Sağlığınızla ilgili merak ettiğiniz soruların yanıtlarını ve sağlıklı bir yaşam için atılması gereken adımları kütüphanemizde bulabilirsiniz.
Hastalıklar
Penis Kanseri
<p>Penis kanseri, erkek üreme organı olan penisteki hücrelerde başlayan, nadir görülen bir kanser türüdür. Penis kanseri; penisteki cilt ya da diğer hücrelerin kontrol edilemeyen çoğalması sonucu oluşur. Hemen hemen tüm penis kanserleri yassı hücreli kanserlerdir. Penis kanseri tanısı genellikle bu bölgedeki lezyondan şüphelenilmesiyle başlar ve biyopsiyle neticelendirilir.</p> <h2><strong>Penis nedir ve ne işe yarar?</strong></h2> <p>Penis, erkek üreme sisteminin ve üriner sistemin bir parçasıdır. Erkek üreme sisteminin ana yapıları; testisler, epididim, seminal veziküller, prostat ve penistir. Erkek üreme sisteminin iç kısımları, kalça kemikleri arasındaki alt pelvik boşlukta bulunur. Penis, testislerin bulunduğu deri kesesinin (skrotum) önünde asılıdır. Penisin; kök, gövde (şaft) ve penisin koni şeklindeki ucu olan penisin başı (glans) olmak üzere üç ana bölümü vardır. Penis başı, sünnet derisi adı verilen bir deri tabakasıyla kaplıdır. Penis uyarıldığında penil arterler genişler ve kaslar kasılır. Bu durum cinsel ilişki için gerekli olan ereksiyona neden olur. Üretra da üriner sistemin bir parçasıdır. İdrarı mesaneden vücudun dışına taşır. Penisin kökünde, gevşediğinde idrarın üretradan ve vücuttan dışarı akmasına izin veren bir valf (sfinkter) vardır.</p> <h2><strong>Penis kanseri nedir? </strong></h2> <p>Penisteki hücrelerde başlayan kansere penis kanseri adı verilmektedir. Penis kanseri vakalarının büyük çoğunluğu (yaklaşık yüzde 95’i) skuamöz hücreli karsinomdur. Bu durum kanserin penisin skuamöz hücrelerde başladığı anlamına gelir. Çoğu skuamöz hücreli penis kanseri, sünnet derisinde veya penisin ucunda (glans) başlar. Skuamöz hücreli penis kanseri tipik olarak yavaş büyür. Erken teşhiste tedavide başarı oranı yüksektir. Diğer penis kanseri türleri arasında bazal hücreli karsinomlar, sarkomlar, melanomlar veya üretral karsinom bulunur. Nadir görülen kanser türlerinden biri olan penis kanseri genellikle <a href="https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/sunnet-nedir">sünnet </a>olmamış erkeklerde; daha çok Afrika, Güney Doğu Asya ve Güney Amerika'da görülür.</p> <h2><strong>Penis kanseri risk faktörleri nelerdir?</strong></h2> <p>Penis kanserleri ile ilişkili risk faktörleri arasında genel olarak şunlar bulunur:</p> <ul> <li>Sünnet olmamak: Penis kanseri sünnet olmayan erkeklerde sünnet olan erkeklere nazaran daha fazla görülür. Yenidoğan sünneti ile penis kanseri riski neredeyse tamamen ortadan kaldırılabilir.</li> <li>Yaş: Penis kanseri vakalarının çoğunluğu 50-70 yaş arası erkeklerde görülür. Yaklaşık üçte biri ise 50 yaşın altındaki erkeklerde görülür.</li> <li>Sigara içmek-Tütün kullanımı</li> <li>İnsan papilloma virüsü (HPV): HPV 16 ve HPV 18 penis kanseri ile bağlantılıdır.</li> <li>Fimosis: Fimosis sünnet derisini geri çekmeyi zorlaştıran bir faktördür. Yani sünnet derisinin penisin başına (glans) geri çekilememesidir. Bu durum vücut yağlarının, bakterilerin ve smegma olarak bilinen diğer kalıntıların birikmesine yol açabilir.</li> <li>Sedef hastalığında UV ışık tedavisi: Sedef hastalığı gibi bazı cilt hastalıklarında uygulanan UV ışık tedavisi penis kanserine yakalanma riskini artırabilir.</li> <li><a href="https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/aids-nedir-hiv-nedir-aids-tedavisi-nasildir">AIDS</a> (edinilmiş bağışıklık eksikliği sendromu)</li> </ul> <h2><strong>Penis kanseri belirtileri nelerdir?</strong></h2> <p>Penis kanserinde en yaygın şekilde görülen semptomlar arasında cildin renginde veya kalınlığında değişiklikler, olağandışı akıntı, ülser, ağrı ve penisin ucunda şişlik bulunur. Penis kanseri belirtileri kişiden kişiye göre değişebilirken genel belirtiler özetle şunları içerir:</p> <ul> <li>Penis derisinde değişiklik, penis ucunda ağrı</li> <li>Ağrılı veya ağrısız siğil benzeri büyüme veya lezyon</li> <li>İyileşmeyen açık yara</li> <li>Sünnet derisi altında kanama görülmesi</li> <li>Kırmızımsı döküntü</li> <li>Küçük yumrular</li> <li>Düz, mavimsi-kahverengi büyüme</li> <li>Sünnet derisinin altında kalıcı, kokulu akıntı</li> <li><a href="https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/kanser-nedir-kanser-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri">Kanser </a>yayıldığı durumlarda kasıkta şişmiş lenf düğümleri</li> </ul> <h2><strong>Penis kanseri nasıl teşhis edilir?</strong></h2> <p>Doktor penis kanserinden şüpheleniyorsa, biyopsi işlemi isteyecektir. Çünkü penis kanserinin kesin tanısı biyopsi işlemiyle konulur. Biyopsi, penisten veya lenf düğümlerinden bir miktar dokunun alınmasını ve bir laboratuvarda incelenmesini içerir.</p> <p>Yapılabilecek üç tip biyopsi işlemi mevcuttur;</p> <p>İnsizyonel biyopsi anormal dokunun sadece bir kısmının çıkarılmasını içerir. Genellikle daha büyük lezyonlar, yaralar, ülserasyonlar ve dokuda derinleşiyor gibi görünen lezyonlar için uygulanır.</p> <p>Eksizyonel biyopsi tüm lezyonu veya anormal büyümeyi ortadan kaldırır. Eksizyonel biyopsi genellikle anormal alan küçük olduğunda yapılır.</p> <p>Lenf nodu biyopsisi genellikle penis kanseri penis içindeki dokuları istila ettiğinde yapılır. Doktor kanserin penis dokusunun ötesine yayılıp yayılmadığını öğrenmesine yardımcı olacaktır. Genellikle, lenf nodu biyopsisi, doktorun lenf nod(lar)ına ince bir iğne soktuğu, lenf nod (lar)ında kanser olup olmadığını öğrenmek için hücreleri ve sıvıyı çektiği bir prosedür olan ince iğne aspirasyonu (FNA) ile yapılır. Bazı durumlarda kanseri kontrol etmek amacıyla tüm lenf düğümleri cerrahi olarak çıkarılır. </p> <p>Ayrıca görüntüleme testleri doktorların penis kanserini teşhis etmesine ve evrelendirmesine yardımcı olabilir. Penis kanserini teşhis etmek ve kanserin evresini belirlemek için kullanılan görüntüleme testlerinden bazıları şunlardır:</p> <ul> <li>BT taraması (Bilgisayarlı tomografi taraması)</li> <li>MRI (Manyetik rezonans görüntüleme)</li> <li>Ultrason</li> </ul> <h2><strong>Penis kanseri evrelemesi nasıldır?</strong></h2> <p>Penis kanseri evrelemesi şu şekildedir:</p> <h3><strong>Evre 0</strong></h3> <p>Penisin derisinin sadece üst tabakası kanser belirtileri gösterir. Yani yüzeyseldir ve herhangi bir yayılım göstermez.</p> <h3><strong>Evre 1</strong></h3> <p>Kanser, penis üzerindeki derinin üst tabakasının altındaki dokuya doğru büyümüştür. Ancak lenf ve kan damarlarında herhangi bir tutulum görülmez.</p> <h3><strong>Evre 2</strong></h3> <p>Kanser bu evrede penisin derisinin ve dokusunun ötesine yayılmaya devam eder. Sinirlerde, lenf damarlarında veya kan damarlarında mevcuttur.<strong> </strong></p> <h3><strong>Evre 3</strong></h3> <p>Kanser 3. aşamada, penisin süngerimsi erektil dokusuna dönüşmüş olabilir. Kanser bununla birlikte kasıktaki lenf bezlerine de yayılmış olabilir.</p> <h3><strong>Evre 4</strong></h3> <p>Kanser bu aşamada kasıktaki skrotuma, prostata, kasık kemiğine ve diğer yapılara yayılmış olabilir. Kanser ayrıca lenf düğümlerinde de mevcut olabilir.<strong> </strong></p> <h2><strong>Penis kanseri tedavi yöntemleri nelerdir?</strong></h2> <p>Penis kanseri için tedavi yöntemleri genellikle cerrahi prosedür, radyoterapi ve kemoterapi içerir. Söz konusu tedavi yöntemleri hastalığın evresine, kanserin türüne, hastanın genel sağlık durumuna göre tek başına ya da kombinasyon halinde uygulanabilir.</p> <h3><strong>Cerrahi prosedür</strong></h3> <p>Penis kanserinin ana tedavisi cerrahi yöntemdir. Cerrahi prosedürde tümör ve çevresindeki bazı sağlıklı dokular (marj) çıkaracaktır. Ameliyatın kapsamı ve türü, tümörün konumuna, türüne ve evresine bağlıdır. Çoğu durumda, cerrahi prosedürün ardından meydana gelen penisteki herhangi bir fiziksel değişiklik rekonstrüktif cerrahi ile düzeltilebilir.</p> <h3><strong>Fotodinamik terapi (PDT)</strong></h3> <p>Fotodinamik terapi, kanser hücrelerini öldürmek için ışıkla birlikte ışığa duyarlılaştırıcı ajanlar adı verilen özel ilaçlar kullanır. İlaçlar ancak ışıkla etkinleştirildikten veya açıldıktan sonra çalışır. </p> <h3><strong>Kriyocerrahi</strong></h3> <p>Kriyocerrahi işleminde, kanser hücrelerini dondurmak ve öldürmek için sıvı nitrojen kullanır.</p> <h3><strong>Radyoterapi</strong></h3> <p>Radyoterapide kanser hücrelerini yok etmek için yüksek enerjili x-ışınları kullanır. Radyoterapi uygulamasının avantajı penisin anatomik yapısını korumasıdır. Dezavantajı ise penis kanserlerinin radyoterapiye nispeten dirençli olması ve fistül, ödem, cilt nekrozu ve ağrı gibi birçok komplikasyona sebep olabilmesidir.</p> <h3><strong>Kemoterapi</strong></h3> <p>Kemoterapi kanser hücrelerini öldürmek veya büyümesini yavaşlatmak için ilaçların kullanılmasıdır. Kemoterapinin penis kanseri tedavisinde sınırlı bir rolü vardır: Kemoterapi daha çok kanser lenf düğümlerine ve diğer dokulara yayıldığı durumlarda uygulanır. Yaklaşık yüzde 50'si rezektabl yapılabilen sabit inguinal metastazlı hastalarda primer neoadjuvan kemoterapinin rolü olabilir.</p> <p>Öte yandan çok küçük sünnet derisi lezyonları için sünnet ve lazer cerrahisi tedavi edici olabilir. Lazer tedavisi penisin korunması avantajını sunsa da lazer penetrasyonunun derinliği sığdır.</p> <h2><strong>Penis kanseri hakkında sık sorulan sorular </strong></h2> <p><strong>Penis kanseri bir erkeğin cinselliğini nasıl etkiler?</strong></p> <p>Penis kanseri teşhisi konan bir erkekte kısmi (penisteki kanserli doku ile birlikte bir miktar sağlam penis dokusunun çıkarılması) veya tam penektomi (penisin tamamının çıkarılması işlemi) uygulanabilir. Penis kanserinde tedavi için uygulanan cerrahi prosedürün yan etkileriyle baş etmek zor olabilir. Bir erkeğin penisinin bir kısmının veya tamamının kaybıyla başa çıkmak için psikolojik destek yardımı alması gerekebilir.</p> <p><strong>Sünnet olmak penis kanserini önler mi?</strong></p> <p>Yenidoğan sünnetli erkeklerde penis kanseri neredeyse hiç görülmez. <a href="https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/sunnet-nedir">Sünnet </a>ergenlik sonrasına ertelendiğinde penis kanseri insidansı daha yüksektir. Yetişkin sünneti ise penis kanserine karşı koruma sağlamaz.</p>
Kolera
<p>Kolera, genellikle kirli su ve kişisel hijyenin yetersiz olduğu yerlerde, Vibrio cholera bakterisinin içecek ve yiyeceklere bulaşması ile ortaya çıkıyor. Hızlı bir şekilde yayılan ciddi bir hastalık olan kolera, hastalarda şiddetli ishal ve dehidrasyona neden olarak ölümlerle sonuçlanabiliyor. Koleradan korunmak için temiz su ve kişisel hijyene önem verilmesi gerekiyor. Memorial Şişli Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü’nden Uz. Dr. M. Servet Alan, koleranın nedenleri, bulaşma sebepleri, belirtileri, tedavi yöntemleri ile ilgili bilgi verdi.</p> <h2><strong>Kolera hastalığı nedir?</strong></h2> <p>Kolera, modern olmayan kanalizasyon ve temiz olmayan su sistemlerinden tüm yiyecek ve içeceklere bulaşabilen Vibrio cholera bakterisinden kaynaklan bir hastalıktır. Vibrio cholera bakterisinin bağırsaklara bulaşması kişide şiddetli ishale, ciddi sıvı kaybına (dehidrasyona) neden olmaktadır. Çok hızlı yayılabilen bir hastalık olan kolera, tedavi edilmediği takdirde %50-75 oranında ölümle sonuçlanabilir.</p> <h2><strong>Kolera hastalığı neden olur?</strong></h2> <p>Kolera, Vibrio cholerae bakterilerinin ciddi etkileri ince bağırsakta salgıladığı toksin olarak adlandırılan zararlı maddelere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Toksinler bağırsaklardan büyük miktarlarda sıvı salgılanmasına neden olmaktadır. Bu durum ishal ve hızlı sıvı ve elektrolit (vücut tuzları) kaybıyla sonuçlanmaktadır.</p> <h2><strong>Kolera hastalığı nasıl bulaşır?</strong></h2> <p>Kolera bakterileri hastanın dışkısıyla çıkmaktadır. İnfekte bir kişinin dışkısıyla kirlenmiş yiyecek veya içeceklerle bulaşma gerçekleşir. Yeterli temiz su kaynakları ve kanalizasyon sistemleri olmayan gelişmekte olan ülkelerde bu durum daha sık görülmektedir.</p> <h2><strong>Kolera hastalığının belirtileri nedir?</strong></h2> <p>Kolera olan kişilerde bakterileri aldıktan 12 saat ya da 5 gün sonra ciddi semptomlar gelişmektedir. Kolera hastalığı bazen pirinç suyu gibi tanımlanan, şiddetli, çok miktarda, sulu ishal veya kusma ile kendisini göstermektedir. Koleranın en önemli belirtileri şunlardır:</p> <ul> <li>Şiddetli ishal</li> <li>Şiddetli kusma</li> <li>Susuzluk</li> <li>İdrar çıkışında azalma</li> <li>Kas krampları</li> <li>Huzursuzluk</li> <li>Sinirlilik</li> </ul> <h2><strong>Kolera hangi sağlık sorunlarına neden olur?</strong></h2> <p>Kolera tedavi edilmediği takdirde hastada günde 10-15 litre sıvı kaybına neden olabilir. Ciddi sıvı kaybı yaşayan hastalar saatler içinde şok ve ölümle karşılaşabilmektedir. Kolera hastalarda şu sağlık problemlerine de neden olabilir:</p> <ul> <li>Tansiyon düşüklüğü (Hipotansiyon)</li> <li>Kanda düşük potasyum (Hipokalemi)</li> <li>Kalp atım hızında artış</li> <li>Ağız kuruluğu</li> <li>Cilt elastikiyetinde azalma</li> </ul> <p>Ayrıca tedavi edilmeyen koleranın hastada yarattığı ciddi dehidrasyon şunlara yol açabilir:</p> <ul> <li><a href="https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/bobrek-yetmezligi-belirtileri-nelerdir-nasil-tedavi-edilir">Böbrek yetmezliği</a></li> <li>Şok</li> <li>Koma</li> <li>Ölüm</li> </ul> <h2><strong>Kolera nasıl teşhis edilir?</strong></h2> <p>Kolera belirtisi ile hastaneye başvuran hasta, doktor tarafından fiziki muayene yapılır. Kolera teşhisinin kesin konulması için hastadan gaita(dışkı) örneği alınarak laboratuvara gönderilir. Gaita testinde Vibrio <em>cholera</em> bakterisinin görülmesi üzerine hastaya kolera teşhisi konularak tedavi planlaması yapılmaktadır. </p> <h2><strong>Kolera hastalığı nasıl tedavi edilir?</strong></h2> <p>Kolera sıklıkla ölümle sonuçlanabilen çok ciddi bir hastalıktır. Koleranın primer tedavisi kaybedilen sıvının ağız veya damar yoluyla yerine konmasıdır. Ağızdan alınan sıvılarla sıvı kaybının yerine konmasına çalışılır. Ciddi sıvı kayıplarında özellikle hasta bulantı ve kusma nedeniyle yeterli sıvı ve gıda alamıyorsa damar yoluyla sıvı verilmesi gerekebilir. Kolera tedavisinde özellikle ciddi seyreden hastalarda sıvı tedavisi yanında hastalığa neden olan mikrobiyal etkene yönelik tedavi yapılır. Gebeler ve ciddi beslenme bozukluğu, HIV infeksiyonu gibi altta yatan hastalığı olan tüm hastalara kolera bakterilerine etkili antibiyotik tedavisi verilir. Antibiyotikler ishal süresini ve çıkarılan dışkı miktarını azaltarak daha hızlı iyileşmeye yardımcı olur. Antibiyotik tedavisine doktorunuz karar verecektir.</p> <h2><strong>Kolera hakkında sıkça sorulan sorular </strong></h2> <p><strong>Kolera hastalığından korunmak için neler yapmak gerekir?</strong></p> <p>Kolera hastalığından korunmak için öncelikle el hijyenine dikkat etmek, sağlıklı su ve gıda kullanmak gerekir. Kolera etkeni <em>Vibrio cholerae</em> kirli sularla çok kısa sürede, çok sayıda insana bulaşabilir. Koleradan korunmak için şunlara dikkat etmek gerekmektedir:</p> <ul> <li>Tuvalet sonrasında ve gün içinde gerektikçe eller su ve sabunla yıkanmalı.</li> <li>Su ve sabun bulunamayan durumlarda en az %60 alkol içeren el temizleyicileri kullanılmalı.</li> <li>Gıdayla temas, yemek yeme ve yemek hazırlama öncesinde eller mutlaka yıkanmalı.</li> <li>Kolera varlığında tuvalet, banyo, lavabo gibi kirli yüzeylerin dezenfeksiyonunda çamaşır suyu 10 kat sulandırılarak (1 birim çamaşır suyu 9 birim su) kullanılmalı. </li> </ul> <p><strong>Koleranın yaygın görüldüğü bir ülke veya bölgelere seyahat edildiğinde şu önlemler alınmalıdır: </strong></p> <ul> <li>Temiz olduğundan emin olunmayan sular içilmemeli.</li> <li>Şişelenmiş su ve içecekler tercih edilmeli.</li> <li>Temiz olduğundan emin olunmayan sular kaynatılarak, filtre edilerek veya içme suyuna özel dezenfektanları önerilen ölçülerde uygulayarak kullanılmalı.</li> <li>Diş fırçalamada musluk suyu kullanılmamalı, temizliğinden emin olunan sular kullanılmalı</li> <li>Buzlar temiz sudan hazırlanmamış olabileceği için dışarıda içeceklere buz konulmamalı.</li> <li>Yemeden önce soyulamayan, uygun şekilde temizlenemeyen taze meyve ve sebzelerden kaçınılmalı.</li> <li>İçecekler uygun şekilde şişelenmiş değilse sokak satıcılarından içecek ve yiyecek alınmamalı.</li> </ul> <p><strong>Türkiye’de kolera hastalığı görülüyor mu, en son ne zaman görüldü?</strong></p> <p>Ülkemiz ve bölgemiz de geçmişteki kolera salgınlarından etkilendi. 1831, 1855, 1865, 1892, 1915, 1960, 1970, 1994 yıllarında kolera salgınları görüldü. Bu salgınların 1831 ve 1835 salgını gibi bazılarında binlerce kişi yaşamını yitirdi. Ülkemizde son kolera salgınları 1970 yılında İstanbul ve 1994 yılında Ankara’da görüldü. </p> <p><strong>Koleranın aşısı var mı?</strong></p> <p>Ağız yoluyla uygulanan zayıflatılmış canlı veya ölü kolera bakterileri içeren aşılar vardır. Kolera aşılarının koruyuculuğu yüksek değildir ve etki süreleri uzun değildir. Bu nedenle seyahate giden herkese rutin olarak uygulanması önerilmez. Kolera aşısı standard koruma ve kontrol önlemlerinin yerini alamaz.</p> <p><strong>Kolera bulaşması açısından kimler daha yüksek risk altındadır?</strong></p> <p>Koleranın aktif olarak bulaştığı bir bölgede kolera hastalarını tedavi eden sağlık çalışanları, kolera ile mücadele eden diğer çalışanlar ve temiz gıda ve suya ulaşamayanlar kolera bulaşması açısından daha yüksek risk altındadır.</p> <p><strong>Koleralı hasta ne zaman doktora gitmeli?</strong></p> <p>Kolera hastalığının hafif semptomları birkaç gün içinde kendi kendine geçebilir. Ancak şiddetli semptomlarınız varsa ve susuz kalmaya başlarsanız, tıbbi yardıma ihtiyacınız vardır. Çok hızlı bir şekilde sıvı takviyesi yapılması için tedaviye hemen başlanılmalıdır.</p> <p><strong>Kolera hamile ve çocuklara bulaşır mı?</strong></p> <p>Kolera ağız yoluyla bulaşan bir hastalık olduğu için dikkat edilmediği takdirde hamile kadınlar, çocuklar ve tüm insanlarda görülebilir.</p> <p><strong>Hamile ve kronik hastalığı olan kolera hastaları nasıl tedavi edilir?</strong></p> <p>Kolera hastalığının tedavisi hamile ve ciddi beslenme bozukluğu, HIV infeksiyonu gibi altta yatan hastalığı olan tüm hastalara kolera bakterilerine etkili antibiyotik tedavisi verilir. Antibiyotikler ishal süresini ve çıkarılan dışkı miktarını azaltarak daha hızlı iyileşmeye yardımcı olur.</p> <p><strong>Kolera hangi sistemin hastalığıdır?</strong></p> <p>Kolera <em>Vibrio cholerae</em> bakterisinin etken olduğu infeksiyöz bir sindirim sistemi hastalığıdır.</p> <p><strong>Su kirliliği koleranın dışında hangi hastalıklara neden olur?</strong></p> <p>Kirli sular ishal, kolera, amipli ve basilli dizanteri, tifo, hepatit A, çocuk felci gibi hastalıkların bulaşmasına neden olabilir.</p> <p><strong>Kolera hastalığı ilk ne zaman ortaya çıktı?</strong></p> <p>İlk kolera pandemisi (tüm dünyaya yayılan salgın) Hindistan’da Ganj deltasında Jessore’da bir salgınla başlamıştır. Hastalık ticaret yollarını izleyerek hızla Hindistan’ın çoğuna, Myanmar’a ve Sri Lanka’ya yayılmıştır. Bunun sonrasında son 200 yılda yedi kolera pandemisi görülmüştür. Yedinci kolera pandemisi şu anda devam etmektedir. Afrika, Güneydoğu Asya, Hindistan ve çevresi ve Haiti’de kolera hastalığı varlığını sürdürmektedir. Her yıl dünyada 1.3-4 milyon kolera vakası görüldüğü ve 21 bin ile 143 bin kişinin öldüğü tahmin edilmektedir. </p> <p>Kolera kirli su ilişkisi bağlamı 1854 yılındaki bir vakayla örneklendirilebilir. Tarihler 1854 yılını gösterdiğinde Londra’da kolera salgını sırasında John Snow harita üzerinde kolera vakalarının yerlerini işaretlemiş ve bunun sonucunda salgının kaynağı olduğunu saptadığı tulumba mühürlenmiş ve salgın kontrol altına alınmıştır.</p> <p><strong>Müsilaj (deniz salyası) koleraya neden olur mu?</strong></p> <p>Öte yandan 'Müsilaj yani deniz salyası koleraya neden olur mu?' sorusu da gündeme geliyor. Uzmanlar deniz salyasının koleraya neden olmayacağını ifade ederken Marmara Denizi'nin kirli alanlarında bulaşıcı hastalıklara maruz kalınmaması için denize girilmemesi gerektiği uyarısında bulunuyor. </p> <p> </p>
Dizanteri
<p>Kirlenmiş gıda, kirli su veya içecek tüketimi, ellerin doğru şekilde yıkanmaması ve kirli sularda yüzme nedeniyle ortaya çıkabilen dizanteri, uygun şekilde tedavi edilmediğinde hayati riske neden olabiliyor. Mide krampları, kusma, kanlı ve mukuslu ishal ile kendisini belli eden dizanteri, kişiden kişiye de bulaşabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü’nden Uz. Dr. M. Servet Alan, dizanterinin bulaşma nedenleri, belirtileri, tedavi yöntemleri ve dizanteri ile ilgili sık sorular sorulara yanıt verdi.</p> <h2><strong>Dizanteri nedir? </strong></h2> <p>Dizanteri bulaşıcı bir bağırsak enfeksiyonudur. Kişisel hijyen ve genel temizlik kurallarına dikkat edilmediği takdirde ortaya çıkabilen bu hastalığın karın ağrısından yüksek ateş ve genel durum bozukluğuna, hafif bir ishalden hayatı tehdit eden kanlı ishale kadar farklı sonuçları olabilmektedir.</p> <h2><strong>Dizanteri nasıl bulaşır?</strong></h2> <p>Bağırsak enfeksiyonu olan dizanteri çok bulaşıcı bir hastalıktır. Genellikle ağız yoluyla bulaşan dizanteri şu şekillerde bulaşmaktadır.</p> <ul> <li>İyi temizlenmemiş kirli eller</li> <li>Kirli su tüketmek</li> <li>Uygun şekilde temizlenmemiş yiyecekler tüketmek</li> <li>Kirli göl ya da havuzlarda yüzmek</li> <li>Kişiden kişiye</li> </ul> <p>Bazı kimyasal maddeler de mikrobik nedenli olmayan bir dizanteriye neden olabilir.</p> <h2><strong>Dizanterinin belirtileri nedir?</strong></h2> <p>Bağırsak enfeksiyonu olan dizanteri belirtileri bulaştıktan 1-3 gün içinde ortaya çıkmaktadır. Dizanteri belirtileri şunlardır:</p> <ul> <li>Karın ağrısı</li> <li>Mide krampları</li> <li><a href="https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/mide-bulantisina-ne-iyi-gelir">Mide bulantısı</a></li> <li>Ateş</li> <li>Kusma</li> <li>Kanlı ishal</li> <li>Mukuslu ishal</li> </ul> <h2><strong>Dizanteri çeşitleri nelerdir?</strong></h2> <p>Dizanteri iki tipte görülmektedir. Basilli ve amipli dizanteri. Dizanteri zamanında ve doğru şekilde tedavi edilmediği takdirde hastada hayati tehlike yaratmaktadır.</p> <h3><strong>Basilli dizanteri </strong></h3> <p>Basilli dizanteri Shigella bakterilerine bağlı olarak ortaya çıkar. Shigella bakterilerinin tüm dünyada yılda 80-160 milyon hastalık ve 600 bin ölüme neden olduğu tahmin edilmektedir. Bu hastalıkların neredeyse tamamı gelişmekte olan ülkelerde görülmektedir. Shigella enfeksiyonunda belirtiler, bulaşmadan sonra 1-3 gün içinde ortaya çıkar. İlk olarak hafif bir karın ağrısı ve ishal ile kendisini gösterir. Dışkıda kan veya mukus nadir olarak görülür. Basilli dizanteride belirtiler bazen çok hafif olabilir. Hastalık doktora gitmeden birkaç gün içinde kendiliğinden geçebilir. Basilli dizanterinin belirtileri şunlardır:</p> <ul> <li>Dışkıda kan veya mukus</li> <li>Karın ağrısı</li> <li>Ateş</li> <li><a href="https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/mide-bulantisina-ne-iyi-gelir">Mide bulantısı</a></li> <li>Kusma</li> </ul> <h3><strong>Amipli dizanteri </strong></h3> <p>Amipli dizanteri Entamoeba histolytica adlı parazite bağlı olarak ortaya çıkan kanlı ve mukuslu ishaldir. Amipli dizanteri zamanında ve doğru tedavi edilmediği takdirde hayati tehlikeye neden olabilir. Bir yılda dünyada 50 milyon amipli dizanteri vakası görüldüğü ve 50 bin kişinin bu nedenle yaşamını yitirdiği tahmin edilmektedir. Amipler bağırsak duvarından kendisine yol açarak kan dolaşımına yayılabilir ve diğer organları enfekte edebilir. Amipli dizanterinin belirtileri birkaç hafta devam edebilir. Amipli dizanterinin belirtileri şunlardır:</p> <ul> <li>Karın ağrısı</li> <li>Ateş ve titreme</li> <li>Mide bulantısı</li> <li>Kusma</li> <li>Kanlı dışkı</li> <li>Mukuslu dışkı</li> <li>İrin içerebilen sulu ishal</li> <li>Ağrılı dışkı geçişi</li> <li>Aralıklı kabızlık</li> <li>Yorgunluk</li> </ul> <h2><strong>Kimler dizanteri riski altında?</strong></h2> <p>Çocuklar yetişkinlere göre daha fazla risk altındadır. Çocuklar hijyen kurallarına dikkat edecek yaşta olmadıkları için dizanteri riski ile karşı karşıya kalabilirler. Dizanteri riskinin yüksek olduğu yerler şunlardır:</p> <ul> <li>Okullar</li> <li>Huzurevleri</li> </ul> <h2><strong>Dizanteri nasıl teşhis edilir? </strong></h2> <p>Dizanteride ishal şikayeti ile gelen hastanın yakınmaları ve muayene bulgularına ek olarak yapılan tetkiklerle hastalık ve etkenin tanısı konur. Dizanteri etkeninin tanısı dışkının mikroskobik incelemesi, dışkı kültürü, dışkıda yapılacak ELISA veya PCR gibi testlerle konabilir. </p> <h2><strong>Dizanteri nasıl tedavi edilir? </strong></h2> <p>Dizanteri 3-7 günde kendiliğinden de iyileşebilir. Tedavide sıvı kaybının yerine konması çok önemlidir. Ağızdan alınan sıvılarla sıvı kaybının yerine konması tercih edilir. Ciddi sıvı kayıplarında özellikle hasta bulantı ve kusma nedeniyle yeterli sıvı ve gıda alamıyorsa başlangıçta damar yoluyla sıvı verilmesi gerekebilir. Ciddi dizanteri tedavisinde sıvı tedavisi yanında hastalığa neden olan mikrobiyal etkene yönelik tedavi yapılır. Amipli dizanteride metronidazol gibi ilaçlar kullanılarak amipler öldürülür. Basilli dizanteride Shigella bakterilerine etkili antibiyotikler kullanılır. Dizanteri tedavisinde ishali durduran ilaçlar kullanılmaz. Hastalığını antibiyotiksiz iyileşmesi de mümkündür ve antibiyotik gerekliliğine doktorunuz karar verecektir.</p> <h2><strong>Dizanteri hakkında sık sorulan sorular </strong></h2> <p><strong>Dizanteri kaç günde iyileşir? </strong></p> <p>Dizanteri genellikle 3-7 günde içinde iyileşir.</p> <p><strong>Dizanteriden korunmak için neler yapmak gerekir? </strong></p> <p>Dizanteriden korunmak için öncelikle el hijyenine dikkat etmek, sağlıklı su ve gıda kullanmak gereklidir. Dizanteri etkenleri kirli sularla çok kısa sürede, çok sayıda insana bulaşabilir. Dizanteriden korunmak için şunlara dikkat etmek gerekmektedir:</p> <ul> <li>Tuvalet sonrasında ve gün içinde gerektikçe eller su ve sabunla yıkanmalıdır.</li> <li>Gıdayla temas, yemek yeme ve yemek hazırlama öncesinde eller mutlaka yıkanmalıdır.</li> <li>İş yeri ve aile içinde ortak havlu kullanılmamalıdır </li> <li>Dizanteri olan hastaların tüm giyecekleri ve tektsilleri mümkün olan en yüksek sıcaklıkta yıkanmalıdır.</li> </ul> <p><strong>Dizanterinin yaygın olduğu yerlerde nelere dikkat edilmeli?</strong></p> <p>Dizanterinin yaygın görüldüğü bir ülke veya bölgelere seyahat edildiğinde şu önlemler alınmalıdır:</p> <ul> <li>Temiz olduğundan emin olunmayan sular içilmemeli.</li> <li>Şişelenmiş su ve içecekler tercih edilmeli.</li> <li>Temiz olduğundan emin olunmayan sular kaynatılarak, filtre edilerek veya içme suyuna özel dezenfektanları önerilen ölçülerde uygulayarak kullanılmalı.</li> <li>Diş fırçalamada musluk suyu kullanılmamalı.</li> <li>Buzlar temiz sudan hazırlanmamış olabileceği için dışarıda içeceklere buz konulmamalı.</li> <li>Yemeden önce soyulamayan, uygun şekilde temizlenemeyen taze meyve ve sebzelerden kaçınılmalı.</li> <li>İçecekler uygun şekilde şişelenmiş değilse sokak satıcılarından içecek ve yiyecek alınmamalı.</li> </ul> <p><strong>Dizanteri hastası nasıl beslenmeli? </strong></p> <p>Dizanteri hastalarının iyi beslenmesi ve bol sıvı alması hastalığın olumsuz sonuçlara yol açmasını engeller. Daha hızlı bir iyileşmeye yardımcı olur. Yaşa uygun, sindirimi kolay, besleyici gıdalar tercih edilmelidir. Fazla yağlı, acılı gıdalar tüketmemek gerekir. Yalnızca patates, pilav, makarna gibi gıdalardan oluşan çok katı diyetlere genellikle gerek yoktur. </p> <p><strong>Dizanteri kişiden kişiye bulaşır mı? </strong></p> <p>Basilli ve amipli dizanteri çok bulaşıcı hastalıklardır. İnfekte bir kişinin dışkısındaki mikropların bir başkasının sindirim sistemine ağız yoluyla ulaşmasıyla bulaşır. İnfekte olan kişinin tuvalet sonrası ellerini yıkamaması ve bunun sonrasında gıdalar, çevre ve başka bir insana temasıyla bulaşma olabilir. Hijyen koşullarının uygun olmadığı gelişmekte olan ülkelerde sular ve gıdalar özellikle de pişmemiş gıdalara dışkıyla yayılan mikroplar bulaşabilir.</p> <p><strong>Dizanteri küçük çocuk ve bebeklerde görüldüğünde ne yapılmalı? </strong></p> <p>Dizanteri küçük çocuk ve bebeklerde ishal ve kusma nedeniyle hızla sıvı kaybı ve genel durum bozukluğuna neden olabilir. İshal devam ediyor ve çocuk yeterli sıvı ve gıda alamıyorsa zaman yitirmeden doktorunuza başvurmak gerekir. </p> <p><strong>Dizanteri ölümcül bir hastalık mıdır? </strong></p> <p>Dizanteri genellikle kendiliğinden iyileşmekle birlikte, ciddi seyreden dizanteri uygun şekilde tedavi edilmezse, özellikle küçük çocuklar ve bebeklerde ölümle sonuçlanabilir. </p> <p><strong>Dizanteri tekrar bulaşır mı? </strong></p> <p>Dizanteri çeşitli etkenlere bağlı olarak ortaya çıkar. Dizanteri geçirmek etkili ve kalıcı bir bağışıklık bırakmaz. Eğer gerekli önlemler alınmazsa tekrar dizanteri gelişebilir. </p>
Kawasaki Hastalığı
<p>Kawasaki hastalığı genellikle sonbahar ve kış aylarında 5 yaş altındaki çocuklarda görülüyor. Nedeni henüz kesin olarak bilinmeyen kawasaki hastalığı tedavi edilebiliyor. Önceden geçirilen enfeksiyonların neden olduğu düşünülen kawasaki hastalığı; huzursuzluk, iştahsızlık, 5 günden fazla süren ateş, döküntü, dudakta çatlak, ağız içi, dil ve gözlerde kızarıklıklarla kendisini belli ediyor. Kawasaki rahatsızlığının tedavisinin ihmal edilmesi küçük yaştaki çocuklarda ilerleyen yaşlarda uzun süreli kalp komplikasyonlarına neden olabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Dicle Çelik, kawasaki hastalığının nedenleri, belirtileri, tedavi yöntemleri ve hastalıkla ilgili sık sorulan sorular hakkında bilgi verdi.</p> <h2><strong>Kawasaki hastalığı nedir?</strong></h2> <p>Mukokutanöz lenf nodu sendromu olarak da bilinen Kawasaki hastalığı, 1967 yılında Japonya’da çocuk doktoru Dr. Tomisaku Kawasaki tarafından tanımlanan ve 1976’dan itibaren dünyanın farklı yerlerinde de görülmeye başlanan akut ateşli bir hastalıktır. Erken çocukluk çağı hastalığı olarak bilinen Kawasaki hastalığı, %85 oranında 5 yaş altında çocuklarda görülmektedir. Nedeni henüz kesin olarak bilinmeyen Kawasaki hastalığı, yüksek ateş, ağız ve boğazdaki mukoza zarının iltihabı, kırmızımsı bir deri döküntüsü ve lenf düğümlerinin şişmesi ile belirti vermektedir. Ayrıca Kawasaki hastalarında kanı kalp kasına taşıyan arterlerde iltihaplanma, etkilenen koroner arterlerin duvarlarında genişleme veya şişkinlik ile kalp kası iltihaplanma oluşmaktadır. Hastane ortamında başarılı bir şekilde tedavi edilebilen Kawasaki hastalığı nadir olarak tekrarlamaktadır. Tedavinin ihmal edilmesi hastalığa yakalan çocukta ilerleyen yaşlarda kalp rahatsızlıklarına neden olabilmektedir</p> <h2><strong>Kawasaki hastalığının nedenleri nedir?</strong></h2> <p>Kawasaki hastalığının 5 yaş altındaki çocuklarda sık görüldüğü bilinmektedir. Ancak hastalığın hangi sebeplerden kaynaklandığı henüz kesin olarak bilinmemektedir. Bilim insanları, Kawasaki hastalığına bakteriler, virüsler ve çevre faktörlerinin neden olabileceğini üzerinde çalışmaktadır. Kardeşi Kawasaki hastalığı geçiren bir çocuğun hastalığa yakalanma riskinin yüksek olması, hastalığın genetik faktörlerden kaynaklanabileceğini düşündürmektedir. Ayrıca hastalığın Asya ırkında sık görülmesi ise bazı genlerin Kawasaki hastalığına neden olabileceğini tahmin edilmektedir. Bulaşıcı bir hastalık olmayan Kawasaki hastalığı sonbahar ve kış aylarında sık görülmektedir.</p> <h2><strong>Kimler Kawasaki hastalığı riski altında</strong></h2> <p>Yarım asır önce tanımlanmasına rağmen hakkında henüz çok fazla şey bilinmeyen Kawasaki hastalığı ile ilgili bilinen çok az bilgi bulunmaktadır. Kawasaki hastalığı ile ilgili bilenler ise şunlardır:</p> <ul> <li><strong>Genetik yatkınlık: </strong>Genetik yatkınlığı olan çocuklarda daha sık görülür</li> <li><strong>Yaş: </strong>Kawasaki hastalığı<strong> % </strong>85 oranında<strong> </strong>5 yaş altındaki çocuklarda görülür.</li> <li><strong>Cinsiyet: </strong>Erkek çocuklar kız çocuklarına göre 1,5 kat daha fazla risk altında.</li> <li><strong>Etnik köken: </strong>Tüm dünyada yaygın olarak görülen Kawasaki hastalığı<strong> </strong>Asya ırkı kökenli olanlarda daha sık görülür.</li> </ul> <h2><strong>Kawasaki hastalığının belirtileri nelerdir?</strong></h2> <p>Kawasaki hastalığının belirtileri genelde 3 aşamada ortaya çıkmaktadır.</p> <ul> <li><strong>Kawasaki 1. Dönem belirtileri: </strong>Kawasaki 1. dönem ateş ve diğer bulguların olduğu akut ateşli dönem genellikle 1-2 hafta devam eder. Bu belirtiler şunlardır: </li> <li>En az 5 gün süren yüksek ateş</li> <li>Yoğun bir akıntı olmadan aşırı derecede kırmızı gözler</li> <li>Anüs etrafında ve kasıklarda döküntü</li> <li>Kırmızı, kuru, çatlamış dudaklar ve aşırı derecede kırmızı, şişmiş dil</li> <li>Avuç içinde ve ayak tabanlarında şişlik ve kızarma</li> <li>Boyun ve tüm vücut lenf bezlerinde şişme</li> <li>Çilek görünümlü dil</li> <li><strong>Kawasaki 2. dönem belirtileri: </strong>Kawasaki 2 dönem ateş ve diğer belirtilerin azalması ile başlayan subakut dönem belirtileri 4 hafta devam edebilmektedir. Bu belirtiler şunlardır:</li> <li>Huzursuzluk</li> <li>İştahsızlık</li> <li>Konjuktivit</li> <li>Makat etrafı ve parmak uçlarında soyulma</li> <li>Trombosit değerinde yükselme </li> <li><strong>Kawasaki 3. dönem belirtileri: </strong>Kawasaki hastalığının 3. dönemi komplikasyon gelişmedikçe belirti ve semptomlar yavaş yavaş kaybolur. Hastalığın tüm klinik bulgularının kaybolduğu ve sedimentasyon değerinin düştüğü nekahat dönemi 6. Haftadan sonra başlar.</li> </ul> <h2><strong>Kawasaki hastalığı kalp komplikasyonları nelerdir?</strong></h2> <p>Tedavi edilmemiş Kawasaki hastalığı çocuklarda edinilmiş kalp hastalıklarının önde gelen nedenlerinden birisidir. Tedavi edilmeyen Kawasaki hastalığı şu kalp komplikasyonlarına neden olur:</p> <ul> <li>Koroner arter anevrizması(balonlaşma)</li> <li>Miyokard iskemisi</li> <li>Kalp kapakçığı sorunu</li> <li>Mitral kapak yetersizliği</li> <li>Kalp zarında sıvı birikmesi</li> </ul> <h2><strong>Kawasaki hastalığına nasıl tanı konulur? </strong></h2> <p>Kawasaki hastalığı 5 günden fazla süren, antibiyotiklere cevap vermeyen yüksek ateş ve aşağıdaki 5 bulgudan 4’nün görülmesi ile tanı konulur.</p> <ul> <li>Ağız mukozası değişiklikleri (dudakta çatlaklar, çilek dil)</li> <li>İki taraflı kırmızı göz ya da akıntısız konjuktivit</li> <li>Gövdede ve kasık bölgesindeki döküntü</li> <li>Boyunda tek taraflı lenf bezi büyümesi</li> <li>El ve ayakta şişlik</li> </ul> <p>Bu belirtilerle Kawasaki hastalığından şüphelenilmesi durumunda ayrıntılı muayene, kan, idrar testleri ve en önemlisi de bir çocuk kardiyoloğu tarafından çekilecek Ekokardiyografi ile kesin teşhis konulur.</p> <h2><strong>Kawasaki hastalığının tedavi yöntemleri nelerdir?</strong></h2> <p>Tüm hastalıklarda olduğu gibi Kawasaki hastalığında da erken teşhis çok önemlidir. Erken teşhis edilerek tedaviye hemen başlanması ateş ve diğer akut semptomların çözülmesini hızlandırarak kalp hasarı riskini önemli ölçüde azaltmaktadır. Tedavi yüksek doz intravenöz immün globulin (IVIG) ve yüksek doz aspirin içerebilir. İmmünglobulin, kanın sıvı kısmından elde edilen antikorları içeren özel bir preparattır. Tedavi hastalığın başlangıcından sonraki ilk 10 gün içinde verildiğinde, IVIG'in tek başına aspirin alan hastalarda koroner arter anormallikleri insidansını yaklaşık %20'den %3’e indirdiğini göstermektedir.</p> <h2><strong>Kawasaki hastalığı tedavisinden sonra nelere dikkat edilmeli? </strong></h2> <p>Kawasaki hastalık teşhisi konduktan sonra hastalar hastaneye yatırılarak tedaviye başlanır. Taburculuk sonrası bu hastaların bir çocuk kardiyoloğu tarafından takip edilmesi çok önemlidir. Başlangıçta 2, daha sonra ise 6-8 haftalarda kontrol muayenesi mutlaka yapılmalı. Daha sonra ki süreçte koroner arterlerin durumuna göre takip araları açılabilir. Sonra ki dönemde özellikle bu çocuklara kalp dostu alışkanlıkların kazandırılması çok önemlidir.</p> <h2><strong>Kawasaki hastalığından nasıl korunmak gerekir?</strong></h2> <p>Kawasaki hastalığının kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Hastalığı enfeksiyonların tetiklediği düşünülmektedir. Bu nedenle genel enfeksiyon önlemleri, hijyen, <a href="https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/bagisiklik-sistemi-nedir-nasil-guclendirilir">güçlü bağışıklık sistemi</a>, düzenli sağlam çocuk izlemi ve çocukluk çağı aşılarının eksiksiz yapılması gerekmektedir.</p> <h2><strong>Kawasaki hastalığı hakkında sık sorulan sorular </strong></h2> <p><strong>Kawasaki hastalığı kimlerde görülür?</strong></p> <p>Kawasaki hastalığı %85’i 5 yaş altı çocuklarda görülür. 9 yaşından büyüklerde görülme oranı %1’in altındadır.</p> <p><strong>Kawasaki hastalığı sadece çocuklarda mı görülür?</strong></p> <p>Kawasaki hastalığı genellikle 5 yaşın altındaki çocuklarda görülür. Ancak Kawasaki hastalığı ileri yaşlarda koroner kalp hastası olan kişiler için de bir risk faktörüdür. 40 yaş altında koroner hastalığı olan erişkinlerin % 5’i çocukken Kawasaki hastalığı geçirmiş olduğu tespit edilmiştir.</p> <p><strong>Kawasaki hastalığının hayati risk faktörleri nelerdir?</strong></p> <p>Kawasaki hastalığı genellikle kalp damarlarını tutan tedavi edilebilir bir hastalıktır. Koroner arter tutulumu olmadan erken teşhis edilen hastalık başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir. Hastalığın ölüm oranı binde birden azdır.</p> <p><strong>Kawasaki hastalığı erkek çocuklarda mı kız çocuklarında mı daha fazla görülür?</strong></p> <p>Kawasaki hastalığı tüm dünyada 5 yaş altındaki çocuklarda yaygın olarak görülen bir hastalıktır. Görülme sıklığı coğrafi bölge, ırk, yaş ve cinsiyete göre değişiklik göstermektedir. Asya ırkında daha sık görülen hastalığın en çok görüldüğü ülke Japonya dı. Kawasaki hastalığı erkek çocuklarda kız çocuklarına göre 1,5 kat daha fazla görülmektedir.</p> <p><strong>Kawasaki hastalığı genetik bir hastalık mıdır?</strong></p> <p>Kawasaki hastalığının tamamen genetik bir hastalık olduğu söylenemez. Ancak genetik yatkınlığı olan çocuklarda veya kardeşi Kawasaki hastalığı geçiren bir çocuğun hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Bu durum da hastalığın genetik bir yatkınlığı olduğunu düşündürmektedir.</p> <p><strong>Kawasaki hastalığı bulaşıcı bir hastalık mıdır?</strong></p> <p>Kawasaki hastalığının nedeni henüz kesin olarak bilinmemektedir. Daha önceden geçirilen enfeksiyonların neden olduğu düşünülen Kawasaki hastalığı bulaşıcı bir hastalık değildir.</p>
Teknolojiler
Tüm Vücut MR
<p>Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) ile tüm vücut alanlarındaki hastalıkların tanı ve takibi tıbbi görüntüleme yöntemiyle yapılabiliyor. MR yumuşak dokuların, kemiklerin ve organların yapısının ve hastalıklarının yüksek kontrast çözünürlükte görüntülenmesine olanak sağlıyor. MR’de, güçlü manyetik alan ve radyofrekans dalgaları kullanılarak görüntüler oluşturuluyor. MR radyasyon içermiyor. Günümüzde gelişen teknoloji sayesinde hızlı ve yüksek çözünürlüklü görüntüleme yapabilen MR cihazları ve yazılım programları ile tüm vücut 50-55 dakikada içinde görüntülenebiliyor. Bu yöntem, beyin ve boyun dahil olmak üzere birçok organdaki tümörlerin erken dönemde teşhisinde önemli rol oynuyor. Tüm vücut manyetik rezonans görüntüleme sistemi şu an ülkemizde başta Memorial Sağlık Grubu olmak üzere sayılı noktalarda yapılabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Radyoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Özdil Başkan, Tüm Vücut MR ile ilgili bilgi verdi.</p> <h2><strong>Tüm vücut MR nedir?</strong></h2> <p>Tüm vücut MR ile baş-boyundan başlayarak tüm vücut alanları ayrı ayrı görüntülendikten sonra bilgisayar programlarıyla birleştirilerek tek parça halinde incelenebilmektedir. İnceleme sırasında normal olmayan bulgu saptandığında, o alana ve patolojiye yönelik özel görüntüleme yapılabilmektedir. Herhangi bir belirti ortaya çıkmadan önce vücuttaki kanser, enfeksiyon veya diğer patolojiler gibi olası rahatsızlıkları belirlemek de için yapılabilmektedir. Tüm vücut MR ile hastalıklar erken dönemde teşhis edilerek olası etkin tedavi yöntemlerinin uygulanmasını sağlamaktadır. Tüm vücut MR ile kanser riski ve endişesi taşıyan sağlıklı kişilerin radyasyon almadan tüm vücutlarının görüntülenmesinde yararlanılabilecek bir yöntemdir. Bu nedenle check-up amaçlı, tüm vücut tek seansta görüntülenebilmektedir. Diğer tarama ve “check-up” yöntemlerine ek olarak da uygulanabilmektedir.</p> <h2><strong>Tüm vücut MR kullanım alanları nelerdir?</strong></h2> <p>Tüm vücut MR,</p> <ul> <li>Herhangi bir belirtisi olmayan, özelikle kanser riski ve endişesi bulunan, diğer tarama testlerinin yanı sıra sağlık durumlarına genel bir bakış isteyen kişilere “check-up” amaçlı yapılabilir.</li> <li>Ailesel veya genetik olarak kanser riski taşıyan kişilere yapılabilir.</li> <li>Kanser tanısı bulunan hastalarda da birçok avantaj sağlayabilir. Onkolojik hastalarda hastalığın tanısı, yaygınlığının gösterilmesi ve tedavi yanıtının değerlendirilmesinde kullanılabilir.</li> <li>Radyasyon içermediği için çocuk ve gebelerde MR öncelikle tercih edilmelidir.</li> <li>Tüm vücut MR, meme, prostat, akciğer ve gastrointestinal sistemin uygun değerlendirilmesi için bu alanlara özel tarama ve görüntüleme yöntemleri ile birlikte kullanılmalıdır.</li> <li>Diz, omuz gibi eklemlerin değerlendirilmesinde, meme ve prostat görüntülemede, boyun, sırt ve bel fıtıklarının değerlendirilmesinde özel çekimler gerektiği için tanı için tüm vücut MR kullanılmaz.</li> <li>Damarların gösterilmesi için gerekli olursa kontrast madde kullanılarak tüm vücut MR anjiografi kontrast madde kullanılarak yapılabilir.</li> <li>Kalp damarlarında risk grubunda olan hastaların ise Koroner BT Anjiyografi ile “check up” yaptırması önerilmektedir.</li> </ul> <h2><strong>Tüm vücut MR avantajları ve riskleri nelerdir?</strong></h2> <ul> <li>Tüm Vücut MR radyasyon içermemesi en önemli avantajıdır. Tarama testi için kullanımını olanaklı kılar. MR radyasyon içermediğinden çocuklarda ve 3. aydan sonra gereklilik durumunda gebelerde de güvenle kullanılabilir.</li> <li>Tüm Vücut MR, erken kanser tanısı, erken tedavi ve iyileşme şansına olanak tanıması en önemli faydasıdır.</li> <li> Rutin MR yöntemlerindeki gibi eğer manyetik alanla uyumsuz metalik veya elektronik bir aparat vücudunuzda yoksa tüm vücut MR size zarar verecek bir yöntem değildir. Siz MR cihazına alınmadan bilgilendirme formu ve onam formunu okumanız ve onaylamanız istenecektir.</li> </ul> <h2><strong>Tüm vücut MR nasıl yapılır?</strong></h2> <ul> <li>Tüm vücut MR’da beyin, boyun, akciğer-göğüs kafesi, karın içi organları karaciğer, pankreas, böbrek, böbrek üstü bezi, mesane ve diğer organlar özel görüntüleme paketleri ile taranmaktadır. Erkeklerde prostat, kadınlarda rahim ve yumurtalıklar görüntülenebilmektedir. Bu alanların taranması sırasında kısmen kemik ve kas yapıları da görüntülenmektedir. Hareketli organların çekimi sırasında hastanın nefesini tutması istenmektedir. Hastanın nefes tutma isteğini yerine getirebilmesi için uykuya dalmaması gerekmektedir. Bu nedenle sağlıklı bir çekim için kişinin uyumlu ve şuuru açık olmalıdır. Tüm vücut yapıları rutinde uygulanan görüntüleme paketleri ile taranırken ek olarak tümöral dokunun saptanmasında özel yeri bulunan “tüm vücut difüzyon” MR, incelemesi de tüm inceleme alanlarına ayrı ayrı yapılıp bilgisayar programları ile birleştirilip 3-boyutlu olarak değerlendirilmektedir. Tüm vücut difüzyon MR yöntemi kanserli doku ve lenf bezlerinin tanımlanmasında da önemlidir.</li> </ul> <h2><strong>Tüm vücut MR hakkında sık sorulan sorular </strong></h2> <p><strong>Tüm vücut MR öncesi hangi hazırlıklar yapılıyor?</strong></p> <p>Tüm vücut MR işlemi yapılacak hasta, öncelikle alanında uzman bir radyoloji teknisyeni tarafından karşılanarak çekim için hazırlanmaya başlanmaktadır. Hastaya öncelikle hastane önlüğü giydirilmektedir. Baş ve boyun bölgesinin MR görüntülemesi sırasında yüze sürülen madde ve makyaj malzemesi görüntüyü bozduğu için kullanılmaması önerilmektedir. Takı ve diğer aksesuarların tamamen çıkarılması istenmektedir. Saatler, kredi kartları, işitme cihazları, iğneler, saç tokaları, metal fermuarlar, çıkarılabilir dişler, kalemler, cep boyutunda kesici aletler ve gözlükler, vücut “piercing”leri, cep telefonları, elektronik eşyaların MR odasına girmesine izin verilmemektedir. Çoğu durumda, özellikle 2000 yılı sonrasında kullanılan birkaç tür dışında, metal implantları olan hastalar MR için güvenlidir. Ancak bazı koklear (kulak) implantlar, beyin anevrizma klip türleri, bazı eski kalp pillerine sahip kişiler güvenlik açısından değerlendirilmeden MR odasına alınmamalıdır. Hastanın vücudunda şarapnel, mermi veya diğer metallerden herhangi birisi varsa inceleme öncesi mutlaka bilgi vermesi gerekir. Tüm vücut MR incelemelerinde karın içi yapıların ve safra kesesinin değerlendirilebilmesi için 7-8 saat açlık gereklidir. Hareketli organların çekimi sırasında hastaya nefes tutması için komutlar verilir. Kişinin bu komutları yerine getirebilmesi için uykuya dalmaması gereklidir. Sağlıklı bir çekim için kişinin uyumlu ve şuurunun açık olması gerekiyor. Bazı MR incelemelerinde kontrast madde kullanılabilir. MR kontrast maddesi ‘gadolinyum’ içerir. Gadolinyum iyot kontrast alerjisi olan hastalarda kullanılabilir. Bir hastanın gadolinyum kontrastına alerjisi iyot kontrastına göre çok daha azdır. MR incelemeniz öncesinde kontrast madde, yiyecek ve ilaçlara karşı alerjiniz sorgulanacaktır. Mutlaka size verilen onam formuna belirtin ve sizi hazırlayan teknisyenle paylaşın. Herhangi bir ciddi hastalığınız veya geçirdiğiniz ameliyat varsa, sizi hazırlayan radyoloji teknisyenine söyleyin. İleri böbrek hastalığı gibi bazı durumlar, böbrek hastalığı olan hastalar için güvenli kabul edilen belirli gadolinyum kontrast türlerinin kullanılmasını gerektirebilir. Hastanelerimizde yalnızca güvenli olduğu belirtilen kontrast madde türevleri kullanılmaktadır. Böbreklerinizin normal çalışıp çalışmadığını belirlemek için kan testine ihtiyacınız olabilir. Hamile olma olasılığı varsa MR incelemesinden önce belirtilmelidir. MR 1990'lardan beri kullanılmaktadır. Hamile kadınlar veya anne karnındaki bebekleri üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi bildirilmemiştir. Bununla birlikte, yapılacak işlemin yararı herhangi bir potansiyel riske göre ağır basmadığı sürece gebelerin ilk trimesterde MR çektirmesi önerilmez. Gebelerde gerekli olmadıkça MR kontrast madde kullanılmamalıdır.</p> <p><strong>Kanser şüphem var, tüm vücut MR yaptırabilir miyim?</strong></p> <p>Ailesinde kanser hastası olan, bu nedenle de kanser riski taşıyan kişilerin, herhangi bir belirtisi olmasa da bu endişesini gidermek için “check-up” programına MR incelemesi eklenebilir.</p> <p><strong>Hangi hastalık riski olan hastalar tüm vücut MR yapılır?</strong></p> <p>Ailesel ve genetik kanser riski taşıyan herkes MR incelemesi yaptırabilir. Bu sayede kanser tanısı bulunan kişiler birçok avantaj sağlayabilir. Onkolojik hastalarda hastalığın tanısı, yaygınlığının gösterilmesi ve tedavi yanıtının değerlendirilmesi için de kullanılabilir.</p> <p><strong>Tüm vücut MR’de radyasyon var mı?</strong></p> <p>MR, radyasyon içermediği için rahatlıkla tercih edilebilir</p> <p><strong>Hamile ve çocuklara tüm vücut MR yapılır mı?</strong></p> <p>MR radyasyon içermediği için hamile anne adayları ve çocuklarda ihtiyaç duyulması halinde kullanılacak ilk görüntüleme yöntemi olmalıdır. Anne adaylarının 3 aylık hamilelik dönemini atlattıktan sonra MR yaptırması önerilmektedir. </p> <p><strong>Tüm vücut MR incelemesine makyaj yaparak girilebilir mi?</strong></p> <p>MR incelemesin daha güvenilir ve doğru bilgi vermesi için hastanın herhangi bir makyaj malzemesi kullanmaması ve tüm takılarını çıkarması gerekir.</p> <p><strong>Vücudunda herhangi bir metal parçası olan hastalara tüm vücut MR incelemesi yapılabilir mi?</strong></p> <p>Vücudunun herhangi bir yerinde şarapnel, mermi veya diğer metallerden herhangi birisi olan hastalar inceleme öncesi hekimine bilgi vererek MR incelemesini yaptırabilir.</p> <p><strong>Tüm vücut MR incelemesi için herhangi bir ilaç kullanılıyor mu?</strong></p> <p>Bazı MR incelemelerinde kontrast madde kullanılabilir. MR kontrast maddesi ‘gadolinyum’ içerir. Gadolinyum iyot kontrast alerjisi olan hastalarda kullanılabilir. Bir hastanın gadolinyum kontrastına alerjisi iyot kontrastına göre çok daha azdır. MR görüntüleri inceleme öncesinde kontrast madde, yiyecek ve ilaçlara karşı alerjiniz sorgulanacaktır. Mutlaka size verilen onam formuna belirtin ve sizi hazırlayan teknisyenle paylaşın.</p> <p><strong>Tüm vücut MR incelemesi için verilen kontrast madde alerji yapar mı?</strong></p> <p>Hastaların bazılarında MR incelemelerinde kullanılan kontrast maddesi ‘gadolinyum’ içerir. Gadolinyum iyot kontrast alerjisi olan hastalarda kullanılabilir. Bir hastanın gadolinyum kontrastına alerjisi iyot kontrastına göre çok daha azdır. Bu nedenle MR incelemesi öncesi hastanın kontrast madde, yiyecek ve ilaçlara karşı alerjisi olup olmadığını kendisine verilen onam formunda mutlaka yazarak kendisini hazırlayan teknisyene bilgi vermelidir.</p> <p><strong>Teşhis konulmuş başka bir hastalığım varsa tüm vücut MR yaptırabilir miyim?</strong></p> <p>Ciddi başka hastalığı olan veya geçirdiği bir ameliyat olan hastaların inceleme öncesi kendisini hazırlayan radyoloji teknisyenine mutlaka bilgi vermesi gerekir. İleri böbrek hastalığı gibi bazı durumlarda, hastalar için güvenli kabul edilen belirli gadolinyum kontrast türleri kullanılarak MR yapılabilir.</p> <p> </p>
Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG)
<p>Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG), yüksek çözünürlüğü ile beynin anatomik yapısı ve hastalıkların görüntülenmesinde diğer görüntüleme yöntemlerine göre daha üstün sonuçlar veriyor. Bu yöntem ile beyin hastalıkları daha ayrıntılı bir şekilde değerlendirilebiliyor. Kranial Fonksiyonel MR olarak da bilinen Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme de (fMRG) bir MRG yöntemidir ve hastalığın tanı ve tedavisinde önemli avantajlar sağlıyor. fMRG, beyin aktivitesiyle ortaya çıkan kan akışındaki küçük değişiklikleri ölçüyor. fMRG, uygulanan çeşitli uyaranlar ile beyin dokusundaki kan akımı ve oksijen düzeyinin değişmesiyle verilen tepkileri kullanarak etkin alanların görüntülenmesine olanak tanıyor. Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme yöntemi(fMRG), Tüm Vücut Manyetik Rezonans Görüntüleme sistemi ile birlikte şu an ülkemizde başta Memorial Sağlık Grubu olmak üzere sayılı noktalarda yapılabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Radyoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Özdil Başkan, Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) yöntemi ile ilgili şu bilgileri verdi.</p> <h2><strong>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) nedir?</strong></h2> <p>Kranial Fonksiyonel MR, normal ve hastalıklı beyin fonksiyonlarının anatomik olarak yerini belirlemede kullanılır. MRG, tüm vücut alanlarında hastalıkların tanı ve takibinde kullanılan tıbbi bir görüntüleme yöntemidir. MRG, güçlü manyetik alan ve radyofrekans dalgaları kullanılarak görüntüler oluşturulur. MRG radyasyon içermez. fMRG ise beyindeki fonksiyonel olarak aktive olan alanları, kan oksijen seviyesindeki değişmeye bağlı olarak gösteren bir MRG yöntemidir. fMRG, diğer standart MR görüntüleme yöntemleriyle saptanamayan beynin fonksiyonel alanlarının görüntülenmesini sağlar.</p> <h2><strong>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) ne ölçer?</strong></h2> <p>Oksijen beyin hücresi olan nöronlara kılcal damarlardaki hemoglobin aracılığıyla gelir. Beyin dokusundaki nöronların aktivitesi arttığı zaman oksijen gereksinimleri de artar. Bu durumda nöronal aktivitenin arttığı alanda kan akımı da artırır. Bu durum nöronal aktivitenin arttığı alanda kan akımını da artırır. </p> <p>Kranial Fonksiyonel MR, beyin kanlanmasında beyindeki nöronların dinlenmede ya da işlev sırasındaki kan oksijen seviyesine bağımlı değişiklikleri ölçerek görüntülerin oluşmasını sağlar. Beynin belli bir alanında nöral aktivite arttığında MR sinyali de az miktarda artış gösterir. fMRG, elde edilen MR sinyalleri analiz edilerek yapılan aktivite ile uyumlu alanları belirler.</p> <h2><strong>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) kullanım alanları nelerdir?</strong></h2> <p>fMRG, normal ve hastalıklı beyin fonksiyonlarının anatomik olarak yerini belirlemede kullanılır. fMRG inme, travma ve bazı dejeneratijf beyin hastalıklarında kullanılsa da günümüzde klinikte en sık beyin ameliyatları veya kranial alana uygulanacak diğer işlemler (radyoterapi, gama-knife tedavisi gibi) öncesinde beyinde yer alan hastalıklı alanın kritik fonksiyonel yapılarla olan ilişkisini belirlemede kullanılır. Beyinde yer alan ve girişim uygulanacak hastalıklı doku (tümör, epileptik odak, damarsal lezyonlar gibi) ile konuşma, yürüme, el-kol-bacak hareket ve duyusal fonksiyonlarını sağlayan alanlar arasındaki ilişkisi saptanır. fMRG, beyin ameliyatının veya beynin diğer girişimsel tedavilerinin olası risklerini değerlendirmek ve en uygun tedavi yöntemini, yolunu belirleyebilmek için tercih edilen tanı yöntemidir.</p> <h2><strong>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) nasıl yapılır?</strong></h2> <p>Kranial Fonksiyonel MR<strong> </strong>incelemesi için hastanın diğer rutin MRG incelemelerinde olduğu gibi hareketsiz sırtüstü yatması gerekir. Beynin fMRG’si 30-40 dakika sürer. fMRG incelemesi sırasında rutin kranial MRG veya kranial MR perfüzyon incelemesi eklenmemişse MR kontrast madde kullanılmaz. MR odasında hastanın MR cihazında yatarken rahatlıkla görebileceği ekran düzeneği vardır. Ekrana yansıtılan görüntüler yardımı ile hastanın inceleme sırasında çeşitli işlevleri yapması istenir. Hastalar incelemeye girmeden önce uygulamayı yapacak radyoloji uzmanı tarafından detaylı olarak bilgilendirilir. Tüm MRG incelemelerinde olduğu gibi hastanın başının hareketsiz olması en iyi sonucu elde etmek için önemlidir. Kranial Fonksiyonel MR sırasında hastanın hareketsiz yatarken beyindeki fonksiyonel alanları belirlememizi sağlayacak işlemleri yapması istenir. Hastanın el, kol, bacak, dil hareketleri veya bazı yöntemlerle akıldan sözcük türetmesi gibi basit işlemleri yapması istenerek görüntüler elde edilir. Egzersizler beynin belirli bölgelerindeki aktiviteyi artırır. Bu aktivite, MR cihazı tarafından oluşturulan görüntülerle hastanın beyninin fonksiyonel haritasının oluşturmasına fırsat verir. Bu temel işlevleri yaparak, cerrahların beyinden bir lezyonu, tümörü çıkarmak veya epilepsi hastalarına uygulanacak ameliyat için en güvenli yaklaşım şeklini bulmalarına yardımcı olur.</p> <h2><strong>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) faydaları ve riskleri nelerdir?</strong></h2> <p>Kranial Fonksiyonel MR<strong> </strong>güvenli, ağrısız ve invaziv olmayan bir görüntüleme yöntemidir. fMRG’nin en önemli avantajı ameliyat veya uygulanacak girişimsel işlemden önce konuşma ve el kol - bacak motor becerilerinizin beyindeki alanlarının saptanarak güvenli bir cerrahi işlem geçirmenizi sağlamasıdır. fMRG'leri beyin cerrahlarının beyin ameliyatına hazırlanmalarına yardımcı olarak ameliyat sırasında doğru bölgeye başarılı bir şekilde ulaşmalarını sağlar. Rutin MRG yöntemlerindeki gibi eğer manyetik alanla uyumsuz metalik veya elektronik bir aparat vücudunuzda yoksa fMRG size zarar verecek bir yöntem değildir. Siz MR cihazına alınmadan bilgilendirme formu ve onam formunu okumanız ve onaylamanız istenecektir.</p> <h2><strong>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) hakkında sık sorulan sorular </strong></h2> <p><strong>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR’a nasıl hazırlanmalıyım?</strong></p> <p>Kranial Fonksiyonel MR<strong> </strong>incelemesi ile rutin MRG incelemesi öncesi hazırlık hemen hemen aynıdır. Sizi inceleme için radyoloji teknisyeni karşılayarak hazırlamaya başlar. Hastane önlüğü giymeniz istenebilir veya giysileriniz rahat ve metal içermiyorsa onlarla da inceleme yapılabilir. Baş ve boyun bölgenizin MR görüntülemesi sırasında yüzünüze sürülen madde ve makyaj malzemesi görüntüyü bozacağından kullanılmaması önerilir. Takı ve diğer aksesuarların üzerinizde olmaması gerekir. Saatler, kredi kartları, işitme cihazları, iğneler, saç tokaları, metal fermuarlar, çıkarılabilir diş, kalemler, cep bıçakları ve gözlükler, vücut “piercing”leri, cep telefonları, elektronik eşyaların MR odasına girmesine izin verilmez. Çoğu durumda, özellikle 2000 yılı sonrasında kullanılan birkaç tür dışında, metal implantları olan hastalar MRG için güvenlidir. Ancak bazı koklear (kulak) implantlar, beyin anevrizma klip türleri, bazı eski kalp pillerine sahip kişiler güvenlik açısından değerlendirilmeden MR odasına alınmamalıdır. Vücudunuzda şarapnel, mermi veya diğer metallerden herhangi birisini varsa mutlaka radyoloji teknisyenine bilgi vermeniz gerekir. Bazı özel MR incelemelerinde yeme-içme ve kullandığınız ilaçlarla ilgili farklı uygulamalar olabilir. Size aksi söylenmedikçe aç olmanıza gerek olmaz ve ilaçlarınızı alabilirsiniz. Bazı MRG incelemelerinde kontrast madde kullanılabilir. MR kontrast maddesi ‘gadolinyum’ içerir. Gadolinyum iyot kontrast alerjisi olan hastalarda kullanılabilir. Bir hastanın gadolinyum kontrastına alerjisi iyot kontrastına göre çok daha azdır. MR incelemeniz öncesinde kontrast madde, yiyecek ve ilaçlara karşı alerjinizin olup olmadığı hakkında sizden mutlaka bilgi alınır. Size sorulan her soruyu mutlaka onam formuna belirtin ve sizi hazırlayan teknisyenle paylaşın. Herhangi bir ciddi hastalığınız veya geçirdiğiniz ameliyat varsa, sizi hazırlayan radyoloji teknisyenine söyleyin. İleri böbrek hastalığı gibi bazı durumlar, böbrek hastalığı olan hastalar için güvenli kabul edilen belirli gadolinyum kontrast türlerinin kullanılmasını gerektirebilir. Biz bölümümüzde yalnız güvenli olduğu belirtilen kontrast madde türevlerini kullanmaktayız. Böbreklerinizin normal çalışıp çalışmadığını belirlemek için kan testine ihtiyacınız olabilir. Hamile olma olasılığı varsa MR incelemesinden önce belirtilmelidir. MRG 1990'lardan beri kullanılmaktadır. Hamile kadınlar veya anne karnındaki bebekleri üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi bildirilmemiştir. Bununla birlikte, yapılacak işlemin yararı herhangi bir potansiyel riske göre ağır basmadığı sürece gebelerin ilk trimesterde MRG çektirmesi önerilmez. Gebelerde gerekli olmadıkça MR kontrast madde kullanılmamalıdır.</p> <p><strong>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR incelesine aç mı tok mu gelmeliyim?</strong></p> <p>Radyoloji teknisyeni sizinle çekim öncesi detaylı bir görüşme yapacaktır. Aksi söylenmedikçe aç olmanıza gerek olmaz, her zamanki rutin beslenmenizi yapabilirsiniz.</p> <p><strong>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR incelemesi öncesi başka hastalıklarım nedeniyle kullandığım ilaçları içebilir miyim?</strong></p> <p>Bazı özel MR incelemelerinde yeme-içme ve kullandığınız ilaçlarla ilgili farklı uygulamalar olabilir. Ancak bunun dışındaki durumlarda size farklı bir şey söylenmediyse ilaçlarınızı alabilirsiniz.</p> <p><strong>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR radyasyon var mı?</strong></p> <p>Kranial Fonksiyonel MR<strong> </strong>radyasyon içermez.</p> <p><strong>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR 3 aylık hamileyken yaptırabilir miyim?</strong></p> <p>Öncelikle hamile olma olasılığı olan kadın hastaların Kranial Fonksiyonel MR<strong> </strong>incelemesinden önce bu olasılığı gerekli gebelik testlerini yaptırarak kesinleştirmesi gerekir. Hamile kadınlar veya anne karnındaki bebekleri üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi bildirilmemiştir. Ancak bununla birlikte, yapılacak işlemin yararı herhangi bir potansiyel riske göre ağır basmadığı sürece gebelerin ilk trimesterde(3 aylık hamilelik dönemi) fMRG çektirmesi önerilmez.</p> <p><strong>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR’da hamile hastalarda kontrast madde kullanılıyor mu?</strong></p> <p>3 aylık hamilelik dönemini tamamlayan hastalara <strong>gerekirse Kranial Fonksiyonel MR </strong>yapılabilir. Ayrıca gebelerde zorunlu olmadıkça MR kontrast madde kullanılmamalıdır.</p> <p><strong>Ailemde genetik böbrek rahatsızlığı var, Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR yaptırabilir miyim?</strong></p> <p>Ciddi hastalığı olan ya da herhangi bir ameliyat geçiren hastaların bu durumu mutlaka radyoloji teknisyenine bildirmesi gerekir. İleri böbrek hastalığı gibi bazı durumlar, böbrek hastalığı olan hastalar için güvenli kabul edilen belirli gadolinyum kontrast türlerinin kullanılmasını gerektirebilir. Hastanemizde kullanılan MR kontrast maddeleri güvenli gruptadır. Ayrıca böbreklerinizin normal çalışıp çalışmadığını belirlemek için sizden kan testleri istenebilir.</p> <p><strong>Vücudumdaki piercinglerimi Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR öncesi çıkarmalı mıyım? </strong></p> <p>Takı ve diğer aksesuarların üzerinizde olmaması gerekir. Saatler, kredi kartları, işitme cihazları, iğneler, saç tokaları, metal fermuarlar, çıkarılabilir diş, kalemler, cep bıçakları, gözlükler, vücut “piercing”leri, cep telefonları ve tüm elektronik eşyalar MR odasına alınmasına izin verilmez.</p> <p><strong>Kendi elbisemle Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR incelemesine gerebilir miyim?</strong></p> <p>fMRG incelemesi için MR odasına hastane önlüğü ile girmeniz tercih edilir. Ancak giysileriniz rahat ve metal içermiyorsa onlarla da inceleme yapılabilir.</p> <p><strong>Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans MR öncesi makyajımı temizlemem gerekir mi?</strong></p> <p>Baş ve boyun bölgenizin MR görüntülemesi sırasında yüzünüze sürülen madde ve makyaj malzemesi görüntüyü bozacağından kullanılmaması önerilir.</p>
CAD EYE Yapay Zeka Teknolojisi
<p>Kalın bağırsak ya da bir diğer adı ile kolon kanseri dünyada ve ülkemizde sık görülen kanser türleri arasında yer alıyor. Kolorektal kanserlerin ortaya çıkmasında; genetik faktörler, yanlış beslenme alışkanlıkları, obezite, sigara ve alkol kullanımı nedeniyle giderek yaygınlaşan bağırsak poliplerinin tanı ve tedavisinde geç kalınması önemli rol oynuyor. Bağırsak poliplerinin erken dönemde <a href="http://www.taviloglu.com/endoskopi/kolonoskopi.html">kolonoskopi</a> ile tespit edilmesi, tanısının konulması ve takip edilmesi, bu oluşumların ciddi hastalıklara dönüşüp hayati tehlikeye yol açmaması açısından büyük önem taşıyor. Endoskopik uygulamalarda CAD EYE yapay zeka teknolojisi, kalın bağırsak poliplerinin hata payı olmadan belirlenmesini sağlayarak, hastalığın tanı ve tedavisinde yer tutuyor.</p> <h2><strong>CAD EYE teknolojisi nedir?</strong></h2> <p>Bağırsak kanalının iç yüzeyinden yükselen anormal büyümeler olarak tanımlanan ve çoğunlukla iyi huylu olan kalın bağırsak polipleri, ihmal edildiği takdirde ilerleyip büyüyerek kalın bağırsak kanserine dönüşebilmektedir. 50 yaşın üzerindeki kişilerin yaklaşık üçte birinde görülen kolon poliplerinin bir kısmı kalın bağırsak kanserine ilerlemektedir. Bağırsak poliplerini saptamadaki en güvenilir yöntem de kolonoskopik incelemelerdir. Bağırsak polipleri, modern çağın en gelişmiş kolonoskopi teknolojisi CAD EYE yapay zeka ile pratik bir şekilde tespit edilebilmekte, böylelikle kalın bağırsak kanseri gibi hayati sonuçları olabilecek ciddi bir hastalığın önüne geçilmektedir. </p> <h2><strong>CAD EYE yapay zeka teknolojisi hangi hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır?</strong></h2> <p>CAD EYE yapay zeka teknolojisi ile kalın bağırsak kanserine neden olabilecek poliplerin belirlenip çıkarılması, böylelikle kanserin oluşmadan önlenmesi sağlanmaktadır.</p> <h2><strong>CAD EYE yapay zeka teknolojisi avantajları nelerdir?</strong></h2> <p>CAD EYE yapay zeka teknolojisi, kalın bağırsak poliplerinin kansere dönüşmeden erken aşamada tespit edilmesini sağlayan bir sistemdir. Kolonoskopi cihazına eklenen özel bir işlemci sayesinde, detaylı ek bilgiler sağlar ve kolon poliplerinin tespit edilme oranını mükemmel seviye getirir. </p> <h2><strong>CAD EYE yapay zeka teknolojisi nasıl uygulanıyor?</strong></h2> <p>Süreç açısından normal kolonoskopiden bir farkı yoktur. İşlem öncesi hasta doktorunun talimatları ile bağırsak temizliğini gerçekleştirmektedir. İşlem gününden bir gece önce yemek ve su alımı durdurulur. Uygulama, anestezi uzmanları tarafından hasta uyutularak gerçekleştirilir. Hastaya sedasyon uygulandıktan sonra kalın bağırsak, ucunda kamera bulunan bir aletle incelenir. Kalın bağırsakta polip saptanması durumunda polipin büyüklüğü, polipin sınıflandırması ve yerleşim yerine göre tedavi seçenekleri planlanır. Poliplerin önemli bir çoğunluğu kolonoskopi sırasında çıkartılır. Ancak büyük boyutta olan bazı endoskopik özelliklere göre tümör olacağı düşünülen poliplerde ileri endoskopik işlemler (ESD, EMR, EFTR) gerekebilir. Kolonoskopi işleminin deneyimli kişiler tarafından yapılması, bu poliplerin tanınması ve özelliklerinin belirlenmesi tedavi kararı açısından önemlidir. </p> <p>Bazı kalın bağırsak poliplerinin kolonoskopi sırasında tanınması ve görülmesi zor olabilmektedir. Bu nedenle küçük poliplerin atlanmaması ve taranması için yüksek çözünürlüklü endoskoplar kullanılmakta, tarama için yeterli zaman ayrılmakta ve bazı özel endoskopik görüntüleme metodları uygulanmaktadır.</p> <p>Tüm bunlara ek olarak yapay zeka teknolojisi, kalın bağırsak polipleri ve tümörlerin saptanmasında önemli avantajlar sunmaktadır. CAD EYE yapay zeka, kolonoskopi sırasındaki görüntüleri hem doktorun ekranına yansıtmakta hem de kendi yapay zeka işlemcisine göndermektedir. Bu sayede kolon poliplerinin saptanma oranını mükemmel seviyelere çıkarmaktadır. </p> <p><strong>SIK SORULAN SORULAR</strong></p> <p><strong>Uygulama ne kadar sürer?</strong></p> <p>Kolonoskopik incelemeler çoğunlukla 15-20 dakika sürmektedir. Ancak polip saptanması durumunda, polipin çıkartılması nedeniyle ya da daha önce karın ameliyatı geçirmiş hastalarda işlem süresi artabilir. </p> <p><strong>Hastanede yatış gerekir mi?</strong></p> <p>Kolonoskopi işlemi günübirlik bir uygulamadır. İşlemden sonra hasta sedasyonun etkisinin geçmesi beklendikten sonra taburcu edilebilir. Mümkünse işlem günü yanında bir refakatçi ile gelmesi önemlidir. O gün araba kullanması ve ağrı bir iş yapması önerilmemektedir. </p> <p><strong>İşlem sonrası beslenme düzeninde nelere dikkat edilmelidir?</strong></p> <p>Hastalar işlem sonrasında ilk öğünlerinde sıvı ve yumuşak gıdalarla beslenebilir. Bu dönemde ağır, yağlı ve baharatlı yiyecekler tercih edilmemektedir. </p> <p><strong>Bağırsak polipleri için risk faktörleri nelerdir?</strong></p> <p>Yaş, aile öyküsü, sigara ve alkol kullanımı, yanlış beslenme alışkanlıkları, obezite, ülseratif kolit ve Crohn gibi bir iltihabi bağırsak hastalıkları risk faktörleri arasındadır. </p> <p><strong>Kalın bağırsakta polip olduğu anlaşılabilir mi?</strong></p> <p>Bağırsak polipleri genellikle sessizce ilerleyip, hiçbir bulguya neden olmayacağı gibi karın ağrısı, ishal, kabızlık, karında şişlik, dışkıda kan görülmesi, dışkı şeklinin değişmesi, bağırsak alışkanlıklarının değişmesi, kansızlık, demir eksikliği gibi belirtilerle de ortaya çıkabilmektedir. </p> <p><strong>Kalın bağırsakta görülen polipler mutlaka alınmalı mı?</strong></p> <p>Anormal doku büyümesi olarak tanımlanan polipler, ilerleyen dönemlerde kansere dönüşebileceği için, tespit edildiğinde mutlaka alınmalıdır. Polip varlığını düşündüren durumlarda da mutlaka işlem yapılmalı, polip saptama oranını artırmak için de yüksek çözünürlüklü endoskopik cihazlar ve yapay zeka kullanılmalıdır. </p> <p><strong>CAD EYE teknolojisi mide kanseri için de kullanılabilir mi?</strong></p> <p>Bu uygulamanın önümüzdeki dönemlerde mide hastalıkları için de kullanılması ve erken dönem kanserleri tespit etmesi planlanmaktadır.</p>
Endoskopik Ultrasonografi (Endosonografi-EUS)
<p>Sindirim sistemine ilişkin hastalıkların teşhisinde en büyük yardımcı endoskopik yöntemler olsa da, bazı durumlarda gizlenen kitle ve lezyonlar belirlenemeyebiliyor. Fakat endoskopi ve ultrasonografının tek bir cihazda birleştirilmesiyle; sindirim sisteminin hastalıkları görüntülenebiliyor. Bu görüntüleme sayesinde gerekirse işlem esnasında biyopsi alınarak, patolojik incelemeye bile gönderilebiliyor.</p> <h2><strong>EUS nedir?</strong></h2> <p>Endoskopi sindirim sistemini incelemeye yarayan esnek bir alettir. Ultrasonografi ise yüksek frekanslı ses dalgaları ile karaciğer, safra kesesi, pankreas gibi organlardan görüntüler elde edilmesini sağlayan bir cihazdır. Endosonografi ise endoskopi ile ultrasonografiyi birleştiren, sindirim sisteminin alt tabakalarını ve çevre dokuları da incelemeye imkan tanıyan ileri teknoloji ürünü bir cihazdır.</p> <p><strong>Endoskopik ultrasonografinin</strong>; yemek borusu kanseri, mide kanseri, <a href="http://www.taviloglu.com/bagirsak-hastaliklari/rektum-kanseri.html" target="_blank">rektum kanseri</a>, safra yolu kanseri, pankreas kanseri tanısı, biyopsi alınması, kanserin erken evrede saptanması, ameliyat sonrası takipte nüks bulgularının araştırılması, ameliyat öncesinde ışın tedavisi yani radyoterapi verildiyse tümör çapındaki gerilemenin araştırılması, rektum etrafındaki komşu organlarda (prostat, mesane, vajina) lenf bezlerinde ve damarlarda kanser tutulumunun incelenmesi ve tümörün derecesinin (T1, T2, T3, T4) belirlenmesinde önemli oranda etkili olduğu bilinmektedir.</p> <h2><strong>Endosonografi (EUS) hangi hastalıklarda kullanılır?</strong></h2> <ul> <li>Yemek borusu kanseri, mide kanseri, <a href="http://www.taviloglu.com/bagirsak-hastaliklari/rektum-kanseri.html" target="_blank">rektum kanseri</a>, safra yolu kanseri, pankreas kanseri tanısı, biyopsi alınması, kanserin erken evrede saptanması, ameliyat sonrası takipte nüks bulgularının araştırılması, rektum etrafındaki komşu organlarda (prostat, mesane, vajina) lenf bezlerinde ve damarlarda kanser tutulumunun incelenmesi ve tümörün derecesinin (T1, T2, T3, T4) belirlenmesi</li> <li>Sindirim sistemi kaynaklı yumuşak doku tümörleri, submukozal lezyonlar: Yemek borusu, mide, rektum gibi organların duvarlarından kaynaklanan tümörlerin saptanması gastrointestinal stromal tümör (GİST), leiomyoma, vb. tümörlerin tespiti</li> <li>Karın içi lenf bezlerinden biyopsi alınması</li> <li>Anal fistül: Tanısı ve sınıflandırılması, fistülün makat kasları (anal sfinkter) ile ilişkisinin anlaşılması</li> <li><a href="http://www.taviloglu.com/bagirsak-hastaliklari/bagirsak-inkontinensi-gaz-ve-diski-kacirma.html" target="_blank">Gaz ve dışkı kaçırma:</a> Anal kanal kaslarının kalınlığını ve durumunu değerlendirilmesi</li> <li>Pankreatit: Akut pankreatit olgularında, pankreas etrafındaki ‘’psödokist’’ adı verilen yalancı kist sıvısının ve nekrozlu dokuların (nekrotizan pankreatit durumunda) tespiti ve boşaltılması, kronik pankreatit durumunda pankreas organı ve kanalının değerlendirilmesi</li> <li>Pankreas kanserlerinde EUS ile ağrı tedavisi</li> <li>Karaciğerdeki kitlelerden biyopsi alınması</li> <li>Kanser nedeniyle tıkanan safra yollarının EUS eşliğinde mideye ya da ince bağırsağa boşaltılması veya stent takılması</li> </ul> <h2><strong>Endoskopik ultrasonografi avantajları nelerdir?</strong></h2> <ul> <li>Endoskopik ultrasonografinin (EUS) başlıca üstünlüğü yemek borusu kanseri, mide kanseri, rektum kanseri, pankreas kanseri ve makat kanseri gibi durumlarda hem kanserin derine doğru yayılımı ve hem de etraftaki lenf bezi, damar ve organlardaki tutulumu hakkında fikir vermekte ve bu bölgelerden biyopsi alma olanağı tanımaktadır.</li> <li>Endoskopik ultrasonografi (EUS) veya endosonografi, lenf düğümlerinden biyopsi örneği almada ve damarların içindeki kan akımını göstermede standart ultrasonografiye göre daha üstündür.</li> <li>Endoskopik ultrasonografi (EUS) veya endosonografi endoskopi ile yapıldığından organların iç kısmına girilir ve böylelikle görüntüler çok daha yakından ve detaylı bir şekilde alınır.</li> <li>EUS ile sindirim siteminden ve sindirim sistemine komşu organlardan kaynaklanan tümörlerden doku örneği alınabilir, kist vb. oluşumlar boşaltılabilir.</li> <li>EUS sindirim sistemindeki duvar katmanlarını ayrıntılı olarak gösterdiğinden sindirim sisteminde veya sindirim sistemine komşu organlarda oluşan tümörlerinin evrelenmesinde (tümörün büyüklüğü ve derinliği, lenf bezi ve komşu organ metastazı vb.) ve sindirim sisteminde epitel altında yerleşim gösteren lezyonların incelenmesinde kullanılır. </li> </ul> <h2><strong>EUS nasıl yapılır? </strong></h2> <p>EUS işlemi klasik endoskopiden farklı değildir. EUS hem üst (yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağı) hem de alt sindirim sisteminde (kalın bağırsak) uygulanabilir. EUS de işlem öncesi hazırlık, işlem sonrasında dikkat edilecek hususlar ve işleme bağlı olası yan etkiler klasik endoskopide olduğundan farklı değildir. EUS normal endoskopiden daha uzun sürebilir. Ortalama 30 dakika süren işlem sırasında hastaya uyku verici ve ağrı kesici ilaçlar verilir. İşlem son derece konforlu bir şekilde gerçekleştirilir. EUS işlemi için hastaneye ayaktan gelen hastalar genellikle işlem sonrasında birkaç saat izlendikten sonra evlerine gönderilirler ve ertesi gün normal günlük yaşamlarına dönebilirler.</p> <h2><strong>Endoskopik ultrasonografi hakkında sık sorulan sorular </strong></h2> <ul> <li><strong>İşlem öncesi nelere dikkat edilmelidir?</strong></li> </ul> <p>Hasta konforlu bir şekilde İşlem öncesinde aspirin, kalp, yüksek tansiyon ve diyabet ilaçları gibi düzenli olarak kullanılan ilaçlardan ve mevcut hastalıklardan doktorun mutlaka haberdar edilmesi gerekir. İlaçlardan basılarının işlem öncesi kesilmesi gerekebilir.</p> <ul> <li><strong>İşlem sonraki süreç nasıldır?</strong></li> </ul> <p>EUS işlemi sonrası önerilen süre içinde hastanın hafif ve sulu yemekler yemesi önerilmektedir. Hasta 1-2 gün boyunca yanma ve batma oluşabilmekte, bu nedenle tuzlu su ile gargara yapılması önerilebilmektedir. İşlem sonrası şiddetli kusma, bulantı ve yüksek ateş gibi sorunlar ile karşılaşılırsa doktora başvurulması önerilmektedir.</p>
Tanı ve Testler
Sedimantasyon
<p>Sedimantasyon vücutta bulunan enfeksiyon oranını tespit eden ve kan değerlerinden bakılan testlerden biridir.<strong><em> </em></strong>SED oranı, ESR ya da Sedim gibi farklı kısaltmaları da bulunmaktadır. Sadece bir hastalığın varlığı için değil var olan bir hastalığın takibi içinde sedimantasyon testi istenebilmektedir. Sediantasyon değeri yaşa ve cinsiyete göre de değişebilmektedir.</p> <h2><strong>Sedimantasyon nedir? </strong></h2> <p>Eritrosit sedimantasyon hızı (ESR) testi ya da sedimantasyon testi olarak adlandırılır. Sedimantasyon testi genel olarak vücuttaki iltihabı tanımlar ve ölçebilir. Bununla birlikte, iltihabın nedenini belirlemeye yardımcı olmamaktadır ve nadiren tek başına yapılmaktadır. Hekimler semptomların nedenini belirlemek için sedimantasyon testini diğer testlerle birleştirmektedir.</p> <p>Sedimanyasyon, saat başına milimetre (mm/saat) cinsinden ölçülür. Referans aralıkları yaşa ve cinsiyete bağlı olarak değişir.</p> <h2><strong>Sedimantasyon yüksekliği nedir?</strong></h2> <p>Vücutta iltihaplanma, ateş, ağrı ve şişmeye neden olan hastalıklar sonucu sedimantasyon yükselmektedir. İnflamasyona veya hücre hasarına neden olan bir durum varsa, kırmızı kan hücreleri (RBC) bir araya toplanma/kümelenme eğilimindedir. Bu kümelenme, RBC' lerin kan örneğinin yerleştirildiği bir tüpün içind çökme hızını etkiler. Hücreler (RBC) bir test tüpünün dibine ne kadar hızlı ve daha fazla çökerse, iltihaplanma olasılığı o kadar yüksektir. Yüksek sedimantasyon vücutta aktif bir hastalık süreci olabileceğini anlamına gelmektedir.</p> <p>Sedimantasyon yüksekliğine neden olan hastalıklar;</p> <ul> <li>Aktif enfeksiyonlar</li> <li><a href="https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/kanser-nedir-kanser-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri">Kanser</a></li> <li>Kalp damar hastalıkları</li> <li>Romatizmal hastalıklar</li> <li>Alerjiler</li> <li>Böbrek hastalıkları</li> <li>Kan hastalıkları</li> <li>Şeker hastalığı</li> <li>İnflamatuar bağırsak hastalıkları</li> <li>Nörodejenaratif hastalıklar ( Parkinson)</li> </ul> <p>Ayrıca birçok başka etken de sedimantasyonun yükselmesine neden olabilmektedir. Aktif hastalık olmayan birçok durum da sedimantasyonu yükseltebilir. Bunlar arasında;</p> <ul> <li>Gebelik</li> <li>İleri yaş</li> <li>Kadın olmak</li> <li>Adet döneminde olmak</li> <li>Yakın zamanda yağlı bir yemek yemiş olmak</li> <li>Obez olmak</li> <li>Kullanılan bazı ilaçlar bulunmaktadır.</li> </ul> <h2><strong>Sedimantasyon düşüklüğü nedir? </strong></h2> <p>Sedimantasyon düşük olduğunda vücutta aktif bir iltihap yok demektir. Ama her sedimantasyon düşüklüğü iltihap kökenli olmamaktır. Bazı böbrek ve karaciğer rahatsızlıkları ve yüksek kan şekeri sedimantasyon değerini düşürebilmektedir. Ayrıca yeni doğan bebeklerde, kronik yorgunluk sendromunda, konjestif kalp yetmezliği, düşük plazma proteini, orak hücre anemisi ve kan dolaşımı bozukluğunda sedimantasyon değeri düşüktür.</p> <p>RBC artışı ve dalak büyümesine yol açan kan hastalığı olan polisetimi rubra ve lösemi gibi hastalıklarda vücutta iltihap bulunmasına rağmen yapılan teste değerler normal çıkabilmektedir. Buna tıpta sahte düşüklük denmektedir.</p> <h2><strong>Sedimantasyon hakkında sıkça sorulan sorular</strong></h2> <p><strong>Sedimantasyon yüksekliği nasıl tedavi edilir? </strong></p> <p>Vücutta iltihaplanmaya neden olan bir hastalık olduğunda sedimantasyon yükselmektedir. Buna neden olan hastalığın belirlenip tedavi başladıktan sonra bağışıklığı güçlü tutmak adına sağlıklı beslenilmeli, bol sıvı alınmalı, düzenli uyku uyunmalı ve egzersiz yapılmalıdır.</p> <p><strong>Sedimantasyon hangi kanserlerde yükselir?</strong></p> <p>Bazı kanser türlerinde ve kanserin metastaz yaptığı zamanlarda sedimantasyon yükselmektedir.</p> <p><strong>Sedimantasyon testi neden yapılır</strong><strong>? </strong></p> <p>Sedimantasyon testi vücutta enfeksiyon, bazı kanserler ve romatoid artrit, lupus ve Kawasaki hastalığı gibi bazı otoimmün hastalıkların neden olabileceği iltihap veya tahrişi tespit etmesine yardımcı olmaktadır. Bununla birlikte sedimantasyon testi tek başına herhangi bir spesifik hastalığı teşhis etmek için kullanılamaz.</p> <p><strong>CRP sedimantasyon ilişkisi nedir? </strong></p> <p>Vücutta meydana gelen iltihap ve tahribatı ölçmek için <a href="https://www.memorial.com.tr/tani-ve-testler/crp-testi-nedir">CRP </a>ve sedimantasyon testleri kullanılmaktadır. CRP kanda çok daha hızlı yükselip daha hızlı normale dönen bir değerdir. Sedimantasyon değerleri daha stabildir.</p>
ELISA Testi
<p>Damardan alınan kan ya da bazı vücut sıvı örnekleriyle yapılan ELISA testi ile başta HIV olmak üzere birçok infeksiyon hastalığının tanısı konularak erken evrede tedavi sürecine başlanmaktadır.</p> <p>[doctor-box]26[/doctor-box]</p> <h2><strong>ELISA testi nedir? </strong></h2> <p>ELISA testi bir antijen (mikroorganizmanın özel bir proteini) ve bir antikor (antijene karşı üretilen protein yapısındaki molekül) arasındaki reaksiyonu göstererek çeşitli hastalıkların tanısında kullanılmaktadır. Testin sonucunu görülür hale getirmek için bir enzimden yararlanılmaktadır. ELISA testi ile infeksiyon etkenleri veya bunlara karşı vücudun oluşturduğu antikorlar saptanabilmektedir. </p> <h2><strong>ELISA testi nasıl yapılır?</strong></h2> <p>ELISA testi kan ve bazı vücut sıvısı örneklerinde çalışılmaktadır. Hastanede damardan alınan kan örneği laboratuvara gönderilmektedir. Ayrılan serum örneğinde ELISA cihazlarında hastalığa özel kitler kullanılarak test yapılmaktadır.</p> <h2><strong>ELISA testi hangi hastalıklar için kullanılmaktadır?</strong></h2> <p>ELISA testi ile tanısı konulan infeksiyon hastalıklarını şu şekilde sıralamak mümkün;</p> <ul> <li><a href="https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/aids-nedir-hiv-nedir-aids-tedavisi-nasildir">HIV/AIDS</a></li> <li>Kızamık</li> <li>Kızamıkçık</li> <li>Kabakulak</li> <li><a href="https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/hepatit-b-nedir-belirti-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir">Hepatit B</a></li> <li>Bruselloz gibi çok sayıda infeksiyon hastalığının tanısı ELİSA testi ile konulabilmektedir.</li> <li>İnfeksiyon hastalıkları dışında gebelik testi gibi çeşitli amaçlarla kullanılan ELISA testleri de bulunmaktadır.</li> </ul> <h2><strong>ELISA testinin pozitif sonuçlanması ne anlama gelir?</strong></h2> <p>ELISA testinin pozitif bulunması alınan örnekte aranan antijen veya antikorun saptandığı anlamına gelmektedir. Bu hangi testin yapıldığına göre aktif bir infeksiyon, geçirilmiş bir infeksiyon ya da infeksiyona karşı koruyucu bağışıklık gibi çeşitli anlamlara gelmektedir. Bu sonuç doktorunuz tarafından değerlendirilerek tanı için size bilgi verilecektir. </p> <h2><strong>ELISA testinin negatif sonuçlanması ne anlama gelir?</strong></h2> <p>ELISA testinin negatif bulunması alınan örnekte aranan antijen veya antikorun bulunmadığı anlamına gelmektedir. Yani negatif sonuç alınan teste göre aranan infeksiyon yoktur veya bağışık yanıt oluşmamıştır.</p> <h2><strong>ELISA testleri ne kadar zamanda sonuçlanır?</strong></h2> <p>Anti-HIV, HBsAg, anti-HBs gibi sık çalışılan ELISA testleri genellikle aynı gün sonuçlanmaktadır. Daha seyrek çalışılan bazı testlerin sonuçlanması daha uzun sürebilmektedir. Bu süreler kan verildiği sırada sorularak öğrenilebilir.</p> <h2><strong>ELISA testi ile ilgili sık sorulan sorular </strong></h2> <p><strong>ELISA testi ile HIV infeksiyonu nasıl belirlenir?</strong></p> <p>HIV infeksiyonu tanısında ELISA ile anti-HIV antikor aranmaktadır. Anti-HIV testi pozitif bulunursa, yani bu antikorun varlığı saptanırsa doğrulama testi (Western-Blot) ve klinik gerekliliğe göre HIV virüsünün genetik maddesini kanda arayan HIV-RNA PCR testi yapılmaktadır.</p> <p><strong>ELISA testi ile Hepatit B hastalığı saptanır mı?</strong></p> <p>Hepatit B hastalığında HBsAg saptanması hepatit B virüsü varlığı anlamına gelirken, anti-HBs saptanması bağışıklık varlığını gösterir.</p> <p><strong>ELISA testi ile COVİD-19 belirlenir mi?</strong></p> <p>COVID-19 hastalığında ELISA testi ile COVID-19 IgM ve IgG antikorları aranmaktadır. Bu testler hastalığın tanısı veya aşılanan kişilerde koruyucu antikor yanıtının gösterilmesi konusunda fikir vermektedir. COVID-19 hastalığı tanısında altın standard PCR testidir.</p> <p><strong>ELISA testi için nasıl bir hazırlık yapılıyor? </strong></p> <p>ELISA testi için önceden herhangi bir hazırlık yapmaya gerek yoktur. Hastanede damardan alınan kan ve bazı vücut sıvıları ile ELISA testi yapılmaktadır.</p> <p><strong>ELISA testi ile HIV test sonuçları ne kadar zamanda çıkar? </strong></p> <p>ELISA HIV test sonuçları aynı gün çıkmaktadır.</p> <p><strong>ELISA testi HIV sonuçları erkeklerde ve kadınlarda farklı mıdır?</strong></p> <p>HIV infeksiyonu için yapılan ELISA testlerinin erkek, kadın ve çocuklar için farklı sonuçları bulunmamaktadır.</p>
Hemoglobin
<p>Özellikle aneminin (kansızlık) teşhisinde kullanılan Hemoglobin testi için en fazla beş dakikalık ayırılacak zaman sonrasında gelecekte yaşayabileceğiniz hastalıkları, yaşadığınız küçük sağlık sorunlarının sebeplerini öğrenebiliriz. <strong>Medroyal (Memorial Merkez Laboratuvarı) Direktörü Doç. Dr. Nilgün Tekkeşin,</strong> 'Hemoglobin nedir?', 'Hemoglobin testi hangi hastalıkların tanısı için yapılır?', 'Hemoglobin düşüklüğü ne anlama gelir?' sorularını yanıtlandırdı. </p> <h2><strong>Hemoglobin testi nedir?</strong></h2> <p>Hemoglobin (HBG) seviyeleri, bir kan testi ile ölçülür ve desilitrede gram (g/dL) cinsinden ifade edilir. Kandaki düşük hemoglobin seviyesi, doğrudan düşük bir oksijen seviyesi ile ilgilidir. Hemoglobin, kansızlık ya da demir eksikliği problemlerinde ilk bakılan parametredir. Hemoglobin düzeyinin referans aralığının altında olduğu noktada yani tam kan sayımı testinde Hemoglobin seviyeleri, yaşa ve cinsiyete göre değişiklik gösterir. Eğer referans aralığının altında bir değerde ise, ilk akla gelen rahatsızlık anemidir. Yüksek hemoglobin seviyeleri de, nadir görülen kan hastalığı olan polisiteminin göstergesi olabilir. Yüksek hemoglobin seviyeleri dehidrasyondan, sigara içmekten veya yüksek rakımlarda yaşamaktan kaynaklanabilir veya akciğer veya kalp hastalığı gibi diğer durumlarla bağlantılı olabilir.</p> <h2><strong>Hemoglobin nedir?</strong></h2> <p>Hemoglobin, kanın vücutta oksijen taşımasını mümkün kılan kırmızı kan hücrelerinde bulunan bir maddedir. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerine rengini veren ve demir açısından zengin bir proteindir. Kırmızı kan hücreleri, vücudun her yerine oksijen taşır ve bunu yapmak için hemoglobine ihtiyaç duyar. Kırmızı kan hücrelerinin kan dolaşımında kolayca hareket edebilmesi için yuvarlak ve esnek olması gerekir.</p> <p>Kırmızı kan hücrelerinin temel işlevi, oksijenin akciğerlerden vücut hücrelerine taşınmasıdır. Kırmızı kan hücreleri, aslında o oksijeni taşıyan hemoglobin adı verilen bir protein içerir. Kılcal damarlarda, vücut hücreleri tarafından kullanılmak üzere oksijen salınır. Kanın akciğerlerden taşıdığı oksijenin yüzde doksan yedisi hemoglobin yoluyla taşınır. Kalan yüzde 3’ü ise plazmada çözülür. Hemoglobin, kanın, tek başına plazmada çözülebilecek olandan 30 ila 100 kat daha fazla oksijeni hareket ettirmesine izin verir.</p> <p>Oksijen seviyesinin yüksek olduğu akciğerlerde hemoglobin, oksijen ile gevşek bir şekilde birleşir. Hemoglobin daha sonra bu oksijeni, oksijen seviyesinin düşük olduğu kılcal damarlara kolayca salar. Her hemoglobin molekülünde dört demir atomu vardır. Her bir demir atomu, bir oksijen molekülü ile bağlanır. Hemoglobindeki demir, kana kırmızı rengini veren şeydir. Bir kırmızı kan hücresinin yüzde otuz üçü hemoglobindir.</p> <h2><strong>Hemoglobin testi hangi hastalıkların tanısı için yapılır?</strong></h2> <p>Hemoglobin, tam kan sayımının bir parçası olarak, çeşitli nedenlerle istenebilir. Sonucun, referans aralığına göre düşük veya yüksek çıkmasına göre çeşitli hastalıklar ile ilişkilendirilir.</p> <h2><strong>Hemoglobin düşüklüğü ne anlama gelir?</strong></h2> <p>Düşük hemoglobin, bir kişinin hemoglobin seviyesinin ölçüldüğünde yaşına ve cinsiyetine göre normalin en düşük sınırlarının altında olduğu anlamına gelir. Örneğin, 19 yaşında bir erkeğin tespit edilen kan değeri yaklaşık 13 g/dL' nin altında ise söz konusu kişi düşük hemoglobin düzeyine sahip demektir. Düşük HGB seviyelerine, vücudun kırmızı kan hücreleri yaratma kabiliyetini etkileyen herhangi durum ya da hastalık neden olabilir. Yenidoğan bebeklerde 6-8 haftalık olduklarında geçici bir anemi görülür. 6-8 haftalık bebeklerde anemi görülmesinin nedeni doğduklarında tükenen kırmızı kan hücrelerinin yenilenmemesidir. Bebeğin geçici anemi dışında başka bir hastalığı olmadığı takdirde bu durum bebek sağlığını olumsuz şekilde etkilemez.</p> <h2><strong>Düşük hemoglobin seviyesinin bulguları nelerdir?</strong></h2> <p>Düşük hemoglobin seviyeleri genellikle kişinin anemisi olduğunu gösterir. Çeşitli bulgular sergiler; zayıflık, nefes darlığı, göğüs ağrısı, baş dönmesi, baş ağrısı, hızlı, düzensiz kalp atışı, el ve ayak üşümesi, soluk cilt, gibi.</p> <p>Birkaç çeşit anemi vardır:</p> <h3><strong>Demir eksikliği anemisi</strong></h3> <p>En çok görülen hemoglobin düşüklüğü nedeni demir eksikliği anemisidir. Bu tür anemi, kişinin vücudunda yeterince demir olmadığında ve ihtiyaç duyduğu hemoglobini üretemediğinde ortaya çıkar. Anemiye genellikle kan kaybı neden olur; ancak anemi demir emiliminin zayıflığından da kaynaklanabilir.</p> <h3><strong>Hamileliğe bağlı anemi</strong></h3> <p>Hamilelik ve doğumun önemli miktarda demir ihtiyacının ortaya çıkmasıyla birlikte görülen demir eksikliği anemisidir.</p> <h3><strong>Vitamin eksikliği anemisi</strong></h3> <p>Diyette B12 vitamini veya folik asit (folat olarak da adlandırılır) gibi düşük besin seviyelerinde ortaya çıkar. Bazı anemi türü folik asit B12 vitamini veya B6 takviyeleri ile tedavi edilebilir.</p> <h3><strong>Orak hücre anemisi</strong></h3> <p>Hemoglobin proteininin anormal olduğu kalıtsal bir durumdur. Kırmızı kan hücrelerinin orak şeklinde ve sert olması, küçük kan damarlarından akmasını durdurması anlamına gelir.</p> <h3><strong>Hemolitik anemi</strong></h3> <p>Hemolitik anemi başka bir durumun sonucu veya kalıtsal olabilir. Kırmızı kan hücreleri kan dolaşımında veya dalakta parçalandığında ortaya çıkar.</p> <h3><strong>Aplastik anemi</strong></h3> <p>Aplastik anemi kan hücrelerinin üretimi için gerekli olan kök hücrelerin yetersizliği nedeniyle oluşan bir kansızlık hastalığıdır.</p> <p><strong>Diğer:</strong> Anemiye, böbrek hastalığı ve kanser tedavisi kemoterapi gibi başka durumlar da neden olabilir. Bu tür durumlar vücudun kırmızı kan hücresi yapma yeteneğini etkileyebilir.</p> <h2><strong>Düşük hemoglobin seviyesinin belirtileri nelerdir?</strong></h2> <p>Düşük hemoglobinin seviyesi kişilerde şu belirtilere neden olur;</p> <ul> <li>Zayıflık</li> <li>Nefes darlığı</li> <li>Baş dönmesi</li> <li>Hızlı, düzensiz kalp atışı</li> <li>Baş ağrısı</li> <li>El ve ayak üşümesi</li> <li>Soluk cilt</li> <li>Göğüs ağrısı</li> </ul> <h2><strong>Hemoglobin yüksekliği ne anlama gelir? </strong></h2> <p>Çoğunlukla Yüksek rakımlarda yaşayan ve sigara içen kişilerde normalden daha yüksek hemoglobin seviyeleri görülebilir.</p> <p>Hemoglobinin yüksek olması şunlara da bağlı olabilir:</p> <ul> <li>Belirli tümörler (Böbrek tümörleri gibi)</li> <li>Polisitemi rubra vera olarak bilinen bir kemik iliği bozukluğu</li> <li>Anabolik steroidler (örneğin sentetik testosteron) veya eritropoietin gibi performans artırıcı ilaçlar)</li> <li>Hipoksi (düşük kan oksijen seviyeleri)</li> <li>KOAH, amfizem veya pulmoner fibroz gibi ileri derece akciğer hastalıkları</li> </ul> <h2><strong>Yüksek hemoglobin seviyesinin belirtileri nelerdir?</strong></h2> <p>Yüksek hemoglobin hastada şu belirtilerle kendisini gösterebilir</p> <ul> <li>Kaşıntı</li> <li>Halsizlik hissi</li> <li>Baş ağrısı ve dönmesi</li> <li>Aşırı terleme</li> <li>Ağrılı eklem şişmeleri</li> <li>Ani kilo kaybı</li> <li>Gözlerde beliren sararma gibi belirtilerle görülebilir.</li> </ul> <h2><strong>Hemoglobin testi nasıl yapılır?</strong></h2> <p>Kolunuzdaki bir damardan, parmak ucundan, el üzerinden bir damardan, yenidoğan bebekler için topuktan özel bir tüpe kan örneği alınır. Kan örneği alınırken, kanı alınacak kişi oturtulur veya yatırılır. Kan alınacak nokta sağlam bir yere dayandırılır. Ayaktaki hastadan ya da desteklenmemiş noktadan kan alınmamaktadır. Kan koldan alınacaksa, dirsek bükümünden 10-15 cm yukarıdan turnike ile sıkılır. Kanın hangi koldan, elden alınacağı önemli değildir. Eğer kol damarları uygun olmazsa, el üstü veya ayak damarları da kullanılabilir. Kan alınacak nokta özel bir solüsyonla silinir. Bu solüsyonun kuruması beklenir ve silinen bölgeye dokunulmaz. Hazırlanmış, steril, kuru ve tek kullanımlık enjektör ile uygun damara girilir. Enjektör ve kol arasındaki 15 derecelik açıya dikkat edilmelidir. Görünen damarlarda damarın 5-6 mm uzağından damara girilir. Enjektörle kol arasındaki piston yavaş olarak çekilir. Kan tüpe doldurulur. Kullanılan tüp, vakumlu olduğu için kan kendiliğinden kan tüpe dolar. Hastadan iğne çıkarılmadan önce koldaki turnike açılır, iğne çıkarılır sonrasında kuru bir pamuk yardımıyla kan alınan noktaya 10 dakika basınç uygulanır. Basınç uygulanmasının sebebi kanamanın durması ve kan alınan noktanın morarmasının engellenmesidir. Kan alınan noktaya basınç uygulanması gerektiği hastaya söylenmelidir.</p> <h2><strong>Hemoglobin testi ile ilgili sık sorulan sorular </strong></h2> <p><strong>Anemi nasıl tedavi edilir? </strong></p> <p>Tedavi için öncelikle aneminin neden kaynaklandığı öğrenilmelidir. (Yanlış beslenme- daha ciddi sağlık sorunları vb. ) Örneğin demir eksikliğinin yol açtığı anemi, demir takviyesini artıran ilaçlarla ve demir içeriği yüksek gıdalar daha fazla tüketilerek tedavi edilebilir. Demir içeriği yönünden zengin besinlerden bazıları şunlardır:</p> <ul> <li>Fasülye</li> <li>İstiridyeler, bazı deniz ürünleri</li> <li>Sığır karaciğeri</li> <li>Dana eti (Yağsız kıyma)</li> <li>Hindi eti</li> <li>Soya peyniri</li> <li>Tam buğday ekmeği</li> <li>Ton balığı</li> <li>Yumurta</li> <li>Karides</li> <li>Fıstık ezmesi</li> <li>Esmer pirinç</li> <li>Üzüm kepeği (Zenginleştirilmiş)</li> <li>Şeker kamışı</li> </ul> <p><strong>Hemoglobin yüksekliği nasıl tedavi edilir?</strong></p> <p>Polisitemi, KOAH, belirli tümörler gibi nedenler yüksek hemoglobin seviyesine neden oluyorsa, bu hastalıkları tedavi etmek, hemoglobin seviyesini normalde döndürecektir. Bununla birlikte hemoglobini (HGB) düşürmek için şu yöntemler de uygulanabilir:</p> <p><strong>Flebotomi:</strong> Flebotomi bir kan alma prosedürüdür. Şöyle ki doktor hemoglobin seviyesinin normale dönene kadar kişiden aldığı kanı bir tüpten bir torbaya ya da bir kaba aktarır. Flebotominin başlıca hedeflerinden biri kan pıhtılarını ve buna bağlı advers olay riskini azaltmaktır. Hemoglobin seviyesi normale yakın olana kadar bu prosedürün tekrarlanması gerekebilir.</p> <p><strong>Bol su tüketmek:</strong> Susuz kalındığında da hemoglobin seviyesi normalin üzerine çıkar. Zira susuz kalındığında kan hacminde azalma meydana gelir. Özellikle egzersiz esnasında bol su içmek normal hemoglobin seviyesini korumak için ihmal edilmemelidir.</p> <p><strong>Sigarayı bırakmak:</strong> Sigara bağımlısı olan kişileri hemoglobin seviyesi kronik olarak artıyorsa, hemoglobin yüksekliğini azaltmanın en iyi yolu sigarayı bırakmaktır. Nitekim yapılan araştırmalar neticesinde sigarayı bırakan birçok kişinin hemoglobin düzeylerinin normale döndüğü saptanmıştır.</p> <p><strong>Hemoglobin testi neden yapılmalı?</strong></p> <p>Vücudumuzun genel sağlık durumunu belirlemede bize çok değerli bir bilgi verir. Öte yandan, <a href="https://labtestsonline.org.tr/understanding/conditions/anemia">anemi (kansızlık)</a> gibi değişik hastalıkları taramak ve izlemek için de bu test yapılacaktır.</p> <p><strong>Hemoglobin testi ne zaman yapılmalıdır?</strong></p> <p>Rutin bir genel değerlendirme aşamasında tıbbi testlerin bir bölümü olarak kullanırız. Öte yandan, doktorunuz tarafından belirlendiği zamanda da bu test yapılır.</p> <p><strong>Hemoglobin testi yaptırmadan önceki hazırlıklar neler?</strong></p> <p>Test sonucu testin yapıldığı cihazın çalışma prensibi, kişinin günlük su alım miktarı, yatar veya ayakta olma durumu ve süresi gibi çeşitli faktörlerden etkilenebilir. Gündüz saatlerinde kan aldıracak kişiler daha aktif olduğu için testlerin sonucu değişebilir. Yüksek rakımlarda yaşayan kişilerde, yine bir takım değerlerde farklılıklar meydana gelir. Ayrıca, bayanlarda menstürasyon süreci içinde veya öncesi sonrası ilk günlerde olma hali, gebelik gibi ciddi fizyolojik değişiklikler de sonuçlarda fark yaratacaktır. Bu nedenlerle, testi yaptırmadan önce doktorunuza bu durumlar hakkında bilgi vermenizi öneririz.</p>
Gebelik Testi
<p>Anne olmak isteyen her kadın heyecanla gebe olup olmadığını anlamak için çeşitli yollara başvurur. Bunlar gebelik testleridir. Memorial Sağlık Grubu Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü uzmanları gebelik testleriyle ilgili en merak edilen soruları yanıtladı.</p> <h2><strong>Gebelik testi nedir?</strong></h2> <p>Hamilelik testleri yani gebelik testleri bir kadının bebek bekleyip beklemediğini öğrendiği bir yöntemdir. Gebelik testi, kadının hamile olup olmadığının anlaşılması için kandan ya da idrardan yapılan bir testtir. Gebelik testinde kanda veya idrarda hCG hormonu aranır. Eğer hCG hormonu tespit edilirse kadın hamile anlamına gelmektedir.</p> <h2><strong>Gebelik testi hangi hastalıkların teşhisi için yapılır?</strong></h2> <p>Gebelik testi yani hamilelik testi hCG hormonunun yani hamileliğin teşhisi için yapılmaktadır.</p> <h2><strong>Gebelik testi nasıl yapılır?</strong></h2> <p>İki çeşit gebelik testi vardır. Biri kandan gebelik biri de idrardan gebelik tespiti için yapılmaktadır. Gebelik kan testi kişinin damar yolundan alınan kan ile yapılmaktadır. Kanda gebelik testinde iki çeşit vardır. Birinde hCG hormonunun kesin değerini gösterir diğerinde ise kanda gebeliğin olup olmadığı belirlenir. İdrarda da gebelik aranabilir. Anne adayı kadının idrarı idrar numune kabına alınır, test çubuğu bu idrarın içine daldırılır ve laboratuvarda gebelik tespiti yapılır. Ayrıca evde yapılan hamilelik testleri de buna benzer çalışır. Burada da eczaneden alınan gebelik testi idrar yaparken çubuğun orta kısmına idrar getirilir. Biraz bekledikten sonra çubuktaki iki çizgiden gebelik olup olmadığı tespit edilir.</p> <h2><strong>Gebelik testi hakkında sık sorulan sorular </strong></h2> <p><strong>Kanda gebelik testinin avantajları nelerdir?</strong></p> <p>İdrar testine göre daha erken sonuç alınabilir. Kanda tespit edilen hCG seviyesi sayesinde sağlık açısından gereken değerlendirmeler yapılabilir.</p> <p><strong>Hamilelik ne zaman belli olur?</strong></p> <p>Hamilelik kaç günde belli olur sorusunun yanıtında net bir zaman belirtmek doğru olmamaktadır.</p> <p><strong>Hamilelik testi ne zaman yapılmalı?</strong></p> <p>Adet döngüsü geciken sağlıklı bir kadın gecikmenin ardından en az beş en çok bir hafta sonra hamilelik testi yaptırabilir. Hamilelik kan testi ile daha net şekilde belirlenmektedir.</p> <p><strong>Gebelik testi ne zaman yapılmalı?</strong></p> <p>Pek çok kadın “hamilelik testi ne zaman yapılır” sorusunun yanıtını merak eder. “Gebelik testi ne zaman yapılır” sorusunun yanıtı şöyle olabilir: Regl periyodunun gecikmesinden en az beş gün ile bir hafta sonra yapılmalıdır. Gebelik testi sonucu ile ilgili yanlış değerlendirmeler yani negatif sonuç almak testi daha erken yaptırmak sebebiyle olabilir.</p> <p><strong>Gebelik testi sonucu nasıl değerlendirilir?</strong></p> <p>Gebelik testi sonucu pozitif çıkar ve hCG değeri 10 ıu/l üzerindeyse bu gebe olunduğu anlamına gelir. Korunmasız cinsel ilişkiden bir hafta 10 gün sonra eğer hamilelik oluşmuşsa kanda hCG hormonu yükselir; evde yapılan testlerde de böylece gebelik belli olabilir.</p> <p><strong>Gebelik testi ne zaman belli olur?</strong></p> <p>Adet periyodunun gecikmesinden bir hafta sonra yapılan testlerde gebelik testi sonucu belli olmaktadır.</p> <p><strong>Kanda gebelik testi kaç olmalı?</strong></p> <p>Hamile bir kadında hCG hormonu değeri her gün artar. 0-2 haftalık gebelikte bu değer 5-50, 2-3 haftada 1000-5000, 3-4 haftada 5000-10000, 6-8 haftada 15000-200000 arasında olur.</p> <p><strong>Gebelik testi pozitif ne anlama gelir?</strong></p> <p>Hamilelik testi sonucu pozitif çıkarsa; bu, hamileliğin varlığı anlamına gelmektedir. Gebelik testi negatif ise gebeliğin olmaması anlamındadır.</p> <p><strong>Erken gebelik testi nedir?</strong></p> <p>Erken gebelik testleri gebe olup olmadığını bir an önce öğrenmek için üretilen testlerden biridir. Bu testler reglnin geciktiği günden beş-6 gün öncesine kadar bile sonuç verir. İdrardan hCG hormonunu ölçen bir testtir. Gebe olmayan kadınlardaki hCG hormonu 5 mIU/ml'den azdır. Bu testlerde 5 ve üstü değerler tespit edilebilir.</p> <p><strong>İdrarda gebelik testi en erken ne zaman belli olur?</strong></p> <p>Anne adayları gebelikten şüphelenince ilk olarak idrar testi yapmak isterler. Eğer evde yapılan testte pozitif sonuç alınırsa kan testine gidilir. Fakat hamilelik önce kanda sonrasında idrarda belli olur. Çok erken bir süreyse idrarda negatif görünebilir.</p> <p><strong>Erken gebelik testi ne zaman yapılır?</strong></p> <p>Adet döngüsünün geciktiği günden beş gün sonra yapılabilir.</p> <p><strong>Farklı yollarla hamilelik testi yapılabilir mi?</strong></p> <p>Halk arasında merak edilen sorulardan biri de hastane ortamı dışında gebelik testi yapılıp yapılmayacağıdır. Pek çok kişi “Limonla hamilelik testi”, “Şekerle gebelik testi”, “Tuzla gebelik testi”, “Çamaşır suyuyla gebelik testi”, “Diş macunu ile gebelik testi”, “Karbonatla gebelik testi” gibi eski usul gebelik testleri yöntemlerini araştırmaktadır. Bu tür yöntemlerin geçerliliği bulunmamaktadır. Kanda gebelik testi ve idrar testi her zaman doğru sonuç verecektir.</p> <p><strong>Gebelik testi silik çizgi ne anlama gelir?</strong></p> <p>Evde yapılan idrar gebelik testinde ikinci çizginin silik çıkması gebelik şüphesi anlamına gelir. Genellikle 3 dakika beklenince tek çizgi görünürse sonuç negatiftir, iki çizgi netse sonuç pozitiftir.</p> <p><strong>İlişkiden kaç gün sonra hamilelik belli olur?</strong></p> <p>Başarıyla döllenen bir yumurtanın embriyoya dönüşmesi ve akabinde rahime tutunabilmesi için 4-5 günlük bir süre gerekir. Ancak bu süre de değişebilir. Tüm <a href="https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/hamilelik-belirtileri-nelerdir-hamilelik-belirtileri-ne-zaman-baslar">hamilelik belirtilerinin</a> çıkması için ilişkinin ardından iki hafta geçmesi beklenir.</p> <p><strong>En iyi gebelik testi önerisi var mı?</strong></p> <p>En iyi gebelik testi diye bir durum söz konusu değildir. Gebelik testleri kandan ve idrardan yapılmaktadır. Hastane ortamında yapılan gebelik testleri daha uygundur.</p> <p><strong>Gebelik testi sabah mı yapılmalı?</strong></p> <p>Gebelik testleri saat fark etmese de sabah saatlerinde yapılan idrarın daha iyi sonuç vereceği bilinir.</p> <p><strong>Erkek bebek belirtileri testi var mı?</strong></p> <p>Böyle bir test bulunmamaktadır. Bebeklerin cinsiyetleri genellikle 14-16. gebelik haftasında belli olmaktadır.</p> <p><strong>Adet gecikmesi gebelikten mi olur?</strong></p> <p>Düzenli olarak adet gören bir kadın, düzgün bir korunma yöntemi kullanmıyorsa adetinin gecikmesinin en önemli nedeni gebeliktir. Son adet tarihi geçtikten sonra gebelik tanısını kanda beta hcg hormonuna bakarak ya da idrarda yine bu hormonun varlığına göre koymak mümkün. Çünkü gebelik tanısında kanda beta hcg testinin pozitif olması kesindir.</p> <p><strong>Koronavirüs nedeniyle gebelik testi için hastaneye gitmek şart mı?</strong></p> <p><a href="https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/coronavirus-koronavirus-nedir-korona-virusu-nasil-bulasir">Koronavirüs</a> riski nedeniyle hastaneye gitmekten çekiniliyorsa evde uygulanan gebelik testleri tercih edilebilir. Burada önemli olan doğruluk oranı klinik testlerce kanıtlanmış bir testi seçmek olacaktır. Ancak sonuç pozitifse mutlaka bir kadın doğum uzmanına danışılmalıdır.</p> <p><strong>İkili test nedir?</strong></p> <p>İkili test, riskleri erken belirlemek, erken müdahale açısından önemli. Bu testler down sendromu gibi hastalıkları belirlemede hekimlere yardımcı olmaktadır. Kandan yapılmaktadır. Gebeliğin 11 ile 14. haftaları arasında uygulanır. Testte ultrason ile bebek detaylı incelenir. Bebeğin baş ve popo mesafesi ölçülür. Bunun yanında ense saydamlığı kalınlığı ile burun kemiği değerlendirilir. Sonrasında gebenin kanı ve ultrason bilgileri eşleştirilerek kromozomal anomali riski hesaplanır.</p> <p><strong>Kan uyuşmazlığı testi nedir?</strong></p> <p>Hamilelikte annenin kan grubu Rh negatif, bebek Rh pozitifse anne ve bebek arasında kan uyuşmazlığı olur. Kan uyuşmazlığı, RH (-) negatif bir annenin RH(+) pozitif bir bebeğe gebe kalması sonucu oluşmaktadır. Bu durum bebeğin pozitif olması, babadan bunu aldığını gösterir. Bunun için gerek hamilelik planlamasında gerekse gebelik muayenelerinde çiftlere anne ve eşinin kan grubu sorulur. Baba pozitif anne negatifse kan uyuşmazlığı olabilir.</p> <p><strong>Gebelikte yapılan testler nelerdir?</strong></p> <p>Gebelikte yapılan tarama testleriyle bebekte olabilecek kalıtsal hastalıklar, doğumsal anomaliler hakkında bilgi alınabilir. Örneğin Down Sendromu, kalp kapağında kaçak öyküleri belirlenebilir. Bunun yanında kan sayımı testi, tiroit hormon testi, kan şekeri testi, böbrek fonksiyon testi, karaciğer enzimleri testi, bulaşıcı hastalık testleri, vitamin değer testleri, pap-smear testi gebelikte yapılan testlerdendir.</p> <p><strong>Nabızdan hamilelik testi var mı?</strong></p> <p>Hamile kadınların nabız hızları biraz daha yüksek olabilir ama her yüksek nabız hamilelik anlamına gelmez. Bu tür yöntemlerin geçerliliği bulunmamaktadır.</p> <p><strong>Bebek cinsiyet testi yapılabilir mi?</strong></p> <p>Bebeklerin cinsiyeti 14 ile 16. hafta itibariyle belli olur. Bu da ultrason ile muayenede belli olmaktadır. Dolayısıyla bebek cinsiyet testi bulunmamaktadır.</p> <p><strong>Gebelik testi nasıl kullanılır?</strong></p> <p>Evde hamilelik testi genellikle daha kolay uygulanmaktadır. Bunun için steril bir numune kabına ihtiyaç vardır. İdrarı bu kaba toplamak ve sonrasında gebelik testi çubuğunu idrara batırmak gerekir. Birkaç dakikalık beklemeden sonra çubukta sonuç görünecektir.</p> <p><strong>Parmakla hamilelik testi yapılır mı?</strong></p> <p>Teknoloji gelişmeden önce eskiden ebelerin yaptığı bir yöntemdir. Günümüz dünyasında bunun bir geçerliliği bulunmamaktadır.</p> <p><strong>Hamilelik testi adet gecikmesinden kaç gün sonra yapılır?</strong></p> <p>Adet periyodunun gecikmesinden bir hafta sonra hamilelik testi yapılabilir.</p> <p><strong>Sağlık ocağında gebelik testi yapılabilir mi?</strong></p> <p>Gerek aile hekimliği merkezlerinde gerekse sağlık kuruluşlarında gebelik testi yapılabilmektedir.</p> <p><strong>Hangi hamilelik belirtilerinden sonra gebelik testi yapılmalı?</strong></p> <p>Gebeliğin en önemli belirtisi adet gecikmesidir. Bunun dışında kadınlarda göğüste hassasiyet, mide bulantısı, uyku isteği, halsizlik, yorgunluk gibi belirtiler görülebilmektedir.</p>
Tedavi Yöntemleri
SILS Yöntemi
<p>Göbek deliğinden açılan küçük bir kesi ile gerçekleştirilen SILS (Single İncision Laparoscopic Surgery) yöntemi safra kesesi, mide fıtığı ve reflü ameliyatlarında kozmetik açıdan sağladığı avantajın yanında, iyileşme süreci açısından da yaşam kalitesini büyük oranda artırıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Prof. Dr. Erhun Eyüboğlu tarafından dizayn edilen özel bir aparat ile kolayca uygulanabilen yöntem sayesinde iyileşme sonrası hiçbir kesi izi kalmıyor ve hastaların kozmetik endişeleri tamamen ortadan kalkıyor.</p> <h2><strong>SILS (Single İncision Laparoscopic Surgery) nedir?</strong></h2> <p>SILS (Single İncision Laparoscopic Surgery) yöntemi safra kesesi, mide fıtığı ve reflü ameliyatlarının yanı sıra uygun hastalarda tüp mide, <a href="https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/kolon-kanseri">kalın bağırsak kanseri</a> ve kalın bağırsağın divertikül hastalıklarına ait ameliyatlarda da göbek deliğinden açılan küçük bir kesi ile gerçekleştirilen cerrahi bir yöntemdir. SILS yönteminin amacı, mümkün olduğu kadar minimal invaziv şekilde yani en az kesi ile hastayı sağlığına kavuşturmaktır.</p> <h2><strong>SILS (Single İncision Laparoscopic Surgery) nasıl uygulanır?</strong></h2> <p>SILS yöntemi, göbek çukurundan açılarak özel aparatlar ile gerçekleştirilmektedir. İşlem sonrası bu kısım tekrar yerine oturtulur ve bu sayede görünürde hiçbir kesi izi olmaz. Laparoskopik cerrahi ya da robotik cerrahi bazen birkaç delik açılarak yapılırken, SILS yönteminde tek bir delik kullanarak cerrahi gerçekleştirilebilmektedir. Sonuç itibariyle ameliyat bitiminde göbek çukurunda göbek deliğinin hemen yanında belli belirsiz çok küçük bir kesi yeri bulunmaktadır. İyileşme süreci tamamlandıktan sonra karın duvarında hiçbir kesi izi kalmamaktadır. Genel olarak bu ameliyatlardan safra kesesi ameliyatı, kolesistektomi safra kesesinin cerrahi olarak çıkarılması, mide fıtığı ameliyatı (reflü cerrahisinin yanında) uygun hastalarda tüp mide ameliyatı ile kalın bağırsak ameliyatlarının bazıları yapılabilmektedir.</p> <h2><strong>SILS (Single İncision Laparoscopic Surgery) h</strong><strong>angi hastalıklarda kullanılır?</strong></h2> <ul> <li>Safra kesesi</li> <li><a href="https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/reflu-nedir-belirti-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir">Reflü </a></li> <li>Mide fıtığı</li> <li>Obezite</li> <li>Kalın bağırsağın divertikül hastalıkları</li> <li>Kalın bağırsak kanseri</li> </ul> <h2><strong>SILS yönteminin avantajları nelerdir?</strong></h2> <p>Bir cerrahi ne kadar minimalize edilirse, ne kadar az kesi ve işlem yapılırsa o kadar başarılı sayılmaktadır. Bu nedenle geçmişteki açık ameliyatlardan daha sınırlı işlemlerle aynı amaca ulaşan ameliyat türlerine dönüşler yaşanmıştır. SILS yönteminde minimal kesi ile yani daha az girişimle aynı sonuca ulaşmak hedeflenmektedir. Örneğin, safra kesesi ameliyatında 4 ayrı kesi yaparak ameliyat gerçekleştirilebilirken, SILS yönteminde tek bir kesi yapılmaktadır. Teknik olarak güçlükleri olduğundan cerrahın bu konuda deneyim sahibi olması önem taşımaktadır. Ayrıca SILS yöntemine özel bazı aparatlar gerekmektedir. Laparoskopide kullanılan aparatların bir kısmı SILS yönteminde de kullanılsa da, SILS yöntemine özel bazı kıvrımlı özel aparatlar da bulunmaktadır. Sonuç itibariyle ameliyatın bitiminde göbek çukurunun kenarında küçük bir kesi olmakta ve iyileşme sürecinin sonunda hiçbir kesi izi olmadan, kozmetik açıdan hiçbir sorun olmadan hastalar sağlığına kavuşmaktadır.</p> <h2><strong>SILS yöntemi hakkında sıkça sorulan sorular</strong></h2> <p><strong>SILS yönteminin uygulanışı ile laparoskopik cerrahi arasındaki fark nedir?</strong></p> <p>Normalde laparoskopik cerrahide bölgeyi kapatan karaciğeri kaldırmak için Nicholson ekartörü adı verilen bir ekartör kullanılmaktadır. SILS yönteminde bunun yerine farklı bir aparata ihtiyaç duyulmaktadır. Prof. Dr. Erhun Eyüboğlu tarafından dizayn edilen SILS yöntemine özel bir aparat (karaciğer ekartörü) ile işlem gerçekleştirilmektedir. </p> <p><strong>SILS yönteminin iyileşme sürecine etkisi var mıdır?</strong></p> <p>4-5 yaranın iyileşmesi yerine tek bir kesinin iyileşmesi arasında oldukça önemli bir konfor farkı ortaya çıkmaktadır. Daha az ağrı, daha hızlı iyileşme ve iyileşme sürecinde ortaya çıkan konfor önemli ayrıcalıklar sağlamaktadır.</p> <p><strong>SILS yöntemi</strong> <strong>sonrası nelere dikkat etmek gerekir?</strong></p> <p>SILS yöntemi ile gerçekleştirilen operasyonların sonrasındaki sürecin standart ameliyatlardan farkı yoktur. Her ameliyat için geçerli olan bazı konular SILS yöntemi için de geçerlidir. Örneğin, ilk dönemlerde operasyonun gerçekleştirildiği bölgede aşırı efor, ağır kaldırma, öksürme ve ıkınma gibi eylemlerin sonucunda fıtık gelişebileceğinden SILS yöntemi uygulandıktan sonra 7-15 gün dikkat edilmesi gerekmektedir.</p> <p><strong>SILS yönteminin sonucunda karında bir şişme meydana geliyor mu?</strong></p> <p>Karında herhangi bir şişlik oluşmamaktadır.</p> <p><strong>Türkiye’de </strong><strong>SILS yöntemi</strong> <strong>uygulanan merkezler nerelerdir?</strong></p> <p>SILS yöntemi uygulaması zor bir yöntem olduğundan Türkiye’de çok bilinen bir metot değildir. Bu nedenle sayılı merkezlerde uygulanmaktadır. Memorial Bahçelievler Hastanesi’nde SILS (Single İncision Laparoscopic Surgery) yöntemi başarıyla uygulanmaktadır.</p> <p><strong>SILS yapılan hastalar beslenme düzeninde nelere dikkat etmelidir?</strong></p> <p>Hastalar işlem sonrası birkaç gün içinde normal beslenme düzenlerine devam edebilirler.<br /> </p>
Endoskopik Bel Fıtığı Ameliyatı
<p>Çağımızın en yaygın sağlık sorunlarından biri olan bel fıtığı, hemen hemen her yaşta görülebiliyor. Birçok tedavi yöntemi bulunan bel fıtığının en güncel tedavilerinden biri ise “Endoskopik bel fıtığı ameliyatı” olarak tanımlanıyor. Endoskopik bel fıtığı ameliyatında belin arka ya da yan tarafından 6-7 mm’lik kesiden bir kamera aracılığıyla fıtık olan bölgeye iniliyor ve fıtık dokusunun çıkarılması ile hastalara konforlu bir yaşam sunuluyor. Memorial Bahçelievler ve Hizmet Hastaneleri Omurga Sağlığı Merkezi’nden Doç. Dr. Salim Şentürk endoskopik bel fıtığı ameliyatı hakkında bilgi verdi.</p> <h2><strong>Bel fıtığı nedir? Nasıl tedavi edilir?</strong></h2> <p>Bel fıtığı; belde omurlar arasındaki disk dokusunun omurilik kanalına doğru ya da yan tarafa doğru taşması sonucu omurilikten çıkan sinirlerin sıkıştırması ile meydana gelmektedir. Bel fıtığı hastalarının %97-98’lik kısmı ameliyata ihtiyaç duymadan; istirahat, ilaç tedavisi ve fizik tedavi ile tedavi edilebilmektedir. Ameliyat gereken hasta grubunda ise endoskopik yöntem en güncel tedavi yöntemlerinden biridir.</p> <h2><strong>Endoskopik bel fıtığı ameliyatı nedir?</strong></h2> <p>Endoskopik bel fıtığı ameliyatı belin arka ya da yan tarafından 6-7 mm’lik kesiden bir kamera aracılığıyla fıtık olan bölgeye inilmesi ve fıtık dokusunun çıkarılması ile gerçekleşmektedir. Yaklaşık 10-40 dakika arasında değişen bir ameliyat süresi vardır. Hastalar ameliyat sonrasında çoğunlukla aynı gün taburcu edilir ve 1 hafta içinde normal hayatlarına dönebilmektedir.</p> <h2><strong>Endoskopik yöntem hangi hastalarda kullanılabilir?</strong></h2> <p>Bel fıtığı sorunu yaşayanların %2-3’lük kısmı ameliyata ihtiyaç duyar. Şiddetli bacak ağrısı, bacaklarda kuvvet kaybı, idrar kaçırma, tuvaletini kaçırma gibi şikayeti olan hastalar zaman kaybetmeden ameliyat edilmelidir. Bel fıtığı ameliyatı gereken bütün hastalar bu yöntemle ameliyat edilebilir.<br /> </p> <h2><strong>Endoskopik bel fıtığı ameliyatı nasıl yapılır? </strong></h2> <p>Endoskopik bel fıtığı ameliyatı genel anestezi(hastanın uyutulması), spinal anestezi (hastanın belden aşağısının uyuşturulması) ya da lokal anestezi (sadece işlemin yapılacağı bölgenin uyuşturulması) altında yapılabilir. Fıtığın yerine göre; belin arka ya da 8-10 cm yan tarafından içinde 4 mm’lik boşluk olan bir kamera aracılığı ile fıtık dokusunun olduğu bölgeye girilerek fıtık çıkarılır. 7 mm’lik bir cilt kesisi yeterlidir. Çoğunlukla kemik dokuya dokunmadan kaslar arasından girilerek işlem gerçekleştirilir. Bu sayede kas ve kemik dokusu korunmuş olur.<br /> </p> <h2><strong>Endoskopik bel fıtığı ameliyatının avantajları nelerdir?</strong></h2> <p>Endoskopik bel fıtığı ameliyatı hastaya önemli avantajlar sağlamaktadır. Ameliyatın lokal anestezi altında da yapılabiliyor olması anestezi alamayan hastalar için çok önemli bir avantajdır. Ayrıca ameliyat süresinin kısa olması, çoğunlukla kemik alınmasına gerek olmaması, doku hasarının minimal olması belirgin avantajlarıdır. Hastaların aynı gün taburcu olabilmeleri, güncel hayata ve sosyal hayata hemen dönebilmeleri büyük bir avantajdır. Diğer cerrahi tekniklere göre dokuların gördüğü hasar ve kanama miktarı minimum düzeyde olmaktadır. Bu cerrahi işlem sonrasında hastalar çoğunlukla 1 hafta içinde iş yaşantılarına dönebilmektedir. Diğer yöntemlerle ameliyat olan hastalarda fazla kilolu olmak belirgin bir dezavantaj oluştururken bu yöntemde bir dezavantaj olmaz.</p> <h2><strong>Endoskopik bel fıtığı ameliyatı hakkında sıkça sorulan sorular</strong></h2> <p><strong>Endoskopik bel fıtığı ameliyatından sonraki süreç nasıldır?</strong></p> <p>Endoskopik bel fıtığı ameliyatı olan hastaların genellikle diğer cerrahi yöntemlerle bel fıtığı ameliyatı olan hastalara göre iyileşme süreleri kısadır. Ameliyat sonrası bir süre dinlenmek, ağır kaldırmamak, doktorun önerilerine harfiyen uymak, sağlıklı beslenmek, düzenli uyumak ve fiziksel aktiviteyi yavaş yavaş artırmak önemlidir. Belirlenen periyodlardaki kontroller aksatılmamalı, beli zorlayacak hareketlerden kaçınılmalıdır. Ancak son derece aktif yaşamı olan kişiler bile ameliyat sonrası tamamlanan iyileşme sürecinin ardından aynı tempolarına yeniden dönebilmektedir.<br /> <br /> <strong>Endoskopik bel fıtığı ameliyatından sonra belde yapışıklık görülebilir mi?</strong></p> <p>Belde yapışıklık bütün ameliyatlardan sonra görülebilmektedir. Cerrahi sahada yapışıklık her zaman görülebilir. Mikro cerrahide, klasik cerrahide ya da endoskopik cerrahide de yapışıklık olabilmektedir. Ancak endoskopik cerrahide kullanılan aletler çok küçük bir alanda kullanıldığı için yapışıklık olma olasılığı daha azdır.<br /> <br /> <strong>Endoskopik bel fıtığı ameliyatı olmak isteyen hastalar nasıl bir yol izlemelidir?</strong></p> <p>Bel fıtığı için ameliyat kararı verilmiş hastalar eğer endoskopik bel fıtığı operasyonu olmak istiyorsa mutlaka bu konuda tecrübeli doktorlar ve ekipler ile tam donanımlı merkezleri tercih etmelidir. Ameliyat öncesi gerekli tetkikler yapılarak bu cerrahiye uygun bir aday olunduğunun belirlenmesinin ardından konforlu bir operasyon ve iyileşme süreci hastayı beklemektedir. </p>
Lazer Destekli Horlama ve Apne Cerrahisi
<p>Beslenme tarzının değişmesi ve hareketsiz yaşam sebebiyle toplumda görülme sıklığı artan horlama ve uyku apnesi, uyku düzenini bozduğu için farklı hastalıkların da ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Kişinin günlük aktivitelerini olumsuz yönde etkileyen bu rahatsızlığın tedavisi ise lazer destekli horlama ve apne cerrahisi ile gerçekleştirilebiliyor. Ulaşılması en zor alanlardaki tıkanıklığa kolayca ulaşılıp, güvenli şekilde işlem yapılmasını sağlayan lazer destekli horlama ve apne cerrahisi ile hastalar hızlı bir şekilde günlük yaşantısına dönebiliyor. Memorial Ankara Hastanesi KBB Hastalıkları Bölümü'nden Doç. Dr. Erdal Seren lazer destekli horlama ve apne cerrahisi hakkında bilgi verdi. </p> <h2><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi nedir?</strong></h2> <p>Uyku apnesi ile horlamaya neden olan bademcik ve geniz eti büyüklüğü, yumuşak damak ve küçük dildeki sarkmalar, dil kökünün ileri derecede büyümesi, yüz – iskelet sistemi problemleri, gırtlak yapısındaki anatomik bozukluklar gibi üst solunum yollarındaki problemleri gidermeye yönelik lazer desteği ile yapılan tüm cerrahi işlemlere lazer destekli horlama ve apne cerrahisi denilmektedir. Bu cerrahi yöntem ile üst solunum yolunda tıkanıklık yapan birçok bölge ve seviyedeki yapısal anormalliklerin düzeltilmesi amaçlanır.</p> <h2><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi hangi durumlarda kullanılır?</strong></h2> <p>Üst solunum yollarında tıkanıklığa yol açan aşağıdaki durumlarda cerrahi işlemler lazer desteği ile yapılabilmektedir.</p> <p><strong>*</strong>Lazer Yardımlı Burun Cerrahisi;</p> <p>- Burun etlerindeki iriliğe yönelik küçültme işlemi ( konka redüksiyonu)</p> <p>- Burun kıkırdağındaki eğrilik ve çıkıntıların alınması ( septal sütür eksizyonu)</p> <p>- Burun poliplerinin çıkarılması ( nazal polip eksizyonu)</p> <p> -Burun kanadı cerrahisi ( Nazal valv cerrahisi)</p> <p>- Burun kitlelerinin çıkarılması</p> <p><strong>*</strong>Lazer yardımlı uvulopalatoplasti (horlama cerrahisi)</p> <p>*Lazer yardımlı tonsil küçültmesi (Bademcik küçültmesi)</p> <p>*Lazer yardımlı dil kökü cerrahisi</p> <p>- Dil kökünün küçültülmesi</p> <p>- Dil kökündeki bademciğin küçültülmesi</p> <p><strong>*</strong>Lazer yardımlı genizdeki kitlelerin alınması ve/veya küçültülmesi</p> <p>*Lazer yardımlı ses teli ve gırtlak yapısındaki kitlelerin alınması</p> <h2><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi nasıl uygulanır?</strong></h2> <p>Bu işlemler genel anestezi altında uygulanır. Ameliyathaneye alınan hastaya genel anestezi uygulanır. Ameliyatın ilk aşamasında burun ile ilgili sorunlar düzeltilir. Bu kapsamda ilk olarak endoskopik yöntemle alt konkalardaki şişlikler lazer uygulanarak yaklaşık yüzde 40- 60 oranında küçültülür. Bunun ardından burun kıkırdağındaki eğrilikler septoplasti yöntemi ile veya çıkıntı tarzındaki kıkırdak/ kemik eğrilikleri lazer ile kesilerek düzeltilir. Burun ile ilgili son aşamada ise burun kanatlarındaki çökmeler kıkırdak desteğiyle onarılır.</p> <p>Cerrahinin ikinci aşaması olan boğaz kısmında da tespit edilen sorunlara yönelik olarak, küçük dilin kısaltılması, yumuşak damağın gerilmesi, bademciklerin ve dil kökündeki şişliklerin küçültülmesi işlemleri uygulanabilmektedir.</p> <h2><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisinin avantajları nelerdir?</strong></h2> <p>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisinin birçok avantajı bulunmaktadır. Bu avantajlar şu şekildedir:</p> <p>-Ameliyat esnasında kanama miktarı çok az olur</p> <p>-Hastanın hastanede yatış süresi kısalır ve hasta hızlı bir şekilde günlük yaşantısına döner</p> <p>-Ulaşılması en zor alanlardaki tıkanıklığa kolayca ulaşılıp, güvenli şekilde cerrahi işlem yapılır</p> <p>-Ameliyat sonrası oldukça az ağrı hissedilir</p> <p>-Operasyon süresi kısalır, hasta anestezi altında daha az kalır</p> <p>-Birçok bölgedeki sorunların tek bir operasyonda çözümlenmesine imkan tanır</p> <p>-İyileşme süreci daha hızlı olur ve hasta daha az antibiyotik ve ağrı kesiciye ihtiyaç duyar</p> <p>-Burun tamponu kullanılmaz, kullanılsa bile en fazla bir gün sonra çıkarılır</p> <h2><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi ile ilgili sık sorulan sorular </strong></h2> <p><strong>Uyku apnesi nedir?</strong></p> <p>Uyku esnasında şiddetli horlamayla beraber en az 10 saniye kadar uykuda nefes durmasına uyku apnesi denir.</p> <p><strong>Horlama nedir?</strong></p> <p>Horlama, hava yollarındaki darlık sonucu oluşan yumuşak damak ve küçük dildeki titreşimler sonucu oluşan gürültülü, düzensiz biçimli seslerdir.</p> <p><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisinin yan etkileri nelerdir?</strong></p> <p>Hem apne cerrahisi hem de lazer kullanımı konusunda yeterli tecrübeye sahip olan uzmanların gerçekleştirdikleri operasyonlarda yan etkiler oldukça az görülmektedir. Bunlar sık yaşanmamakla birlikte genellikle önemli bir müdahale gerektirmez. Ortaya çıkabilecek yan etkiler aşağıdaki şekilde sıralanabilir:</p> <p>-<strong>Burun kanaması:</strong> Ameliyat sonrası hızlı sümkürme, yoğun sigara kullanımı, burun kabuklarını koparma veya sıcak su ile burun temizliğine bağlıdır. Çok ciddi bir şekilde olmayıp, basit müdahale ile durdurulur.</p> <p><strong>-Boğaz kanaması</strong>: Ameliyat sonrası iki hafta içinde çok sıcak, asitli veya kabuklu yiyeceklere bağlı olarak gelişebilir. Yine basit müdahale ile durdurulabilir.</p> <p><strong>-Boğaz ağrısı:</strong> Ameliyat sonrası gerekli tavsiyelere uymayıp, fazla ve yüksek sele konuşmalar boğaz bölgesinde ağrılara sebep olabilir.</p> <p><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi sonrasında normal hayata ne zaman dönülebilir?</strong></p> <p>Lazer destekli cerrahinin en önemli avantajı hastanın hem hastanede yatış süresinin hem de günlük yaşantısına dönüş süresinin kısa olmasıdır. Ameliyat sonrasında burun tamponu hiç kullanılmaz veya bazı vakalarda en fazla bir gün süre ile kullanılır. Bununla birlikte hastalar konuşma olmadan masa başı işlerine ve bedensel güce dayalı işlerine 7 gün sonra başlayabilir, konuşma gerektiren işlerine ise iki hafta sonra dönüş yapabilir.</p> <p><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisinde hastanede kalış süresi ne kadardır?</strong></p> <p>Ameliyat olan hastalar, hastaneden bir veya iki gün sonra taburcu edilir. Taburculuğun ardından birinci ve üçüncü hafta hastanın pansuman ve kontrolleri gerçekleştirilir.</p> <p><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi sonrası hastalığın tekrarlama olasılığı var mıdır?</strong></p> <p>Ameliyat sonrası cerrahi başarı oranını azaltan durum ve hastalık gibi faktörler bulunmaktadır. Bu faktörler şu şekilde sıralanabilir:</p> <p>- Ameliyat sonrası yoğun sigara içilmesi veya pasif içicilik</p> <p>- Ameliyat sonrası beslenme bozukluğu ve aşırı kilo alınması</p> <p>- Kronik alkolizm</p> <p>- Hormonal veya endokrin bozukluklar veya değişiklikler( Menopoz, hipotiroidi gibi)</p> <p>- Bazı ilaçların kullanımı ( antidepresanlar, kas gevşeticiler, kortizon, hormonal ilaçlar)</p> <p>- Tedavi edilmeyen mide ve reflü hastalıkları</p> <p><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi sonrasında hastalar nelere dikkat etmelidir?</strong></p> <p>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi sonrasında hastaların dikkat etmesi gereken noktalar bulunmaktadır. Hastalar ameliyat sonrası verilen ilaçları düzenli kullanmalı ve önerilere uymalı, sigara içmemeli ve içilen ortamlarda bulunmamalı, beslenme ve egzersiz önerilerine dikkat etmeli ve pansuman ile kontrollere düzenli gelmelidir.</p> <p><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi öncesinde hastalar nelere dikkat etmelidir? </strong></p> <p>Diyabet, astım, hipertansiyon, kalp hastalıkları gibi kronik hastalıkları olanlar mutlaka operasyon öncesi hekimleri ile konuşarak, ilaç düzenlemelerini yaptırmalı ve rutin muayenelerini gerçekleştirmelidir. Bununla birlikte kan sulandırıcı kullananlar, ilaç alerjisi olanlar ve daha önce anestezi ile ilgili sorun yaşayanlar, yaşadıkları problemleri mutlaka ameliyatı yapacak olan hekime bildirmelidir.</p> <p><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi hangi uzman tarafından uygulanır?</strong></p> <p>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi lazer kullanma ve apne cerrahisi deneyimi olan kulak burun boğaz hastalıkları uzmanı tarafından uygulanmalıdır.</p> <p><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi uygulamasında yaş sınırı var mıdır? </strong></p> <p>Çocuklarda apne ve horlama nedeni çoğunlukla bademcik ve geniz eti büyümesi olduğundan 3 yaş üzerinde bademcik ve geniz eti operasyonu yapılabilir. Erişkinlerde ise küçük dil, yumuşak damak ve dil kökünü içeren cerrahi işlemler 18 ile 65 yaş arası hastalara uygulanır.</p> <p><strong>Başka hastalıkların varlığı lazer destekli horlama ve apne cerrahisini etkiler mi?</strong></p> <p>Hipotiroidi ve menopoz gibi endokrin ve hormonal bozukluk veya durumlar, kortizon, antidepresan, kas gevşetici ve romatizmal ilaçlar gibi bazı ilaçların kullanımı, gut ve romatizmal hastalıklar gibi bazı sistemik hastalıklar lazer destekli horlama ve apne cerrahisinin başarısını azaltabilir.</p> <p><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi yaptırmak için gerekli olan kriterler nelerdir?</strong></p> <p>-Hastanın tıkayıcı tip uyku apne hastalığının olması veya şiddetli seviyede horlamasının bulunması gerekir</p> <p>- Uyku apnesi beyin, hormonal, kas ve endokrin hastalıklardan kaynaklanmamalıdır</p> <p>- Hastanın, yüz iskelet anomalileri veya solunum yollarının doğuştan anomalilerinin, metabolizma veya genetik kökenli hastalık veya sendromlarının, genel anestezi alınmasını engelleyecek hastalık veya problemlerinin ve immün yetmezlik ile bağışıklık problemleri ve kanama bozukluğu sorunlarının bulunmaması gerekir.</p> <p><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi ağrılı bir ameliyat mıdır?</strong></p> <p>Lazerin en büyük avantajı ameliyat sonrası ağrının oldukça az olmasıdır. Özellikle ameliyat sonrası 3 ile 7 gün arası boğazda hafif / orta şiddete ağrıları olabilir. Ağrı kesiciler ve boğaz gargarası ile bu ağrılar belirgin düzeyde hafiflemektedir. Bunun yanı sıra genelde burun bölgesinde ağrılar çok az düzeyde olmaktadır.</p> <p><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi güvenli bir işlem midir?</strong></p> <p>Lazer destekli horlama ve uyku apne cerrahisi oldukça güvenli bir işlemdir. Bunun yanı sıra ameliyat sırasında kanamayı azaltmasından dolayı operasyon süresinin de kısalmasını sağlamaktadır.</p> <p><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisinde hangi anestezi yöntemi kullanılır? </strong></p> <p>Tüm cerrahi işlemler sırasında genel anestezi uygulanır. Bu yöntem hem hastanın daha konforlu bir süreç geçirmesini sağlar, hem de ameliyat sırasında cerrahi işlem açısından kolaylık sağlayan en güvenli yol olmaktadır.</p> <p><strong>Lazer destekli horlama ve apne cerrahisi sonrası beslenme nasıl olmalıdır?</strong></p> <p>Operasyonun bitiminden 5 ile 6 saat sonra sulu ve yumuşak besinler yemesi gereken hasta, ameliyat sonrası ilk 2 hafta yumuşak, sulu, ılık ve baharatsız yemekler tüketmelidir. Hastalar normal konuşma ve katı beslenme düzenine 2 haftadan sonra geçebilir. </p>
Diz Protezi
<p>Vücudun neredeyse bütün yükünü çeken dizlerde farklı nedenlere bağlı olarak ağrılar yaşanabiliyor. Dizlerde yaşanan ağrını en sık nedenleri arasında kıkırdak yapıda yaşanan yıpranmalar ve aşınmalar gelmektedir. Halk arasında kireçlenme olarak bilinen kıkırdak yapıdaki aşınma ve yıpranmalarda son çare olarak uygulanan diz protezi tedavisi hastaların günlük fonksiyonlarını ve hayat konforlarını artırabilmektedir . “Diz protezi nedir?” , “ Diz protezi hangi hastalıklarda kullanılmaktadır?” , “Diz protezi ameliyatı nasıl yapılır?”, “Diz protezi ameliyatı sonrası nelere dikkat edilmelidir?”, “Diz protezi fiyatları ne kadardır?”, “Diz protezi çeşitleri nelerdir?”, “Diz protezi ameliyatı sonrası yürüme ne zaman gerçekleşir?”, “Diz protezi hangi belirtilerde kullanılır?”, “Diz protezi olanlar MR çekilebilir mi?” gibi sorular merak edilen konuların başında gelmektedir. Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Olcay Güler, diz protezi ve diz protezi ameliyatı hakkında bilgi verdi.</p> <h2><strong>Diz protezi nedir?</strong></h2> <p>Diz protezi, aşınmış ve yıpranmış diz ekleminin özel alaşım metaller ve sıkıştırılmış özel plastik implanttan oluşan özel bir yüzey kaplama tekniğidir. Diz protezi ameliyatında hedef; bozulmuş eklem yüzeyleri arasında teması keserek; ağrı çekmeyen,istediği kadar yol yürüyebilen ve merdiven inip çıkabilen bir eklemi elde etmektir.</p> <h2><strong>Diz protezi hangi hastalıklarda uygulanır?</strong></h2> <p>Diz protezi ileri eklem aşınması olan hastalarda uygulanmaktadır. Kıkırdak aşınması halk arasında kireçlenme olarak bilinen rahatsızlıktır. Birçok insan kireçlenmeyi çaydanlıktaki kireçlenme gibi bir durum sanmaktadır. Kemiklerin uçları sert, pürüzsüz ve parlak bir doku olan kıkırdak ile kaplıdır. Yaş almayla, enfeksiyonla, travmayla, romatizmal hastalıklarla kıkırdak dokuda aşınma yaşanabilmektedir. Kıkırdak yapının aşınması veya yıpranması ile birlikte kemiklerin birbirine sürtmesi kireçlenme olarak tanımlanmaktadır.</p> <p>Eklem aşınmasının bir çok nedeni bulunmaktadır.</p> <ul> <li>Diz protezi uygulanan hastaların çoğunda sebep; eklemde bozulma sebebi bilinmeyen primer diz aşınması veya yıpranmasıdır.</li> <li>Romatoid artrit gibi romatizmaya bağlı geçirilmiş rahatsızlıklarda diz protezi uygulanabilir.</li> <li>Eklemi bozan geçirilmiş kırıklar</li> <li>Geçirilmiş enfeksiyonlara bağlı eklemin bozulmasıyla ortaya çıkan kıkırdak aşınmalarında diz protezi tedavisi uygulanabilmektedir.</li> <li>Dizde bulunan kıkırdağın aşınmasının yarattığı ağrı, hareket kısıtlılığı, sürtünme, dizden ses gelmesi, yürüme zorluğu gibi sorunlarda uygulanan diğer tedavilerle (fizik tedavi, eklem içi enjeksiyon, PRP, kök hücre) sonuç alınmayan hastalarda diz protezi uygulanabilir.</li> </ul> <h2><strong>Diz protezi ameliyatı nasıl yapılır?</strong></h2> <p>“Diz protezi ameliyatı nasıl yapılır?”, “Diz protezi ameliyatı sonrası neler yaşanır?”, “Diz protezi ameliyatı sonrası yapılması gerekenler nelerdir?” , “Diz protezi ameliyatı sonrası ağrı yaşanır mı?”, “Diz protezi ameliyatı sonrası merdiven çıkma”, “Diz protezi ameliyatı sonrası bacakta morarma yaşanır mı?”, “Diz protezi ameliyatı sonrası iyileşme süreci ne kadar sürer?”, “Diz protezi ameliyatı sonrası şişlik yaşanır mı?” gibi sorular merak edilen konuların başında gelmektedir.</p> <ul> <li>Diz protezi ameliyatı açık cerrahi yöntemle yapılmaktadır.</li> <li>Açık cerrahi yöntemle yapılan diz protezi ameliyatında ilk olarak bozulmuş, aşınmış ve yıpranmış eklem yüzeyleri temizlenir.</li> <li>Diz protezi ameliyatı diş kaplamasına benzetmek mümkündür. Diz protezi ameliyatında diz kapağı çıkartılmamaktadır. Kemiklerin uçlarındaki alanlar çıkartılarak diş kaplamasındaki gibi kemiğin üzerine protez konur.</li> <li>Diz protezi ameliyatı sırasında bozulmuş yüzeylerin arasına bariyer konulması gerekmektedir. Diz protezi bu görevi görür.</li> <li>Dizin eskisi gibi görev görmesi için üstteki femur denilen uyluk kemiği ile alttaki tibia denilen kaval kemiği üzerine yerleştirilmektedir. Her iki kemik uçlarına yerleştirilen protez sayesinde kemik teması kesilerek ağrı ortadan kalkmaktadır.</li> <li>Diz protezi ameliyatlarında açık cerrahinin haricinde başka bir yöntem uygulanmamaktadır. Robotik olarak gerçekleştirilen diz protezi ameliyatları da açık cerrahi yöntemle gerçekleştirilmektedir.</li> <li>Ameliyattan sonra diz bölgesinde 7-12 cm. boyutunda bir yara izi kalmaktadır kalır.</li> </ul> <h2><strong>Diz protezi hakkında sık sorulan sorular </strong></h2> <p><strong>Diz Ağrısı Nedenleri ve Dizde İşlev Kaybı Neden Olur?</strong></p> <p>Diz ağrısı bir çok farklı nedenden kaynaklanabilmektedir. Ancak kronik yani uzun zamandır devam eden diz ağrısının en sık karşılaşılan nedeni “artrit”tir. “Osteoartrit”, “romatoit artrit” ve “travmatik artrit” en sık görülen türlerdir.</p> <ul> <li>Osteoartrit: Diz kemiklerinin uçlarında yastık görevi olan kıkırdak zamanla yumuşayarak yıpranır ve aşınır. Böylelikle kaybolan kıkırdak altında ortaya çıkan kemikler birbirlerine sürtünerek dizde ağrı ve sertleşmeye yol açar. Kemikler birbirleriyle sürtünmeye başlayınca, yüzeyleri bozuk ve pütürlü bir hal alır ve eklemde hasar başlar. Buna “Osteoartrit” denir. Osteoartrit genellikle 50 yaş sonrasında, ailesinde diz aşınması yani artrit olan kişilerde daha sık ortaya çıkabilir. Fazla kilolu olmak ve O veya X bacak şekil bozukluğu olmasıda ekleme daha fazla ağırlık bindirir. Bu da dizde hasar oluşumunu hızlandırır.</li> <li>Eklem Yangısı (Enflamatuvar Artrit): Bu durum, “Romatoid artrit” veya “Gut gibi kronik yangılı eklem hastalıklarıdır ve eklemi kaplayan kıkırdak dokusunda şişme ve iltihap (yangı) yaratabilir. Hastalık ilerledikçe, kıkırdak aşınır ve eklem sertleşir.</li> <li>Zedelenme - Travmatik Artrit: Ciddi bir diz incinmesi sonucunda gelişebilir. Kötü bir düşme ya da dize gelen ağır bir darbe, eklemi zedeleyebilir. Eğer bu zedelenme uygun şekilde iyileşmezse, ekleme fazla ağırlık biner. Zamanla bu durum kıkırdağın aşınmasına yol açar (Travmatik artrit). Diz kırığı ya da ciddi bağ yırtılmaları zamanla eklem kıkırdağını tahrip edebilir. Bu tahribat sonucunda dizde ağrı ve diz işlevlerinde gerileme görülebilir.</li> <li>Daha önce menisküs ameliyatı olup menisküsü çıkarılan veya alınan hastalarda kıkırdak aşınması ve yıpranma olmaktadır.</li> </ul> <p><strong>Diz Protezi Hangi Hastalarda Kullanılır?</strong></p> <p>Diz protezi ameliyatı olacak hastaya, hangi şikayetlerin veya belirtilerin var olduğu iyi sorgulanmalıdır.</p> <p>Bununla birlikte diz protezi ameliyatına karar verirken;</p> <ul> <li>Hastanın şikayeti</li> <li>Hastanın bulguları</li> <li>Radyolojik sonuçları göz önünde bulundurulmalıdır.</li> </ul> <p>Diz protezinin amacında konfor vardır. Hastanın kendi beklentilerini karşılayamayacak kadar yürüyememesi en önemli etkenlerin başında gelmektedir. Hastanın daha önceden yürüyebildiği mesafenin diz ağrısına bağlı olarak kısıtlanması diz protezi ameliyatı belirtileri arasındadır.</p> <p>Hasta;</p> <ul> <li>Merdiven inip çıkamıyorsa </li> <li>Sandalyede oturup kalkamıyorsa</li> <li>Geceleri ağrıyla uyanıyorsa</li> <li>Diz içinden sesler geliyorsa</li> <li>Dizin şeklinin bozukluğunun varlığının filmlerde görülmesi</li> <li>Sık sık(gün aşırı veya her gün) ağrı nedeniyle ağrı kesici alıyorsa bu hastalara diz protezi fayda sağlamaktadır.</li> </ul> <p>Hastalar dizlerinde yaşadıkları ağrı yüzünden hareketsiz kalmaya başlamaktadır. Alış verişe veya yürümek için sokağa bile çıkamamaktadır. Ağrılar yüzünden tuvalete gidemeyen bile bulanmaktadır. Hayatının kısıtlandığını konforunun bozulduğunu düşünen hastaların tekrar eski hayatlarına dönebilmesi için diz protezi uygundur.</p> <p>Hastanın diziyle ilgili röntgen, <a href="https://www.memorial.com.tr/tani-ve-testler/emar-mr-manyetik-rezonans-goruntuleme-nedir">Manyetik Rezonans (MR)</a> veya<a href="https://www.memorial.com.tr/tani-ve-testler/bilgisayarli-tomografi-nedir-neden-ve-nasil-cekilir"> Bilgisayarlı Tomografi (BT)</a> gibi radyolojik görüntülemelerde sonuçların çok kötü olması bir etkendir. Ancak radyolojik görüntü sonuçlarında ileri aşınma olmasına rağmen sık sık ağrı yaşamayan, sosyal hayatı olumsuz etkilenmeyen hastalarda diz protezi tavsiye edilmemektedir.</p> <p>Bu şikayetler diz kıkırdağındaki aşınmanın artık son evreye geldiğinin belirtileridir. Öncelikle diz şikayetleri yaşayan hastanın diz protezi tedavisine sıcak bakması gerekmektedir. Ailesinin veya yakınlarının ısrarıyla diz protezi ameliyatı olmaya karar veren hastalarda başarı oranı düşebilmektedir.</p> <p>Diz protezine karar verirken hasta şikayetinin, muayene bulgalarının ve filmlerinin birbiriyle uyumlu olması gerekir.</p> <p><strong>Diz Protezi Ameliyatı Öncesinde Yapılması Gerekenler Nelerdir?</strong></p> <ul> <li>Diz protezi ameliyatı öncesinde hasta genel bir muayeneden geçirilmelidir. Hastanın genel sağlık durumu, mevcut şikayetleri ve bulgularına ilişkin bilgi edinilmesi için hastanın tıbbi öyküsünün alınması önemlidir.</li> <li>Hastanın ek hastalıkları varsa bu hastalıklarla ilgili kontrollerinde yapılması gerekmektedir.</li> <li>Ameliyatı karar vermeden önce hastanın diz hareket genişliği ile birlikte kas gücünü ve bacağın genel durumunu değerlendirmeye yönelik fizik muayene yapılmalıdır. Dizdeki tahribatın şekil bozukluğunun derecesini belirtmek için gerekli radyolojik görüntülemelerin yapılması gerekir.</li> <li>Hastada enfeksiyon odağa olup olmadığı belirlenmelidir. Diş doktoru, dahiliye, cilt doktoru gibi bir çok branşın kontrolündün geçtikten sonra hastanın ameliyata uygun olup olmadığına karar verilmelidir. </li> <li>Hastanın ameliyat günündün önce verilen özel bir sabun veya şampuanla yıkanması istenir. Vücutta bulunan ve ameliyattan sonra enfeksiyona yol açabilecek mikropların tamamen uzaklaştırılması için bu önlem önemlidir.</li> <li>Diz protezi ameliyatından önce cerrahi işlemin uygulanacağı bölgenin tıraşlanması ameliyat öncesi yapılmaktadır.</li> <li>Ameliyattan ne kadar önce yemek yenmesinin ve sıvı alınmasının kesilmesi konusunda doktor hastaya bilgi vermelidir. Ameliyatı gerçekleştirecek olan doktora, kullanılan ilaçların listesinin verilmesi gerekir.</li> <li>Evde ihtiyaç olabilecek tüm araç gereçler hastanın rahatlıkla ulaşabileceği yükseklikteki noktalara yerleştirilmelidir.</li> <li>Ev içinde yürürken hastanın ayağına takılabilecek eşyaların toparlanması gerekir.</li> <li>Mümkünse evdeki oturma grubu, klozet, duş gibi alanlara kolçak eklettirilmelidir.</li> <li>İki katlı bir evde yaşanıyorsa yaşam alanı olarak alt katın tercih edilmesi ameliyat sonrası ilk dönem için önemlidir.</li> </ul> <p><strong>Diz Protezinin Çeşitleri Nelerdir?</strong></p> <p>Diz protezi yarım diz protezi ve total yani tam diz protezi olarak ikiye ayrılır.</p> <ul> <li>Yarım diz protezinde dizin bozuk olan bir kısmı (İç kısım veya dış kısım veya kapak kısımlarından birisi) değişmektedir.</li> <li>Tam diz protezi ya da total diz protezinde ise dizin bozuk olan 2 veya 3 kısmını aynı anda değişmektedir.</li> </ul> <p>Total diz protezinde de kendi içinde işlevine göre farklılıklar bulunmaktadır. Arka çapraz bağın korunması veya kesilmesi duruma bağlı olarak şekillerinde farklılıklar bulunabilmektedir. Dizindeki eğrilik miktarına, aşınmasının durumuna ve hareket kısıtlılığına göre,bağ kesen veya bağ koruyan diz protezi kullanılacağına karar verilmektedir.</p> <p>Ancak diz protezlerinin ana yapısında kullanılan malzeme bakımından her iki diz protezi arasında bir farklılık bulunmamaktadır.</p> <p>Genel olarak kullanılan bu iki tip diz protezinin haricinde daha çok tümör cerrahilerinden sonra çocuklarda kullanılan büyüyebilen yani ayarlanabilen protezler bulunmaktadır. Çocuklar büyüme kemiğinde bulunan tümörler çıkartıldığında büyüme devam ettiği için bilgisayar destekli büyüyebilen ayarlanabilen protezler kullanılır. Çocuğun gelişimi devam ettikçe protezi ayarlanması sağlanır.</p> <p><strong>Diz Protezi Fiyatları Nedir?</strong></p> <p>“Diz protezi fiyatları nedir?” , “Diz protezi ameliyatı fiyatı nedir?” , “Diz protezi fiyatı ne kadardır? Soruları merak edilen konuların başında gelmektedir.</p> <p>Diz protezi fiyatları cerrahi işlemde kullanılacak diz protezinin çeşidine göre farklılık gösterebilmektedir. Yapılacak detaylı muayene ve tetkiklerin ardından ameliyatta hangi tip diz protezinin kullanacağı belirlenmelidir. Diz protezi ameliyatını gerçekleştirecek doktorun ve hastanenin fiyat politikasına göre diz protezi ameliyatının fiyatı da değişebilmektedir. Hastanın diz protezi ameliyatından sonra hastanede ne kadar kalacağı gibi faktörler de diz protezi fiyatında farklılıklara neden olabilmektedir.</p> <p><strong>Diz Protezi Ameliyatı Kaç Saat Sürer?</strong></p> <p>Diz protezi ameliyatı 45 dakika ile 1 saat ameliyat sürmektedir. Ancak hastanın ameliyathaneye girmesi çıkması anestezi gibi işlemler de eklendiğinde 2-3 saat süren bir ameliyattır.</p> <p><strong>Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?</strong></p> <p>“Diz protezi ameliyatı sonrası” , “Diz protezi ameliyatı sonrası yapılması gerekenler nelerdir?” , “Diz protezi sonrası”, “Diz protezi ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?” gibi sorular merak edilen konuların başında gelmektedir.</p> <p>Farklı tip ve farklı çeşit diz protezleri olmakla birlikte yerleştirilen implantın yani diz protezinin uzun ömürlü olması isteniyorsa ameliyattan sonra uyulması gereken bazı kurallar bulunmaktadır.</p> <ul> <li>Her ne kadar diz protezi ameliyatından sonra diz ekleminin hareketi normale yakın olmakla birlikte, diz protezini zorlayacak tarzda uzun süreli çömelerek gerçekleştirilen işlerden uzak durulmalıdır. </li> <li>Namaz kılmaz veya bağdaş kurmak gibi hareketlerden kaçınılmalıdır.</li> <li>Hastaların alaturka tuvalet kullanmaları diz protezinin ömrünü kısaltabilmektedir.</li> <li>Diz protezinin ömrünü uzatmak için aşınmayı hızlandıran faktörlerden uzak durmak gerekir. Şu andaki dizayn ve protez çeşitleri hastanın doğru ve uygun şekilde egzersizlerini yapması kaydıyla, 120-130 dereceye kadar kıvırmaya izin vermektedir. Ancak namaz kılma pozisyonu ya da çömelerek bağ bahçe işleriyle uğraşmak gibi hareketler diz protezinin ömrünü kısaltır.</li> <li>Yürümek, koşmak, yüzmek, tenis oynamak, bisiklet sürmek gibi hareketler diz protezi ameliyatından sonra rahatlıkla yapabilir.</li> <li>Diz protezinin daha uzun ömürlü olması isteniyorsa; düzenli spor ve kilo kontrolünün sağlanması önemlidir. </li> <li>Yarım diz protezi ameliyatlarında namaz kılma ya da diğer çömelme harekeleri daha rahat yapılır. Ancak her hasta yarım diz protezi ameliyatı için uygun olmayabilmektedir.</li> <li>Diz protezi ameliyatı olan hastaların daha sonra diş tedavisi olması durumunda veya farklı cerrahi müdahale olacağı zaman doktorlarına diz protezi tedavisi gördüklerini söylemeleri önemlidir.</li> </ul> <p>Hastalar diz protezi ameliyatı öncesi “Protez hayatımı kısıtlanacak mı?” diye düşünebilmektedir. Anacak tam tersi diz protezi hastaların hayatı daha rahat geçirmesi ve sosyal yaşam kalitesini artırmak için yapılan bir işlemdir. Ameliyat sonrası egzersizlerini yapmayan, kilo sorunu yaşayan hastalar sorun yaşayabilmektedir. </p> <p><strong>Darbe, Travma veya Agresif Sporlar Diz Protezine Zarar Verebilir mi?</strong></p> <p>Diz protezi çok dayanıklı bir implattır. Travmaya bağlı olarak protezin zarar görmesi çok düşük bir ihtimaldir. Travma ve agresif sporlarda olabilecek şey protezin bağlı olduğu kemik dokuda kırık veya çatlak olabilir. Bu durumda kırılan kemiğe tedavi yapmak gerekmektedir. Fakat kırık protezin gevşemesine neden oluyorsa çıkartılması ve yerine yenisinin konması gerekebilmektedir. Çok agresif sporlar ameliyat sonrası önerilmemektedir.</p> <p><strong>Diz Protezi Ameliyat Sonrası Ağrı Yaşanır mı?</strong></p> <p>“Diz protezi ameliyatı sonrası ağrı”, “Diz protezi ameliyatından sonra ağrılar ne kadar sürer?”, “Diz protezi ameliyatı sonrası şiddetli ağrı yaşanır mı?”, “Diz protezi sonrası ağrı”, “Diz protezi neden ağrı yapar?” gibi sorular hastalar tarafından gündeme getirilmektedir.</p> <p>Diz protezi ameliyatı sonrasında ağrı yaşanabilmektedir. Diz protezi ameliyat öncesi ve sonrası uygun dozda ilaçlar( epidural anestezi ya da damardan ağrı kesici ) verilerek yaşanan ağrı minimuma çekilmektedir. Hasta ameliyata hazırlanırken de ameliyat sonrası ağrı için özellikli ilaçlar verilebilmektedir. Yaşanan ağrı hastanın ağrı eşiği ve beklentisiyle de ilgilidir. Her kişinin ağrıya karşı verdiği tepki farklı olduğu için ağrı ciddi sorun olarak görülmemektedir.</p> <p><strong>Diz Protezi Bacak Ağrısı Yapar mı?</strong></p> <p>Diz protezi ameliyatından sonra cerrahiye bağlı diz bölgesinde ağrı yaşanabilmektedir. Ama diz protezine bağlı sorunlar tüm bacakta ağrı olmamaktadır. Bel, kalça eklem sorunlarıgibi farklı rahatsızlıkların bacakta ağrıya neden olabileceği unutulmamalıdır. Ancak diz protezi ameliyatının üzerinden uzun zaman geçtikten sonra olmayan bir diz ağrısı yaşanmaya başladıysa protezle ilgili doktorla görüşmek gerekir. Protezde aşınma, yıpranma, enfeksiyon gibi sorunlar ağrıya neden olabilir.</p> <p><strong>Diz Protezi Ameliyatından Sonra Ağrı Ne Kadar Sürer?</strong></p> <p>Diz protezi ameliyatından sonraki ilk 24 saat sonra diz ağrısı olabilmektedir ve ilaçlar ile minimum düzeye çekilmektedir. Ağrı ameliyattan sonraki günlerde azalmaya başlar. Ameliyattan 2-3 hafta sonra dikişler alındıktan sonra hastalar için çok az ağrılı dönem başlamaktadır.Diz hareketlerinin rahat olduğu dönem 4-6 hafta sonrasında olmaktadır.</p> <p><strong>Ameliyat Sonrası Beslenme Nasıl Olmalıdır?</strong></p> <p>Diz protezi ameliyatı sonra beslenme nasıl olmalıdır? Sorusu hastalar tarafından sorulmaktadır. Diz protezi sonrası özel olarak bir beslenme şekli bulunmamaktadır. Hastaların merak ettiği konuların başında özellikle ortopedik hastalıklarla ilgili beslenmede sakatat tarzı beslenmenin iyi gelip gelmediği gelmektedir. Kollajen ve protein ağırlıklı beslenmenin iyileşmeyi hızlandırıp hızlandırmadığı sorusu da sıkça gündeme getirilmektedir.</p> <p>Diz protezi ameliyatı sonrası hastalara tavsiyemiz kilo almamaya özen göstermelidir. Karbonhidrat içeren beslenme tarzından uzak durmak gerekir. Halk arasında sakatat tarzı veya protein ağırlıklı beslenmenin kemiği iyileştiren kemiğe takviye yaptığına inanılmaktadır ancak bunun tıbbi bir karşılığı henüz mevcut değildir. Bu tür beslenme kilo alımına zemin hazırlamaktadır. Yapılan çalışmalar sakatat veya protein ağırlıklı beslenmenin iyileşme üzerinde hızlandırıcı bir etkisini ortaya koymamaktadır. Uzun vadede ise kilo alımına yol açtığı için tam tersi zararı bile olabilmektedir.</p> <p><strong>Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Ne Zaman Yürünebilir?</strong></p> <p>Hastaların en merak ettiği konuların başında diz protezi ameliyatından sonra ne zaman yürünebileceği ve diz protezi ameliyatı sonrası merdiven çıkma konusu gelmektedir. Hastaların yaşanacak süreçlerle ilgili bilgilendirmesi önemlidir.</p> <ul> <li>Diz protezi ameliyatından sonra hasta aynı gün veya bir gün sonraki sabah ayağa kaldırılmaktadır. Amaçımız, hastanın protezle ağrısız yürümesidir. Hastanın konforunu artırmak istediğimiz için olabildiğince hızlı bir şekilde hasta mobilize edilmelidir. Ameliyattan önce hastanın kendisini bu duruma hazırlayabilmesi için bilgi verilmelidir.</li> <li>Diz protezi ameliyatından sonra ilk yürüyüşte hastanın baston kullanması önerilmektedir. Uzun zamandır hareketsiz olan bir diz ameliyatla hareketli hale getirilmektedir. Hastaya bu süreçte tekrar yürümenin öğretilmesi gerekmektedir.</li> <li>Ameliyattan sonra yürümenin mesafesi hastaya göre değişmektedir. Buradaki sınır hastayla ilgilidir. Hastanın güç bulduğu kendisini iyi hissettiği mesafeyi yürümesine izin verilir.</li> <li>Diz protezi amaeliyattından 1 veya 2 gün sonra hastanın merdiven çıkması sağlanır. Bu durum biraz da hastanın beklentisi ve isteğine bağlıdır. Ancak iki taraflı diz protezi yapılan ameliyatlarda hastanın ameliyattan 2 gün sonrası merdiven çıkması beklenir.</li> <li>Koltuk değneği veye bastonun, dengeyi sağlamak için kısa süre kullanması tavsiye edilir.</li> <li>Ameliyattan 2 hafta sonra hastaların bastonu ve koltuk değneğini bırakması beklenmektedir.</li> <li>Hastalar ameliyattan 3 veya 4 gün sonra evine gönderilmektedir.</li> <li>Normal şartlar altında eve giden hastanın lavabo veya mutfak ihtiyaçlarını kendisinin gidermesi daha sağlıklıdır. Ayrıca hasta yatağının açılması ve sürekli yatar pozisyonda kalınması uuygun değildir. Hastaya hizmet edilmesi mobilize olmasını zorlaştırabilir.</li> <li>Hastaların evlerine döndükten sonra dışarı çıkmasında bir sakınca yoktur. Amaç zaten hastanın mobilize olmasıdır.</li> </ul> <p><strong>İki Diz Protezi Aynı Anda Yapılabilir mi?</strong></p> <p>İki dizinde de sorun olan hastalara aynı anda diz protezi ameliyatı yapılabilmektedir. İki taraflı diz protezi ameliyatının en büyük avantajı tek ameliyatla sorunun giderilmesidir. Hasta ameliyat stresini iki defa yaşamamaktadır. İki dize tek taraflı diz protezi yapılması gerekiyorsa iki ameliyat arasında 3 ay gibi bir süre konulmalıdır.</p> <p>Ancak tek ameliyatta iki diz protezinin bazı şartları bulunmaktadır.</p> <ul> <li>İki diz protezi ameliyatı genellikle 70 yaşın altında olan hastalarda uygulanmaktadır.</li> <li>Kilo sorunu yaşamayan ve ek hastalıkları olmayan kişilerde tercih edilebilir.</li> <li>İki taraflı diz protezi ameliyatından sonra yaşananların tek taraflı diz protezi ameliyatından çok farkı bulunmamaktadır. Hasta çok kilolu bir hastaysa merdiven çıkması 2 - 3 günü bulabilmektedir.</li> </ul> <p><strong>Diz Protezi Ameliyatından Sonra Tam İyileşme Ne Zaman Olur?</strong></p> <ul> <li>Diz protezi ameliyatında hedef hastanın ayağa kalkması ise hasta ameliyattan hemen sonra ayağa kalkmaktadır. Bir veya iki gün sonra merdiven çıkabilmektedir.</li> <li>Diz protezi ameliyatından sonra bastonsuz yürüyüşler 2 hafta sonra gerçekleşmektedir.</li> <li>Yürüyüş ve egzersizler ameliyattan sonraki 6 aya kadar devam etmesi gerekir. Çoğu hastada kaslar zaten zayıfladığı için bu kasların egzersizlerle güçlendirilmesi gerekmektedir.</li> </ul> <p><strong>Diz Protezi Ameliyatından Sonra Egzersizler Nasıldır?</strong></p> <p>“Diz protezi egzersizleri” , “Diz protezi sonrası egzersizleri nelerdir?”, “Diz protezi ameliyatı sonrası egzersiz hareketleri nelerdir?”, “Total diz protezi egzersizleri nelerdir?”, “Diz protezi ameliyatı sonrası egzersizler” gibi sorular merak edilen konuların başında gelmektedir.</p> <p>Diz protezi ameliyatından sonra hastanın yürümesi, merdiven çıkmasını sağlayacak uyluk önü ve uyluk arkası adaleleri güçlendirecek basit egzersizler bulunmaktadır. Yastıkla bastırma, yastıkla sıkıştırma, düz bacak kaldırma ve diz kıvırma gibi egzersizler faydalıdır. Bunların ameliyattan sonra düzenli yapılması önemlidir. Özellikle diz kıvırmak için sürekli pasif hareket yaptıran CPM cihazları kullanabilir. Bu egzersizlerin ameliyattan sonra en az 6 ay -1 yıl arası yapılması gerekmektedir. Hasta bu egzersizleri yapabiliyorsa fizik tedaviye ihtiyaç olmayabilir ancak egzersizleri yapmayan ihmal eden hastalar için fizik tedavi önemlidir.</p> <p><strong>Kuadriseps Egzersizleri</strong></p> <ul> <li>Yatağın başına sırtınızı dayayarak oturun ve bacağınızı uzatın.</li> <li>Bacağınızın arka kısmını yatağa bastırın, bu sayede diz kapağınızı kalçanıza doğru çeken kasları sıkarak bekleme</li> <li>5 sn. bekledikten sonra bacağınızı serbest bırakın.</li> <li>Hareketi tekrarlı yapın.</li> <li>Sırt üstü yatar pozisyonda diz tam düz olarak ayağının 30-40 cm kadar yukarı kaldırıp 5 sn beklenir, süre dolduktan sonra tekrar yatak üzerine indirilir.</li> </ul> <p><strong>Oturarak diz bükme egzersizi</strong></p> <ul> <li>Dizinizin altına yumuşak bir destek ya da rulo haline getirilmiş bir havlu yerleştirerek sandalyeye oturun.</li> <li>Bacağınızı havaya kaldırın ve 5’e kadar sayın.</li> <li>Bacağınızı geri çekin ve 5 sn. öyle kalın.</li> <li>Hareketi tekrarlı yapın.</li> </ul> <p><strong>Diz Protezinin Alternatifi Var mıdır?</strong></p> <p>Diz protezinin birebir alternatifi bulunmamaktadır. Ancak diz protezi ameliyatı olmak istemeyen hastalar için alternatif seçenekler sunulabilmektedir. </p> <ul> <li>Fizik tedavi ve rahabilitasyon tedavisi</li> <li>Eklem içi enjeksiyonlar(Diz içi iğneler):Hyalüronik asit enjeksiyonları, PRP, kortizonlu enjeksiyonlar gibi seçenekler bulunmaktadır. Ancak bu enjeksiyonlar hastalarda belirli ve kısa süreli bir süre rahatlama sağlar.</li> </ul> <p>Erken dönem aşınması olan hastalarda bu iğneler rahatlama sağlamaktadır. Bunun geçici bir tedavi yöntemi olduğu bilinmelidir. Ancak bu rahatsızlığın durumuna göre değişmektedir. Ameliyat gereken hastalarda bu tedavilerle ancak kısa süreli rahatlamalar sağlanabilmektedir.</p> <p><strong>Diz Protezi Malzemesi Nedir?</strong></p> <p>Diz protezleri İki metal alaşım ve bir ara sertleştirilmiş plastik olmak üzere üç ana parçadan oluşmaktadır. oluşmakDiz protezlerinin esas kısmı titanyum veya kobalt-krom-molibden metal alaşımından oluşmaktadır. Her iki kemik yüzeye metal alaşım uygulanmaktadır. İki metal arasına ise güçlendirilmiş plastik olan polietilenden ara parça konmaktadır.</p> <p><strong>Diz Protezinin Bakımı Var mıdır?</strong></p> <p>Diz protezinin araç bakımı gibi bir bakım prosedürü yoktur. Ancak kullanılan protezin ömrünü uzatmak için yapılması gerekenler bulunmaktadır.</p> <ul> <li>Olası sorunların erken dönemde belirlenebilmesi için rutin doktor kontrolleri ihmal edilmemelidir. </li> <li>Kilo kontrolü sağlanmalıdır. Kilo alınmaması hatta kilo verilmesi ile aslında proteze çok iyi bir bakım yapılmış olmaktadır. </li> <li>Düzenli egzersizlerin yapılması gerekmektedir.</li> </ul> <p><strong>Diz Protezinde Gevşeme Belirtileri Nelerdir?</strong></p> <p>Genellikle protezin kemikten gevşemesinde neden kemiğin protezi bırakmasıdır. Protez gevşemesinin nedeni enfeksiyon kaynaklı olabildiği gibi enfeksiyon dışı kemik protez arasında ayrışmadan kaynaklanabilmektedir. </p> <p>Protez gevşemesinin belirtileri şu şekilde sıralanabilir;</p> <ul> <li>Protez gevşek ise ilk belirti ağrıdır. Erken dönemde hasta ayağının üzerine bastığında ağrı oluşmaktadır. Daha sonra ki dönemlerde ise bu ağrı yatarken de yaşanabilmektedir.</li> <li>Hareket ederken daha önce olmayan seslerin gelmeye başlaması protezin gevşeme belirtisi olabilir.</li> <li>Bacak şeklinin değişmeye başlaması protezin gevşediğine işaret edebilir. X bacak, O bacak gibi şekil değişikliği yaşanabilir.</li> <li>Bacakta daha önce rahatlıkla yapılabilen kıvırma hareketlerinin yapılamaması dikkat edilmesi gereken belirtiler arasındadır. </li> </ul> <p>Ancak yapılan araştırmalarda ameliyattan sonraki ilk 10 yıllık periyodda hastaların ortalama yüzde 3-10 ’luk bir bölümünde protez gevşemesi yaşandığı görülmüştür.</p> <p><strong>Diz Protezinin Sabitlenmesinde Farklı yöntemler var mıdır?</strong></p> <p>Diz protezin kemiğe sabitlenmesinde iki yol bulunmaktadır.</p> <ul> <li>Kemikle protez arasına çimento denilen yapışkan madde yerleştirilir. Bu madde ısındığı zaman sertleşerek taşlaşır.</li> <li>Diz protezinin kemiğe sabitlenmesinde ikinci yöntem ise çakmak yoluyla sıkıştırarak yapılır. Çakarak sıkıştırma tekniğiyle yapılan sabitleme yöntemin sonuçları hala çok iyi seviyelere ulaşmadığı görülmektedir.</li> </ul> <p><strong>Protez Gevşediğinde Değiştirilmeli midir?</strong></p> <p>Protezin gevşediği durumlarda hastada şikayet oluşturuyorsa değiştirilmesi gerekmektedir. Protez gevşemesi yaşandığı zaman tamir söz konusu değildir. Protezin çıkartılıp yenisinin konulması gerekmektedir.</p> <p><strong>Diz Protezinde Enfeksiyon Belirtileri Nelerdir?</strong></p> <p>“Diz protezi ameliyatı sonrası enfeksiyon belirtileri nelerdir?” , “Diz protezi enfeksiyonu nedir?” , “Diz protezi ameliyatı sonrası enfeksiyon tedavisi nasıldır?” , “Diz protezi enfeksiyonu belirtileri tedavi yöntemleri nelerdir?” gibi sorular merak edilen konuların başında gelmektedir.</p> <p>Diz protezi ameliyatlarında en sık karşılaşılan sorunlardan birisi de enfeksiyondur. Her cerrahi işlemde olduğu gibi protez cerrahisinde de enfeksiyonlar yaşanabilir.</p> <p>Diz protezi ameliyatı enfeksiyon belirtileri şu şekilde sıralanabilir.</p> <p>Ameliyattan kısa süre sonra ortaya çıkan enfeksiyon belirtileri</p> <ul> <li>Hastada olmayan yeni ağrının yaşanması. Bu ağrıların özelliği hastanın hareket halindeyken var olmakla birlikte en çok istirahatteyken ortaya çıkan ağrılar olmasıdır. Protezin gevşemesi halinde de ağrı yaşanabilmektedir ancak enfeksiyon ağrısı istirahat halindeyken ortaya çıkar.</li> </ul> <ul> <li>Şişme</li> <li>Kızarıklık</li> <li>Ateş</li> <li>Hastada üşüme titreme</li> </ul> <p>Bu belirtiler genellikle akut denilen hızlı gelişen enfeksiyonlarda görülen belirtilerdir. Bu belirtiler cerrahi işlemden kısa süre ortaya çıkar.</p> <p>Diz protezi ameliyatından hemen sonra ortaya çıkmayan ancak uzun süre sonra yaşanan kronik enfeksiyon belirtileri de bulunmaktadır. Bu hastalarda ateş, kızarıklık, akıntı, şişlik yaşanmamaktadır. Protezin kemiği yavaş yavaş bırakmasıyla ortaya çıkan sorunlardır. Protez ameliyatından yıllar sonra yaşanabilir.</p> <p>Diz protezi ameliyatından sonra yaşanan enfeksiyonlarda iki tedavi yöntemi bulunmaktadır. Erken dönem enfeksiyonlarda tedavi temizlik, ara parça değişimi ve antibiyotikle tedavi yoluna gidilir. Sonuç alınamazsa veya geç enfeksiyonda ise protezin değiştirilmesi gerekmektedir.</p> <p><strong>Enfeksiyon Ameliyattan Sonra Hangi Dönemde Ortaya Çıkmaktadır?</strong></p> <p>Diz protezi ameliyatından sonra enfeksiyon sorunu genellikle ilk 3 ayda ortaya çıkmaktadır. Ayrıca geç dönemde de enfeksiyon görülebilmektedir.</p> <p><strong>Vücudun Protezi Kabul Etmemesi Gibi Bir Durum Yaşanır mı?</strong></p> <p>Metal alerjisi olan, yüzük ya da kolye takamayan, taktığında cilt alerjisi olan kişilerde bu tür protezleri yapmamak gerekebilir. Onlarda seramik protezler kullanılabilir. Ama metal alerjisi olanlar haricinde protezi vücudun kabul etmemesi gibi bir durum yoktur. Genellikle protez enfeksiyonlarını, yanlış olarak protezi vücudun kabul etmemesi olarak değerlendirildiği görülmektedir. Diz protezi ameliyatlarından sonra bağışıklık sistemi baskılayıcı ilaçlar kullanılmamaktadır.</p> <p><strong>Diz Protezi Ameliyatı Olanlar MR ve BT Çektirebilir mi?</strong></p> <p>Diz protezi ameliyatı olanların Manyetik Rezonans (MR) ve Bilgisayarlı Tomografi (BT) çektirip çektiremeyeceği merak konusudur. Son 20 yılda kullanılan diz protezlerinin hepsi MR ve BT gibi radyolojik görüntülemelerin çekilmesine uyumludur.</p> <p><strong>Diz Protezi Yerinden Çıkar mı?</strong></p> <p>İhtimal çok düşük olmakla birlikte diz protezi yerinden çıkabilmektedir. Özelikle geçirilen kazalarla veya diz üzerine düşme ile olabilir. Çoğu çıkma olarak tarif edilen durum aslında iki metal birbirine sürtünmesin diye araya konulan sıkıştırılmış plastiğin aşınmasıdır. Aradaki plastik materyal aşındığında bu kısmın değiştirilmeside mümkündür.</p> <p><strong>Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Varis Çorabı Kullanılır mı?</strong></p> <p>Diz protezi ameliyattan sonra pıhtı sorunu yaşanmaması için ameliyattan 3 hafta sonrasına kadar varis çorabı kullanılır. Bununla birlikte kan sulandırıcı ilaçlarda kullanılmaktadır. 3 hafta sonra varis çorabının ve kan sulandırıcı ilaçların kullanmasına gerek olmayabilir.</p> <p><strong>Diz Protezi Dikiş Alınması Acılı mıdır?</strong></p> <p>Diz protezi ameliyatlarında genellikle eriyen dikişler kullanılmaktadır. Bu yüzden dikiş almaya gerek bulunmamaktadır. Nadir de olsa eriyen dikişin kullanılmadığı durumlarda gerekirse lokal anestezik ilaçlar eşliğinde dikişler alınırken hasta her hangi bir acı hissetmemektedir.</p> <p><strong>Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Dizde Isı Artışı Olur mu?</strong></p> <p>Diz protezi ameliyatından sonra dizde ısı artışı yaşanabilir. İlk günlerde çok yürüyen efor sarf eden hastalarda da diz bölgesinde ödem olabilir ama bu hafif ısı artışına neden olabilir. Ancak özellikle enfeksiyon gelişen hastalarda, şişlik ve kızarıklıkla birlikte lokal bölgede ısı artışı görülebilir. Dokunduğunda sıcaklık elle hissedilebilir. Bu ısı artışı enfeksiyon işareti olabilir.</p> <p><strong>Diz Protezi Ömrü Ne Kadardır?</strong></p> <p>“Diz protezi ömrü ne kadardır”, “Diz protezi ömrü” , “Diz protezi kaç yıl dayanır?” gibi sorular hastalar tarafından merak edilen konular arasındadır.</p> <p>Diz protezinden çok diz protezinin içindeki sıkıştırılmış özel plastik materyalin bir ömrü bulunmaktadır. Yeni nesil protezlerin ömrü 25 yıla kadar olabilmektedir. Ama burada hastanın protezi nasıl kullandığı ve kurallara uyup uymadığı önemlidir. Diz protezi ameliyatı olanlar; düzenli egzersiz yaparsa ve kilo kontrolünü sağlarsa protezin ömrü çok daha uzun olabilir.</p> <p><strong>Diz Protezi Kaç Yaşında Takılır?</strong></p> <p>Diz protezi yaş sınırı bulunmamaktadır. Diz protezi ameliyatı olacak hastalar için özellikle bir kilo ya da yaş sınırı yoktur. Eskiden belli bir yaşın üzerindeki insanlara protez takılması gibi bir yaklaşım vardı ancak günümüzde protezi yenilemek daha kolay olduğu için bu yaklaşım tartışmalı duruma gelmiştir. Protez cerrahisi aslında bir konfor tedavisidir. Hastanın şikayetleri muayene bulguları, radyolojik görüntülemeler protezi gerektiriyorsa protez uygulanması gerekebilir. Genç yaştaki hastalarda romatizmal hastalıklardan kaynaklı protez ameliyatı gündeme gelmektedir. Anacak her kıkırdak aşınması yaşayan hastaya da protez uygulanmamaktadır. Protez cerrahisi mümkünse en son çare olmalıdır. Diz protezi aslında birçok tedavi yönteminin uygulanıp başarılı olunmadığı durumlarda son çare olarak gündeme gelmektedir. </p> <p><strong>Diz Protezi Ameliyatı Lokal Anestezi İle Yapılabilir mi?</strong></p> <p>Diz protezi ameliyatı lokal anestezi ile yapılmamaktadır. Genel anestezi ya da epidural-spinal(belde uyuşturma) anestezi ile yapılmaktadır.</p> <p><strong>Diz Protezi Sonrası Ödem Yaşanır mı?</strong></p> <p>Diz protezi ameliyatı olanlarda ameliyat bölgesinde ödem ve şişlik olabilmektedir. Şişlik bütün bacakta değil sadece ameliyat bölgesinde meydana gelir. Günler içinde şişlik ve ödem yavaş yavaş geriler. Ameliyattan sonra 3 hafta içinde şişlik ve ödem geçmektedir.</p> <p><strong>Diz Protezi Kırılır mı?</strong></p> <p>Diz protezi metal alaşım olduğu için kırılması çok zordur. Ancak travma halinde kemiği tuttuğu yerdeki kemik kırılabilir. Zayıf halka protez değil kemiktir. Diz protezini oluşturan metal alaşımın arasındaki baskılanmış plastik kısım kırılmaz ama zamanla aşınabilir.</p> <p><strong>Diz Protezi Takıldıktan Sonra Hasta Ne Gibi Sorunlar Yaşayabilir? </strong></p> <p>Diz protezi ameliyatı olanlarda beklene sorunlar şunlardır</p> <ul> <li>Geçmeyen ağrı. Bu ağrılar enfeksiyon veya gevşemenin habercisi olabilir</li> <li>Hareket zorluğu</li> <li>Şişlik</li> <li>Kızarıklık</li> </ul> <p>Bu belirtiler sorunların göstergelidir. Hastaların büyük bir çoğunluğunda bu sorunların hiçbiri görülmemektedir.</p> <p><strong>Diz Protezi Yerine Kök Hücre Tedavisi Uygulanabilir mi?</strong></p> <p>Diz protezi ameliyatı ile kök hücre tedavisi birbirinin alternatifi değildir. Genel anlamda dünyada kabul gören uygulama 60 yaş sonrası hastalara kök hücre tedavisi uygulanmamaktadır. Yeterli sayıda ve kalitede kök hücre elde edilmesi bu yaş grubunda oldukça zordur. Diz protezi gereken hastalarda eklemin birçok bölümü bozuktur. Kök hücre uygulaması daha çok dizin sadece bir kısmında kıkırdak hasarı varsa diğer kısımlar sağlamsa tercih edilmektedir. Kök hücrenin tedavi mantığı ile diz protezinin tedavi mantığı aynı değildir. Ancak diz protezi ameliyatı olamayacak hastalarda Hyalüronik asit enjeksiyonları gibi enjeksiyonlar yapılabilir ama çoğu zaman kök hücre tercih edilmeyebilir. Kök hücre tedavisi sınırlı kıkırdak hasarlarında uygulanabilir. Diz protezine uygun hastalarında eklem ve kıkırdak hasarı çok fazladır.</p> <p><strong>Diz Protezi Yerine Kıkırdak Nakli Yapılabilir mi?</strong></p> <p>Diz protezi yerine kıkırdak nakli yapılamamaktadır. Kıkırdak nakli çok daha küçük alanlar için uygulanan bir tedavi seçeneğidir. Diz protezinde hastanın hasarlı alanı çok daha fazladır. Genç hastalarda yarım diz protezi yerine kıkırdak nakli yapılabilir. Ancak tam diz protezlerinin alternatifi kıkırdak nakli değildir.</p> <p><strong>Diz Protezi Ameliyatı Riskleri Nelerdir?</strong></p> <p>Diz protezi ameliyatı karar vermeden önce hastanın; dahiliye, kardiyoloji gibi tetkikleri yapılarak ek bir rahatsızlığının bulunup bulunmadığı kontrol edilir. Hastanın ek şikayetleri veya sorunları değerlendirildikten sonra ameliyata karar verilir. Bütün cerrahi işlemlerin riskleri bulunmaktadır. Diz protezi ameliyatının kendine has riskleri vardır.</p> <ul> <li>Enfeksiyon diz protezi ameliyatlarında en sık görülen ve istenmeyen risklerin başında gelmektedir.</li> <li>Toplardamarlarda pıhtı oluşma riski:Bunun oranı yüzde 1’ den daha azdır. Pıhtı oluşmasın diye hasta ameliyattan sonra hemen ayağa kaldırılır ve egzersizlere başlanır. Ayrıca özel bir cihazla toplardamarlar çalıştırılır. Kan sulandırıcı ilaçlar ve varis çorapları ile pıhtı oluşmasının önüne geçilmektedir.</li> <li>Protezin aşınması sorunu uzun vadede yaşanabilecek riskler arasındadır.</li> </ul>
