Apandisit Belirtileri Nelerdir? Neden Olur, Nasıl Tedavi Edilir?

Apendiksin iltihaplanması olarak bilinen apandisit, alt karında ağrıya neden olan, patlama durumunda bağırsaklarda ki bakterilerin karın boşluğuna ve oradan kan dolaşımına yayılması ile sonuçlanabilen kritik bir konudur. Vücutta karnın sağ alt kısmında, ince bağırsak ile kalın bağırsağın birleştiği yerin altında olan apandisit hayati bir organ olmadığı için risk teşkil ettiğinde tedavi prosedürü olarak çıkarılmasında tereddüt edilmez. 10-30 yaş aralığı, ailede apandisit öyküsü bulunanlarda, cinsiyet olarak erkek olanlarda ve kistik fibrozis bulunması apandisit için risk faktörleri arasında yer alır.

Apandisit Nedir?

Apandisit, göbeğin sağ alt tarafında bulunan, kolondan dışarı doğru uzanan 5 ila 10 cm boyunda, 3 ila 6 mm çapında apendiks adı verilen parmak şeklindeki kesenin iltihaplanmasıdır. Halk dilinde "Apandisit patlaması" olarak da bilinen apandisit iltihabı, apandisitin iç kısmının tıkanması sonucu boğulmasıyla kaynaklanır. Organın içindeki basınç yükselince beslenmesi de bozulur. Bu süreçte iltihaplanma meydana gelir. Apendiskin iltihaplanması sonucu apandisit patlaması belirtileri olan, alt karın bölgesinin sağ tarafında başlayan ani, keskin ve öksürüldüğünde, hapşırıldığında ya da hareket edildiğinde daha da kötüleşebilen ağrı görülür. 

Kalın bağırsağa bağlanan ince bir tüp olan apandisit genç yaşlarda vücudun hastalıklarla savaşmasına yardımcı olan bağışıklık sisteminin bir parçası olarak çalışırken, ilerleyen yaşlarda apandisit bu görevi yerine getirmeyi bırakır ve vücudun diğer bölümleri enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olmaya devam eder.

Apandisit Neden Olur?

Apandiste neden olan apendiks, kalın bağırsağın sağ alt ucundan çıkıntı yapan, parmak büyüklüğünde küçük bir kesedir. Kalın bağırsakta hareket eden dışkının apandisti tıkaması, virüs, bakteri veya parazitler gibi enfeksiyonların iltihaba neden olması apandisiti şişirir ve bunun sonucunda apandisit patlar. Bazen tümörler de apandisite neden olabilir. 

Çocuklarda apandisit sebepleri nelerdir?

Çocuklarda yaşanan apandisitin nedeni yetişkinlere göre farklılık göstermektedir. Yaşanan viral enfeksiyonlar çocuklarda apandisit gelişmesini tetikleyebilmektedir. Apandisitin lümen denilen iç kısmı çocuklarda daha dar olduğu için içeri giren dışkı parçasının dışarı çıkamaması da apandisit enfeksiyonuna yol açabilmektedir. Erken teşhis için ailelerin çocuktaki değişimleri iyi gözlemlemesi gerekmektedir.

Apandisit Ağrısı Nasıl Başlar?

Apandisit ağrısı genel olarak karnın ortasında gelip gidebilen bir ağrıyla başlar. Ağrı saatler içinde apandiksin bulunduğu karnın sağ tarafına ilerler, sürekli ve şiddetli hale gelir. Karnın sağ alt tarafına basıldığında, öksürüldüğünde veya yürüme gibi hareketlerde ağrı dayanılmaz hale gelebilir.

Apandisit Belirtileri Nelerdir?

Göbek çevresinde aniden başlayıp, özellikle karnın sağ alt tarafında şiddetli karın ağrısı, mide bulantısı, iştah kaybı ve ateş apandisitte sorun olduğunu gösteren belirtilerdir. Apandisit ağrısı karna giren ağrı bıçak saplanıyormuş gibi kişiyi acıdan kıvrandıran türdendir.

Apandisitin belirtileri şunları içerir:

• Karnın sağ altında başlayıp yayılan ani ağrı
• Bulantı ve kusma
• İştah kaybı
• Halsizlik
• Ateş
• Öksürme ve yürüme gibi hareketler ile artan ağrı
• Ağızda ve dilde kuruluk
• Kabızlık
• Karında şişkinlik
• İdrar sıklığında artış
• Kalp atışının hızlanması

Tüm herkeste aynı belirtiler görünmeyebilir ancak bu belirtiler meydana gelmeye başladıysa takip eden 48 ila 72 saat sonra apandisit patlaması yani yırtılması gerçekleşebilir. O nedenle bu belirtileri yaşıyorsanız hızlı bir şekilde hastaneye gidip kontrollerinizi yaptırmanız gerekmektedir.

Çocuklarda apandisit belirtileri nelerdir?

Göbek deliği etrafında başlayarak, karnın sağ alt kısmına doğru yayılan karın ağrısı, mide bulantısı, ishal ve iştah kaybı apandisiti işaret eden belirtilerdir.  Karın bölgesindeki ağrı yürürken, zıplarken ya da öksürürken daha da kötüleşebilir. 

Gebelerde apandisit belirtileri nelerdir?

Gebelerde apandisit iltihabı ağrısı sırt ve karnın yan bölgesinde görülmektedir. Gebelerde apandisit hamilelik semptomlarıyla da karıştırılabileceğinden teşhis zor olabilmektedir.

Apandisit Nerede Olur?

Apandisit yeri, karnın sağ alt tarafında, kalın bağırsağın bir parçası olan kör bağırsakta bulunan parmak şeklinde bir kesedir. İnce bağırsak ile kalın bağırsağın birleştiği yerin alt tarafında, vücutta karnın sağ alt kısmında yer almaktadır.

Apandisit Teşhisi Nasıl Konulur?

Hastanın öyküsü, yaşadığı belirtiler, fiziki muayene sonrasında, kan tetkikleri ve ultrason ile gerekirse bilgisayarlı tomografiyle apandisit teşhisi konulmaktadır. Ancak hamilelerde MR ya da tomografi kullanılamamaktadır. Hamilelerde apandisit iltihabı teşhisinde ultrasonla görüntüleme yeterlidir.

Çocuklarda apandisit teşhisi nasıl konulur?

Apandisit, çocuklarda okul dönemi denilen 6-12 yaş arasında daha fazla görülmektedir. Erkek çocuklarda daha fazla yaşanan apandisitin teşhisinde doktor muayenesinin yanında, radyolojik tetkikler ve kan tahlillerinin de yapılması gerekmektedir. Apandisit belirtileri viral enfeksiyonlar gibi hastalıklarla karıştırılabilmekte ve bu durumlarda gereksiz ilaç kullanılabilmektedir. Karın ağrısı ve ateşin olduğu dönemde kullanılan antibiyotikler kan tahlili sonuçlarının farklı çıkmasına neden olarak teşhisi daha da zorlaştırabilmektedir. Okul öncesi yaş grubundaki çocuklar sorunlarını net olarak anlatamadığı için bu yaş grubundaki çocuklarda teşhis daha da zordur. Apandisitin kesin teşhisini gösteren tahlil veya radyolojik yol olmadığı için doktor muayenesi hayati önem taşıyabilmektedir.

Hamilelikte apandisit tanısı nasıl konulur?

Hamilelikte apandisitin tanısını koymak zordur. Çünkü ileri görüntüleme aşamaları olan bir tomografi anne ve bebeğe vereceği zarardan ötürü kullanılamamaktadır. Bu nedenle hamilelikte apandisit tanısı için yalnızca ultrason tercih edilir. Ancak onu kullanırken de rahmin büyümesi ile birlikte apandistin yerinin değişmesi ve bazen de kalınbağırsağın altına girmesi, çoğu zaman tanıyı zorlaştırır. Hastanın ağrısı, bulantı, kusma, kanda iltihabın yükselmesi gibi belirtiler doktor için belirleyicidir. Ancak doğru tanının konulmasında öne çıkan; tecrübe ve hekimin klinik bilgisidir. El muayenesi ile birlikte, geçmiş vakaların üzerinden gidilerek vakayı o yönde değerlendirmekle sonuca ulaşılır.

Apandisit Nasıl Tedavi Edilir?

Apandisitin tedavisi cerrahidir. Apandisit ameliyatı apandisitin çıkarılmasıyla yapılır. Apendektomi yani apandisit ameliyatı açık ya da laparoskopik olarak yapılabilmektedir. Günümüzde 5-10 mm'lik kesilerle ameliyatın yapılması gündemdedir, özel bir gereklilik olmadığı sürece ameliyat laparoskopik yani kapalı olarak yapılmaktadır. Bu da hastaların apandisit ameliyatı sonrası daha hızlı normal hayata dönmesini sağlamaktadır.

Apandisit vakaları acil olarak geldiği için hızlıca müdahale etmek amacıyla pek çok yerde açık ameliyatlar yapılmaktadır. Oysa apandisitin kapalı yöntemle yapılması çok daha uygun olmaktadır. Çok nadir vakalarda apandisit ameliyat olmadan iyileşebilir. Yine çok nadir vakalarda apandisit patlamamış ya da yırtılmamışsa doktor antibiyotik tedavisi verebilir. Ancak buna rağmen iltihap sızıntısı varsa apandisit ameliyatla tedavi edilmektedir.

Apandisit tedavi edilmezse ne olur?

Patlayan apandisit tedavisi edilmezse, yırtılmış apandisit enfeksiyona, apseye, sepsis olarak bilinen kan dolaşımındaki bir enfeksiyona ve hatta ölüme yol açabilir. Erken dönemde müdahale edilen apandisit ameliyatı sonrası hastanede yatış süresi bir günken, geniş kesili bir cerrahi sonrası bu süre ortalama 3 ila 5 güne kadar çıkabilir. Apandisit tedavi edilmezse ölüme neden olabilir.

Apandisit Hakkında Sık Sorulan Sorular

Apandisit ilk belirtileri nelerdir?

Karnın sağ altında veya göbek çevresinde başlayarak, sağ alta yayılması apandisitin ilk belirtisi olup, iştah kaybı, karın ağrısının artmasını takiben bulantı ve kusma isteğinin gelişmesi apandisit şüphesini doğrular.

Apandisit olup olmadığımı nasıl anlarım?

Karnın sağ alt tarafında yoğunlaşan ağrı apandisit kaynaklı olabilir. Benzer bir ağrıya neden olan gaz ise karnın herhangi bir bölgesinde ortaya çıkabileceği gibi kısa sürede geçer ancak apandisit ağrısı şiddeti artan şekilde ilerler.

Apandisit nasıl bir rahatsızlıktır?

Apandisit, apendiksin iltihaplanmasıdır. Apandisit daha çok göbek deliği çevresinde başlar ve daha sonra sağ alt kısma doğru yayılarak bıçak saplanmış gibi hissettiren bir ağrı yaşattırır.

Apandisit önlenebilir mi?

Apandisit, çeşitli nedenlerle oluşarak önlenebilen ve oluştuğu zaman tedavi ile geçebilen bir hastalıktır.

Apandisit ne işe yarar?

Görevi tam olarak bilinmemekle birlikte hayatın ilk yıllarında bağırsakların defans mekanizmasını düzenlediği kabul edilmiştir.

Apandisit ağrısı kaç gün önceden başlar?

Apandisit ağrısı bir ya da birkaç gün içerisinde ortaya çıkarak, şiddetlenebilir.

Apandisitte karın şişer mi?

Apandisitte iltihaplanmadan dolayı karın şişer ve bunun yanında ishal, kabızlık, bulantı görülür.

Apandisit ultrasonda belli olur mu?

Apandisit, kişinin sağlık durumu, hastalık öyküsü, tetkikleri incelenedikten sonra ultrasonla bakılarak teşhis konulabilir. 

Apandisit iltihaplanması kaç yaşında görülür?

Apandisit iltihaplanması genellikle 2 yaşından sonra her yaş grubunda görülebilir. Belirli bir yaş sınırı yoktur.

Apandisit ağrısı hangi tarafta olur?

Apandisit patlaması belirtileri ağrısı belirsiz bir mide ağrısı olarak başlayabilir. Sırt, bel, kasık ve bacağa vurabilir ve karnın sağ alt kısmında toplanabilir. Hasta ağrılarını “Sağ karın ağrısı” olarak tarif edebilir ve hareket ettiğinde ya da sarsıldığında ağrısının arttığını söyleyebilir.

Apandisit ameliyatı ne kadar sürer?

Apandisit ameliyatı, apandis kökü ve damarının bağlanmasından sonra apandisin çıkarılmasıyla yapılır. Ameliyatın süresi 30-60 dakika arasında değişiklik gösterir.

Apandisit ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gerekenler

Apandisit ameliyatından sonra 10 kilodan fazla ağırlık kaldırmamaya özen göstererek, yürüyüş dışında spor aktivitesi yapılmaması önerilir. Bunun yanında 10 gün süreyle araba kullanılmaması tavsiye edilmektedir.

Apandisit ameliyatı sonrasında nasıl beslenilmeli?

Apandisit ameliyatı sonrası bağırsaklarda bir yavaşlama görülebilir. Bu yüzden bağırsakları yormamak için probiyotik ağırlıklı beslenerek yoğurt, turşu ve kefir tüketebilirler.

Çocuklarda apandisit olur mu?

Çocuklarda en sık yaşanan şikayetlerin başında karın ağrısı gelmektedir. Çocuklarda karın ağrısı; kabızlık, ishal, boğaz veya idrar yolu enfeksiyonlarında yaşanabildiği gibi apandisit gibi hayati tehlikeye neden olabilecek hastalıkların da ilk belirtisi olabilmektedir. Acil karın ağrısı şikayetiyle hastaneye gelen çocuklarda ameliyat gerektiren hastalıkların başında apandisit bulunmaktadır. Bu yüzden karın ağrısı şikayeti olan çocukların muayene ve tetkiklerinin eksiksiz yapılıp rahatsızlığın nedeninin ortaya konulması önemlidir.

Çocuklarda apandisit ameliyatı nasıl yapılır?

Apandisit hastalığının tedavisinde cerrahi yöntemler ön plana çıkmaktadır. Apandisit ameliyatlarında artık kapalı yöntem denilen laparoskopik cerrahi kullanılmaktadır. Genel anestezi altında gerçekleştirilen apandisit ameliyatı göbek deliği ve kasık bölgesinden açılan 3 mm’lik bir delikten yapılmaktadır. Apandisit patlamadan ameliyat gerçekleştirilmişse çocuk 1 gün hastanede kaldıktan sonra evine dönebilmektedir. Ancak apandisitin patladığı durumlarda antibiyotik tedavisi için çocuğun 3-4 gün hastanede yatması gerekebilmektedir. Laparoskopik apandisit ameliyatı, neredeyse izsiz bir cerrahi fırsatı sunmasının yanında enfeksiyon riskini azalmakta ve sosyal yaşama dönüş çok daha hızlı olmaktadır.

Hangi yiyecekler apandisite neden olur?

Apandisitin beslenmeyle doğrudan bir bağlantısı bulunmamaktadır. Ancak özellikle çocuklara çekirdekli gıdalar verilirken dikkatli olunmalıdır. Örneğin basit bir limon çekirdeği bile deliği tıkayabilir ve apandisit gelişebilir. Ayrıca çekirdek ya da başka bir faktör olmaksızın, vücudun kendi yaptığı “fekalit” adı verilen taşlaşmış dışkı da deliği tıkayabilir ve apandisit patlayabilir.

Hamileyken apandisit ameliyatı yapılır mı?

Hamileliğin başından son aylarına kadar gerekli önemler alınarak operasyon yapılabilir. Ancak hamileliğin ilk aylarında düşük riski artar; ayrıca hamileliğin ileri dönemlerinde bazı noktalara özellikle dikkat edilir. Bunlar; rahme dokunmamak ve ona bir uyaran vermemektir. Çünkü böyle bir durumda erken doğum riski de ortaya çıkabilir.

Apandisit ameliyatı sonrası normal doğum yapılır mı?

Hamilelerin, ameliyat sonrası genel cerrahi ve kadın doğum uzmanları tarafından takibi önemlidir. Bu hastalar normal doğum da yapabilir. Ameliyat olmuş hamilelere mutlaka sezaryen önerilmez. Ancak hastanın yarası ıkınmadan dolayı önemli bir sorun çıkaracaksa sezaryen yaptırmaları uygun olacaktır.

Apandisitin patlarsa ne olur?

İltihap ile dolmuş apandisit delinir ve iltihap karın boşluğuna yayılır. Bu durumda patlamış apandisit çıkarılmalı, karın içi yıkanmalı ve antibiyotik tedavisine başlanmalıdır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.