma gibi kazaları önlemek için hasta yakınlarına önemli görevler düşmektedir. Gürültüyü azaltmak demans hastalarının odaklanmasına yardım eder. Bıçak, araba anahtarı gibi güvenliği tehdit eden eşyaların gizlenmesi gerekebilir. Tedavi edilebilir demanslar içerisinde yer alan B12 eksikliği, tiroid hormon bozukluğu gibi nedenlerle ortaya çıkan demanslarda altta yatan nedenin tedavisi ile bulgularda tam düzelme görülmektedir. Demansı olan hastaların düzenli olarak nöroloji ve psikiyatri doktorları tarafından takibinin yapılması hastalık bulgularının, hastalık seyri ve şiddetinin kontrolü açısından önem taşımaktadır. <h2>Demans hakkında sık sorulan sorular </h2> Demans türleri nelerdir? En sık görülen demans Alzheimer hastalığıdır. Vasküler demans, Lewy cisimcikli demans ve frontotemporal demans olarak adlandırılan türleri bulunmaktadır. Demansta ayırıcı tanıda hangi hastalıklar yer alır? Yalancı demansa neden olan depresyon ayırıcı tanıda mutlaka yer almalıdır. B12, B1, B6 eksiklikleri, kurşun ve cıva zehirlenmesi gibi toksik sebepler, hipotiroidizm gibi endokrin sebepler, vaskülopatiler, subdural hematom, normal basınçlı hidrosefali, yavaş büyüyen tümörler, santral sistemi enfeksiyonları ayırıcı tanıda gözden geçirilmelidir. Demans evreleri nelerdir? Demans bulgulara göre erken, orta ve geç evre olarak sınıfladırılabilir. Erken evrede, unutkanlık, zamanı takip edememek, tanıdık mekanlarda kaybolmak görülür. Orta evrelerde, yaşanan son olaylar, insan isimleri unutulabilir. Ev içinde kaybolma, iletişim sorunları yaşama, kişisel bakımı yapamama gibi problemler görülebilir. Geç evrede ise kişi zamandan, mekandan habersiz olur, yakın tanıdıklarını tanımaz, kişisel bakımını yapamaz, yürümede zorluk yaşayabilir, saldırgan davranışlar gösterebilir. Demans hızlı ilerler mi? Hızlı ilerleyici demans tablosuna yol açabilecek ayırıcı tanıda yer alan bazı hastalıklar mevcuttur. Bu hastalıkların yanı sıra, Alzheimer hastalığına bağlı ya da diğer demansa yol açan hastalıklarının seyrinde de beslenme alışkanlıkları, ek kronik rahatsızlıklar, bazı ilaçların kullanımı, sık enfeksiyonlar veya geçirilen cerrahi ameliyatlar gibi durumlarda demans daha hızlı ilerleyebilmektedir. Demanslı hasta halüsinasyon görür mü? Demansta sık görülen bir durum da halüsinasyon görmedir. Genellikle orta ve geç evrede görülmektedir. Demansta eşya çalmak, sadakatsizlik, yaşanan evin kendi evi olduğunu kabul etmeme, hastanın eşini kendi eşi olduğunu kabul etmemesi gibi durumlar görülmektedir. Demans önlenebilir mi? Demansı önlemenin kesin bir yolu olmamakla birlikte yaşam şeklinde değişiklikler yapılması ve risk faktörlerinin kontrolü, beyin rezervinin korunmasına ve demansın ilerlemesinin yavaşlatılabilmesine katkı sağlayabilir. Kişinin zihnini aktif tutması sudoku gibi zihinsel olarak teşvik eden oyunları oynamak faydalı olabilir. Fiziksel aktivite demans başlangıcını geciktirebileceğinden mutlaka egzersiz yapılmalıdır. Sigara içilmemelidir. Çünkü sigara riski artırabilir. Vitamin ve mineralden, antioksidanlardan zengin beslenmek gereklidir. Diyette tuz ve şeker alımının azaltılması faydalı olacaktır. Kardiyovasküler risklerin yönetimi, diyabet, yüksek tansiyon ve kolesterolün önlenmesi, kilo vermek faydalıdır. Kaliteli uyku, diğer sağlık koşullarının düzeltilmesi önemlidir. Demans testleri nelerdir? Mini Mental Test sonrasında, nörogörüntüleme (MR, BT) , nöropsikolojik testler demans hakkında bilgi vermektedir. Nöropsikolojik testler uzman psikiyatrist ve psikologlar tarafından uygulanmaktadır. Hastanın dikkat, bellek, planlama, algı gibi işlevleri bu testlerde değerlendirmeye alınır. Bu testlerle hastaların depresyon durumuna da bakılır. Bu testten elde edilen sonuçlar hastanın hangi tip demans profili gösterdiği konusunda nöroloji hekimine yardımcı olur. Bu testler arasında Wechler Bellek Testi, Stroop Test, Wisconsin Kart Eşleme Testi, Semantik Akıcılık ve Harf Akıcılığı Testleri, Öktem Sözel Bellek Süreçleri Testi de bulunmaktadır. Alzheimer ve demans arasındaki fark nedir? Demans (bunama) belirti ve bulguları birçok hastalık nedeniyle ortaya çıkmaktadır.  Alzheimer hastalığı belirtileri de demans bulguları ile aynıdır yani Alzheimer hastalığı bunamaya neden olan bir hastalıktır. Alzheimer hastalığının ilk 2-4 senesi hafif ve erken evre olarak bilinir. En erken bulgusu yeni öğrenilen şeylerin veya olayların unutulmasıdır. Yazmada, cihaz kullanmada zorluklar başlayabilir. Sonraki 4-10 sene arası orta evre olarak kabul edilebilir. Burada problemlerle başa çıkmada güçlük, sebep sonuç ilişkisi kuramama, kaybolma, uyku bozukluğu meydana gelebilir. Kişiler günlük aktivitelerinde yardıma ihtiyaç duyar. Bu evrelerde kafa karışıklığı belirgin olur. İleri evrede ise yakınlar tanınmaz, düşmeler, yutma sorunları, idrar-dışkı kaçırma meydana gelir. Alzheimer hastalığında risk faktörü olarak kalp sağlığına kötü etkenlerin beyin sağlığına da olumsuz olduğu ifade edilir. Vasküler risk faktörlerinin önlenmesi, sigarayı bırakmak, uyku düzeni, sosyal aktiviteler, egzersiz, bilişsel aktivite için hobilerAlzheimer Hastalığı riskini azaltmada önemlidir. Egzersiz demansı önler mi? Demansta en büyük risk faktörü yaşlanmaktır. Demans vakalarının büyük çoğunluğu 65 yaş üzerinde görülür. Demans için değiştirilebilir risk faktörleri arasında bedensel hareketsizlik ve obezite de vardır. Demansın bilişsel bulguları nöron hasarından çok uzun yıllar sonra başlar. Bu sebeple genç yaşlarda da risk kontrolü yapmak önemlidir. Değiştirilebilir risk faktörleri demansın geciktirilmesi açısından önem taşır. Dünya Sağlık Örgütü haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta bedensel aktivite önermektedir. Ayrıca Dünya Sağlık Öegütü haftada iki kez kas germe hareketleri önermekte. Düşmeyi azaltmak için yaşlı insanlara denge aktiviteleri vermektedir. Demans her yaşta olur mu? Demans yaşlanınca görülen bir sorundur ama nadiren gençlerde de görülebilmektedir. Demans ölümcül müdür? Tüm dünyada demans kaynaklı ölümler artmaktadır ve araştırmalara göre yaşlılar arasında demans ölüm nedenleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. İleri evre demans hastalığında hastalar zamanlarının çoğunu yatakta geçirir. İdrar yolu enfeksiyonu, yatak yarası enfeksiyonuna eğilim artar. Enfeksiyonlar sık tekrarlayabilir. Demans hastalarının yaşam süresi nedir? Demans hastalarının ömrü ne kadardır bu konuda sık sorulan sorulardan biridir. Ancak Demans hastalığında yaşam süresi kişiye göre değişmektedir. Doğru tedavi planlaması, uygun hasta bakımı yaşam kalitesi ve süresini artırmaktadır. Frontotemporal demans nedir? Beyindeki frontal alanda yani alnın ardındaki alanlarda veya temporal alanda yani kulakların arkasındaki bölgelerde ilerleyici sinir hücresi kaybına bağlı bozukluğa denmektedir. Frontotemporal demansın da türleri vardır. Davranış varyantı frontotemporal demans, primer ilerleyici afazi, motor bozuklukları fonksiyonu bunların arasındadır. Frontotemporal demans hastaları genelde ilişkilerde, kişilikte ve davranışlarda göze çarpan değişiklikler yaşarlar. Dil becerileri, konuşmaları, yazmaları etkilenir. Bireyler sözlü cümleleri anlayamayabilir. Kas veya motor fonksiyonlarda değişimler yaşanır. Kas güçsüzlüğü, yürüme zorluğu olabilir. Frontotemporal demans tedavisi merak edilmektedir. Ancak henüz bu hastalığın seyrini durduracak bir yöntem yoktur. İyi bir bakım, aktiviteler, beslenme düzeni, uyku düzeni, stres yönetimi bu hastalık için olumlu olabilir. Lewy cisimcikli demans nedir? Alzheimer hastalığından sonra en yaygın ikinci demans türüdür. Lewy cisimcikli demans normal hücre iletişimini önleyen, nöral rejenarasyonu bozan anormal bir protein birikiminin sonucu olarak gelişir. Belirtileri parkinson ile örtüşebilir. Halüsinasyonlar sıktır. Semptomların hızlı gelişmesi bu sorunun göstergelerindendir. Kan testleri, B12 vitamini, tiroid fonksiyonlarına mutlaka bakılmalıdır. Nörogörüntüleme yöntemleri ile araştırılmalıdır. Bu sorunun nedeni henüz bilinmemektedir. Vasküler demans nedir? Beyne kan akımını sağlayan damarların zarar görmesinden kaynaklanan vasküler demans, beyin kanaması ya da damar tıkanıklığına bağlı inmeler sonucu, damar çeperinde amiloid birikimine bağlı (Amiloid Anjiopati) ortaya çıkabilir. Bazen şikayetler ani olarak inme sonrasında ortaya çıkabilir ve zaman içinde ilerleme eğilimi gösterebilir.

/Uploads/1/21/shutterstock1889471590minjpg_637d.jpg

Uyuz Hastalığı

Uyuz hastalığı artropod sınıfından uyuz böceğinin (Sarcoptes scabiei var. hominis) deriye yerleşmesi nedeniyle meydana gelmektedir. Tüm vücutta kaşıntıya yol açan yaygın bir parazit hastalığıdır. Dünyada yıllık vaka sayısı 200-300 milyon civarındadır. Dünya sağlık örgütü 2017 yılında uyuz hastalığını ihmal edilmiş tropikal hastalıklar listesine almıştır. Kanada ve Almanya gibi gelişmiş toplumlarda bile epidemiler yapmaktadır.  Türkiye’de çok sık görülmekle beraber son 3 yıldır görülme sıklığı 5-10 kat artmıştır. Hastalık etkeni olan uyuz böceği 0,3-0,5 mm boyutunda ve sekiz bacaklı olup çıplak gözle görülmesi zordur.  İnsana zorunlu olan parazit sadece insandan insana bulaşır. Hastalık her yaşta ve her kesimde görülebilir. Özellikle toplu yaşam alanları ve kalabalık aile ortamlarında daha hızlı yayılır. Sonbahar ve kış aylarında artış gösterir. Yakın temas ve ortak kullanılan eşyalar bulaşta önemlidir. Gece uykudan uyandıracak kadar vücutta şiddetli kaşıntı olması tipiktir. Aile içinde birden fazla bireyde şikayet olması genelde gözlenen bir durumdur. Vücutta kaşıntılarla beraber deride uyuzun tipik döküntüleri ve kaşımaya bağlı gelişen yaralar gözlenir. [doctor-box]1000044[/doctor-box] <h2>Uyuz hastalığı nedir?</h2> “Uyuz neden olur?” “Uyuz vücutta ne kadar yaşar?”, soruları hastalar tarafından sıkça sorulmaktadır. Uyuz böceği, yaşam döngüsünün tamamını insanda tamamlayan Sarcoptes scabiei var. hominis adı verilen böceğin vücuda yerleşmesiyle ortaya çıkan ve vücutta kaşıntı ile seyreden paraziter bir deri hastalığıdır. İnsan derisine zorunlu olan uyuz böceği insan vücudu dışında 21 derece sıcaklık ve %40-80 nemde en fazla 3-4 gün yaşayabilir. Uyuz böceğinin yaşam döngüsü erkek ve dişi parazitin çiftleşmesi ile başlar. Çiftleşme sonrası erkek uyuz böceği ölür, dişi uyuz böcekleri ortalama 4-6 hafta yaşarlar. Dişi böcek (sarkopt) 30 dakikada tünel açabilir. Dişiler deri altında kazdıkları tünellere her gün 2-4 yumurta bırakırlar. Yumurtalardan 2-4 gün sonra larvalar çıkar ve 10-14 gün sonra erişkin parazit gelişir. Dişi sarkopt canlı deride dakikada 2,5 cm yol kat edebilir. Uyuz böceği zıplayamaz veya uçamaz. Uyuzlu bir kişide normalde 10-12 uyuz böceği bulunur. Çocuklarda ortalama 20  uyuz böceği bulunur ve daha çok el ve ayak gibi bölgelerde yerleşim gösterir.  Ama bağışıklık sistemi zayıf kişilerde, kortizon tedavisi görenlerde ve kabuklu uyuzu olanlarda milyonlarca uyuz böceği görülebilir. Her yaşta, tüm etnik gruplarda ve sosyoekonomik düzeyde görülebilir. Bakımevleri, yurtlar, koğuşlar, kamplar, hastane gibi toplu yaşam alanlarında salgınlar görülebilmektedir. Sosyoekonomik düzeyi düşük ve hijyen koşullarının iyi olmadığı topluluklarda daha sık gözlenir. <h2>Uyuz belirtileri nelerdir?</h2>  “Uyuz olduğumu nasıl anlarım?” soruları hastalar tarafından sıkça sorulmaktadır. Uyuz böceğinin deriye yerleşmesi ve üremesi ile kişide duyarlanmaya neden olur. Bu süre ortalama 4-6 hafta arasında değişir. Duyarlanmaya bağlı vücutta kaşıntı şikayeti başlar. Bununla birlikte deride spesifik uyuz lezyonları ve derinin kaşınmasına bağlı  gelişen yaralar gözlenir. Uyuz belirtilerinde el parmak araları, el bileği iç yüzü, koltuk altları, kulak arkaları, bel bölgesi, ayak bilekleri, ayaklar, kalçalarda simetrik lezyonlar görülür. Kadınlarda meme uçları ve genital bölge sık etkilenirken, erkeklerde penis ve scrotumda yaralar oldukça sık görülür. Bebeklerde, bağışıklığı zayıf bireylerde ve yaşlılarda saçlı deri ve yüz dahil tüm vücutta tutulum gözlenebilir. Bebeklerin el ayası ve ayak tabanında sulu kabarcıklar (vezikül) ve tünel görülmesi tipiktir. Dişi uyuz böceğinin deride tünel oluşturmak için ürettiği maddeler, dışkısı ve bıraktığı yumurtalar alerjik (gecikmiş tipte hipersensitivite) reaksiyona yol açar. Bunun sonucunda şiddetli kaşıntı gelişir. Vücuttaki herhangi bir yeri tutsa da uyuz hastalığında en sık yerleşim bölgelerinde  (parmak araları, bilekler, dirsek, ayak, göbek etrafı, koltuk altı, kadında meme başları ve erkekte özellikle genital bölgede)  kaşıntılı yaraların olması tipiktir. Bu vücut bölgelerinde derinin sıcak, nemli ve kılsız olması uyuz böceği için elverişli alan yaratmaktadır. Uyuza bağlı kaşıntının şiddetli olması hastaların hayat kalitesini düşürür. Vücutta kaşıntıya ve tahrişe bağlı deride ciddi enfeksiyonlar gelişebilir. Uyuz hastalığı gece kaşıntısının en spesifik sebepleri arasındadır. En karakteristik uyuz lezyonları uyuz böceğinin de içinde yaşadığı gri-beyaz veya ten renginde dalgalı ip gibi veya kırık s harfi şeklinde yaklaşık 1-10 mm uzunluğundaki tünellerdir. Buna ek olarak minik kırmızı kabarcıklar (papül), küçük su kabarcıkları (vezikül) ve egzama benzeri kaşıntılı deri lezyonları görülür. Kaşınmaya bağlı deride çizikler, kabuklu yaralar ve şişlikler de gözlenebilir.   <h2>Uyuz nasıl bulaşır?</h2> Uyuz hastalığı, genellikle kişiden kişiye direkt temasla bulaşır. Bir kişiden başka bir kişiye geçmesi için en az 15 -20 dakikalık deri teması şarttır. Cinsel birliktelik ve aynı yatakta uyuma gibi durumlarda bulaş sıktır. Deri teması dışında uyuzlu bir kişinin kullandığı yatak, çarşaf, havlu ve giysiler ile de bulaşabilir. Cinsel partnerler ve aile üyeleri arasında hızlıca yayılır. El sıkışması veya sarılma gibi kısa süreli temaslarda bulaş beklenmez. Sonbahar ve kış aylarında daha sık rastlanır. Toplumdaki her kesimde görülebilir. Ancak kalabalık ortam, uzun süre boyunca  yakın temas edilen ve hijyen koşullarının kötü olduğu yerlerde yaşayanlar en yüksek bulaş riskine sahiptir. Askeri kışla, hapishane, hastane, okul ve bakımevi gibi toplu yaşanılan yerlerde salgınlar görülebilir. Toplu yaşanılan yerlerde şikayet veya uyuzun belirtileri olmasa bile ortamda bulunan herkesin tedavi edilmesi önemlidir. <h2>Uyuz hastalığının tanısı nasıl konulur?</h2> Uyuz tanısında hastanın şikayetleri ve fizik muayene bulguları çoğunlukla yeterlidir. Gece kaşıntısı, tipik deri döküntüleri ve döküntülerin dağılımı ile uyuz tanısı konulur. Geceleri kaşıntının şiddetlenmesi, sıcak duş veya banyo ile artması uyuz hastalığını destekler. Uyuz tanısında şüphe varsa lezyonların dermatoskopi cihazı ile büyütülerek incelenmesi veya mikroskobik olarak değerlendirilmesi tanıya yardımcı olabilmektedir. Uyuz böceğinin yerleştiği tünellerin ucunda kir birikimi, siyah nokta benzeri oluşumlar gözlenir. Klasik uyuz dışında kabuklu uyuz veya Norveç uyuzu denilen ve milyonlarca parazitin bulunduğu tablo ise biraz daha ağırdır. Uyuzun bu formu immun sistemi zayıf olan bebek, yaşlı veya hasta kişilerde görülebilir. Kabuklarda çok sayıda uyuz böceği ve yumurtası yer alır. Uyuz böceği yoğunluğunun çok fazla olması nedeniyle normal uyuzdan daha çok bulaşıcı bir uyuz tablosudur. <h2>Uyuz hastalığının tedavisi nasıldır? </h2> “Uyuz nasıl geçer?”, ve “uyuza kesin çözüm nedir?” soruları hastalar tarafından sıkça sorulmaktadır. Uyuza kesin çözüm için öncelikle tedavi süreci aksatılmamalı ve hijyen kurallarına harfiyen uyulmalıdır. Uyuz belirtileri gözlenen ve uyuz tanısı alan kişi ile aynı yaşam ortamını paylaşan herkese mümkünse eş zamanlı tedavi başlanması önemlidir. Uyuzda parazitleri öldüren ilaçlar kullanılır. Uyuz tedavisinde ilk basamakta lokal uygulanabilen antiparaziter losyonlar (en sık permetrin etken maddeli uyuz kremi) veya sülfür-katran içeren klasik majistral ilaçlar (uyuz kremi) verilir. Benzil benzoat, Lindan gibi bazı ilaçlar (uyuz kremi) toksik ve irritan etkileri nedeniyle artık tercih edilmemektedir. Son yıllarda dirençli uyuz vakalarında artış olması nedeniyle tedavi uygulama yöntemleri modifiye edilmiştir. İlaçların uygulanma suresini ve tekrarlanma sayısı arttırılarak dirençli uyuz tedavisinde başarılı olunabilmektedir. Ancak buna rağmen lokal uygulanan ilaçlara da yanıt alınamadığı durumlar olabilmektedir. Bu durumda ağızdan alınan tablet formunda sistemik antiparaziter ilaçlara (ivermektin etken maddeli) başvurulabilir. Uyuz tedavisinde antiparaziter ilaç kullanımının yanı sıra birtakım hijyen önlemleri de dikkate alınmalıdır. Uyuzlu kişi, ilaçları sürmeden önce ilk olarak keselenerek banyo yapmalıdır. Banyodan sonra deri kurulanmalı ve sonrasında kulak arkasından itibaren ayak parmak uçları dahil tüm vücuda uyuz ilacını sürülmelidir. Tırnaklar uzunsa kısa kesilmelidir. Uygulanan ilacın türü, hastanın yaşı, gebelik durumunun olup olmamasına göre ilaç bekletilme süresi değişkenlik gösterir. Uyuz ilacını bekletme süresi en az 24 saat olmalıdır. 24 saatin sonunda hasta tekrardan duş almalıdır. Hastanın kullandığı bütün giysi, havlu ve yatak çarşaflarının en az 60 derece sıcaklıkta yıkanması ve kuruduktan sonra buharlı ütü ile ütülenmesi gereklidir. Bu tedavinin tüm aile bireylerince yapılması ve bir hafta sonra tekrarlanması gereklidir. Karışım olarak uygulanan tedavilerde genellikle 3 gün üst üste uygulanıp duş alınması ve bir hafta sonra aynı şekilde tekrarlanması önerilir. Uygulama sonrasında temiz kıyafetler giyilmelidir. Kaşıntı için antihistamink haplar veya topikal steroidler kullanılabilir. Cay ağacı ve aloe vera içerikli kremler, krotamiton losyon kaşıntıyı hafifletmek için kullanılabilir. Uyuz yeterli tedavi edilmediğinde kişide uyku sorunları, iş ve okul performansında azalma, yaşam kalitesinde bozulma, depresyon ve  uyuzdaki kaşıntılı lezyonlara bağlı gelişen ciddi deri enfeksiyonları görülebilir. <h2>Uyuz ile ilgili sıkça sorulan sorular</h2> Uyuz tedavisinde ev nasıl temizlenmelidir? Uyuz hastalığından korunmak için uyuz tanısı olan kişi ile deri temasından kaçınılmalı, kullandığı giysi, havlu ve çarşaf gibi eşyalar yıkanıp ütülenmeden kullanılmamalıdır. Yıkanamayan halı ve yataklar süpürülmeli, süpürge haznesi kullanım sonrası temizlenmeli. Zemin temizliğinde çamaşır suyu ve buharlı temizleyiciler kullanılabilir. Uyuz böceği hayvanlardan bulaşır mı? Evcil hayvanlarda uyuz olabilir. Ancak hayvanlarda gözlenen uyuz akarı türü ile insan uyuz akarı farklıdır. Dolayısı ile hayvandan insana uyuz geçse de kısa süreli kaşıntı dışında herhangi bir parazit enfeksiyonuna yol açmaz. Uyuzun belirtileri ne zaman ortaya çıkar? Uyuz paraziti sağlıklı insana bulaştığında deri altına girerek tüneller açar ve hızla üremeye başlar. Kişi ilk kez uyuz paraziti ile karşılaşıyorsa uyuzun belirtilerinin ortaya çıkması 4-6 haftaya kadar sürebilir. Daha önce uyuz hastalığını geçirmiş ise uyuzun belirtileri 1-3 gün gibi kısa sürede ortaya çıkar. Uyuzun kaşıntısı ne kadar sürede geçer? Uyuzda antiparaziter tedavi ile uyuz böcekleri (akarlar) ve yumurtaları gitse de kaşıntı hemen kesilmez. Derideki duyarlanma (alerji) bir süre daha devam eder. Bu süre ortalama 2-6 haftadır. Uyuz tedavisinde eşyalar kaç derecede yıkanmalı? Uyuz tedavisinde yıkanamayan eşyalara ne uygulanmalı? Son bir hafta içerisinde kullanılmış tüm kıyafet, çamaşır ve yatak takımlarının en az 60 derecede yıkanması ve ütülenmesi gereklidir. Yıkanamayacak eşyaların ağzı bağlı şekilde hava almadan 7 gün saklanması yeterli olur.

/Uploads/1/21/shutterstock598486478minjpg_4b5a.jpg

Lupus (Kelebek Hastalığı)

Lupus( kelebek hastalığı) yani tam adı ile sistemik lupus eritematozus ( lupus SLE) tam olarak sebebi bilinmeyen ve kontrol altına alınmadığında hayati tehlikeye yol açan bir rahatsızlık olarak biliniyor. Kadınlarda daha sık görülen ve kesin bir tedavisi bulunmayan lupus( kelebek hastalığı) bağışıklık sisteminin sağlıklı hücre ve dokulara saldırması ve fonksiyonlarını etkilemesi ile oluşuyor. Bir çok organ ve sistemi etkileyen lupus yani kelebek hastalığının multidisipliner bir yaklaşım ile ele alınması,  etkilenen organ tutulumuna göre tedavinin belirlenmesi gerekiyor. <h2>Lupus (kelebek) hastalığı nedir?</h2> Sistemik lupus eritematozus hastalığı halk arasında ‘’kelebek hastalığı‘’ olarak bilinmektedir. Kronik  ve ilerleyici inflamatuvar (iltihaplı) bir hastalıktır. Bağışıklık sistemi, kişinin kendi doku ve organlarını hedef alır. Hastalığın cilt, eklemler, böbrekler, beyin, kalp ile birlikte pek çok organı ve sistemi tutabildiği bilinmektedir. En çok kadınlarda görülen lupusun teşhis edilmesi hayati açıdan önem taşımaktadır. <h2>Lupus (kelebek) hastalığı belirtileri nelerdir?</h2> Lupus hastalığının belirtileri, sorunun hangi vücut sistemini etkilediğine bağlı olarak değişebilir. İki ayrı lupus hastasının bulguları benzerlik göstermeyebilir. Bazılarında belirtiler aniden ortaya çıkarken, bazılarında yavaş seyir gösterebilir. Bazılarında hastalık hafif seyreder bazılarında ise şiddetli olur. Genel anlamda bu hastalıkta güneş duyarlılığı, güneş ışınlarına maruz kalanlarda burun kanatlarını ve yanakları tutan, deriden kabarık ve kızarık, genellikle kaşıntılı olmayan cilt döküntüleri, yüz harici bölgelerde cilt lezyonları, ağız içinde yaralar, göz kuruluğu, baş ağrısı, ateş, eklemlerde ağrı, küçük eklemlerde sabah tutukluğu, eklem şişmesi, akciğer ve kalp zarlarında sıvı toplanması, nefes alıp verirken batıcı özellikte göğüs ağrısı olması, idrarda kan veya protein görülmesi, böbrek fonksiyonlarında bozulma gibi çeşitli bulgu ve belirtiler görülebilmektedir. <h2>Lupus (kelebek) hastalığı neden olur?</h2> Lupus hastalığının nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin hastalık üzerinde etkili olduğu düşünülmektedir. Genel anlamda güneşe maruz kalma, sigara içimi ve stresin lupus hastalığı gelişimi açısından risk faktörü olduğu belirtilirken, bir ailede lupus hastalığının olması ailenin diğer bireylerinde lupus hastalığı gelişmesi olasılığında da artış ile ilişkilidir. Ayrıca bazı viral enfeksiyonlarla (Örn: mononükleoz) hastalık arasındaki bağlantı eskiden beri bilinmektedir. Östrojen seviyelerindeki artışın da lupus hastalığı oluşumuna katkıda bulunabileceği düşünülmektedir. Ayrıca bazı ilaçların uzun süreli kullanımı da ilaca bağlı lupus hastalığına neden olabilmektedir. <h2>Lupus (kelebek) hastalığı teşhisi nasıl konulur?</h2> Hastalara öncelikle ayrıntılı tıbbi sorgulama ve fizik muayene yapılır. Sonrasında hastalık ile ilgili semptom ve yakınmaları saptanan kişilerde tam kan sayımı, eritrosit sedimentasyon hızı, tam idrar tahlili yanında anti-nükleer antikor başta olmak üzere çeşitli serolojik testler yapılır. Bazı hastalardan göğüs röntgeni ve ayrıntılı kalp değerlendirilmesi açısından ekokardiyogram istenebilir. Böylece kalp ve çevresinde, akciğerlerde sıvı birikip birikmediği kontrol edilir. Ciltte bulunan döküntülerden biyopsi örneği de alınabilir. Bu hastalık nedeniyle böbrekler olumsuz etkilenebilir. Özellikle tam idrar tahlilinde protein saptanan ya da idrar sedimentinde aktif hücre saptanan bazı hastalarda böbreklerde sorun olup olmadığını daha net ortaya koyabilmek için böbrek biyopsisi de yapılabilmektedir. <h2>Lupus (kelebek) hastalığı tedavisi nasıl yapılır?</h2> Lupus hastalığında tedavi belirtilere ve tutulan organ sistemlerine göre uygulanmaktadır. Her hastanın durumu farklılık gösterebileceğinden tedavi seçimi ve riskleri konusunda hasta bazında bilgilendirme yapılması gerekmektedir. Tedavide çoğunlukla antimalaryal ilaçlar ve kortizon içeren ilaçlar kullanılmakta, bazı hastalarda steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar, bağışıklık sistemini kontrollü olarak baskılayan immünosupresanlar ve hatta bazı biyolojik ajanlar kullanılabilmektedir. Tüm bu ilaçlar belirtilere, hastalığın seyrine ve şiddetine göre değişkenlik göstermektedir. Hastalara güneş konusunda dikkatli olmaları gerektiği söylenmelidir. Tedavi sürecinde doktor ziyaretleri tavsiye edilen sıklıkta ve mutlaka aksatılmadan yapılmalıdır. Düzenli egzersiz, sigara içmemek, sağlıklı beslenmek de tedavinin önemli bir parçasıdır. D vitamini ve kalsiyum eksikliği saptanan hastalarda uygun tamamlayıcı tedaviler başlanmalıdır. <h2>Lupus (kelebek) hastalığı hakkında sık sorulan sorular </h2> Lupus (kelebek) hastalığı kaç yaşında ortaya çıkar? Tedavi edilmediğinde hayatı tehdit eden lupus hastalığı en çok 15 ile 45 yaşları arasında bulunan ve doğurganlık çağında olan kadınlarda görülmektedir. Çocuk, yaşlı ve erkeklerde çok daha nadiren görülmektedir. Lupus (kelebek) hastalığının görülme sıklığı nedir? Türkiye'de bu konu ile ilgili net bir istatistik veri bulunmamakla birlikte, araştırma yapılan ülkelerde 100 bin kişide 40 ile 100 kişi arasında görüldüğü tahmin edilmektedir. Lupus (kelebek) hastalığı genetik mi? Lupus hastalığı genetik yatkınlığı olan bireylerde çevresel nedenlerin de tetiklemesi sonucu ortaya çıkan, multfaktöriyel nedenlere bağlı gelişen kronik, iltihaplı bir bağışıklık sistemi hastalığıdır. Lupus (kelebek) hastalığı bulaşıcı mı? Lupus hastalığı bulaşıcı bir hastalık değildir. Lupus (kelebek) hastalığının bağışıklıkla ilişkisi nedir? Lupus hastalığında bir anlamda kişinin bağışıklık sistemi hatalı çalışmaktadır. Kişinin sağlıklı hücreleri yabancı madde olarak algılanır ve bağışıklık sistemi sağlıklı hücrelere ve dokulara saldırır. Bağışıklık sisteminin vücudun yapı taşı olan başta kollajen ve diğer doku proteinlerine saldırması ile eklem sorunları dışında iç organlarda da iltihap ve hasarlar ortaya çıkmaktadır. Lupus ( kelebek) hastalığının türleri nelerdir? Diskoid Lupus Eritematozus (DLE) ve Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) şeklinde iki türü bulunmaktadır. DLE'de iç organlar etkilenmez ancak cilt etkilenir. Derideki lezyonlar iz bırakabilir. SLE'de ise organlar ve cilt etkilenir. Eğer tedavi edilmezse hayati organlarda hasar oluşabilir.   Lupus (kelebek) hastalığının tedavisi var mı? Lupus hastalığının şifa anlamında tam bir tedavisi bulunmamakla birlikte, oluşabilecek yakınmaları ve hayati risk gelişimini önleyecek bir çok etkin tedavisi günümüzde uygulanmaya devam etmektedir. Lupus hastalığının tedavisinde amaç ilerlemeyi durdurmak, kalıcı hasar gelişimi ve hayati sorunları önlemek ve belirtileri hafifletmektir. Tedavide kullanılan ilaçlar hastalığın seyrine, kişiye ve klinik bulgulara göre değişmektedir. Çocuklarda görülen kelebek hastalığı nedir? Tıp diliyle Epidermolysis Büllosa olarak bilinen hastalık ciltte su dolu lezyonlar (büller) ile karakterizedir. Kelebek hastalığına yakalanan çocuklara "Kelebek çocuklar" da denmektedir. Ciltteki lezyonlar ağız içlerinde, yemek borusunda, mide, bağırsak ve solunum yollarında da görülebilmektedir. Deride ve mukozada oluşan büller, genellikle bölgeye baskı uygulanması ya da çarpılması sonucu ortaya çıkar. Hafif bir temas bile bülün oluşumu için yeterlidir. Kırılgan cilt ile karakterize bir genetik hastalık olan kelebek hastalığı, vücutta enfeksiyon ve yaralara yol açabilir. Lupus (kelebek) hastalığı ölümcül müdür? Bağışıklık sistemini etkileyen bir hastalık olan lupus hastalığı, bazı hastalarda hayati organları etkileyerek fonksiyonlarını bozabildiği için ölümcül risk taşıyabilmektedir. Lupus (kelebek) hastalığı iyileşir mi? Lupus hastalığının şifa anlamında kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Lupus (kelebek) hastalığı geçici mi? Lupus hastalığı geçici bir hastalık değildir. Ancak tedaviler ile kontrol altında tutulabilmektedir. Eklem ağrısı lupus hastalığının belirtisi olabilir mi? Bu hastalık kendisini eklem ağrılarıyla da belli ettiği için, genç kadınlarda lupus hastalığından şüphelenilmelidir. İltihap göstergelerinin yanısıra, lupus hastalığına ait serolojik testler ile tanı netleştirilmelidir. Lupus nefriti nedir? Lupus nefriti, hastalığın böbreği etkilediğini gösteren ciddi bir tutulumunu ifade etmektedir. Bu hastalar bacaklarda ve bazen tüm vücutta ortaya çıkan ödem ile hastaneye başvurur. Bir çok hastada hipertansiyon da görülür. Hastalara çoğunlukla böbrek biyopsisi yapılması gerekmektedir. Biyopsi sonucu doğrultusunda, hastanın klinik ve diğer laboratuvar bulguları göz önüne alınarak tedavisi düzenlenir. Bazı hastalarda tedavi istenen etkiyi sağlayamazsa hastalarda kronik böbrek yetmezliği ve hatta hemodiyaliz ihtiyacı gelişebilir. Kalıcı böbrek hasarı gelişen bazı hasta gruplarında böbrek nakli uygulanabilir. Lupus hastalarının cildi hassas mıdır? Lupus hastalarının en çok yakındıkları konu güneş ile deri lezyonlarının belirgin şekilde artmasıdır. Güneş duyarlılığı olan hastalarda ciltte kızarıklık ve kabarmalar gelişebilir. Hastaların özelikle yaz aylarında güneşe doğrudan maruz kalmamaları ve dışarı çıkmak zorunda kaldıklarında güneşten koruyucu özelliği olan kremler kullanmaları önerilmektedir. Lupus hastalarında göz sorunları olabilir mi? Lupus hastalığında daha çok kullanılan ilaçlara bağlı başta göz ve göz kapağı enfeksiyonları, katarakt yada retina sorunları oluşabilir. Özellikle antimalaryal kullanan hastaların düzenli olarak yıllık göz ve görme alanı muayenelerine gitmeleri gerekmektedir. Enkefsiyon saptanan hastalarda çeşitli göz damlaları ve göz merhemleri kullanılabilir. Lupus (Kelebek) hastalığı diyeti var mı? Sağlıklı ve doğal beslenme lupus hastalığı gibi bağışıklık sistemi ile ilişkili hastalıklarda giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Gluten ve laktoz gibi çeşitli proteinlerin kısıtlanmasının bağışıklık sistemi kaynaklı iltihabın azaltılmasında etkili olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca başta D vitamini olmak üzere vitamin kan düzeylerinin araştırılması ve eksiklik saptanan hastalarda uygun replasman tedavisinin yapılması oldukça önemlidir. Kortizon kullanmakta olan hastalarda kilo artışını engellemek için tuz ve şeker kısıtlamasının yapılması gerekmektedir. Paketli gıdalar, fast-food türü yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Omega 3’ten zengin taze balık tüketimi teşvik edilmektedir. Ayrıca probiyotikten zengin ürünlerin kullanılmasının da faydalı olabileceği bildirilmektedir. Bu hastalarda kemik erimesi gelişimini önlemek açısından düzenli egzersize ek olarak D vitamini ve kalsiyum desteği de mutlaka sağlanmalıdır. Lupus hastalığında gebelik riskli mi? Lupus hastaları hamile kalabilir mi? Lupus hastalığında gebelik büyük risk taşımaktadır. Bu nedenle hastaların gebe kalması için en uygun zaman, hastalığın tedavi ile kontrol altına alındığı ve remisyon olarak adlandırılan stabil dönemde gerçekleşmelidir. Remisyonda olan hastalarda bile gebe kalmak ile ya da doğum sonrası hastalık alevlenmeleri görülebilmektedir. Bu açıdan gebe kalmadan önce ve gebelik boyunca düzenli hekim kontrolü yapılması çok önem taşımaktadır Lupus hastaları nelere dikkat etmeli? Bu hastalıkta güneşten korunmak önem taşımaktadır. Güneşten korunma, uygun kıyafet, güneş kremi ve gözlük kullanımı önerilmektedir. Hastalar dinlenmelerine dikkat etmeli, sağlıklı ve doğal beslenmeli, doktorun önerdiği egzersizleri uygulamalı ve olabildiğince stresten uzak durmalıdırlar. Stresin hastalık alevlenmesi üzerindeki etkileri kanıtlandığından, ihtiyaç görülen hastalara gereken psikolojik destek mutlaka sağlanmalıdır. İlaçlar kelebek hastalığına neden olabilir mi? Aritmi, hipertansiyon veya tüberküloz tedavisinde kullanılan bazı ilaçların lupus benzeri hastalık bulgularına neden olduğu bilinmektedir. Ancak bu durum geliştiğinde ilgili ilaçların kesilmesiyle lupus hastalığına ait bulgular da düzelmektedir.

Tüm Hastalık İçerikleri

Teknolojiler

/Uploads/1/24/shutterstock1738218227minjpg_649b.jpg

Tüm Vücut MR

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) ile tüm vücut alanlarındaki hastalıkların tanı ve takibi tıbbi görüntüleme yöntemiyle yapılabiliyor. MR yumuşak dokuların, kemiklerin ve organların yapısının ve hastalıklarının yüksek kontrast çözünürlükte görüntülenmesine olanak sağlıyor. MR’de, güçlü manyetik alan ve radyofrekans dalgaları kullanılarak görüntüler oluşturuluyor. MR radyasyon içermiyor. Günümüzde gelişen teknoloji sayesinde hızlı ve yüksek çözünürlüklü görüntüleme yapabilen MR cihazları ve yazılım programları ile tüm vücut 50-55 dakikada içinde görüntülenebiliyor. Bu yöntem, beyin ve boyun dahil olmak üzere birçok organdaki tümörlerin erken dönemde teşhisinde önemli rol oynuyor. Tüm vücut manyetik rezonans görüntüleme sistemi şu an ülkemizde başta Memorial Sağlık Grubu olmak üzere sayılı noktalarda yapılabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Radyoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Özdil Başkan, Tüm Vücut MR ile ilgili bilgi verdi. <h2>Tüm vücut MR nedir?</h2> Tüm vücut MR ile baş-boyundan başlayarak tüm vücut alanları ayrı ayrı görüntülendikten sonra bilgisayar programlarıyla birleştirilerek tek parça halinde incelenebilmektedir. İnceleme sırasında normal olmayan bulgu saptandığında, o alana ve patolojiye yönelik özel görüntüleme yapılabilmektedir. Herhangi bir belirti ortaya çıkmadan önce vücuttaki kanser, enfeksiyon veya diğer patolojiler gibi olası rahatsızlıkları belirlemek de için yapılabilmektedir. Tüm vücut MR ile hastalıklar erken dönemde teşhis edilerek olası etkin tedavi yöntemlerinin uygulanmasını sağlamaktadır. Tüm vücut MR ile kanser riski ve endişesi taşıyan sağlıklı kişilerin radyasyon almadan tüm vücutlarının görüntülenmesinde yararlanılabilecek bir yöntemdir. Bu nedenle check-up amaçlı, tüm vücut tek seansta görüntülenebilmektedir. Diğer tarama ve “check-up” yöntemlerine ek olarak da uygulanabilmektedir. <h2>Tüm vücut MR kullanım alanları nelerdir?</h2> Tüm vücut MR, <ul> <li>Herhangi bir belirtisi olmayan, özelikle kanser riski ve endişesi bulunan, diğer tarama testlerinin yanı sıra sağlık durumlarına genel bir bakış isteyen kişilere “check-up” amaçlı yapılabilir.</li> <li>Ailesel veya genetik olarak kanser riski taşıyan kişilere yapılabilir.</li> <li>Kanser tanısı bulunan hastalarda da birçok avantaj sağlayabilir. Onkolojik hastalarda hastalığın tanısı, yaygınlığının gösterilmesi ve tedavi yanıtının değerlendirilmesinde kullanılabilir.</li> <li>Radyasyon içermediği için çocuk ve gebelerde MR öncelikle tercih edilmelidir.</li> <li>Tüm vücut MR, meme, prostat, akciğer ve gastrointestinal sistemin uygun değerlendirilmesi için bu alanlara özel tarama ve görüntüleme yöntemleri ile birlikte kullanılmalıdır.</li> <li>Diz, omuz gibi eklemlerin değerlendirilmesinde, meme ve prostat görüntülemede, boyun, sırt ve bel fıtıklarının değerlendirilmesinde özel çekimler gerektiği için tanı için tüm vücut MR kullanılmaz.</li> <li>Damarların gösterilmesi için gerekli olursa kontrast madde kullanılarak tüm vücut MR anjiografi kontrast madde kullanılarak yapılabilir.</li> <li>Kalp damarlarında risk grubunda olan hastaların ise Koroner BT Anjiyografi ile “check up” yaptırması önerilmektedir.</li> </ul> <h2>Tüm vücut MR avantajları ve riskleri nelerdir?</h2> <ul> <li>Tüm Vücut MR radyasyon içermemesi en önemli avantajıdır. Tarama testi için kullanımını olanaklı kılar. MR radyasyon içermediğinden çocuklarda ve 3. aydan sonra gereklilik durumunda gebelerde de güvenle kullanılabilir.</li> <li>Tüm Vücut MR, erken kanser tanısı, erken tedavi ve iyileşme şansına olanak tanıması en önemli faydasıdır.</li> <li> Rutin MR yöntemlerindeki gibi eğer manyetik alanla uyumsuz metalik veya elektronik bir aparat vücudunuzda yoksa tüm vücut MR size zarar verecek bir yöntem değildir. Siz MR cihazına alınmadan bilgilendirme formu ve onam formunu okumanız ve onaylamanız istenecektir.</li> </ul> <h2>Tüm vücut MR nasıl yapılır?</h2> <ul> <li>Tüm vücut MR’da beyin, boyun, akciğer-göğüs kafesi, karın içi organları karaciğer, pankreas, böbrek, böbrek üstü bezi, mesane ve diğer organlar özel görüntüleme paketleri ile taranmaktadır. Erkeklerde prostat, kadınlarda rahim ve yumurtalıklar görüntülenebilmektedir. Bu alanların taranması sırasında kısmen kemik ve kas yapıları da görüntülenmektedir. Hareketli organların çekimi sırasında hastanın nefesini tutması istenmektedir. Hastanın nefes tutma isteğini yerine getirebilmesi için uykuya dalmaması gerekmektedir. Bu nedenle sağlıklı bir çekim için kişinin uyumlu ve şuuru açık olmalıdır. Tüm vücut yapıları rutinde uygulanan görüntüleme paketleri ile taranırken ek olarak tümöral dokunun saptanmasında özel yeri bulunan “tüm vücut difüzyon” MR, incelemesi de tüm inceleme alanlarına ayrı ayrı yapılıp bilgisayar programları ile birleştirilip 3-boyutlu olarak değerlendirilmektedir. Tüm vücut difüzyon MR yöntemi kanserli doku ve lenf bezlerinin tanımlanmasında da önemlidir.</li> </ul> <h2>Tüm vücut MR hakkında sık sorulan sorular </h2> Tüm vücut MR öncesi hangi hazırlıklar yapılıyor? Tüm vücut MR işlemi yapılacak hasta, öncelikle alanında uzman bir radyoloji teknisyeni tarafından karşılanarak çekim için hazırlanmaya başlanmaktadır. Hastaya öncelikle hastane önlüğü giydirilmektedir. Baş ve boyun bölgesinin MR görüntülemesi sırasında yüze sürülen madde ve makyaj malzemesi görüntüyü bozduğu için kullanılmaması önerilmektedir. Takı ve diğer aksesuarların tamamen çıkarılması istenmektedir. Saatler, kredi kartları, işitme cihazları, iğneler, saç tokaları, metal fermuarlar, çıkarılabilir dişler, kalemler, cep boyutunda kesici aletler ve gözlükler, vücut “piercing”leri, cep telefonları, elektronik eşyaların MR odasına girmesine izin verilmemektedir. Çoğu durumda, özellikle 2000 yılı sonrasında kullanılan birkaç tür dışında, metal implantları olan hastalar MR için güvenlidir. Ancak bazı koklear (kulak) implantlar, beyin anevrizma klip türleri, bazı eski kalp pillerine sahip kişiler güvenlik açısından değerlendirilmeden MR odasına alınmamalıdır. Hastanın vücudunda şarapnel, mermi veya diğer metallerden herhangi birisi varsa inceleme öncesi mutlaka bilgi vermesi gerekir. Tüm vücut MR incelemelerinde karın içi yapıların ve safra kesesinin değerlendirilebilmesi için 7-8 saat açlık gereklidir. Hareketli organların çekimi sırasında hastaya nefes tutması için komutlar verilir. Kişinin bu komutları yerine getirebilmesi için uykuya dalmaması gereklidir. Sağlıklı bir çekim için kişinin uyumlu ve şuurunun açık olması gerekiyor. Bazı MR incelemelerinde kontrast madde kullanılabilir. MR kontrast maddesi ‘gadolinyum’ içerir. Gadolinyum iyot kontrast alerjisi olan hastalarda kullanılabilir. Bir hastanın gadolinyum kontrastına alerjisi iyot kontrastına göre çok daha azdır. MR incelemeniz öncesinde kontrast madde, yiyecek ve ilaçlara karşı alerjiniz sorgulanacaktır. Mutlaka size verilen onam formuna belirtin ve sizi hazırlayan teknisyenle paylaşın. Herhangi bir ciddi hastalığınız veya geçirdiğiniz ameliyat varsa, sizi hazırlayan radyoloji teknisyenine söyleyin. İleri böbrek hastalığı gibi bazı durumlar, böbrek hastalığı olan hastalar için güvenli kabul edilen belirli gadolinyum kontrast türlerinin kullanılmasını gerektirebilir. Hastanelerimizde yalnızca güvenli olduğu belirtilen kontrast madde türevleri kullanılmaktadır. Böbreklerinizin normal çalışıp çalışmadığını belirlemek için kan testine ihtiyacınız olabilir. Hamile olma olasılığı varsa MR incelemesinden önce belirtilmelidir. MR 1990'lardan beri kullanılmaktadır. Hamile kadınlar veya anne karnındaki bebekleri üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi bildirilmemiştir. Bununla birlikte, yapılacak işlemin yararı herhangi bir potansiyel riske göre ağır basmadığı sürece gebelerin ilk trimesterde MR çektirmesi önerilmez. Gebelerde gerekli olmadıkça MR kontrast madde kullanılmamalıdır. Kanser şüphem var, tüm vücut MR yaptırabilir miyim? Ailesinde kanser hastası olan, bu nedenle de kanser riski taşıyan kişilerin, herhangi bir belirtisi olmasa da bu endişesini gidermek için “check-up” programına MR incelemesi eklenebilir. Hangi hastalık riski olan hastalar tüm vücut MR yapılır? Ailesel ve genetik kanser riski taşıyan herkes MR incelemesi yaptırabilir. Bu sayede kanser tanısı bulunan kişiler birçok avantaj sağlayabilir. Onkolojik hastalarda hastalığın tanısı, yaygınlığının gösterilmesi ve tedavi yanıtının değerlendirilmesi için de kullanılabilir. Tüm vücut MR’de radyasyon var mı? MR, radyasyon içermediği için rahatlıkla tercih edilebilir Hamile ve çocuklara tüm vücut MR yapılır mı? MR radyasyon içermediği için hamile anne adayları ve çocuklarda ihtiyaç duyulması halinde kullanılacak ilk görüntüleme yöntemi olmalıdır. Anne adaylarının 3 aylık hamilelik dönemini atlattıktan sonra MR yaptırması önerilmektedir.   Tüm vücut MR incelemesine makyaj yaparak girilebilir mi? MR incelemesin daha güvenilir ve doğru bilgi vermesi için hastanın herhangi bir makyaj malzemesi kullanmaması ve tüm takılarını çıkarması gerekir. Vücudunda herhangi bir metal parçası olan hastalara tüm vücut MR incelemesi yapılabilir mi? Vücudunun herhangi bir yerinde şarapnel, mermi veya diğer metallerden herhangi birisi olan hastalar inceleme öncesi hekimine bilgi vererek MR incelemesini yaptırabilir. Tüm vücut MR incelemesi için herhangi bir ilaç kullanılıyor mu? Bazı MR incelemelerinde kontrast madde kullanılabilir. MR kontrast maddesi ‘gadolinyum’ içerir. Gadolinyum iyot kontrast alerjisi olan hastalarda kullanılabilir. Bir hastanın gadolinyum kontrastına alerjisi iyot kontrastına göre çok daha azdır. MR görüntüleri inceleme öncesinde kontrast madde, yiyecek ve ilaçlara karşı alerjiniz sorgulanacaktır. Mutlaka size verilen onam formuna belirtin ve sizi hazırlayan teknisyenle paylaşın. Tüm vücut MR incelemesi için verilen kontrast madde alerji yapar mı? Hastaların bazılarında MR incelemelerinde kullanılan kontrast maddesi ‘gadolinyum’ içerir. Gadolinyum iyot kontrast alerjisi olan hastalarda kullanılabilir. Bir hastanın gadolinyum kontrastına alerjisi iyot kontrastına göre çok daha azdır. Bu nedenle MR incelemesi öncesi hastanın kontrast madde, yiyecek ve ilaçlara karşı alerjisi olup olmadığını kendisine verilen onam formunda mutlaka yazarak kendisini hazırlayan teknisyene bilgi vermelidir. Teşhis konulmuş başka bir hastalığım varsa tüm vücut MR yaptırabilir miyim? Ciddi başka hastalığı olan veya geçirdiği bir ameliyat olan hastaların inceleme öncesi kendisini hazırlayan radyoloji teknisyenine mutlaka bilgi vermesi gerekir. İleri böbrek hastalığı gibi bazı durumlarda, hastalar için güvenli kabul edilen belirli gadolinyum kontrast türleri kullanılarak MR yapılabilir.

/Uploads/1/24/shutterstock539844220minjpg_5361.jpg

Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG)

Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG), yüksek çözünürlüğü ile beynin anatomik yapısı ve hastalıkların görüntülenmesinde diğer görüntüleme yöntemlerine göre daha üstün sonuçlar veriyor. Bu yöntem ile beyin hastalıkları daha ayrıntılı bir şekilde değerlendirilebiliyor. Kranial Fonksiyonel MR olarak da bilinen Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme de (fMRG) bir MRG yöntemidir ve hastalığın tanı ve tedavisinde önemli avantajlar sağlıyor. fMRG, beyin aktivitesiyle ortaya çıkan kan akışındaki küçük değişiklikleri ölçüyor. fMRG, uygulanan çeşitli uyaranlar ile beyin dokusundaki kan akımı ve oksijen düzeyinin değişmesiyle verilen tepkileri kullanarak etkin alanların görüntülenmesine olanak tanıyor. Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme yöntemi(fMRG), Tüm Vücut Manyetik Rezonans Görüntüleme sistemi ile birlikte şu an ülkemizde başta Memorial Sağlık Grubu olmak üzere sayılı noktalarda yapılabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Radyoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Özdil Başkan, Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) yöntemi ile ilgili şu bilgileri verdi. <h2>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) nedir?</h2> Kranial Fonksiyonel MR, normal ve hastalıklı beyin fonksiyonlarının anatomik olarak yerini belirlemede kullanılır. MRG, tüm vücut alanlarında hastalıkların tanı ve takibinde kullanılan tıbbi bir görüntüleme yöntemidir. MRG, güçlü manyetik alan ve radyofrekans dalgaları kullanılarak görüntüler oluşturulur. MRG radyasyon içermez. fMRG ise beyindeki fonksiyonel olarak aktive olan alanları, kan oksijen seviyesindeki değişmeye bağlı olarak gösteren bir MRG yöntemidir. fMRG, diğer standart MR görüntüleme yöntemleriyle saptanamayan beynin fonksiyonel alanlarının görüntülenmesini sağlar. <h2>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) ne ölçer?</h2> Oksijen beyin hücresi olan nöronlara kılcal damarlardaki hemoglobin aracılığıyla gelir. Beyin dokusundaki nöronların aktivitesi arttığı zaman oksijen gereksinimleri de artar. Bu durumda nöronal aktivitenin arttığı alanda kan akımı da artırır. Bu durum nöronal aktivitenin arttığı alanda kan akımını da artırır.  Kranial Fonksiyonel MR, beyin kanlanmasında beyindeki nöronların dinlenmede ya da işlev sırasındaki kan oksijen seviyesine bağımlı değişiklikleri ölçerek görüntülerin oluşmasını sağlar. Beynin belli bir alanında nöral aktivite arttığında MR sinyali de az miktarda artış gösterir. fMRG, elde edilen MR sinyalleri analiz edilerek yapılan aktivite ile uyumlu alanları belirler. <h2>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) kullanım alanları nelerdir?</h2> fMRG, normal ve hastalıklı beyin fonksiyonlarının anatomik olarak yerini belirlemede kullanılır. fMRG inme, travma ve bazı dejeneratijf beyin hastalıklarında kullanılsa da günümüzde klinikte en sık beyin ameliyatları veya kranial alana uygulanacak diğer işlemler (radyoterapi, gama-knife tedavisi gibi) öncesinde beyinde yer alan hastalıklı alanın kritik fonksiyonel yapılarla olan ilişkisini belirlemede kullanılır. Beyinde yer alan ve girişim uygulanacak hastalıklı doku (tümör, epileptik odak, damarsal lezyonlar gibi) ile konuşma, yürüme, el-kol-bacak hareket ve duyusal fonksiyonlarını sağlayan alanlar arasındaki ilişkisi saptanır. fMRG, beyin ameliyatının veya beynin diğer girişimsel tedavilerinin olası risklerini değerlendirmek ve en uygun tedavi yöntemini, yolunu belirleyebilmek için tercih edilen tanı yöntemidir. <h2>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) nasıl yapılır?</h2> Kranial Fonksiyonel MR incelemesi için hastanın diğer rutin MRG incelemelerinde olduğu gibi hareketsiz sırtüstü yatması gerekir. Beynin fMRG’si 30-40 dakika sürer. fMRG incelemesi sırasında rutin kranial MRG veya kranial MR perfüzyon incelemesi eklenmemişse MR kontrast madde kullanılmaz. MR odasında hastanın MR cihazında yatarken rahatlıkla görebileceği ekran düzeneği vardır. Ekrana yansıtılan görüntüler yardımı ile hastanın inceleme sırasında çeşitli işlevleri yapması istenir. Hastalar incelemeye girmeden önce uygulamayı yapacak radyoloji uzmanı tarafından detaylı olarak bilgilendirilir. Tüm MRG incelemelerinde olduğu gibi hastanın başının hareketsiz olması en iyi sonucu elde etmek için önemlidir. Kranial Fonksiyonel MR sırasında hastanın hareketsiz yatarken beyindeki fonksiyonel alanları belirlememizi sağlayacak işlemleri yapması istenir. Hastanın el, kol, bacak, dil hareketleri veya bazı yöntemlerle akıldan sözcük türetmesi gibi basit işlemleri yapması istenerek görüntüler elde edilir. Egzersizler beynin belirli bölgelerindeki aktiviteyi artırır. Bu aktivite, MR cihazı tarafından oluşturulan görüntülerle hastanın beyninin fonksiyonel haritasının oluşturmasına fırsat verir. Bu temel işlevleri yaparak, cerrahların beyinden bir lezyonu, tümörü çıkarmak veya epilepsi hastalarına uygulanacak ameliyat için en güvenli yaklaşım şeklini bulmalarına yardımcı olur. <h2>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) faydaları ve riskleri nelerdir?</h2> Kranial Fonksiyonel MR güvenli, ağrısız ve invaziv olmayan bir görüntüleme yöntemidir. fMRG’nin en önemli avantajı ameliyat veya uygulanacak girişimsel işlemden önce konuşma ve el kol - bacak motor becerilerinizin beyindeki alanlarının saptanarak güvenli bir cerrahi işlem geçirmenizi sağlamasıdır. fMRG'leri beyin cerrahlarının beyin ameliyatına hazırlanmalarına yardımcı olarak ameliyat sırasında doğru bölgeye başarılı bir şekilde ulaşmalarını sağlar. Rutin MRG yöntemlerindeki gibi eğer manyetik alanla uyumsuz metalik veya elektronik bir aparat vücudunuzda yoksa fMRG size zarar verecek bir yöntem değildir. Siz MR cihazına alınmadan bilgilendirme formu ve onam formunu okumanız ve onaylamanız istenecektir. <h2>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) hakkında sık sorulan sorular </h2> Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR’a nasıl hazırlanmalıyım? Kranial Fonksiyonel MR incelemesi ile rutin MRG incelemesi öncesi hazırlık hemen hemen aynıdır. Sizi inceleme için radyoloji teknisyeni karşılayarak hazırlamaya başlar. Hastane önlüğü giymeniz istenebilir veya giysileriniz rahat ve metal içermiyorsa onlarla da inceleme yapılabilir. Baş ve boyun bölgenizin MR görüntülemesi sırasında yüzünüze sürülen madde ve makyaj malzemesi görüntüyü bozacağından kullanılmaması önerilir. Takı ve diğer aksesuarların üzerinizde olmaması gerekir. Saatler, kredi kartları, işitme cihazları, iğneler, saç tokaları, metal fermuarlar, çıkarılabilir diş, kalemler, cep bıçakları ve gözlükler, vücut “piercing”leri, cep telefonları, elektronik eşyaların MR odasına girmesine izin verilmez. Çoğu durumda, özellikle 2000 yılı sonrasında kullanılan birkaç tür dışında, metal implantları olan hastalar MRG için güvenlidir. Ancak bazı koklear (kulak) implantlar, beyin anevrizma klip türleri, bazı eski kalp pillerine sahip kişiler güvenlik açısından değerlendirilmeden MR odasına alınmamalıdır. Vücudunuzda şarapnel, mermi veya diğer metallerden herhangi birisini varsa mutlaka radyoloji teknisyenine bilgi vermeniz gerekir. Bazı özel MR incelemelerinde yeme-içme ve kullandığınız ilaçlarla ilgili farklı uygulamalar olabilir. Size aksi söylenmedikçe aç olmanıza gerek olmaz ve ilaçlarınızı alabilirsiniz. Bazı MRG incelemelerinde kontrast madde kullanılabilir. MR kontrast maddesi ‘gadolinyum’ içerir. Gadolinyum iyot kontrast alerjisi olan hastalarda kullanılabilir. Bir hastanın gadolinyum kontrastına alerjisi iyot kontrastına göre çok daha azdır. MR incelemeniz öncesinde kontrast madde, yiyecek ve ilaçlara karşı alerjinizin olup olmadığı hakkında sizden mutlaka bilgi alınır. Size sorulan her soruyu mutlaka onam formuna belirtin ve sizi hazırlayan teknisyenle paylaşın. Herhangi bir ciddi hastalığınız veya geçirdiğiniz ameliyat varsa, sizi hazırlayan radyoloji teknisyenine söyleyin. İleri böbrek hastalığı gibi bazı durumlar, böbrek hastalığı olan hastalar için güvenli kabul edilen belirli gadolinyum kontrast türlerinin kullanılmasını gerektirebilir. Biz bölümümüzde yalnız güvenli olduğu belirtilen kontrast madde türevlerini kullanmaktayız. Böbreklerinizin normal çalışıp çalışmadığını belirlemek için kan testine ihtiyacınız olabilir. Hamile olma olasılığı varsa MR incelemesinden önce belirtilmelidir. MRG 1990'lardan beri kullanılmaktadır. Hamile kadınlar veya anne karnındaki bebekleri üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi bildirilmemiştir. Bununla birlikte, yapılacak işlemin yararı herhangi bir potansiyel riske göre ağır basmadığı sürece gebelerin ilk trimesterde MRG çektirmesi önerilmez. Gebelerde gerekli olmadıkça MR kontrast madde kullanılmamalıdır. Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR incelesine aç mı tok mu gelmeliyim? Radyoloji teknisyeni sizinle çekim öncesi detaylı bir görüşme yapacaktır. Aksi söylenmedikçe aç olmanıza gerek olmaz, her zamanki rutin beslenmenizi yapabilirsiniz. Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR incelemesi öncesi başka hastalıklarım nedeniyle kullandığım ilaçları içebilir miyim? Bazı özel MR incelemelerinde yeme-içme ve kullandığınız ilaçlarla ilgili farklı uygulamalar olabilir. Ancak bunun dışındaki durumlarda size farklı bir şey söylenmediyse ilaçlarınızı alabilirsiniz. Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR radyasyon var mı? Kranial Fonksiyonel MR radyasyon içermez. Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR 3 aylık hamileyken yaptırabilir miyim? Öncelikle hamile olma olasılığı olan kadın hastaların Kranial Fonksiyonel MR incelemesinden önce bu olasılığı gerekli gebelik testlerini yaptırarak kesinleştirmesi gerekir. Hamile kadınlar veya anne karnındaki bebekleri üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi bildirilmemiştir. Ancak bununla birlikte, yapılacak işlemin yararı herhangi bir potansiyel riske göre ağır basmadığı sürece gebelerin ilk trimesterde(3 aylık hamilelik dönemi) fMRG çektirmesi önerilmez. Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR’da hamile hastalarda kontrast madde kullanılıyor mu? 3 aylık hamilelik dönemini tamamlayan hastalara gerekirse Kranial Fonksiyonel MR yapılabilir. Ayrıca gebelerde zorunlu olmadıkça MR kontrast madde kullanılmamalıdır. Ailemde genetik böbrek rahatsızlığı var, Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR yaptırabilir miyim? Ciddi hastalığı olan ya da herhangi bir ameliyat geçiren hastaların bu durumu mutlaka radyoloji teknisyenine bildirmesi gerekir. İleri böbrek hastalığı gibi bazı durumlar, böbrek hastalığı olan hastalar için güvenli kabul edilen belirli gadolinyum kontrast türlerinin kullanılmasını gerektirebilir. Hastanemizde kullanılan MR kontrast maddeleri güvenli gruptadır.  Ayrıca böbreklerinizin normal çalışıp çalışmadığını belirlemek için sizden kan testleri istenebilir. Vücudumdaki piercinglerimi Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR öncesi çıkarmalı mıyım? Takı ve diğer aksesuarların üzerinizde olmaması gerekir. Saatler, kredi kartları, işitme cihazları, iğneler, saç tokaları, metal fermuarlar, çıkarılabilir diş, kalemler, cep bıçakları, gözlükler, vücut “piercing”leri, cep telefonları ve tüm elektronik eşyalar MR odasına alınmasına izin verilmez. Kendi elbisemle Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR incelemesine gerebilir miyim? fMRG incelemesi için MR odasına hastane önlüğü ile girmeniz tercih edilir. Ancak giysileriniz rahat ve metal içermiyorsa onlarla da inceleme yapılabilir. Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR öncesi makyajımı temizlemem gerekir mi? Baş ve boyun bölgenizin MR görüntülemesi sırasında yüzünüze sürülen madde ve makyaj malzemesi görüntüyü bozacağından kullanılmaması önerilir.

/Uploads/1/24/shutterstock678583375minjpg_5260.jpg

CAD EYE Yapay Zeka Teknolojisi

Kalın bağırsak ya da bir diğer adı ile kolon kanseri dünyada ve ülkemizde sık görülen kanser türleri arasında yer alıyor. Kolorektal kanserlerin ortaya çıkmasında; genetik faktörler, yanlış beslenme alışkanlıkları, obezite, sigara ve alkol kullanımı nedeniyle giderek yaygınlaşan bağırsak poliplerinin tanı ve tedavisinde geç kalınması önemli rol oynuyor. Bağırsak poliplerinin erken dönemde <a href="http://www.taviloglu.com/endoskopi/kolonoskopi.html">kolonoskopi</a> ile tespit edilmesi, tanısının konulması ve takip edilmesi, bu oluşumların ciddi hastalıklara dönüşüp hayati tehlikeye yol açmaması açısından büyük önem taşıyor. Endoskopik uygulamalarda CAD EYE yapay zeka teknolojisi, kalın bağırsak poliplerinin hata payı olmadan belirlenmesini sağlayarak, hastalığın tanı ve tedavisinde yer tutuyor. <h2>CAD EYE teknolojisi nedir?</h2> Bağırsak kanalının iç yüzeyinden yükselen anormal büyümeler olarak tanımlanan ve çoğunlukla iyi huylu olan kalın bağırsak polipleri, ihmal edildiği takdirde ilerleyip büyüyerek kalın bağırsak kanserine dönüşebilmektedir. 50 yaşın üzerindeki kişilerin yaklaşık üçte birinde görülen kolon poliplerinin bir kısmı kalın bağırsak kanserine ilerlemektedir. Bağırsak poliplerini saptamadaki en güvenilir yöntem de kolonoskopik incelemelerdir. Bağırsak polipleri, modern çağın en gelişmiş kolonoskopi teknolojisi CAD EYE yapay zeka ile pratik bir şekilde tespit edilebilmekte, böylelikle kalın bağırsak kanseri gibi hayati sonuçları olabilecek ciddi bir hastalığın önüne geçilmektedir.  <h2>CAD EYE yapay zeka teknolojisi hangi hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır?</h2> CAD EYE yapay zeka teknolojisi ile kalın bağırsak kanserine neden olabilecek poliplerin belirlenip çıkarılması, böylelikle kanserin oluşmadan önlenmesi sağlanmaktadır. <h2>CAD EYE yapay zeka teknolojisi avantajları nelerdir?</h2> CAD EYE yapay zeka teknolojisi, kalın bağırsak poliplerinin kansere dönüşmeden erken aşamada tespit edilmesini sağlayan bir sistemdir. Kolonoskopi cihazına eklenen özel bir işlemci sayesinde, detaylı ek bilgiler sağlar ve kolon poliplerinin tespit edilme oranını mükemmel seviye getirir.  <h2>CAD EYE yapay zeka teknolojisi nasıl uygulanıyor?</h2> Süreç açısından normal kolonoskopiden bir farkı yoktur. İşlem öncesi hasta doktorunun talimatları ile bağırsak temizliğini gerçekleştirmektedir. İşlem gününden bir gece önce yemek ve su alımı durdurulur. Uygulama, anestezi uzmanları tarafından hasta uyutularak gerçekleştirilir. Hastaya sedasyon uygulandıktan sonra kalın bağırsak, ucunda kamera bulunan bir aletle incelenir. Kalın bağırsakta polip saptanması durumunda polipin büyüklüğü, polipin sınıflandırması ve yerleşim yerine göre tedavi seçenekleri planlanır. Poliplerin önemli bir çoğunluğu kolonoskopi sırasında çıkartılır. Ancak büyük boyutta olan bazı endoskopik özelliklere göre tümör olacağı düşünülen poliplerde ileri endoskopik işlemler (ESD, EMR, EFTR) gerekebilir. Kolonoskopi işleminin deneyimli kişiler tarafından yapılması, bu poliplerin tanınması ve özelliklerinin belirlenmesi tedavi kararı açısından önemlidir.  Bazı kalın bağırsak poliplerinin kolonoskopi sırasında tanınması ve görülmesi zor olabilmektedir. Bu nedenle küçük poliplerin atlanmaması ve taranması için yüksek çözünürlüklü endoskoplar kullanılmakta, tarama için yeterli zaman ayrılmakta ve bazı özel endoskopik görüntüleme metodları uygulanmaktadır. Tüm bunlara ek olarak yapay zeka teknolojisi, kalın bağırsak polipleri ve tümörlerin saptanmasında önemli avantajlar sunmaktadır. CAD EYE yapay zeka, kolonoskopi sırasındaki görüntüleri hem doktorun ekranına yansıtmakta hem de kendi yapay zeka işlemcisine göndermektedir. Bu sayede kolon poliplerinin saptanma oranını mükemmel seviyelere çıkarmaktadır.  SIK SORULAN SORULAR Uygulama ne kadar sürer? Kolonoskopik incelemeler çoğunlukla 15-20 dakika sürmektedir. Ancak polip saptanması durumunda, polipin çıkartılması nedeniyle ya da daha önce karın ameliyatı geçirmiş hastalarda işlem süresi artabilir.  Hastanede yatış gerekir mi? Kolonoskopi işlemi günübirlik bir uygulamadır. İşlemden sonra hasta sedasyonun etkisinin geçmesi beklendikten sonra taburcu edilebilir. Mümkünse işlem günü yanında bir refakatçi ile gelmesi önemlidir. O gün araba kullanması ve ağrı bir iş yapması önerilmemektedir.  İşlem sonrası beslenme düzeninde nelere dikkat edilmelidir? Hastalar işlem sonrasında ilk öğünlerinde sıvı ve yumuşak gıdalarla beslenebilir. Bu dönemde ağır, yağlı ve baharatlı yiyecekler tercih edilmemektedir.  Bağırsak polipleri için risk faktörleri nelerdir? Yaş, aile öyküsü, sigara ve alkol kullanımı, yanlış beslenme alışkanlıkları, obezite,  ülseratif kolit ve Crohn gibi bir iltihabi bağırsak hastalıkları risk faktörleri arasındadır.  Kalın bağırsakta polip olduğu anlaşılabilir mi? Bağırsak polipleri genellikle sessizce ilerleyip, hiçbir bulguya neden olmayacağı gibi karın ağrısı, ishal, kabızlık, karında şişlik, dışkıda kan görülmesi, dışkı şeklinin değişmesi, bağırsak alışkanlıklarının değişmesi, kansızlık, demir eksikliği gibi belirtilerle de ortaya çıkabilmektedir.  Kalın bağırsakta görülen polipler mutlaka alınmalı mı? Anormal doku büyümesi olarak tanımlanan polipler, ilerleyen dönemlerde kansere dönüşebileceği için, tespit edildiğinde mutlaka alınmalıdır. Polip varlığını düşündüren durumlarda da mutlaka işlem yapılmalı, polip saptama oranını artırmak için de yüksek çözünürlüklü endoskopik cihazlar ve yapay zeka kullanılmalıdır.  CAD EYE teknolojisi mide kanseri için de kullanılabilir mi? Bu uygulamanın önümüzdeki dönemlerde mide hastalıkları için de kullanılması ve erken dönem kanserleri tespit etmesi planlanmaktadır.

/Uploads/1/24/shutterstock1226612635minjpg_74f8.jpg

Endoskopik Ultrasonografi (Endosonografi-EUS)

Sindirim sistemine ilişkin hastalıkların teşhisinde en büyük yardımcı endoskopik yöntemler olsa da, bazı durumlarda gizlenen kitle ve lezyonlar belirlenemeyebiliyor. Fakat endoskopi ve ultrasonografının tek bir cihazda birleştirilmesiyle; sindirim sisteminin hastalıkları görüntülenebiliyor. Bu görüntüleme sayesinde gerekirse işlem esnasında biyopsi alınarak, patolojik incelemeye bile gönderilebiliyor. <h2>EUS nedir?</h2> Endoskopi sindirim sistemini incelemeye yarayan esnek bir alettir. Ultrasonografi ise yüksek frekanslı ses dalgaları ile karaciğer, safra kesesi, pankreas gibi organlardan görüntüler elde edilmesini sağlayan bir cihazdır. Endosonografi ise endoskopi ile ultrasonografiyi birleştiren, sindirim sisteminin alt tabakalarını ve çevre dokuları da incelemeye imkan tanıyan ileri teknoloji ürünü bir cihazdır. Endoskopik ultrasonografinin; yemek borusu kanseri, mide kanseri, <a href="http://www.taviloglu.com/bagirsak-hastaliklari/rektum-kanseri.html" target="_blank">rektum kanseri</a>,  safra yolu kanseri, pankreas kanseri tanısı, biyopsi alınması, kanserin erken evrede saptanması, ameliyat sonrası takipte nüks bulgularının araştırılması, ameliyat öncesinde ışın tedavisi yani radyoterapi verildiyse tümör çapındaki gerilemenin araştırılması, rektum etrafındaki komşu organlarda (prostat, mesane, vajina) lenf bezlerinde ve damarlarda kanser tutulumunun incelenmesi ve tümörün derecesinin (T1, T2, T3, T4) belirlenmesinde önemli oranda etkili olduğu bilinmektedir. <h2>Endosonografi (EUS) hangi hastalıklarda kullanılır?</h2> <ul> <li>Yemek borusu kanseri, mide kanseri, <a href="http://www.taviloglu.com/bagirsak-hastaliklari/rektum-kanseri.html" target="_blank">rektum kanseri</a>,  safra yolu kanseri, pankreas kanseri tanısı, biyopsi alınması, kanserin erken evrede saptanması, ameliyat sonrası takipte nüks bulgularının araştırılması, rektum etrafındaki komşu organlarda (prostat, mesane, vajina) lenf bezlerinde ve damarlarda kanser tutulumunun incelenmesi ve tümörün derecesinin (T1, T2, T3, T4) belirlenmesi</li> <li>Sindirim sistemi kaynaklı yumuşak doku tümörleri, submukozal lezyonlar: Yemek borusu, mide, rektum gibi organların duvarlarından kaynaklanan tümörlerin saptanması gastrointestinal stromal tümör (GİST), leiomyoma,  vb. tümörlerin tespiti</li> <li>Karın içi lenf bezlerinden biyopsi alınması</li> <li>Anal  fistül: Tanısı ve sınıflandırılması, fistülün makat kasları (anal sfinkter) ile ilişkisinin anlaşılması</li> <li><a href="http://www.taviloglu.com/bagirsak-hastaliklari/bagirsak-inkontinensi-gaz-ve-diski-kacirma.html" target="_blank">Gaz ve dışkı kaçırma:</a> Anal kanal kaslarının kalınlığını ve durumunu değerlendirilmesi</li> <li>Pankreatit: Akut pankreatit olgularında, pankreas etrafındaki ‘’psödokist’’ adı verilen yalancı kist sıvısının ve nekrozlu dokuların (nekrotizan pankreatit durumunda) tespiti ve boşaltılması, kronik pankreatit durumunda pankreas organı ve kanalının değerlendirilmesi</li> <li>Pankreas kanserlerinde EUS ile ağrı tedavisi</li> <li>Karaciğerdeki kitlelerden biyopsi alınması</li> <li>Kanser nedeniyle tıkanan safra yollarının EUS eşliğinde mideye ya da ince bağırsağa boşaltılması veya stent takılması</li> </ul> <h2>Endoskopik ultrasonografi avantajları nelerdir?</h2> <ul> <li>Endoskopik ultrasonografinin (EUS) başlıca üstünlüğü yemek borusu kanseri, mide kanseri, rektum kanseri, pankreas kanseri ve makat kanseri gibi durumlarda hem kanserin derine doğru yayılımı ve hem de etraftaki lenf bezi, damar ve organlardaki tutulumu hakkında fikir vermekte ve bu bölgelerden biyopsi alma olanağı tanımaktadır.</li> <li>Endoskopik ultrasonografi (EUS) veya endosonografi, lenf düğümlerinden biyopsi örneği almada ve damarların içindeki kan akımını göstermede standart ultrasonografiye göre daha üstündür.</li> <li>Endoskopik ultrasonografi (EUS) veya endosonografi endoskopi ile yapıldığından organların iç kısmına girilir ve böylelikle görüntüler çok daha yakından ve detaylı bir şekilde alınır.</li> <li>EUS ile sindirim siteminden ve sindirim sistemine komşu organlardan kaynaklanan tümörlerden doku örneği alınabilir, kist vb. oluşumlar boşaltılabilir.</li> <li>EUS sindirim sistemindeki duvar katmanlarını ayrıntılı olarak gösterdiğinden sindirim sisteminde veya sindirim sistemine komşu organlarda oluşan tümörlerinin evrelenmesinde (tümörün büyüklüğü ve derinliği, lenf bezi ve komşu organ metastazı vb.) ve sindirim sisteminde epitel altında yerleşim gösteren lezyonların incelenmesinde kullanılır. </li> </ul> <h2>EUS nasıl yapılır? </h2> EUS işlemi klasik endoskopiden farklı değildir. EUS hem üst (yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağı) hem de alt sindirim sisteminde (kalın bağırsak) uygulanabilir. EUS de işlem öncesi hazırlık, işlem sonrasında dikkat edilecek hususlar ve işleme bağlı olası yan etkiler klasik endoskopide olduğundan farklı değildir. EUS normal endoskopiden daha uzun sürebilir. Ortalama 30 dakika süren işlem sırasında hastaya uyku verici ve ağrı kesici ilaçlar verilir. İşlem son derece konforlu bir şekilde gerçekleştirilir. EUS işlemi için hastaneye ayaktan gelen hastalar genellikle işlem sonrasında birkaç saat izlendikten sonra evlerine gönderilirler ve ertesi gün normal günlük yaşamlarına dönebilirler. <h2>Endoskopik ultrasonografi hakkında sık sorulan sorular </h2> <ul> <li>İşlem öncesi nelere dikkat edilmelidir?</li> </ul> Hasta konforlu bir şekilde İşlem öncesinde aspirin, kalp, yüksek tansiyon ve diyabet ilaçları gibi düzenli olarak kullanılan ilaçlardan ve mevcut hastalıklardan doktorun mutlaka haberdar edilmesi gerekir. İlaçlardan basılarının işlem öncesi kesilmesi gerekebilir. <ul> <li>İşlem sonraki süreç nasıldır?</li> </ul> EUS işlemi sonrası önerilen süre içinde hastanın hafif ve sulu yemekler yemesi önerilmektedir. Hasta 1-2 gün boyunca yanma ve batma oluşabilmekte, bu nedenle tuzlu su ile gargara yapılması önerilebilmektedir. İşlem sonrası şiddetli kusma, bulantı ve yüksek ateş gibi sorunlar ile karşılaşılırsa doktora başvurulması önerilmektedir.

Tüm Teknoloji İçerikleri

Tanı ve Testler

/Uploads/1/27/shutterstock1706669950minjpg_6ab6.jpg

ELISA Testi

Damardan alınan kan ya da bazı vücut sıvı örnekleriyle yapılan ELISA testi ile başta HIV olmak üzere birçok infeksiyon hastalığının tanısı konularak erken evrede tedavi sürecine başlanmaktadır. [doctor-box]26[/doctor-box] <h2>ELISA testi nedir? </h2> ELISA testi bir antijen (mikroorganizmanın özel bir proteini) ve bir antikor (antijene karşı üretilen protein yapısındaki molekül) arasındaki reaksiyonu göstererek çeşitli hastalıkların tanısında kullanılmaktadır. Testin sonucunu görülür hale getirmek için bir enzimden yararlanılmaktadır. ELISA testi ile infeksiyon etkenleri veya bunlara karşı vücudun oluşturduğu antikorlar saptanabilmektedir.   <h2>ELISA testi nasıl yapılır?</h2> ELISA testi kan ve bazı vücut sıvısı örneklerinde çalışılmaktadır. Hastanede damardan alınan kan örneği laboratuvara gönderilmektedir. Ayrılan serum örneğinde ELISA cihazlarında hastalığa özel kitler kullanılarak test yapılmaktadır. <h2>ELISA testi hangi hastalıklar için kullanılmaktadır?</h2> ELISA testi ile tanısı konulan infeksiyon hastalıklarını şu şekilde sıralamak mümkün; <ul> <li>HIV/AIDS</li> <li>Kızamık</li> <li>Kızamıkçık</li> <li>Kabakulak</li> <li>Hepatit B</li> <li>Bruselloz gibi çok sayıda infeksiyon hastalığının tanısı ELİSA testi ile konulabilmektedir.</li> <li>İnfeksiyon hastalıkları dışında gebelik testi gibi çeşitli amaçlarla kullanılan ELISA testleri de bulunmaktadır.</li> </ul> <h2>ELISA testinin pozitif sonuçlanması ne anlama gelir?</h2> ELISA testinin pozitif bulunması alınan örnekte aranan antijen veya antikorun saptandığı anlamına gelmektedir. Bu hangi testin yapıldığına göre aktif bir infeksiyon, geçirilmiş bir infeksiyon ya da infeksiyona karşı koruyucu bağışıklık gibi çeşitli anlamlara gelmektedir. Bu sonuç doktorunuz tarafından değerlendirilerek tanı için size bilgi verilecektir.   <h2>ELISA testinin negatif sonuçlanması ne anlama gelir?</h2> ELISA testinin negatif bulunması alınan örnekte aranan antijen veya antikorun bulunmadığı anlamına gelmektedir. Yani negatif sonuç alınan teste göre aranan infeksiyon yoktur veya bağışık yanıt oluşmamıştır. <h2>ELISA testleri ne kadar zamanda sonuçlanır?</h2> Anti-HIV, HBsAg, anti-HBs gibi sık çalışılan ELISA testleri genellikle aynı gün sonuçlanmaktadır. Daha seyrek çalışılan bazı testlerin sonuçlanması daha uzun sürebilmektedir. Bu süreler kan verildiği sırada sorularak öğrenilebilir. <h2>ELISA testi ile ilgili sık sorulan sorular </h2> ELISA testi ile HIV infeksiyonu nasıl belirlenir? HIV infeksiyonu tanısında ELISA ile anti-HIV antikor aranmaktadır. Anti-HIV testi pozitif bulunursa, yani bu antikorun varlığı saptanırsa doğrulama testi (Western-Blot) ve klinik gerekliliğe göre HIV virüsünün genetik maddesini kanda arayan HIV-RNA PCR testi yapılmaktadır. ELISA testi ile Hepatit B hastalığı saptanır mı? Hepatit B hastalığında HBsAg saptanması hepatit B virüsü varlığı anlamına gelirken, anti-HBs saptanması bağışıklık varlığını gösterir. ELISA testi ile COVİD-19 belirlenir mi? COVID-19 hastalığında ELISA testi ile COVID-19 IgM ve IgG antikorları aranmaktadır. Bu testler hastalığın tanısı veya aşılanan kişilerde koruyucu antikor yanıtının gösterilmesi konusunda fikir vermektedir. COVID-19 hastalığı tanısında altın standard PCR testidir. ELISA testi için nasıl bir hazırlık yapılıyor? ELISA testi için önceden herhangi bir hazırlık yapmaya gerek yoktur. Hastanede damardan alınan kan ve bazı vücut sıvıları ile ELISA testi yapılmaktadır. ELISA testi ile HIV test sonuçları ne kadar zamanda çıkar? ELISA HIV test sonuçları aynı gün çıkmaktadır. ELISA testi HIV sonuçları erkeklerde ve kadınlarda farklı mıdır? HIV infeksiyonu için yapılan ELISA testlerinin erkek, kadın ve çocuklar için farklı sonuçları bulunmamaktadır.

/Uploads/1/27/shutterstock645158113minjpg_e073.jpg

Hemoglobin

Özellikle aneminin (kansızlık) teşhisinde kullanılan Hemoglobin testi için en fazla beş dakikalık ayırılacak zaman sonrasında gelecekte yaşayabileceğiniz hastalıkları, yaşadığınız küçük sağlık sorunlarının sebeplerini öğrenebiliriz. Medroyal (Memorial Merkez Laboratuvarı) Direktörü  Doç. Dr. Nilgün Tekkeşin,  'Hemoglobin nedir?', 'Hemoglobin testi hangi hastalıkların tanısı için yapılır?', 'Hemoglobin düşüklüğü ne anlama gelir?' sorularını yanıtlandırdı.  <h2>Hemoglobin testi nedir?</h2> Hemoglobin (HBG) seviyeleri, bir kan testi ile ölçülür ve desilitrede gram (g/dL) cinsinden ifade edilir. Kandaki düşük hemoglobin seviyesi, doğrudan düşük bir oksijen seviyesi ile ilgilidir. Hemoglobin, kansızlık ya da demir eksikliği problemlerinde ilk bakılan parametredir. Hemoglobin düzeyinin referans aralığının altında olduğu noktada yani tam kan sayımı testinde Hemoglobin seviyeleri, yaşa ve cinsiyete göre değişiklik gösterir. Eğer referans aralığının altında bir değerde ise, ilk akla gelen rahatsızlık anemidir. Yüksek hemoglobin seviyeleri de,  nadir görülen kan hastalığı olan polisiteminin göstergesi olabilir. Yüksek hemoglobin seviyeleri dehidrasyondan, sigara içmekten veya yüksek rakımlarda yaşamaktan kaynaklanabilir veya akciğer veya kalp hastalığı gibi diğer durumlarla bağlantılı olabilir. <h2>Hemoglobin nedir?</h2> Hemoglobin, kanın vücutta oksijen taşımasını mümkün kılan kırmızı kan hücrelerinde bulunan bir maddedir. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerine rengini veren ve demir açısından zengin bir proteindir. Kırmızı kan hücreleri, vücudun her yerine oksijen taşır ve bunu yapmak için hemoglobine ihtiyaç duyar. Kırmızı kan hücrelerinin kan dolaşımında kolayca hareket edebilmesi için yuvarlak ve esnek olması gerekir. Kırmızı kan hücrelerinin temel işlevi, oksijenin akciğerlerden vücut hücrelerine taşınmasıdır. Kırmızı kan hücreleri, aslında o oksijeni taşıyan hemoglobin adı verilen bir protein içerir. Kılcal damarlarda, vücut hücreleri tarafından kullanılmak üzere oksijen salınır. Kanın akciğerlerden taşıdığı oksijenin yüzde doksan yedisi hemoglobin yoluyla taşınır. Kalan yüzde 3’ü ise plazmada çözülür. Hemoglobin, kanın, tek başına plazmada çözülebilecek olandan 30 ila 100 kat daha fazla oksijeni hareket ettirmesine izin verir. Oksijen seviyesinin yüksek olduğu akciğerlerde hemoglobin, oksijen ile gevşek bir şekilde birleşir. Hemoglobin daha sonra bu oksijeni, oksijen seviyesinin düşük olduğu kılcal damarlara kolayca salar. Her hemoglobin molekülünde dört demir atomu vardır. Her bir demir atomu, bir oksijen molekülü ile bağlanır. Hemoglobindeki demir, kana kırmızı rengini veren şeydir. Bir kırmızı kan hücresinin yüzde otuz üçü hemoglobindir. <h2>Hemoglobin testi hangi hastalıkların tanısı için yapılır?</h2> Hemoglobin, tam kan sayımının bir parçası olarak, çeşitli nedenlerle istenebilir. Sonucun, referans aralığına göre düşük veya yüksek çıkmasına göre çeşitli hastalıklar ile ilişkilendirilir. <h2>Hemoglobin düşüklüğü ne anlama gelir?</h2> Düşük hemoglobin, bir kişinin hemoglobin seviyesinin ölçüldüğünde yaşına ve cinsiyetine göre normalin en düşük sınırlarının altında olduğu anlamına gelir. Örneğin, 19 yaşında bir erkeğin tespit edilen kan değeri yaklaşık 13 g/dL' nin altında ise söz konusu kişi düşük hemoglobin düzeyine sahip demektir. Düşük HGB seviyelerine, vücudun kırmızı kan hücreleri yaratma kabiliyetini etkileyen herhangi durum ya da hastalık neden olabilir. Yenidoğan bebeklerde 6-8 haftalık olduklarında geçici bir anemi görülür. 6-8 haftalık bebeklerde anemi görülmesinin nedeni doğduklarında tükenen kırmızı kan hücrelerinin yenilenmemesidir. Bebeğin geçici anemi dışında başka bir hastalığı olmadığı takdirde bu durum bebek sağlığını olumsuz şekilde etkilemez. <h2>Düşük hemoglobin seviyesinin bulguları nelerdir?</h2> Düşük hemoglobin seviyeleri genellikle kişinin anemisi olduğunu gösterir. Çeşitli bulgular sergiler; zayıflık, nefes darlığı, göğüs ağrısı, baş dönmesi, baş ağrısı, hızlı, düzensiz kalp atışı, el ve ayak üşümesi, soluk cilt, gibi. Birkaç çeşit anemi vardır: <h3>Demir eksikliği anemisi</h3> En çok görülen hemoglobin düşüklüğü nedeni demir eksikliği anemisidir. Bu tür anemi, kişinin vücudunda yeterince demir olmadığında ve ihtiyaç duyduğu hemoglobini üretemediğinde ortaya çıkar. Anemiye genellikle kan kaybı neden olur; ancak anemi demir emiliminin zayıflığından da kaynaklanabilir. <h3>Hamileliğe bağlı anemi</h3> Hamilelik ve doğumun önemli miktarda demir ihtiyacının ortaya çıkmasıyla birlikte görülen demir eksikliği anemisidir. <h3>Vitamin eksikliği anemisi</h3> Diyette B12 vitamini veya folik asit (folat olarak da adlandırılır) gibi düşük besin seviyelerinde ortaya çıkar. Bazı anemi türü folik asit B12 vitamini veya B6 takviyeleri ile tedavi edilebilir. <h3>Orak hücre anemisi</h3> Hemoglobin proteininin anormal olduğu kalıtsal bir durumdur. Kırmızı kan hücrelerinin orak şeklinde ve sert olması, küçük kan damarlarından akmasını durdurması anlamına gelir. <h3>Hemolitik anemi</h3> Hemolitik anemi başka bir durumun sonucu veya kalıtsal olabilir. Kırmızı kan hücreleri kan dolaşımında veya dalakta parçalandığında ortaya çıkar. <h3>Aplastik anemi</h3> Aplastik anemi kan hücrelerinin üretimi için gerekli olan kök hücrelerin yetersizliği nedeniyle oluşan bir kansızlık hastalığıdır. Diğer: Anemiye, böbrek hastalığı ve kanser tedavisi kemoterapi gibi başka durumlar da neden olabilir. Bu tür durumlar vücudun kırmızı kan hücresi yapma yeteneğini etkileyebilir. <h2>Düşük hemoglobin seviyesinin belirtileri nelerdir?</h2> Düşük hemoglobinin seviyesi kişilerde şu belirtilere neden olur; <ul> <li>Zayıflık</li> <li>Nefes darlığı</li> <li>Baş dönmesi</li> <li>Hızlı, düzensiz kalp atışı</li> <li>Baş ağrısı</li> <li>El ve ayak üşümesi</li> <li>Soluk cilt</li> <li>Göğüs ağrısı</li> </ul> <h2>Hemoglobin yüksekliği ne anlama gelir? </h2> Çoğunlukla Yüksek rakımlarda yaşayan ve sigara içen kişilerde normalden daha yüksek hemoglobin seviyeleri görülebilir. Hemoglobinin yüksek olması şunlara da bağlı olabilir: <ul> <li>Belirli tümörler (Böbrek tümörleri gibi)</li> <li>Polisitemi rubra vera olarak bilinen bir kemik iliği bozukluğu</li> <li>Anabolik steroidler (örneğin sentetik testosteron) veya eritropoietin gibi performans artırıcı ilaçlar)</li> <li>Hipoksi (düşük kan oksijen seviyeleri)</li> <li>KOAH, amfizem veya pulmoner fibroz gibi ileri derece akciğer hastalıkları</li> </ul> <h2>Yüksek hemoglobin seviyesinin belirtileri nelerdir?</h2> Yüksek hemoglobin hastada şu belirtilerle kendisini gösterebilir <ul> <li>Kaşıntı</li> <li>Halsizlik hissi</li> <li>Baş ağrısı ve dönmesi</li> <li>Aşırı terleme</li> <li>Ağrılı eklem şişmeleri</li> <li>Ani kilo kaybı</li> <li>Gözlerde beliren sararma gibi belirtilerle görülebilir.</li> </ul> <h2>Hemoglobin testi nasıl yapılır?</h2> Kolunuzdaki bir damardan, parmak ucundan, el üzerinden bir damardan, yenidoğan bebekler için topuktan özel bir tüpe kan örneği alınır. Kan örneği alınırken, kanı alınacak kişi oturtulur veya yatırılır. Kan alınacak nokta sağlam bir yere dayandırılır. Ayaktaki hastadan ya da desteklenmemiş noktadan kan alınmamaktadır. Kan koldan alınacaksa, dirsek bükümünden 10-15 cm yukarıdan turnike ile sıkılır. Kanın hangi koldan, elden alınacağı önemli değildir. Eğer kol damarları uygun olmazsa, el üstü veya ayak damarları da kullanılabilir. Kan alınacak nokta özel bir solüsyonla silinir. Bu solüsyonun kuruması beklenir ve silinen bölgeye dokunulmaz. Hazırlanmış, steril, kuru ve tek kullanımlık enjektör ile uygun damara girilir. Enjektör ve kol arasındaki 15 derecelik açıya dikkat edilmelidir. Görünen damarlarda damarın 5-6 mm uzağından damara girilir. Enjektörle kol arasındaki piston yavaş olarak çekilir. Kan tüpe doldurulur. Kullanılan tüp, vakumlu olduğu için kan kendiliğinden kan tüpe dolar. Hastadan iğne çıkarılmadan önce koldaki turnike açılır, iğne çıkarılır sonrasında kuru bir pamuk yardımıyla kan alınan noktaya 10 dakika basınç uygulanır. Basınç uygulanmasının sebebi kanamanın durması ve kan alınan noktanın morarmasının engellenmesidir. Kan alınan noktaya basınç uygulanması gerektiği hastaya söylenmelidir. <h2>Hemoglobin testi ile ilgili sık sorulan sorular </h2> Anemi nasıl tedavi edilir? Tedavi için öncelikle aneminin neden kaynaklandığı öğrenilmelidir. (Yanlış beslenme- daha ciddi sağlık sorunları vb. ) Örneğin demir eksikliğinin yol açtığı anemi, demir takviyesini artıran ilaçlarla ve demir içeriği yüksek gıdalar daha fazla tüketilerek tedavi edilebilir. Demir içeriği yönünden zengin besinlerden bazıları şunlardır: <ul> <li>Fasülye</li> <li>İstiridyeler, bazı deniz ürünleri</li> <li>Sığır karaciğeri</li> <li>Dana eti (Yağsız kıyma)</li> <li>Hindi eti</li> <li>Soya peyniri</li> <li>Tam buğday ekmeği</li> <li>Ton balığı</li> <li>Yumurta</li> <li>Karides</li> <li>Fıstık ezmesi</li> <li>Esmer pirinç</li> <li>Üzüm kepeği (Zenginleştirilmiş)</li> <li>Şeker kamışı</li> </ul> Hemoglobin yüksekliği nasıl tedavi edilir? Polisitemi, KOAH, belirli tümörler gibi nedenler yüksek hemoglobin seviyesine neden oluyorsa, bu hastalıkları tedavi etmek, hemoglobin seviyesini normalde döndürecektir. Bununla birlikte hemoglobini (HGB) düşürmek için şu yöntemler de uygulanabilir: Flebotomi: Flebotomi bir kan alma prosedürüdür. Şöyle ki doktor hemoglobin seviyesinin normale dönene kadar kişiden aldığı kanı bir tüpten bir torbaya ya da bir kaba aktarır. Flebotominin başlıca hedeflerinden biri kan pıhtılarını ve buna bağlı advers olay riskini azaltmaktır. Hemoglobin seviyesi normale yakın olana kadar bu prosedürün tekrarlanması gerekebilir. Bol su tüketmek: Susuz kalındığında da hemoglobin seviyesi normalin üzerine çıkar. Zira susuz kalındığında kan hacminde azalma meydana gelir. Özellikle egzersiz esnasında bol su içmek normal hemoglobin seviyesini korumak için ihmal edilmemelidir. Sigarayı bırakmak: Sigara bağımlısı olan kişileri hemoglobin seviyesi kronik olarak artıyorsa, hemoglobin yüksekliğini azaltmanın en iyi yolu sigarayı bırakmaktır. Nitekim yapılan araştırmalar neticesinde sigarayı bırakan birçok kişinin hemoglobin düzeylerinin normale döndüğü saptanmıştır. Hemoglobin testi neden yapılmalı? Vücudumuzun genel sağlık durumunu belirlemede bize çok değerli bir bilgi verir. Öte yandan, <a href="https://labtestsonline.org.tr/understanding/conditions/anemia">anemi (kansızlık)</a> gibi değişik hastalıkları taramak ve izlemek için de bu test yapılacaktır. Hemoglobin testi ne zaman yapılmalıdır? Rutin bir genel değerlendirme aşamasında tıbbi testlerin bir bölümü olarak kullanırız. Öte yandan, doktorunuz tarafından belirlendiği zamanda da bu test yapılır. Hemoglobin testi yaptırmadan önceki hazırlıklar neler? Test sonucu testin yapıldığı cihazın çalışma prensibi, kişinin günlük su alım miktarı, yatar veya ayakta olma durumu ve süresi gibi çeşitli faktörlerden etkilenebilir. Gündüz saatlerinde kan aldıracak kişiler daha aktif olduğu için testlerin sonucu değişebilir. Yüksek rakımlarda yaşayan kişilerde, yine bir takım değerlerde farklılıklar meydana gelir. Ayrıca, bayanlarda menstürasyon süreci içinde veya öncesi sonrası ilk günlerde olma hali, gebelik gibi ciddi fizyolojik değişiklikler de sonuçlarda fark yaratacaktır. Bu nedenlerle, testi yaptırmadan önce doktorunuza bu durumlar hakkında bilgi vermenizi öneririz.

/Uploads/1/27/shutterstock1074118598minjpg_5c69.jpg

Gebelik Testi

Anne olmak isteyen her kadın heyecanla gebe olup olmadığını anlamak için çeşitli yollara başvurur. Bunlar gebelik testleridir. Memorial Sağlık Grubu Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü uzmanları gebelik testleriyle ilgili en merak edilen soruları yanıtladı. <h2>Gebelik testi nedir?</h2> Hamilelik testleri yani gebelik testleri bir kadının bebek bekleyip beklemediğini öğrendiği bir yöntemdir. Gebelik testi, kadının hamile olup olmadığının anlaşılması için kandan ya da idrardan yapılan bir testtir. Gebelik testinde kanda veya idrarda hCG hormonu aranır. Eğer hCG hormonu tespit edilirse kadın hamile anlamına gelmektedir. <h2>Gebelik testi hangi hastalıkların teşhisi için yapılır?</h2> Gebelik testi yani hamilelik testi hCG hormonunun yani hamileliğin teşhisi için yapılmaktadır. <h2>Gebelik testi nasıl yapılır?</h2> İki çeşit gebelik testi vardır. Biri kandan gebelik biri de idrardan gebelik tespiti için yapılmaktadır. Gebelik kan testi kişinin damar yolundan alınan kan ile yapılmaktadır. Kanda gebelik testinde iki çeşit vardır. Birinde hCG hormonunun kesin değerini gösterir diğerinde ise kanda gebeliğin olup olmadığı belirlenir. İdrarda da gebelik aranabilir. Anne adayı kadının idrarı idrar numune kabına alınır, test çubuğu bu idrarın içine daldırılır ve laboratuvarda gebelik tespiti yapılır. Ayrıca evde yapılan hamilelik testleri de buna benzer çalışır. Burada da eczaneden alınan gebelik testi idrar yaparken çubuğun orta kısmına idrar getirilir. Biraz bekledikten sonra çubuktaki iki çizgiden gebelik olup olmadığı tespit edilir. <h2>Gebelik testi hakkında sık sorulan sorular </h2> Kanda gebelik testinin avantajları nelerdir? İdrar testine göre daha erken sonuç alınabilir. Kanda tespit edilen hCG seviyesi sayesinde sağlık açısından gereken değerlendirmeler yapılabilir. Hamilelik ne zaman belli olur? Hamilelik kaç günde belli olur sorusunun yanıtında net bir zaman belirtmek doğru olmamaktadır. Hamilelik testi ne zaman yapılmalı? Adet döngüsü geciken sağlıklı bir kadın gecikmenin ardından en az beş en çok bir hafta sonra hamilelik testi yaptırabilir. Hamilelik kan testi ile daha net şekilde belirlenmektedir. Gebelik testi ne zaman yapılmalı? Pek çok kadın “hamilelik testi ne zaman yapılır” sorusunun yanıtını merak eder. “Gebelik testi ne zaman yapılır” sorusunun yanıtı şöyle olabilir: Regl periyodunun gecikmesinden en az beş gün ile bir hafta sonra yapılmalıdır. Gebelik testi sonucu ile ilgili yanlış değerlendirmeler yani negatif sonuç almak testi daha erken yaptırmak sebebiyle olabilir. Gebelik testi sonucu nasıl değerlendirilir? Gebelik testi sonucu pozitif çıkar ve hCG değeri 10 ıu/l üzerindeyse bu gebe olunduğu anlamına gelir. Korunmasız cinsel ilişkiden bir hafta 10 gün sonra eğer hamilelik oluşmuşsa kanda hCG hormonu yükselir; evde yapılan testlerde de böylece gebelik belli olabilir. Gebelik testi ne zaman belli olur? Adet periyodunun gecikmesinden bir hafta sonra yapılan testlerde gebelik testi sonucu belli olmaktadır. Kanda gebelik testi kaç olmalı? Hamile bir kadında hCG hormonu değeri her gün artar. 0-2 haftalık gebelikte bu değer 5-50, 2-3 haftada 1000-5000, 3-4 haftada 5000-10000, 6-8 haftada 15000-200000 arasında olur. Gebelik testi pozitif ne anlama gelir? Hamilelik testi sonucu pozitif çıkarsa; bu, hamileliğin varlığı anlamına gelmektedir. Gebelik testi negatif ise gebeliğin olmaması anlamındadır. Erken gebelik testi nedir? Erken gebelik testleri gebe olup olmadığını bir an önce öğrenmek için üretilen testlerden biridir. Bu testler reglnin geciktiği günden beş-6 gün öncesine kadar bile sonuç verir. İdrardan hCG hormonunu ölçen bir testtir. Gebe olmayan kadınlardaki hCG hormonu 5 mIU/ml'den azdır. Bu testlerde 5 ve üstü değerler tespit edilebilir. İdrarda gebelik testi en erken ne zaman belli olur? Anne adayları gebelikten şüphelenince ilk olarak idrar testi yapmak isterler. Eğer evde yapılan testte pozitif sonuç alınırsa kan testine gidilir. Fakat hamilelik önce kanda sonrasında idrarda belli olur. Çok erken bir süreyse idrarda negatif görünebilir. Erken gebelik testi ne zaman yapılır? Adet döngüsünün geciktiği günden beş gün sonra yapılabilir. Farklı yollarla hamilelik testi yapılabilir mi? Halk arasında merak edilen sorulardan biri de hastane ortamı dışında gebelik testi yapılıp yapılmayacağıdır. Pek çok kişi “Limonla hamilelik testi”, “Şekerle gebelik testi”, “Tuzla gebelik testi”, “Çamaşır suyuyla gebelik testi”, “Diş macunu ile gebelik testi”, “Karbonatla gebelik testi” gibi eski usul gebelik testleri yöntemlerini araştırmaktadır. Bu tür yöntemlerin geçerliliği bulunmamaktadır. Kanda gebelik testi ve idrar testi her zaman doğru sonuç verecektir. Gebelik testi silik çizgi ne anlama gelir? Evde yapılan idrar gebelik testinde ikinci çizginin silik çıkması gebelik şüphesi anlamına gelir. Genellikle 3 dakika beklenince tek çizgi görünürse sonuç negatiftir, iki çizgi netse sonuç pozitiftir. İlişkiden kaç gün sonra hamilelik belli olur? Başarıyla döllenen bir yumurtanın embriyoya dönüşmesi ve akabinde rahime tutunabilmesi için 4-5 günlük bir süre gerekir. Ancak bu süre de değişebilir. Tüm hamilelik belirtilerinin çıkması için ilişkinin ardından iki hafta geçmesi beklenir. En iyi gebelik testi önerisi var mı? En iyi gebelik testi diye bir durum söz konusu değildir. Gebelik testleri kandan ve idrardan yapılmaktadır. Hastane ortamında yapılan gebelik testleri daha uygundur. Gebelik testi sabah mı yapılmalı? Gebelik testleri saat fark etmese de sabah saatlerinde yapılan idrarın daha iyi sonuç vereceği bilinir. Erkek bebek belirtileri testi var mı? Böyle bir test bulunmamaktadır. Bebeklerin cinsiyetleri genellikle 14-16. gebelik haftasında belli olmaktadır. Adet gecikmesi gebelikten mi olur? Düzenli olarak adet gören bir kadın, düzgün bir korunma yöntemi kullanmıyorsa adetinin gecikmesinin en önemli nedeni gebeliktir. Son adet tarihi geçtikten sonra gebelik tanısını kanda beta hcg hormonuna bakarak ya da idrarda yine bu hormonun varlığına göre koymak mümkün. Çünkü gebelik tanısında kanda beta hcg testinin pozitif olması kesindir. Koronavirüs nedeniyle gebelik testi için hastaneye gitmek şart mı? Koronavirüs riski nedeniyle hastaneye gitmekten çekiniliyorsa evde uygulanan gebelik testleri tercih edilebilir. Burada önemli olan doğruluk oranı klinik testlerce kanıtlanmış bir testi seçmek olacaktır. Ancak sonuç pozitifse mutlaka bir kadın doğum uzmanına danışılmalıdır. İkili test nedir? İkili test, riskleri erken belirlemek, erken müdahale açısından önemli. Bu testler down sendromu gibi hastalıkları belirlemede hekimlere yardımcı olmaktadır. Kandan yapılmaktadır. Gebeliğin 11 ile 14. haftaları arasında uygulanır. Testte ultrason ile bebek detaylı incelenir. Bebeğin baş ve popo mesafesi ölçülür. Bunun yanında ense saydamlığı kalınlığı ile burun kemiği değerlendirilir. Sonrasında gebenin kanı ve ultrason bilgileri eşleştirilerek kromozomal anomali riski hesaplanır. Kan uyuşmazlığı testi nedir? Hamilelikte annenin kan grubu Rh negatif, bebek Rh pozitifse anne ve bebek arasında kan uyuşmazlığı olur. Kan uyuşmazlığı, RH (-) negatif bir annenin RH(+) pozitif bir bebeğe gebe kalması sonucu oluşmaktadır. Bu durum bebeğin pozitif olması, babadan bunu aldığını gösterir. Bunun için gerek hamilelik planlamasında gerekse gebelik muayenelerinde çiftlere anne ve eşinin kan grubu sorulur. Baba pozitif anne negatifse kan uyuşmazlığı olabilir. Gebelikte yapılan testler nelerdir? Gebelikte yapılan tarama testleriyle bebekte olabilecek kalıtsal hastalıklar, doğumsal anomaliler hakkında bilgi alınabilir. Örneğin Down Sendromu, kalp kapağında kaçak öyküleri belirlenebilir. Bunun yanında kan sayımı testi, tiroit hormon testi, kan şekeri testi, böbrek fonksiyon testi, karaciğer enzimleri testi, bulaşıcı hastalık testleri, vitamin değer testleri, pap-smear testi gebelikte yapılan testlerdendir. Nabızdan hamilelik testi var mı? Hamile kadınların nabız hızları biraz daha yüksek olabilir ama her yüksek nabız hamilelik anlamına gelmez. Bu tür yöntemlerin geçerliliği bulunmamaktadır. Bebek cinsiyet testi yapılabilir mi? Bebeklerin cinsiyeti 14 ile 16. hafta itibariyle belli olur. Bu da ultrason ile muayenede belli olmaktadır. Dolayısıyla bebek cinsiyet testi bulunmamaktadır. Gebelik testi nasıl kullanılır? Evde hamilelik testi genellikle daha kolay uygulanmaktadır. Bunun için steril bir numune kabına ihtiyaç vardır. İdrarı bu kaba toplamak ve sonrasında gebelik testi çubuğunu idrara batırmak gerekir. Birkaç dakikalık beklemeden sonra çubukta sonuç görünecektir. Parmakla hamilelik testi yapılır mı? Teknoloji gelişmeden önce eskiden ebelerin yaptığı bir yöntemdir. Günümüz dünyasında bunun bir geçerliliği bulunmamaktadır. Hamilelik testi adet gecikmesinden kaç gün sonra yapılır? Adet periyodunun gecikmesinden bir hafta sonra hamilelik testi yapılabilir. Sağlık ocağında gebelik testi yapılabilir mi? Gerek aile hekimliği merkezlerinde gerekse sağlık kuruluşlarında gebelik testi yapılabilmektedir. Hangi hamilelik belirtilerinden sonra gebelik testi yapılmalı? Gebeliğin en önemli belirtisi adet gecikmesidir. Bunun dışında kadınlarda göğüste hassasiyet, mide bulantısı, uyku isteği, halsizlik, yorgunluk gibi belirtiler görülebilmektedir.

/Uploads/1/27/shutterstock1551785417minjpg_f97f.jpg

3 Boyutlu Ekokardiyografi

Bilgisayar ve transdüser sistemlerindeki teknolojik ilerlemeler sayesinde; son 20 yılda 2 boyutlu ekokardiyografiye ek olarak 3 boyutlu ekokardiyografi teknolojisi gelişmiştir. Yapısal kalp hastalıklarının tanı ve tedavisinde 3 boyutlu ekokardiyografi büyük önem taşır. 3 boyutlu ekokardiyografi, radyasyonsuz ve gerçek zamanlı elde edilen 3 boyutlu görüntüler sayesinde, kalbe ait odacıklarla ve damarlarla ilgili ölçümlerinin detaylı olarak analiz edilebildiği ve kalbin anatomik detaylarının görülmesini sağlayan ileri teknoloji bir görüntüleme yöntemidir. [doctor-box]1222[/doctor-box] <h2>3 boyutlu EKO kardiyografi nedir?</h2> 3 boyutlu ekokardiyografi hem “transtorasik ekokardiyografi” (standart 2 boyutlu ekokardiyografi) ile hem de “endoskopik EKO” adı verilen “transözofajiyal ekokardiyografi” ile yapılabilir. Yani standart EKO çekimine ya da kısaca TEE olarak bilinen “endoskopik EKO” çekimine 3 boyutlu olma özelliği sağlayabilmektedir. Bu noktada en önemli unsur 2 boyutlu görüntülerin de yüksek kalitede olmasıdır. 3 boyutlu ekokardiyografinin esas özelliği kalbin kapakçıklarını değerlendirmede özellikle de mitral kapakta önemli bir tanı yöntemi olmasıdır. Standart 2 boyutlu EKO kardiyografide kalp kesitsel olarak görülmektedir; ancak 3 boyutlu ekokardiyografide tıpkı ameliyat sırasında göğüs duvarı açıldığındaki görüntü gibi 3 boyutlu gerçek bir görüntü elde edilmektedir. <h2>3 boyutlu EKO kardiyografi hangi hastalıklarda kullanılır?</h2> Mitral kapak hastalıkları, aort kapak hastalıkları, doğuştan kalp delikleri gibi durumlarda, iyi bir görüntü kalitesi yakalanabilirse 3 boyutlu ekokardiyografi, tıpkı tomografik yöntem gibi kullanılabilir.  Özellikle MitraClip yöntemi mutlaka 3 boyutlu ekokardiyografi eşliğinde yapılmalıdır. Bunun yanında protez kapak komplikasyonlarından olan, kapağın kenarından dikiş atması sonucu gelişen kaçakların; ameliyatsız, kasıktan girerek cihazla kapatılması için de 3 boyutlu ekokardiyografi gereklidir. İşlemden önce defektin boyutlarının ölçülmesi, işlem stratejisinin belirlenmesi açısından oldukça faydalı olan bu yöntem, işlem sırasında da vazgeçilmezdir. <h2>3 boyutlu EKO kardiyografi nasıl uygulanır? </h2> 3 boyutlu EKO kardiyografi hem “transtorasik ekokardiyografi” ile yapılabilir hem de “endoskopik EKO” adı verilen “transözofajiyal ekokardiyografi” işlemi sırasında yapılabilir. En iyi görüntü kalitesi transözofajiyal, yani endoskopik ekokardiyografi ile elde edilir. Bazı transtorasik ekokardiyografi cihazlarının 3 boyutlu olma özelliği bulunmaktadır. Memorial Bahçelievler Hastanesi’nde kullanılan transtorasik ekokardiyografi cihazı bu özelliktedir. Merkezimizin en önemli özelliklerinden bir tanesi transtorasik ekokardiyografinin rutin olarak 3 boyutlu çekilebiliyor olmasıdır. Normalde 2 boyutlu ekokardiyografi ile alınan ejeksiyon fraksiyonu adı verilen kalbin kasılma değerleri merkezimizde 3 boyutlu olarak ve çok daha yüksek doğruluk oranı ile değerlendirilmektedir. Bunun yanında ülkemizde özellikle mitral darlık gibi romatizmal kapak hastalıkları çok görülmektedir. Mitral darlığı olan hastalarda kapak alanı çok önemlidir. Bu alan 3 boyutlu ekokardiyografi ile en doğru sonucu verir. En doğru sonuç da doğru tedavi seçimini sağlar. Ayrıca transtorasik ekokardiyografi sırasında 3 boyutlu ekokardiyografinin kullanılarak, tüm kalp odacıklarının volümlerinin ve fonksiyonlarının detaylı olarak verilebildiğini bilmekteyiz. Özellikle fonksiyon açısından bakıldığında, kalp üzerine toksik bazı kemoterapi ilaçları almak zorunda olan kanser hastalarının 3 boyutlu ekokardiyografiden oldukça faydalandığını görmekteyiz. <h2>3 boyutlu ekokardiyografi avantajları nelerdir? </h2> <ol> <li>3 boyutlu ekokardiyografi ile mitral kapağın ön ve arka yaprakçığı ve her 2 yaprakçığa ait 3’er adet skallop tıpkı ameliyatta görülen şekilde görülmektedir. Bu sayede hasta ameliyata girmeden önce yaprakçıkların hangisinde problem olduğu net olarak saptanabilmektedir. Cerraha da ameliyat öncesi bu konuda detaylı bilgi verilerek, cerrahın ameliyattan önce nasıl bir yöntem kullanacağına karar vermesi sağlanır.</li> <li>Mitral kapağın son yıllarda gelişen ameliyatsız, kasıktan girerek yapılan mitraClip işlemine; uygun olup olmadığı da detaylı olarak 3 boyutlu ekokardiyografi ile değerlendirilir.</li> <li>3 boyutlu ekokardiyografi triküspit, pulmoner kapaklar için de kullanılabilir.</li> <li>Kalp deliklerinin 2 boyutlu ekokardiyografi ile ölçümünde deliklerin şekli, tam olarak görülemediği için ameliyat öncesi kasıktan girerek takılması planlanan kapama cihazları deliğe uymayabilir. 3 boyutlu ekokardiyografide delikler net olarak görülüp, ölçümleri düzgün bir şekilde yapılır. Uzun ve kısa çapları net olarak değerlendirilir. Bu gibi doğumsal kalp deliklerinde bu sayede doğru cihaz seçilebilir.</li> <li>Kasıktan girilerek aort kapağı değiştirilen TAVI işleminde de bazı hastaların böbrek fonksiyonları bozuk olduğunda tomografi çekilemez. Bu gibi bir durumda 3 boyutlu ekokardiyografi ile değerlendirme yapılabilir. Bu ölçüm ayrı bir deneyim ve eğitim gerektiren bir işlemdir. Rutin olarak bütün kardiyologların yaptığı bir işlem değildir. Ancak bunun klinik olarak çok faydası vardır. Çünkü bu sayede böbrek yetmezliği olan bir hasta, tomografi gibi kontrast madde kullanımı gereken bir yöntemden kurtarılmış olur. Eğer doğru bir ölçüm yapılabilirse hastanın kapağı doğru seçilebilir ve işlem sırasında minimum komplikasyon gelişir.</li> </ol> <h2>3 boyutlu EKO kardiyografi ile ilgili sıkça sorulan sorular</h2> 3 boyutlu ekokardiyografide süreç nasıldır? Transtorasik ekokardiyografinin normal çekimi ile 3 boyutlu çekimi aynıdır. Hasta süreçle ilgili herhangi bir farlılık hissetmez. “Endoskopik EKO” adı verilen “transözofajiyal EKO kardiyografi”de ise daha detaylı bakıldığı için 3 boyutlu çekiminde süre biraz daha uzamaktadır. Endoskopik 3 boyutlu EKO 35-40 dk. arasında sürmektedir. Endoskopik 3 boyutlu ekonun anestezili ya da anestezisiz çekilmesine hastanın durumuna ve isteğine göre karar verilmektedir. İşlem standart bir endoskopi işlemi ile aynı riskleri barındırmaktadır ve genellikle herhangi bir sorun ile karşılaşılmamaktadır. Hastada işlem için 6 saatlik açlık ve susuzluk istenir. Kan sulandırıcı ilcaların kardiyoloğa danışılarak ayarlanması önemlidir. Hastanın yeni geçirdiği mide kanaması, yemek borusunda darlıklar, alerjik durumu, bulaşıcı hastalıkları, yutkunma ile ilgili bir sıkıntısı varsa işlem öncesinde tüm bunlar kardiyoloji uzmanı paylaşılmalıdır. 3 boyutlu ekokardiyografinin hastaya katkısı nedir? Kapak yapısının, kalbin odacıklarının hacminin ve fonksiyonunun değerlendirilmesinde çok daha doğru bilgi sağlamaktadır. Bunun yanında kapak değerlendirmesinde, kalp deliklerinde ölçümlerin doğru alınmasını sağlamaktadır.

Tüm Tanı ve Test İçerikleri

Tedavi Yöntemleri

/Uploads/1/37/shutterstock470932901minjpg_199c.jpg

Kök Hücre Tedavisi

Kök hücre insan vücudunda var olan hücrelerdendir. Bir tür temel hücredir ve vücutta ihtiyaca ve kök hücrenin bulunduğu ortama göre farklı hücrelere dönüşürler. Bu özel hücreler de sağlıklı yeni dokular oluşturmaya yardımcı olabilir. Kök hücre tedavisi ayrıca zarar görmüş dokulardaki hücrelerin onarımında da yardımcı olabilmektedir. Burada hakkında bilgi vereceğimiz kök hücreler yetişkin tipi kök hücrelerdir. Halk arasında bilinenin aksine PRP ile kök hücre uygulaması farklı tedavi yöntemleridir. Kişinin kendi yağ dokusundan elde edilen kök hücreler birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Çok yönlü çoğalma kapasitesi olan kök hücreler olarak bilinen yağ dokusu kök hücreleri, son yıllarda klinik uygulamalarda yaygındır. Dermatolojik hastalıklar, estetik cerrahi, kardiyoloji ve ortopedi bölümlerinde kök hücre tedavilerinden yararlanılmaktadır. “Kök hücre tedavisi nasıl yapılır?” , “Kök hücre tedavisi ağrılı mıdır?”, “Ortopedik hastalıklarda kök hücre tedavisi” , “Kök hücre nedir?” , “Kök hücre ve faydaları nelerdir?”, “Kök hücre tedavisi nelere iyi gelir?” gibi sorular merak edilen konuların başında gelmektedir. [doctor-box]935[/doctor-box] [doctor-box]1005516[/doctor-box] <h2>Kök Hücre Nedir?</h2> Kök hücreler, olgunlaşmış hücreleri ve dokuları üreten, sürdürme ve farklılaşma kapasitesine sahip özellikli hücrelerdir. Embriyonik dokulardan, yağ dokusu ve kemik iliği gibi yetişkin dokulardan da elde edilebilirler.  Ancak aynı zamanda farklılaşmış hücrelerin genetik olarak yeniden programlanması yoluyla da üretilirler. Araştırmalar son zamanlarda kök hücre tedavisini önemli bir şekilde geliştirmiştir. Mevcut tıbbi tedavilere cevap vermeyen, hastalığın ilerlemesini önlenemediği veya belirtilerin hafifletilemediği çeşitli hastalıklar ve durumlar için umut verici bir tedavi seçeneği olduğunu göstermiştir.  <h2>Kök hücre Nasıl Elde Edilir?</h2> Kök hücre; embriyonik dokulardan, yağ dokusu ve kemik iliği gibi yetişkin dokulardan da elde edilebilir. Yağ dokuları, yağ dokusu kök hücrelerinin, özellikle kemik iliğine kıyasla bol miktarda kök hücre toplanması, izolasyonu ve çoğaltılmasında avantaja sahiptir.  Hastalarda daha az rahatsızlığa neden olmakta birlikte yağ dokusundan kök hücre elde etmek kolay olduğundan ve çoğu zaman kemik iliği hücrelerinden türetilenlerden daha fazla çoğalma kapasitesine sahip olduğundan, yağ dokusu ideal bir kök hücre kaynağı olarak düşünülebilir. Yağ dokusundan türetilen kök hücreler, güçlü bir yapıya sahiptir, damar hücreleri de dahil olmak üzere çeşitli hücrelere ve yapılara farklılaşma kapasiteleri bulunmaktadır. Dolayısıyla damar oluşumunu destekleyip, kolay erişilebilirlik ve bağışıklık sistemini uyaran maddelerden yoksun olmaları nedeniyle de hastaya minimum sıkıntı verirler. Bu durumda rejeneratif (yenileyici) tıpta kullanım için ideal olarak kabul edilir. Yağ dokusu toplama işlemi, hedeflenecek bölgenin dikkatli bir şekilde belirlenmesi ile başlar. Pratikte ise en sık donör (verici) alanlar uyluk dış, kalça ve karın bölgeleridir. Lokal anestezi altında yapılan işlemde yaklaşık 30 ml yağ özel şırıngalar ile aspire edilerek alınır. Toplanan materyali içeren şırıngalar iki veya üç kez steril serum fizyolojik solüsyonu ile temizlenir, kapatılır ve 30 dakika bekletilir. Daha sonra üstte kalan sıvı atılır ve çökelti elde edilir, kalan yağı içeren enjektörler kapalı şekilde işlenmek üzere steril bir şekilde laboratuvara gönderilir. Çoğaltılan kök hücreleri uygun ortamlarda saklanır. Gereken ve uygun yerlere enjekte edilir. Kolajenaz enzimi ile ayrıştırılmış yağ dokusundan türetilen kök hücreler; yağ dokusu, kıkırdak, kemik, iskelet kas sistemi, nöronal hücreler, endotel hücreleri, kardiyomiyositler ve düz kas dokusu hücreleri dahil olmak üzere çeşitli hücresel türlere farklılaşabilmektedir. <h2>Kök Hücre Tedavisi Hangi Hastalıklarda Kullanılabilir?</h2> Kök hücre tedavisi çok farklı hastalıklarda kullanılabilmektedir. Dermatoloji ve estetik cerrahide kök hücre tedavisi <ul> <li>Sedef hastalığı</li> <li>Epidermolizis bülloza</li> <li>Sistemik skleroz</li> <li>Skleroderma</li> <li>Yaygın yanıklar</li> <li>Lipoatrofi</li> <li>Lipodistrofiler</li> <li>Akne izleri</li> <li>Yara ve skar onarımı</li> <li>Kırışıklık ve deri yaşlanması</li> <li>Güneş hasarı ve foto yaşlanma</li> </ul> <h2>Cildi onarıyor ve yeniliyor</h2> Kök hücreli yağ enjeksiyonu uygulaması hasarlı dokunun yara izi revizyonu ve rejenerasyonu için halihazırda yerleşik bir tekniktir. Kök hücreli yağ enjeksiyonu, akne izleri, gençleştirme amaçlı kırışıklık ve yaşlanma gibi estetik kusurları onarmak için giderek daha fazla kullanılmaktadır. Yağ dokusu kök hücrelerinin deri içine uygulanması ile deri dokusunda, kırışıklıklarda ve dermal kalınlıkta bir iyileşme sağlanabilmektedir. Deri yaşlanması, kırışıklıklar, güneş hasarı ve foto yaşlanma, ciltte yağ dokusu kaybı gibi estetik prosedürlerde kullanılabilir. Ortopedi ve Travmatoloji Alanında Kök Hücre Tedavisi <ul> <li>Eklem kıkırdağı zedelenmeleri</li> <li>Diz kireçlenmeleri</li> <li>İyileşmesi uzamış tendon sorunları</li> <li>Kaynamayan kırıklar</li> <li>Burkulma dahil bağ yaralanmaları</li> <li>Avasküler nekrozlar</li> <li>Sporcu yaralanmalarında hızlandırıcı tedavi olarak</li> <li>Kıkırdak yaması</li> </ul> Kardiyoloji Alanında Kök Hücre Tedavisi <ul> <li>Miyokard infarkt-intrakoroner reperfüzyon</li> <li>Kalp yetmezliği</li> <li>İskemik kalp hastalığı - intramiyokardiyal enjeksiyonlarında)</li> </ul> Nörolojik ve Nörodejeneratif Hastalıklarda Kök Hücre Tedavisi <ul> <li>Travmatik beyin hasarı</li> <li>Spinal kord hasarı</li> <li>İnme</li> <li>Alzheimer</li> <li>Parkinson</li> </ul> <h2>Kök hücre tedavisi hakkında sık sorulan sorular </h2> Hangi Ortopedik Hastalara Kök Hücre Tedavisi Uygulanmalıdır? Kıkırdak doku vücudun birçok bölgesinde bulunmaktadır. Eklemlerde, kaburganın uç kısmında, omurgaların arasında, burun ve kulakta kıkırdak doku bulunmaktadır. Kan ile beslenmeyen ve sinir yapısı bulunmayan kıkırdak dokunun kendini yenileme yeteneği çok sınırlıdır. Kök hücre tedavisinde hasta seçimi çok önemlidir. Her hastaya kök hücre tedavisi uygulamak doğru bir yaklaşım değildir. Hastanın ve rahatsızlığın durumu yaş ve cinsiyet gibi durumlar göz önüne alınarak kök hücre tedavisine karar verilmelidir. Özellikle kıkırdak yapının tamamına yakınının kaybolduğu hasta gruplarında kök hücre tedavisini önermek doğru değildir. Kök hücre tedavisi; <ul> <li>Erken dönemde kıkırdak hasarlanması başlamış</li> <li>Kıkırdak hasarı olan ancak ameliyat olmak istemeyen hastalarda</li> <li>Kıkırdak hasarları dışında kas, tendon yaralanmalarında, kalça ve dizde erken dönemde tanı konulan kemik beslenme sorunu olan hastalarda</li> </ul> Yağ enjeksiyonu ile kök hücre işlemi ciltte hangi bölgelere uygulanabilir? Yağ enjeksiyonu ile kök hücre işlemi başta yüz bölgesi olmak üzere gerdan, boyun, eller gibi pek çok alanda kullanılabilmektedir. Tüm bunların yanı sıra iz tedavilerinde TERC,H edilmektedir. Yağ enjeksiyonu ile kök hücre işlemi cilde nasıl etki ediyor? Kök hücreler uygulandıkları alanlara hızlıca uyum sağlayan yapılardır. Cilde uygulandıklarında da hangi bölgeye enjekte edildilerse buradaki eksik doku ve hücreleri tamamlama görevini üstlenirler. Aynı zamanda kolajen üretimine de destek verip cildin elastikiyetini artırırlar. Bu sayede sıkılaşma ile birlikte ciltte canlı, parlak ve genç bir görünüm ortaya çıkmaktadır. Ortopedi Hastalarında Kök Hücre İşlemi Nasıl Yapılır? Ortopedi ve travmatoloji hastalarında kök hücre tedavisinin sayısı ve zamanlaması hastaya göre belirlenmektedir. Alınacak sonuçta her hastaya ve rahatsızlığın durumuna göre farklılık gösterebilmektedir. <ul> <li>Ortopedik rahatsızlıklarda kök hücre yağ dokusundan veya kemik iliğinden özel bir işlemle elde edilmektedir. Bu işlemlerin ne kadar titizlikle ve hangi yöntemle yapıldığı kök hücre canlılığı ve kalitesi yönünden çok önemlidir.</li> <li>Kök hücre elde edilirken olası bir hastalığın taşınmaması veya istenmeyen hücrelerin nakledilmemesi için bu işlemin özel laboratuvar koşullarında gerçekleştirilmesi önemlidir.</li> <li>Eğer yapılacaksa hücre kültürü işlemlerinin, hastalık taşınmasını engellemek ve istenmeyen hücrelerin nakledilmesini önlemek için özel laboratuvar koşullarında yapılması gereklidir.</li> <li>Kök hücreler genellikle enjeksiyon yoluyla verilmektedir. Bunun yanı sıra cerrahi olarak uygulanan yöntemler bulunmaktadır.</li> <li>Gerçekleştirilecek kök hücre uygulamasına göre hastaya lokal ya da genel anestezi uygulanır.</li> <li>Cerrahi olarak uygulanan kök hücre tedavilerinde ise elde edilen kök hücreler matriks adı verilen örtü şeklindeki taşıyıcıların üzerine yerleştirilir. Daha sonra hasarlı olan ve iyileşme istenen bölgeye konulur. Bu yöntemle kök hücrelerin belirli bir süre sonra kıkırdak yapıya dönüşmesi beklenir.</li> </ul> Ortopedik Rahatsızlıklarda Uygulanan Kök Hücre Tedavisi Ağrılı mıdır? Kök hücre elde edilmesi işlemi sırasında hastaların her hangi bir ağrı ya da acı hissetmemesi için sedasyon uygulanmaktadır. Kök hücre elde edilmesi sırasında hastalar hafif sıkışma ve baskı hissedebilmektedir. Tedavinin uygulanmasında ise enjeksiyon ve cerrahi işleme göre farklı ağrı kesiciler kullanılmaktadır. Başkasının Kök Hücresi Kullanılabiliyor mu? Kök hücre tedavisi birçok rahatsızlığın tedavisinde uygulanmaktadır. Ortopedi ve Travmatoloji ile dermatoloji alanlarında başkasının kök hücreleri kullanılmamaktadır. Ancak halk arasında çok bilinen kemik iliği nakli gibi durumlarda başkasının kök hücreleri kullanılabilmektedir. Ortopedik Rahatsızlıklarda Kullanılan Kök Hücre Tedavisinin Riskleri Nelerdir? Kök hücre tedavisinin ortopedi ve travmatoloji rahatsızlıklarında kullanımında yaygın riskler bulunmamaktadır. Ancak her işlem gibi ortopedik rahatsızların tedavisinde uygulanan kök hücre uygulamasının da riskleri olabilmektedir. Kök hücre uygulamasının riskleri şu şekildedir <ul> <li>Uygulanan lokal veya genel anestezi alerjik tepkilere neden olabilir.</li> <li>Kök hücre tedavisinin uygulandığı bölgede kanama veya morarma görülebilir.</li> <li>Sinir ve kan damarlarında hasar meydana gelebilir.</li> <li>Nadir de olsa uygulama bölgesinde enfeksiyon gelişebilir.</li> <li>Tedavinin uygulandığı bölgede şişlik, dokunmaya karşı hassasiyet veya ağrı gelişebilir.</li> <li>Kök hücreler işlem sonrası her türlü hücreye dönüşebilmektedir. Özellikle kıkırdak yaralanmalarına yönelik kök hücre uygulamalarında kıkırdaktan başka kemiksel yapılar oluşabilmektedir. Bu tür oluşumlar çok nadiren de olsa ikinci bir cerrahi işleme neden olabilmektedir.</li> </ul> Kök hücre tedavisi farklı birçok rahatsızlık için uygulanabilmektedir. Özellikle kemik iliği gibi konularda bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanılmaktadır. Ancak ortopedik rahatsızlıkların tedavisinde uygulanan kök hücre tedavisinde bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçların kullanımına yer olmadığı için bu tür riskler bulunmamaktadır.  Kök hücre tedavisinden sonra; <ul> <li>Kanama</li> <li>Enjeksiyon yerinden drenaj</li> <li>Ateş</li> <li>Ağrı kesici ilaçlarla kontrol edilmeyen ağrı yaşanırsa doktora başvurulmalıdır.</li> </ul> Kök Hücre Tedavileri Kanser Yapar mı? Ortopedi ve travmatoloji alanında uygulanan kök hücre tedavileri kanser oluşumuna neden olduğuna dair bilimsel kanıt yoktur aksine oluşturmadığına dair bilimsel yayınlar mevcuttur. Ortopedik Hastalıklarda Kök Hücre Tedavisi Kaç Seans Sürmektedir? Ortopedik rahatsızlıklarda uygulanan kök hücre tedavisi yaşanan soruna ve uygulanan kök hücre işlemine göre değişebilmektedir. Rahatsızlığın durumuna göre bazen birden fazla seans uygulanabilirken genellikle tek seansta amaca ulaşılabilmektedir. Cilde uygulanan kök hücre tedavisi kaç seans sürer? Yağ enjeksiyonu ile kök hücre tedavisi ciltte hangi hastalığa ve probleme yönelik uygulanıyorsa; kişinin cilt yapısı, yaşı ve o güne kadar maruz kaldığı çevresel faktörler de göz önünde bulundurulmak üzere değişkenlik göstermektedir. Ortopedik Hastalıklarda Kök Hücre Tedavisi Ne Kadar Sürer? Enjeksiyon yöntemiyle yapılan kök hücre tedavilerinde kök hücrenin alınması 15-20 dakika sürmektedir. Ardından kullanılan prosedüre göre 45 dakika ile 2 saat arasında kök hücrenin ayrıştırma süreci vardır. Ardından 1 dakika da enjeksiyon süresi vardır. Bu işlemler esnasında kök hücre alınması ve enjeksiyonu hasta ile ilgilidir. Ayrıştırma süreci hastadan bağımsız yapılır. Bu esnada hasta istirahat eder. Ancak matriks adı verilen örtü şeklindeki taşıyıcılar ile cerrahi olarak gerçekleştirilen kök hücre işlemlerinin süresi yapılacak cerrahi prosedüre göre  1-2 saat sürebilmektedir. Ortopedik Hastalıklarda Kök Hücre Tedavisinden Sonra Takip Nasıldır? Kök hücre tedavisinden sonra takip uygulanan işleme göre farklılıklar gösterebilmektedir. Özellikle cerrahi işlemle gerçekleştirilen kök hücre tedavilerinden sonra MR gibi radyolojik yöntemlerle takip yapılabilir. En uygun takip yöntemi hastanın ağrı seviyesidir.  Ortopedik Hastalıklarda Kök Hücre Tedavisi Normal Tedavilerin Yerini Alabilir mi? Hayır. Kök hücre tedavisi bir yardımcı tedavi yöntemidir. Ana tedavilere ilave olarak yapılması daha iyi sonuçlar vermektedir. Ana tedavinin uygulanamayacağı durumlarda belirli bir süre konfor sağlaması için uygulanabilir. Ne kadar fayda göreceksiniz ve siz kök hücre için uygun bir hasta mısınız lütfen doktorunuzla bu konu

/Uploads/1/37/shutterstock1325841608minjpg_70ee.jpg

Antidepresan

Türkiye’de her 10 kişiden biri, psikolojik sorunlar nedeniyle bir uzmana başvuruyor ve doktor önerisi ile antidepresan kullanıyor. Ancak son yıllarda bilinçsizce kullanılan ve doktora danışmadan alınan antidepresan grubundaki ilaçlar önemli sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Antidepresanların uzman kontrolünde kişiye özel verilmesi, uygun dozda kullanılması ve bırakılırken de birden alımı kesmek yerine belirli doz ayarlamaları yapılması gerekiyor. [doctor-box]810[/doctor-box] <h2>Antidepresan nedir?</h2> İnsanlar üzerindeki etkisi 70’li yıllarda keşfedilen molekül şeklindeki antideprasanlar, beyindeki hormonları (nörotransmitter)  değiştirmek için kullanılmaktadır. Çünkü dışardan verilen bu hormanların doğrudan kan aracılığı ile beyine geçmesi mümkün değildir. Bu ilaçlar beyinde azalan ya da değişen hormonları, normal seviyesine düşürmekte veya yükseltmektedir. <h2>Antidepresan ilaçlar ne için kullanılır?</h2> Antidepresanlar, beyinde sinir hücreleri arasındaki iletişimi sağlayan ‘nörotransmitter’ adı verilen maddelerin dengesini değiştirmek için kullanılan ilaçlardır. Yani antidepresanlar bozulmuş dengeyi değiştirerek, beyinin yeniden normal bir şekilde çalışmasını sağlamak için kullanılmaktadır. <h2>Antidepresan hangi hastalıkların teravisinde kullanılır?</h2> Antidepresan ilaçlar, depresyon tedavisinin yanı sıra obsesif kompulsif bozukluk, anksiyete bozuklukları ile zihinsel ve bedensel belirtisi olan ve ciddi psikolojik sorunlara neden olan birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Sadece depresyon için değil, kaygı bozukluğu olan hastalar üzerinde etkili oldukları, yapılan araştırmalar sonucunda belirlenmiştir. <h2>Antidepresanların türleri nelerdir?</h2> Beyindeki etkilerine göre antidepresan ilaçlar gruplara ayrılmıştır. <h3>Seçici serotonin gerialım inhibitörü (SSRI)</h3> Mutluluk hormonu olarak da bilinen serotonin, beyindeki pek çok farklı olayda görev almaktadır. Duyguların düzenlenmesi, sinir ve öfkenin kontrolü, antisosyal davranışların engellenmesi, stres cevabı ve kaygı kontrolü gibi pek çok vazifesi vardır. Sinir hücreleri arasında iletişimi sağlayan nörotransmitterler, bir hücreden çıkarak ve alıcı hücre tarafından alınarak etkisini göstermektedir. Serotonin, de vücuttaki birçok mekanizmada görev alan bir nörotransmitterdir. Temelde ise seçici serotonin gerialım inhibitörleri, seratonin hücreye geri alımını engelleyerek uyaracağı alıcı hücrenin daha fazla serotonine maruz kalmasını sağlamaktadır. Vücuttaki serotonin düzeyinin artması depresyon seviyesinin artmasını engellemektedir. Bu gruptaki ilaçlar; essitalopram, sitalopram, paroksetin, fluoksetin, fluvoksamin etken maddesi içeren ilaçlardır ve anksiyete bozuklukları, depresif ve obsesif kompulsif bozuklukların tedavisinde kullanılır. <h3>Serotonin- norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI)</h3> SSRI’lara benzer şekilde çalışan bu gruptaki antidepresanlar serotoninin geri alımını engellemek yerine, sinir sisteminde  bulunan  kimyasal haberci niteliğindeki norepinefrinin de hücre içine geri alımını engellemektedir. Bu ilaçlar sayesinde alıcı hücrenin ulaşabileceği serotonin ve norepinefrin miktarı artmaktadır. Bu gruptaki ilaçlar; venlafaksin, duloksetin etken maddesini içermektedir. SNRI grubu ilaçlar depresyon tedavisinden farklı olarak fibromiyalji, diyabete bağlı sinir hasarı İle anksiyete bozukluğunda kullanılmaktadır. <h3>Trisiklik antidepresanlar</h3> Antidepresonlar arasında en eski olanlarıdır. Bu gruptaki ilaçlar da SSRI ve SNRI grubu ilaçlarda olduğu gibi serotonin ve norepinefrin düzeylerini ve eser miktarda dopamini artırmaktadır. Ayrıca bu ilaçlar asetilkolin adı verilen bir başka nörotransmitterin etkilerini de azaltmaktadır. Bunun için ciddi yan etkiler görülebilmektedir. Genelde SSRI ve SNRI grubu ilaçların işe yaramadığı durumlarda hekim kontrolünde verilir. Amitriptilin, imipramin, nortriptilin, klomipramin etken maddesini içeren ilaçlar bu gruptadır. Zona veya diyabete bağlı sinir hasarı anksiyete, fibromiyalji ile migren tedavisinin yanı sıra çocuklarda altına kaçırma gibi sorunların tedavisinde kullanılmaktadır. Bu gruptaki ilaçların, bazen kalp ritminde bozulma (aritmi), kan basıncında yükselme, ayağa kalınca oluşan tansiyon düşmesi gibi ciddi yan etkileri olabilmektedir. <h3>Monoamin oksidaz inhibitörleri (MAOI)</h3> Bunlar da trisiklik gruptaki gibi eski antidepresanlar arasındadır. Nörotransmitterlerin yıkımını engelleyerek serotonin, dopamin ve norepinefrin gibi nörotransmitterlerin düzeyini artırmaktadır. Depresyon, panik atak, anksiyete bozukluğu tedavisinde işe yaramaktadır. Genelde diğer antidepresan ilaçları işe yaramadığında kullanılmaktadır. İzokarboksazid, fenelzin, selejilin, maklobemid etken maddeleri olan ilaçlar bu grupta yer alır. <h3>Serotonin antagonist ve gerialım inhibitörleri (SARI)</h3> Serotonin antagonist ve gerialım inhibitörleri, diğer antidepresanların yaptığı gibi beyindeki serotonin düzeyini artırmak için kullanılır. Beyindeki etkisi diğerlerinden farklı olan bu ilaç panik atak ve anksiyete bozukluğunun tedavisinde hastalara verilmektedir. Trazodon, nefazodon etkin maddeli ilaçlar bu grupta yer almaktadır. Ayrıca bir yan etki olarak ortaya çıkan uyku hali nedeniyle, uykusuzluk ve uyumada güçlük çekenlere verilebilir.  <h3>Diğer antidepresanlar</h3> Mirtazapin, bupropion, vilazodon gibi etkin maddesi olan pek çok farklı çeşitteki antidepresanlar halen kullanılmaktadır. Vücuttaki benzer etkiler oluşturan bu ilaçlar baş ağrısı, uyku güçlüğü, baş dönmesi, cinsel problemler ile yorgunluk ve güçsüzlük gibi sorunların tedavisinde olumlu etki göstermektedir. <h2>Antidepresanlar ne kadar süre kullanılmalıdır?</h2> Her hastadaki kaygı ve duygu-durum bozukluğu farklı şekilde kendini göstermektedir. Bu nedenle hastaya özel antidepresan kullanılır yani tedavi planı kişiye uygun olarak belirlenir. Antidepresan grubu ilaçların etkisi, bir iki gün içinde değil ilaç kullanılmaya başladıktan iki hafta sonra hissedilir ve 8’inci haftaya kadar aşamalı olarak devam eder. Örneğin kaygı bozukluğu ortaya çıktığı andan itibaren başlayan ve en az 6 ay süren ilaç tedavisi önerilir. İlaçların etkisine ve hastalığın seyrine tekrar ediş sayısına göre tedavi süresi belirlenir. Bazı ilaçların etki süreleri hastaya göre de değişebilmektedir. Antidepresanların başlangıç ve bitiş sürelerinde doz ayarlamaları yapılmalıdır. <h2>Antidepresanların yan etkisi var mıdır?</h2> Antidepresanların geçmişte yüksek oranda olan yan etkileri, günümüzde minimum düzeye indirilmiştir. Hastaya uygun dozda ve soruna göre verildiğinde yararı vardır. Uygun kişiye ve uygun dozda verilmeyen antidepresanların yan etkileri çok fazladır. Bazı ilaçlar gibi gelişi güzel alınmamalıdır. Toplumda bilinçsiz antideprasan kullanımı son yıllarda artmıştır. Psikiyatri doktorunun önerisi olmadan eş, dost, arkadaş gibi kişilerin, ‘bana iyi geldi, sen de kullan’ önerisi ile alınan antidepresanlar önemli sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Antidepresanlar farklı özelliğe sahip ve insan vücudundaki etkileri ağır seyredebilen ilaçlar olduğundan, hastanın şikayetleri doğrultusunda iyi değerlendirilip, uzman doktor tarafından yine kişiye özel olarak verilmelidir. Ayrıca kişiye uygun olmayan antidepresanların kullanımı ciddi sonuçların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. <h2>Antidepresanlar organlara zarar verir mi?</h2> Halk arasında, bu gruptaki ilaçların böbrek ve karaciğere zarar verdiği, beyini çürüttüğü düşüncesi kesinlikle doğru değildir. <h2>Antidepresanlar bağımlılık yapar mı?</h2> İlaçların bağımlılık yapıcı özelliği bulunmamaktadır. Özellikle seçici seratonin geri alım inhibitörleri grubundaki antidepresanlar bağımlılık yapmayan gruptadır. Ancak ilaç doktorla görüşülmeden bırakılır veya doz atlanırsa bazı ‘çekilme semptomları’ oluştuğuna dair araştırma sonuçları bulunmaktadır. Antidepresan grubundaki ilaçları bırakırken de dost tavsiyesi üzerine değil uzman hekimlerin önerisi esas alınmalıdır. <h2>Antidepresanlar kesinlikle kullanılmalı mı?</h2> Bazı psikolojik sorunların tedavisinde antidepresandan başka tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Kaygı bozukluğu nedeniyle uygun ilacı kullanmayan bazı hastaların kaygı seviyeleri artmakta, çarpıntı ve uyku bozukluğu gibi fizyolojik sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Psikolojik olarak kontrol edilemeyen heyecan ve huzursuzluk hissi, kişiyi duygusal bir sarmalın içine çekmektedir. Aşırı sinirlilik hali ve ağlama nöbetleriyle tablo daha da ağırlaşmaktadır. Sonuç olarak kaygı seviyesinin yoğunlaşmasının, zamanla intihar düşüncesine dönüşme gibi bir riski bulunmaktadır. <h2>Antidepresanlar ile ilgili sık sorulan sorular </h2> Antidepresanlar uyarıcı mıdır? Her antidepresanların uyarıcı etkisi bulunmamaktadır. Bazıları uyarıcı nitelikte bazılarıysa yatıştırıcı niteliktedir. Antidepresanlar ile uyuşturucu ilaçlar aynı mıdır? Genelde toplumda aynı olduğuna dair bir yargı olsa da antidepresanların içinde uyuşturucu özelliğe sahip bir madde yoktur. Antidepresanlar, uyuşturucu özelliğe sahip ilaçlar gibi hemen etki etmemesi bunun bir göstergesidir. Antidepresanlar uyku haline neden olur mu? Antidepresanlar içinde uykuya neden olan ilaç grubu bulunmaktadır. Özellikle depresyon söz konusu olduğunda uykusuzluk daha büyük sorunlara neden olacağından kullanıldığında uykuya neden olan antidepresanlar verilmektedir. Ancak hastanın durumuna (çalışıyorsa) göre uyku haline neden olmayan antidepresanlar da uzman doktor tarafından verilmektedir. Hatta uyku yapmayan bazı antidepresanlardan kişiyi daha zinde ve hareketli yapabilmektedir. Antidepresanlar diğer ilaçlarla etkileşime girer mi? Antidepresanlarların birçok ilaçla etkileşime girme ihtimali az da olsa vardır. Basit bir ağrı kesici ile bile etkileşime girebilir. Bazı antidepresanlar kan seviyelerinde artma ya da azalmaya neden olacağından diğer ilaçlarla kullanılacaksa kesinlikle uzman doktor tavsiyesi üzerine alınmalıdır. Antidepresanlar alkolle birlikte alınabilir mi? Antidepresanlar alkolle birlikte kullanıldığında etkisini yitirebilir ya da birlikte kullanıldığında beyinde olumsuz etkilere sebep olabilir. Antidepresanların alkolle birlikte alınmaması gerekir. Antidepresanların uzun süre kullanımı zarar verir mi? Antidepresanlarla ilgili yapılan araştırmalarda uzun süreli kullanımını ile ilgili vücutta kalıcı bir zarar verdiği belirlenmemiştir. Antidepresan kullanımı için yaş sınırı var mı? Antidepresanlar belli bir yaş aralığındaki çocuklarda da kullanılabilmektedir. Çocuk yaş grubunda çalışma izni alan bazı ilaçlar 6 yaşından itibaren kullanılabilmektedir.

/Uploads/1/37/shutterstock1140731999minjpg_bcfc.jpg

Bişektomi

Tıpkı moda gibi güzellik algısı da dönem dönem değişime uğramaktadır. Bu algının en önemli parametrelerinden biri ise kilo faktörüdür. Geçtiğimiz yüzyılda özellikle kadınlar için daha dolgun hatlı yüz ve vücut hatları revaçta iken içinde bulunduğumuz dönemde yağ oranının düşük olması, keskin ve belirgin hatlar güzellik algısına daha çok hitap etmektedir. Ancak yüzdeki yuvarlak ve dolgun hatlar genellikle genetik geçişli olduğundan kişi zayıfladığında dahi istenilen görüntü elde edilememektedir. Bu ihtiyaçtan doğan Bişektomi” yani “Hollywood yanağı” uygulaması son yıllarda çok yaygınlaşmıştır. İşlem, özellikle sosyal medyanın ve moda algısına yön veren ünlülerin etkisiyle her geçen gün daha fazla kadın tarafından tercih edilmektedir. <h2>Bişektomi (Hollywood Yanağı) nedir?</h2> Genel itibariyle ameliyat sırasında ağız içinden yaklaşık 1 cm’lik bir kesi yapılarak yağın yaklaşık yüzde 40’ının alındığı bir işlem olarak tanımlanmaktadır. Bişektomi işlemi halk arasında; Hollywood yanağı, Hollywood çenesi, yanak eritme, yanak inceltme, yüz zayıflatma, yanak aldırma, yanak estetiği, yanaktan yağ aldırma, yanak zayıflatma, ameliyatsız yanak inceltme, yüz küçültme, yüz yağı eritme, yanak yağı aldırma, yanak küçültme, yanak estetiği, yanaktan yağ alımı gibi birçok isimle anılabilmektedir. <h2>Bişektomi (Hollywood Yanağı) kimlere uygulanır?</h2> Ergenliğe kadar olan dönemde yuvarlak ve dolgun hatlar çocukları şirin ve sempatik göstermektedir. Ancak ergenlikten sonra keskin yüz hatları daha çekici algılanmakta bu nedenle bişektomi gibi uygulamalara ihtiyaç doğmaktadır. Bişektomi işlemi için genellikle 25 yaş beklenmelidir. Çünkü yanak yağı yastıkçıkları 25 yaşına kadar küçülmeye devam etmektedir. 25 yaşından sonra son halini alan istenmeyen yüz hatları yani yanakta şişlik görüntüsü ortadan kaldırılabilmektedir. <h2>Bişektomi (Hollywood Yanağı) nasıl uygulanır?</h2> İşlem, çiğneme kaslarının arasındaki yağ yastıkçıklarının alınmasıyla gerçekleşmektedir. Ameliyat sırasında ağız içinden yaklaşık 1 cm’lik bir kesi yapılarak yağın yaklaşık yüzde 40’ı alınmaktadır. Yaklaşık 40-45 dakika süren işlem, sedasyon ya da genel anesteziyle yapılmaktadır.  Ağız içinde kalan ufak dikişler kendi kendine düşmektedir. <h2>Bişektomi (Hollywood Yanağı) avantajları nelerdir?</h2> <ul> <li>Kilo verilse dahi istenilen şekle gelemeyen ve vücudun en önemli bölgesi olan yüz bölgesinde 45 dakikalık bir işlemle istenen görüntü elde edilebilmektedir.</li> <li>Elde edilen görüntü bu bölgeye yapılabilen diğer işlemler göz önüne alındığında kalıcı olmasıyla ön plana çıkmaktadır.</li> <li>Bişektomi ile birlikte yanaktan yağ alınırken alınan yağlar elmacık bölgesine eklenerek daha güçlü bir görüntü elde edilmesi de sağlanabilmektedir.</li> <li>Bişektomi dışında yanak bölgesine soğuk tedavileri, lipolizler veya yağı parçalayacak enjeksiyonlar yapılabilir ancak bu işlemler etkinlik açısından da kalıcılık açısından da bişektominin yerini tutmamaktadır.</li> <li>İşlem sonrası yeni yüz yapısından memnun olmayan hastalar için bişektomi işlemi ile alınan yağlar yanak içine geri koyulabilmektedir. Ancak ikinci işlem için minimum 1 ay beklenmelidir.</li> </ul> <h2>Bişektomi ameliyatına dair sıkça sorulan sorular </h2> <ul> <li>Bişektomi zararları var mıdır? Çok fazla yağ alınırsa ne olur?</li> </ul> Çok fazla yağ alınırsa yanak çökük kalır ve bu da kötü bir görüntü meydana getirir.  Burada önemli olan doktor tecrübesidir. Hastanın yüzü bir bütün olarak değerlendirilmelidir. Bu nedenle operasyonu gerçekleştirecek uzmanın bu konuda tecrübeli ve yüz anatomisine hakim olması gerekmektedir. Bunun yanında gereğinden büyük açılan kesi, operasyon esnasında çıkarılacak yağ dokusunun hızlıca bulunamaması gibi sorunlar operasyon sonrasında oluşacak ödemi ve süresini artırabilmektedir. Daha düşük ihtimal olarak ise yapılan kesi yüz bölgesinde yer alan sinirlere denk gelebilir. Bu da yüz hareket kaslarında kalıcı ya da geçici kayıplara neden olabilmektedir. Ancak bu düşük bir ihtimaldir. Güvenli olması tamamen yapıldığı merkeze bağlıdır. Steril hastane ortamında alanında uzman kişiler tarafından yapılırsa güvenli bir yöntemdir. İşlem sonrası yeni yüz yapısından memnun olmayan hastalar için bişektomi işlemi ile alınan yağlar yanak içine geri koyulabilmektedir. Ancak ikinci işlem için minimum 1 ay beklenmelidir. <ul> <li>Yanak inceltme en kalıcı yöntemi nedir?</li> </ul> Yüz hatları aynı zamanda genetiktir. Yani ailede dolgun yanak var ise büyük ihtimalle akrabalarda da benzer şekilde yanak şişmesi algısı olacaktır. Bu nedenle hasta diyet yaparak zayıfladığında dahi yanakları erimez. Yanak inceltme konusunda birçok yöntem bulunmaktadır. Ancak bunlar soğuk tedavileri, lipolizler veya yağı parçalayacak enjeksiyonlar gibi tamamen kalıcı olmayan yöntemlerdir. Bu nedenle cerrahi yöntem yanak inceltmede en kalıcı yöntemdir. <ul> <li>Bişektomi öncesi sonrası süreç nasıldır?</li> </ul> Bişektomi öncesi herhangi bir hazırlık süreci gerektirmezken bişektomi sonrası süreçte kısa süreli antibiyotik kullanımı, ağız bakımı ve gargara uygulanmaktadır. Diğer dikkat edilmesi gereken şey ise 1-2 günlük sıvı tüketimidir. Üçüncü günden sonra püre gibi yumuşak doku içeren gıdaların tüketimine başlanabilir. 1 haftadan sonra ise hasta normal beslenmesine başlamaktadır. Bişektomi ameliyatı sonrası ağız içinde yanaklarda şişlikler olabilmektedir. Bunun oturması yaklaşık 2-3 hafta sürer. İlk aydan itibaren nihai sonuca ulaşılır. İşlem hastanın konuşmasını engellemez. İş ya da günlük etkinliklerine işlem günü dahi etkisi olmaz. İşlemden çıktıktan sonra hasta aynı gün işine dönebilir. •             Bişektomi ile birlikte aynı seansta burun estetiği yapılabilir mi? Bişektomi ile birlikte aynı seansta burun estetiği, kepçe kulak estetiği, çene botoksu gibi diğer bütün estetik işlemler kombine edilebilmektedir. •             bişektomi ismi nereden gelmektedir? Uygulama, Bichat isimli bir doktor tarafından tariflendiği için literatürde onun ismi kullanılmaktadır. <ul> <li>Bişektomi ile Hollywood yanağı aynı işlem midir?</li> </ul> Bişektomi ameliyatının; Hollywood yanağı, Hollywood çenesi, yanak eritme, yanak inceltme, yüz zayıflatma, yanak aldırma, yanak estetiği, yanaktan yağ aldırma, yanak zayıflatma, ameliyatsız yanak inceltme, yüz küçültme, yüz yağı eritme, yanak yağı aldırma, yanak daraltma gibi farklı isimleri kullanılmaktadır. <ul> <li>Bişektomi fiyatları ne kadar?</li> </ul> Bişektomi fiyat bilgisi ve yanak şişmesi için hangi doktor gibi sorular hastalar tarafında sıkça sorulmaktadır. Bişektomi ameliyatı fiyat skalası işlemin yapılacağı merkeze ve doktora göre değişkenlik gösterdiğinden en sağlıklı yanıt yapılacak muayene sonunda belirlenecek fiyat skalası olmalıdır. Doğru doktor seçiminde ise göz önünde bulundurulması gereken en önemli nokta doğru merkez ve doğru uzmanlar konusunda araştırma yapılması, bu konuda olumlu referansları olan merkezlerin tercih edilmesidir. Bişektomi ameliyatının deneyimli doktorlar ve ekip tarafından hastane ortamında yapılması en güvenli yoldur. <ul> <li>Bişektomi kimlere yapılmaz?</li> </ul> Bişektomi işlemi için genellikle 25 yaş beklenmelidir. Çünkü yanak yağı yastıkçıkları 25 yaşına kadar küçülmeye devam etmektedir. Bu nedenle 25 yaşından küçüklere yapılması önerilmez. <ul> <li>Bişektomi ağrılı mı?</li> </ul> Yaklaşık 40-45 dakika süren bişektomi işlemi sedasyon ya da genel anesteziyle yapılmaktadır.  Bu nedenle herhangi bir ağrı hissedilmemektedir. <ul> <li>Bişektomi kalıcı mı? Bişektomi tekrarlar mı?</li> </ul> Bişektomi yöntemiyle elde edilen görüntü bu bölgeye yapılabilen soğuk tedavileri, lipolizler veya yağı parçalayacak enjeksiyon gibi işlemler göz önüne alındığında kalıcı olmasıyla ön plana çıkmaktadır. <ul> <li>Bişektomi erkeklere de yapılabilir mi?</li> </ul> Bişektomi erkek hastalar için de güvenle uygulanabilen bir yöntemdir. <ul> <li>Bişektomi sonrası şişlik ne zaman geçer?</li> </ul> Bişektomi işleminden sonra kesi yapılan bölge, yaklaşık 1 hafta sonra iyileşir. Ancak bölgede birkaç hafta süren hafif ödem olması normaldir.

/Uploads/1/37/shutterstock308947793minjpg_459c.jpg

Diş Beyazlatma

Beyaz dişler günlük yaşamda hijyen, özgüven ve estetik görünüm açısından önemli bir yer tutuyor. Ancak fizyolojik nedenlerin yanı sıra; sigara, antibiyotik kullanımı, kahve ve çay tüketimi gibi iç- dış sebeplerle beyaz dişler renklenmelere bırakabiliyor. Dişlerde oluşan bu renklenmeler ofis ve ev ortamında gerçekleştirilen farklı diş beyazlatma yöntemleriyle beyazlatılabiliyor. Gerekli dikkat ve özenin gösterilmesiyle sağlanan diş beyazlığı uzun soluklu olabiliyor. Diş beyazlatma konusunda bir uzmana danışılması ve kişiye özel tedavi yöntemlerinin uygulanması gerekiyor.   <h2>Diş beyazlatma nedir?</h2> Diş beyazlatma, dişlerin yüzeyindeki gözenekli mine ve dentin yapısında oluşan renkli organik ve inorganik maddelerin diş beyazlatma jelleri ile giderilmesi işlemidir. <h2>Diş beyazlatma işlemi hangi hastalıklarda kullanılır?</h2> Diş beyazlatma işlemi dişlerin iç veya dış kaynaklı sebeplerle renklenmesi durumunda kullanılır. <h2>Diş beyazlatma işlemi nasıl uygulanır?</h2> Diş beyazlatma yöntemleri kullanılan teknik ve uygulama alanlarına göre farklılık göstermektedir.  Bu yöntemler aşağıdaki gibidir: Ev tipi diş beyazlatma: Evde diş beyazlatma olarak bilinen ev tipi diş beyazlatma yöntemi için ağız içinden ölçü alınarak kişiye özel uygun beyazlatma plakları hazırlanır. Hazırlanan bu plağın içine belirli miktarlarda diş beyazlatma jeli (%10–15 ‘lik karbamid peroksid veya hidrojen peroksit) uygulanır. Plağın gün içinde en az 4-6 saat kullanılacak şekilde ortalama 10-15 gün ya da gece uykusu boyunca 8-10 gün boyunca kullanılması şeklinde uygulanan bir tedavidir. Ofis tipi diş beyazlatma (Klinik ortamda beyazlatma): Bu yöntem “Lazerle diş beyazlatma yöntemi” olarak da bilinir ve klinikte hekim tarafından uygulanır. Uygulama süresi diğer yöntemlere göre daha kısa sürer. Diş hekimi tarafından dişlerin üzerine sürülen beyazlatma jeli UV ışını ya da lazer yardımıyla aktif hale getirilir ve beyazlatma işlemi ortalama bir saat sürer. Kombine diş beyazlatma (Ev+ ofis tipi beyazlatma): Bu yöntemde diş beyazlatma evde ve ofis ortamında beraber uygulanır. Klinikte uygulandıktan sonra 2-3 gün ev tipi beyazlatma ile işlem desteklenir. Tek diş beyazlatma (içten beyazlatma): Kanal tedavisi sonrası renk değiştiren dişlere uygulanır. Dişteki dolgu sökülür, açılan boşluğa beyazlatma jeli uygulanır ve devamında diş, geçici dolgu ile kapatılır. İstenilen renge ulaşıncaya kadar 3 gün aralıklarla seanslar tekrarlanır. <h2>Diş beyazlatma tedavisi ile ilgili sık sorulan sorular </h2> Hangi tip diş beyazlatma yöntemi daha uygundur? Eğer diş renginin beyaza yakın ve birkaç ton açılması isteniyorsa sadece lazer tipi veya ev tipi beyazlatma yeterli olabilir. Ancak dişlerde sigara, kahve veya çaydan dolayı çok fazla renklenme varsa kombine diş beyazlatma yöntemi daha etkili olur. Kişiye uygun diş beyazlatma yöntemine karar verebilmek için mutlaka doktor muayenesi gerekir.  Diş beyazlatmanın zararı var mıdır? Beyazlatma yöntemleri dişlerde az da olsa hassasiyete sebep olabilir. Bu hassasiyet havaya, çok sıcak ya da soğuk yiyecek ve içeceklere karşı olabilir. Bu durum normal ve beklenen bir yan etkidir. Diş hassasiyetinin genellikle 24-48 saat içerisinde geçmesi beklenir. Beklenmeyen bir durum ile karşılaşıldığında mutlaka hekime başvurulmalıdır. Diş hekimi kontrolünde yapılan beyazlatmanın dişlere zararı yoktur.  Dişlerin beyazlaması ne kadar sürer? Dişlerin beyazlaması kişiden kişiye göre değişiklik göstermektedir. Ortalama beyazlama süresi 2-3 haftadır. Antibiyotik kullanımına bağlı oluşan grileşmelerin beyazlaması daha zordur ve sonuca ulaşmak daha uzun bir süre gerektirebilir. Diş beyazlatmanın etkisi kalıcı mıdır? Beyazlatma sonrasında renk zamanla kaybolmaya başlar. Bu süre hastanın renkli sıvılar (çay, kahve, şarap, kola vb.) ve sigara kullanımına göre değişir. 6 ay ile 1 yıl arası bir zaman alır. Beyazlatma, 6 ayda 1 ya da 2 seans ile desteklenirse diş beyazlatma kalıcı hale gelir. İşlem sonrasında nelere dikkat edilmelidir? Beyazlatma süresince ve sonrasında iki gün çay, kahve, şarap, kola gibi renkli sıvılardan ve tütün mamullerinden kesinlikle uzak durulması gerekir. Diş renginin farklı olmasının sebebi nelerdir? Diş renginin kişilere göre farklılık göstermesinin çeşitli nedenleri vardır. Renklenmeler içsel veya dış kaynaklı olabilir. Bunlar; fizyolojik renklenmeler, amalgam dolgu yapıldıktan sonra oluşan renklenmeler, hamilelik ve bebeklik döneminde antibiyotik kullanımına bağlı renklenmeler, kanal tedavisine bağlı olarak dişin içsel olarak renklenmesi, kahve, çay, sigara gibi tüketimlerin sıklıkla kullanılmasına bağlı renklenmeler, travma sonucu dişin içindeki canlı dokunun canlılığını yitirmesiyle oluşan renklenmeler olarak sıralanabilir. Ev tipi diş beyazlatma tedavisinde nelere dikkat edilmelidir? Piyasada farklı farklı diş beyazlatma ürünleri satılmaktadır. Ev tipi diş beyazlatmalarında dikkat edilmesi gereken husus, jeli tarif edilenden fazla uygulamamaktır. Aksi takdirde plak içinden taşan jel diş etlerini tahriş eder. Böyle bir durumda diş etleri hemen yıkanmalı ve diş hekimi ile iletişime geçilmelidir. Diş beyazlatma işlemini yaptırmak için yaş sınırı var mıdır? Diş beyazlatma işlemi 18 yaşından büyük tüm yetişkinlerde uygulanabilir. Diş beyazlatma işleminin yapılmaması gereken durumlar var mıdır? Beyazlatma yapılmaması gereken durumlar hastanın mevcut durumu ile ilgilidir. Bunun dışında hamilelerde uygulanması tavsiye edilmemektedir. Doğal ya da doğal olmayan alternatif yollarla diş beyazlatma işlemlerinin zararları nelerdir? Karbonat ile diş beyazlatma, zerdeçal ile diş beyazlatma, Hindistancevizi yağı ile diş beyazlatma, çilek ile diş beyazlatma, alüminyum folyo ile diş beyazlatma, limon ile diş beyazlatma, elma sirkesi ile diş beyazlatma, ceviz kabuğu ile diş beyazlatma ve çamaşır suyu ile diş beyazlatma gibi yüzlerce farklı beyazlatma uygulamaları denenmektedir. Ancak bu tip maddelerin dişleri beyazlatmaya hiçbir faydası olmadığı gibi dişler üzerinde geri dönüşümsüz hasarlar ve hassasiyetler oluşturur. Kesinlikle kullanılmamalıdır.

Tüm Tedavi Yöntemleri