Apandisit Nedir? Apandisit Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Apandisit, karın boşluğunun sağ alt tarafında bulunan, apendiks adı verilen kesenin iltihaplanmasıdır. Apandisit, sağ alt kolondan dışarı doğru uzanan 5 ila 10 cm boyunda, 3 ila 6 mm çapında parmak şeklinde bir kesedir. Özellikle karnın sağ alt bölümünde ağrı ile karakterize ciddi bir sağlık sorunudur. Vücutta karnın sağ alt kısmında, ince bağırsak ile kalın bağırsağın birleştiği yerin altında olan apandisit hayati bir organ olmadığı için risk teşkil ettiğinde tedavi prosedürü olarak çıkarılmasında tereddüt edilmez. 10-30 yaş aralığı, ailede apandisit öyküsü bulunanlarda, cinsiyet olarak erkek olanlarda ve kistik fibrozis bulunması apandisit için risk faktörleri arasında yer alır.

Apandisit Nedir?

Apandisit, karnın sağ alt tarafında bulunan kör bağırsak uzantısı olan 5 ila 10 cm boyundaki apandisin(apendiks) iltihaplanması olarak bilinen önemli bir rahatsızlıktır. Karnın sağ alt tarafında yer alan, kalın bağırsağa bağlı küçük bir organ olan apendiksin çeşitli nedenlerle tıkanması ve enfekte olması sonucu yaşanır. Belirtileri genellikle sağ alt karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, ateş ve iştahta azalmadır. Apandisit, yüksek oranda bağışıklık dokusuna sahip olan, bağışıklık sisteminin bağırsaktaki sorunlarla savaşmasına yardımcı olduğu düşünülen ancak iltihap durumunda komplikasyonları önlemek için alınması tercih edilen hayati önemi olmayan bir organdır.

Apendiks genellikle dışkı partikülleri, yabancı cisimler, enfeksiyonlar veya lenf dokusunun şişmesi gibi nedenlerle tıkanabilir. Bu tıkanıklık, apendiks içinde bakteri üremesine ve dolayısıyla iltihaplanmaya yol açar. İltihaplanma sonucunda apendiks şişer ve ağrıya neden olur. Zamanında tedavi edilmezse, iltihaplı apendiks delinebilir ve enfeksiyon karın boşluğuna yayılarak karın zarı iltihabı veya apse oluşumu gibi ciddi ve hayatı tehdit eden komplikasyonlara yol açabilir.

Apandisit tedavisi, apendiksin cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Bu ameliyat genellikle kapalı yöntemle gerçekleştirilir, bu da daha hızlı iyileşme süresi ve daha az yara izi anlamına gelir. Erken teşhis ve cerrahi müdahale, apandisit kaynaklı ciddi komplikasyonları önlemek için kritik öneme sahiptir.

Apandisit Belirtileri Nelerdir?

Apandisit patlarsa, enfeksiyonu karın boyunca yayılır ve peritonit olarak bilinen karın içi enfeksiyona peritonit adı verilen hayatı tehdit eden bir durum oluşur.  Bu durumun etkisi olarak, göbek çevresinde başlayıp, sağ alt karın bölgesine yayılan ve şiddetlenen ağrı, bulantı, kusma, ateş, iştahsızlık, karında şişkinlik, gaz çıkarmakta zorlanma, kabızlık ya da ishal gibi belirtiler görülür.

Bu şikayetlere sahip kişiler hızlıca doktor kontrolünden geçmelidir. Ciddi risk teşkil eden apandisitte enfeksiyonun ilerlememesi için için hızlıca ameliyata alınarak, apandisi çıkarılmalı ve karın boşluğu temizlenmelidir.

Apandisit belirtileri şunlardır:

• Sağ alt karın bölgesine yayılan ve şiddetlenen ağrı
• Mide bulantısı ve kusma
• İştah kaybı
• Gaz çıkarmakta zorlanma
• Karında şişkinlik
• Kabızlık veya ishal
• Ateş
• Öksürme, hapşırma veya yürüme gibi sarsıcı hareketlerde ağrının kötüleşmesi
• Halsizlik
• Daha sık idrara çıkma
• Kalp atış hızında artış
• Nefes darlığı ve hızlı solunum

Sağ Alt Karın Ağrısı

Apandisitin en karakteristik ve genellikle ilk ortaya çıkan belirtisidir. Ağrı göbek çevresinde veya üst karın bölgesinde başlar ve birkaç saat içinde kasık bölgesinin hemen üzerine doğru yer değiştirir. Bu ağrı, hareketle, öksürme veya hapşırma ile artma eğilimindedir. Apendiksteki iltihap ilerledikçe ve apendiks duvarı gerildikçe ağrının şiddeti artar, hatta zamanla dayanılmaz bir hal alabilir. Ağrının sağ alt karında sabitlenmesi, apendiksin karın zarına temas etmeye başladığının bir işaretidir.

Mide Bulantısı ve Kusma

Apandisit, sindirim sistemi üzerinde de etkiler yaratır. İltihaplanma nedeniyle vücudun enfeksiyonla mücadele mekanizmaları devreye girdiğinde, mide bulantısı ve ardından kusma ortaya çıkabilir. Bu durum, apendiksin iltihaplanmış duvarından kaynaklanan sinir liflerinin omurilikteki mide bulantısı merkezini uyarmasıyla açıklanabilir. Hastalar genellikle yemek yeme isteğini kaybeder ve kusma niyetinde olabilirler.

İştah Kaybı

Apandisitin yaygın belirtilerinden biri olan iştahsızlık, iltihaplanmaya bağlı olarak vücudun salgıladığı sitokin adı verilen kimyasal habercilerden kaynaklanabilir. Bu sitokinler, iştahı düzenleyen beyin bölgelerini etkileyerek yemek yeme isteğini azaltır. Ek olarak şiddetli karın ağrısı ve genel rahatsızlık hissi de kişinin yemek yemesini fiziksel olarak zorlaştırabilir.

Gaz Çıkarmakta Zorlanma

Apandisit, bağırsak hareketlerini yavaşlatarak sindirim sisteminde gaz birikimine neden olabilir. Bu durum kişinin şişkinlik hissetmesine ve gaz çıkarmakta zorlanmasına yol açar. Bazı hastalar, biriken gazı atmak için sık sık geğirme ihtiyacı hissedebilirler ancak genellikle rahatlama sağlayamazlar.

Karında Şişkinlik

İltihaplanmış apendiksin bağırsak hareketlerini etkilemesi ve gaz birikimi nedeniyle karın bölgesinde gözle görülür bir şişkinlik veya dolgunluk hissedilebilir. Bu şişkinlik, özellikle apandisitin ilerlemiş evrelerinde daha belirgin hale gelebilir.

Kabızlık veya İshal

Apandisit, bağırsak fonksiyonlarını etkileyebilir ve bazı hastalarda kabızlığa, bazılarında ise ishale yol açabilir. Apendiks bölgesine artan kan akışı ve iltihaplanma, bağırsakların normal hareketini bozarak gaz ve dışkı geçişini zorlaştırabilir ve kabızlığa neden olabilir. Nadiren iltihaplı apendiks kalın bağırsağın son kısmını tahriş edebilir ve bu da bağırsak hareketlerinin hızlanarak ishal ile sonuçlanmasına neden olabilir.

Ateş

Vücudun enfeksiyona karşı verdiği doğal bir tepki olarak apandisit vakalarında ateş görülebilir. Genellikle düşük dereceli bir ateşle başlar ancak apendiks patlaması veya enfeksiyonun yayılması durumunda daha yüksek ateşlere ulaşabilir. Ateş, vücudun iltihapla mücadele ettiğinin önemli bir göstergesidir.

Halsizlik ve Yorgunluk

Vücut, apendiksteki enfeksiyonla savaşmak için önemli miktarda enerji harcar. Hastalarda belirgin bir halsizlik, yorgunluk ve genel enerji eksikliği hissine yol açabilir. Kişi kendini bitkin hissedebilir ve günlük aktivitelerini yerine getirmekte zorlanabilir.

Daha Fazla İdrar Yapma İhtiyacı

İltihaplanmış apendiks, mesaneye yakın sinirleri tahriş edebilir. Bu tahriş, mesanenin daha hassas hale gelmesine ve kişide sık idrara çıkma ihtiyacı hissetmesine neden olabilir. Ancak bu durum idrar yolu enfeksiyonu gibi diğer nedenlerden ayırt edilmelidir.

Apandisitin patlaması sonucu apse oluşumu gözlenebilir. Bunun sonucunda riskli bir durum olan ve peritonit olarak bilinen, genellikle karın boşluğunun iltihaplanması durumu gelişebilir. Patlamış bir apandisit ayrıca bakterilerin kan dolaşımına sızmasına ve sepsis adı verilen hayati risk oluşturan bir sorunun gelişmesine de neden olabilir. O nedenle bu belirtiler yaşanıyorsa hızlı bir şekilde hastaneye gidip kontrollerin yaptırılması gerekmektedir.

Çocuklarda Apandisit Belirtileri Nelerdir?

Göbek deliği etrafında başlayarak, karnın sağ alt kısmına doğru yayılan karın ağrısı, mide bulantısı, ishal ve iştah kaybı apandisiti işaret eden belirtilerdir.  Yetişkinlere benzer şekilde belirtiler gösterse de, küçük çocuklarda semptomları ifade etme güçlüğü nedeniyle teşhis bazen daha zorlayıcı olabilir. Bu nedenle ebeveynlerin ve bakıcıların potansiyel işaretlere karşı duyarlı olması büyük önem taşır.

Ağrının karakteri keskinleşebilir ve çocuğun hareket etmesi, zıplaması, öksürmesi veya derin nefes almasıyla şiddeti artabilir. Bu durum, iltihaplanmış apendiksin karın zarına sürtünmesiyle açıklanır ve çocuğun hareket etmekten kaçınmasına neden olabilir.

Ağrıya sıklıkla mide bulantısı ve kusma eşlik eder. Çocuk yemek yemek istemeyebilir veya yediğini çıkarabilir. Favori yiyeceklerine karşı bile ilgisiz kalabilir. Sindirim sistemine ilişkin diğer belirtiler arasında yetişkinlerde olduğu gibi, ishal veya kabızlık da görülebilir. Bazı çocuklarda ateş yükselmesi de enfeksiyonun bir göstergesi olarak ortaya çıkabilir.

Ebeveynler, çocuğun normalden daha huysuz, halsiz veya enerjisiz olduğunu fark edebilirler. Bu belirtilerin bir arada veya tek tek görülmesi durumunda zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmak, apandisitin erken teşhisi ve olası ciddi komplikasyonların önüne geçilmesi açısından hayati öneme sahiptir.

Gebelerde Apandisit Belirtileri Nelerdir?

Gebelerde apandisit iltihabı ağrısı sırt ve karnın yan bölgesinde görülmektedir. Gebelikte belirtiler hamilelik semptomları ile benzerlik gösterdiğinden apandisit sorunu fark edilemeyebilir fakat büyüyen rahim, hamilelik sırasında apandisiti daha yukarı ittiği için hamilelerde apandisit ağrısı karnın sağ altı yerine üstünde yaşanabilir.

Kadınlarda Apandisit Belirtileri Nelerdir?

Kadınlarda görülen apandisit belirtileri, her apandisit vakasında görülen belirtilerle aynıdır. Yalnızca erkeklere nazaran kadınlarda hamilelik, adet dönemleri ve pellvik inflamatuar hastalıklar, çikolata ve yumurtalık kistleri gibi büyümelerin neden olduğu belirtiler ile benzerlik gösterebileceğinden belirtiler bazen göz ardı edilebilir. Bu belirtiler, karnın sağ alt tarafında ağrı,sarsıcı hareketlerde ağrının kötüleşmesi, kusma, ateş, kabız ya da ishal olma, iştahsızlık ve enerjisi tükenmiş biçimde yorgun hissetmedir.

• Göbekte başlayıp karnın sağ alt tarafına yayılan keskin ağrı
• Karnın sağ alt bölümünde ufak temasta bile ağrı yaşama
• Ateş
• Bulantı ve kusma
• İştah kaybı
• Çok yorgun hissetme
• İshal ya da kabız olma gibi dışkılama durumunda değişiklik

Apandisit Türleri Nelerdir?

Apandisit, genellikle akut bir iltihaplanma durumu olarak bilinse de, kliniği ve gelişim seyrine göre farklı şekillerde sınıflandırılabilir. Bu sınıflandırma, hastalığın şiddetini, potansiyel komplikasyonları ve tedavi yaklaşımını anlamak açısından önemlidir. Apandisit, çoğunlukla ani başlayan ve hızlı ilerleyen akut formda görülse de, daha nadir rastlanan kronik veya tekrarlayan formları da mevcuttur.

Akut Apandisit: Apandisitin en yaygın görülen türüdür. Belirtiler ani başlar ve genellikle hızla ilerler. Şiddetli karın ağrısı, mide bulantısı, kusma ve iştahsızlık tipik özellikleridir. Acil cerrahi müdahale gerektiren bir durumdur.

Komplike Apandisit: Akut apandisitin tedavi edilmediği veya gecikildiği durumlarda apendiksin yırtılması ile görülür. Enfekte içeriğin karın boşluğuna yayılmasına neden olarak peritonit veya apse oluşumu gibi ciddi komplikasyonlara yol açar.

Kronik Apandisit: Akut apandisite göre çok daha nadirdir. Belirtiler aylarca veya yıllarca sürebilen, tekrarlayan ve daha hafif ağrı nöbetleriyle kendini gösterir. Teşhisi zor olabilir ve genellikle akut atağa dönüşme riski taşır.

Tekrarlayan Apandisit: Akut apandisit atağı geçiren ancak cerrahi müdahale yapılmayan kişilerde görülebilir. Belirtiler tamamen geçer, ancak belirli aralıklarla tekrarlayan akut ataklar yaşanır.

Flegmonöz Apandisit: Apendiks duvarının yoğun iltihaplanması ve kalınlaşmasıyla karakterizedir, ancak henüz tam bir yırtılma gerçekleşmemiştir. Apseleşme eğilimi gösterebilir.

Apandisit Neden Olur?

Apandisitin nedeni kalın bağırsağın bir kısmına bağlı, apendiks adı verilen parmak büyüklüğünde küçük kesenin tıkanmasıdır. Bu tıkanıklığa genelde kalın bağırsakta hareket eden dışkı, virüs, bakteri veya parazit kaynaklı iltihaplanmalar neden olur. Enfeksiyon apandisiti şişirir ve apandisit patlar. Bazen tümörler de apandisite neden olabilir. 

Apandisit nedenleri şöyle sıralanabilir:

• Dışkı tıkanması
• Tümörler veya kitleler
• Virüs kaynaklı enfeksiyonlar
• Bakteriyel enfeksiyonlar
• Parazit enfeksiyonları
• Apandiksin şişmesi veya iltihaplanması
• Bağırsak hareketlerinin engellenmesi

Dışkı Tıkanması

Apandisitin nedenleri arasında yer alan dışkı tıkanmasın kalın bağırsakta dışkının birikmesine bağlı olarak gelişir. Bu da apendiksin ağzını tıkayarak basınca neden olabilir. Aynı zamanda iltihaplanma ve enfeksiyon riskini artırmasına sebebiyet verir.

Tümörler veya Kitleler

Apendiks içerisinde ya da çevresinde oluşan tümörler tıkanıklara sebep olabilir. Bu tıkanıklık sonucunda apandisit gelişme gösterebilir.

Virüs Kaynaklı Enfeksiyonlar

Virüslere bağlı olarak bağırsaklarda meydana gelen iltihaplanmalar apendiksi şişmesine nede olabilir. Gelişen bu durum nedeniyle apandisit oluşabilir.

Bakteriyel Enfeksiyonlar

Bakterilere bağlı olarak apendikste enfeksiyon oluşması, şişmeye ve iltihaplanmalara yol açabilir. Bakteriyel enfeksiyonlar genellikle apandisit patlamasına neden olan durumlar arasında sıralanır.

Parazit Enfeksiyonları

Parazitler de bağırsakları etkilediğinde apendikste enfeksiyon oluşturabilir. Bu durum apandiksin tıkanarak şişmesine yol açar ve apandisiti tetikler.

Apandiksin Şişmesi veya İltihaplanması

Apandiksin herhangi bir nedene bağlı olarak kendisinin iltihaplanması veya şişmesi doğrudan apandisit oluşmasına zemin hazırlar. Bu durum genellikle enfeksiyonlar sonucu meydana gelir.

Bağırsak Hareketlerinin Engellenmesi 

Bağırsak hareketleri bir neden bağlı olarak engellendiği zaman apendiksin içerisinde tıkanan maddeler birikir. Bu durum, iltihaplanma ve apandisit riskini artmasına neden olur.

Çocuklarda Apandisit Sebepleri Nelerdir?

Çocuklarda yaşanan apandisitin nedeni yetişkinlere göre farklılık göstermektedir. Yaşanan viral enfeksiyonlar çocuklarda apandisit gelişmesini tetikleyebilmektedir. Apandisitin lümen denilen iç kısmı çocuklarda daha dar olduğu için içeri giren dışkı parçasının dışarı çıkamaması da apandisit enfeksiyonuna yol açabilmektedir. Erken teşhis için ailelerin çocuktaki değişimleri iyi gözlemlemesi gerekmektedir.

Apandisit Vücutta Nerede Yer Alır?

Apandisit nerede? sorusunun cevabı: karnın sağ alt tarafında, kalın bağırsağın bir parçası olan kör bağırsakta yer alır olarak yanıtlanabilir. Apendiks, ince bağırsak ile kalın bağırsağın birleştiği yerin alt tarafında, vücutta karnın sağ alt kısmında yer almaktadır.

Apandisit Ağrısı Nasıl Olur?

Apandisit ağrısı, genellikle sinsi bir başlangıca sahiptir ve zamanla karakter değiştirerek şiddetlenir. Bu başlangıçtaki ağrı, bazen mide rahatsızlığı veya hazımsızlıkla karıştırılabilir. Ancak birkaç saat içinde, bu ağrı tipik olarak karnın sağ alt kadranına doğru yer değiştirir ve burada daha keskin, lokalize ve sürekli bir hal alır.

Hasta genellikle bacaklarını karnına doğru çekerek veya sağ yanına kıvrılarak pozisyon bulmaya çalışır çünkü bu pozisyonlar karın kaslarındaki gerilimi azaltarak geçici bir rahatlama sağlayabilir. Ağrı bazen o kadar şiddetli olabilir ki günlük aktiviteleri yapmayı imkansız hale getirir ve uyku düzenini bozabilir. Bu ağrıya sıklıkla iştahsızlık, mide bulantısı veya kusma gibi eşlik eden belirtiler de katılır, bu da apandisit şüphesini güçlendiren önemli ipuçlarıdır.

Apandisit Patlaması Belirtileri Nelerdir?

Halk dilinde "Apandisit patlaması" olarak da bilinen apandisit iltihabı, apandisitin iç kısmının tıkanması sonucu boğulmasıyla ortaya çıkar. Organın içindeki basınç yükselince beslenmesi de bozulur ve bu süreçte iltihaplanma meydana gelir.

Apandisit belirtileri arasında şunlar yer alır:

• Sağ alt karın bölgesinde şiddeti artan ağrı
• Karın bölgesinde şişkinlik ve hassasiyet
• Yüksek ateş
• İştahsızlık
• Bulantı
• Kusma
• Aşırı yorgunluk
• Kabızlık ya da ishal
• Dik durmaya çalışma, öksürme, yürüme, hapşırma gibi hareketlerde karın sağ bölgesine bıçak saplanmış gibi hissettiren ağrı

Apandisit Teşhisi Nasıl Konulur?

Hastanın öyküsü, yaşadığı belirtiler, fiziki muayene sonrasında, kan tetkikleri ve ultrason ile gerekirse bilgisayarlı tomografiyle apandisit teşhisi konulmaktadır. Ancak hamilelerde MR ya da tomografi kullanılamamaktadır. Hamilelerde apandisit iltihabı teşhisinde ultrasonla görüntüleme yeterlidir.

• Kişinin hastalık geçmişi ve belirtileri dinlenir ve değerlendirilir
• Fiziki muayene ile oluşan apandisit belirtileri incelenir
• Kan tetkikleri yapılmasının ardından enfeksiyon belirtileri araştırılır
• Ultrason kullanılarak apendiksin durumu görüntülenir
• Doğru teşhis için gerekirse bilgisayarlı tomografi (BT) ile bakılır

Çocuklarda Apandisit Teşhisi Nasıl Konulur?

Apandisit, çocuklarda okul dönemi denilen 6-12 yaş arasında daha fazla görülmektedir. Erkek çocuklarda daha fazla yaşanan apandisitin teşhisinde doktor muayenesinin yanında, radyolojik tetkikler ve kan tahlillerinin de yapılması gerekmektedir. Apandisit belirtileri viral enfeksiyonlar gibi hastalıklarla karıştırılabilmekte ve bu durumlarda gereksiz ilaç kullanılabilmektedir. Karın ağrısı ve ateşin olduğu dönemde kullanılan antibiyotikler kan tahlili sonuçlarının farklı çıkmasına neden olarak teşhisi daha da zorlaştırabilmektedir. Okul öncesi yaş grubundaki çocuklar sorunlarını net olarak anlatamadığı için bu yaş grubundaki çocuklarda teşhis daha da zordur. Apandisitin kesin teşhisini gösteren tahlil veya radyolojik yol olmadığı için doktor muayenesi hayati önem taşıyabilmektedir.

Hamilelikte Apandisit Tanısı Nasıl Konulur?

Hamilelikte apandisitin tanısını koymak zordur. Çünkü ileri görüntüleme aşamaları olan bir tomografi anne ve bebeğe vereceği zarardan ötürü kullanılamamaktadır. Bu nedenle hamilelikte apandisit tanısı için yalnızca ultrason tercih edilir. Ancak onu kullanırken de rahmin büyümesi ile birlikte apandistin yerinin değişmesi ve bazen de kalınbağırsağın altına girmesi, çoğu zaman tanıyı zorlaştırır. Hastanın ağrısı, bulantı, kusma, kanda iltihabın yükselmesi gibi belirtiler doktor için belirleyicidir. Ancak doğru tanının konulmasında öne çıkan; tecrübe ve hekimin klinik bilgisidir. El muayenesi ile birlikte, geçmiş vakaların üzerinden gidilerek vakayı o yönde değerlendirmekle sonuca ulaşılır.

Apandisit Nasıl Tedavi Edilir?

Apandisitin tedavisi cerrahidir. Apandisit ameliyatı apandisitin çıkarılmasıyla yapılır. Apendektomi yani apandisit ameliyatı açık ya da laparoskopik olarak yapılabilmektedir. Günümüzde 5-10 mm'lik kesilerle ameliyatın yapılması gündemdedir, özel bir gereklilik olmadığı sürece ameliyat laparoskopik yani kapalı olarak yapılmaktadır. Bu da hastaların apandisit ameliyatı sonrası daha hızlı normal hayata dönmesini sağlamaktadır.

Apandisit vakaları acil olarak geldiği için hızlıca müdahale etmek amacıyla pek çok yerde açık ameliyatlar yapılmaktadır. Oysa apandisitin kapalı yöntemle yapılması çok daha uygun olmaktadır. Çok nadir vakalarda apandisit ameliyat olmadan iyileşebilir. Yine çok nadir vakalarda apandisit patlamamış ya da yırtılmamışsa doktor antibiyotik tedavisi verebilir. Ancak buna rağmen iltihap sızıntısı varsa apandisit ameliyatla tedavi edilmektedir.

Apandisit tedavisinde kullanılan yöntemler şöyle sıralanabilir:

• Apandisitin çıkarılmasını içeren cerrahi müdahale (apendektomi)
• Apandisit patlamamış veya yırtılmamışsa, antibiyotik tedavisi uygulanabilir.
• Apandisit vakaları acil müdahale gerektirdiğinden, bazı hastanelerde açık ameliyat tercih edilebilir.
• Çok nadir vakalarda, apandisit patlamadan önce gözlemleyerek ve tedavi öncesi iltihap oluşumunu engellemeye çalışabilir.

Apandisit Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Patlayan apandisit tedavisi edilmezse, yırtılmış apandisit enfeksiyona, apseye, sepsis olarak bilinen kan dolaşımındaki bir enfeksiyona ve hatta ölüme yol açabilir. Erken dönemde müdahale edilen apandisit ameliyatı sonrası hastanede yatış süresi bir günken, geniş kesili bir cerrahi sonrası bu süre ortalama 3 ila 5 güne kadar çıkabilir. Apandisit tedavi edilmezse ölüme neden olabilir.

Apandisit, akut bir durum olup acil tıbbi müdahale gerektirir. Eğer iltihaplı apendiks zamanında çıkarılmazsa, içerisindeki basınç artarak organ duvarının zayıflamasına ve nihayetinde yırtılmasına neden olabilir. Apendiksin patlaması, içerisindeki enfekte materyalin karın boşluğuna yayılmasına yol açar. Bu durum, peritonit adı verilen karın zarının yaygın iltihabına neden olur ki bu son derece ciddi ve ağrılı bir durumdur. Peritonit, karın boşluğunda enfeksiyonun hızla yayılmasına ve birden fazla organ sistemini etkileyebilecek genel bir enfeksiyon yanıtına yol açabilir.

Apendiks patlaması sonucunda karın boşluğunda iltihaplı sıvı ve irin birikintileri oluşabilir. Bunlar zamanla apse adı verilen kapalı irin keselerine dönüşebilir. Apse oluşumu, antibiyotik tedavisine ek olarak drenaj gerektiren karmaşık bir durum olup iyileşme sürecini uzatır. Enfeksiyonun kontrol altına alınamaması veya kan dolaşımına geçmesi durumunda ise sepsis adı verilen ve vücudun enfeksiyona karşı aşırı ve zararlı bir yanıt verdiği sistemik bir durum ortaya çıkabilir.

Apandisit ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Apandisit ne demek?

Apandisit, apandis içinde lümeni adı verilen zarında yaşanan tıkanıklık sonucu apandisin iltihaplanıp irinle dolmasıdır. Kalın bağırsağa bağlı apandisitteki bu tıkanıklığa dışkı, sindirim sistemi enfeksiyonları, tümör, yabancı cisim ve yüksek yağlı besinler yol açar.

Apandisit nasıl anlaşılır?

Karnın sağ altına hafifçe bastırıldığında dahi şiddetli ağrı, 4-5 saniye basıp çekildiğinde yerinden zıplatacak tarzda elektrik çarpması şeklinde ağrı apandisit teşhisinde dikkate alınan öncelikli belirtidir. Ayrıca bulantı ve kusma, ateş, iştahsızlık, gaz sıkışması ve kalbin hızlı atması da apandisit belirtileridir.

Apandisit ne tarafta?

Apandisit nerede? Apandisit, karnın sağ alt kısmında yer alan apendiks adı verilen küçük, parmak benzeri bir organdır. Bu organ, kalın bağırsağın başlangıç noktası olan çekumdan çıkar. Dolayısıyla, apandisit ağrısı göbek çevresinde başlar. Ağrının bu bölgede hissedilmesi, apendiksin anatomik konumundan kaynaklanır ve teşhiste önemli bir ipucudur.

Apandisit patlaması nedir?

Apandisit patlaması, peritonit olarak bilinen enfeksiyonun karın boyunca yayıldığı, yaşamı tehdit eden bu durumdur. Dışkı, mukus ve bakterilerin karın boşluğuna kaçmasına neden de olan apandisit patlaması hayati tehlike oluşturabileceği için apandisitin çıkarılması ve karın boşluğunun temizlenmesini gerektiren ciddi bir sağlık sorunudur.

Apandisit nasıl başlar?

Apandisit ağrısı genel olarak karnın ortasında gelip gidebilen bir ağrıyla başlar. Ağrı saatler içinde apandiksin bulunduğu karnın sağ tarafına ilerler, sürekli ve şiddetli hale gelir. Karnın sağ alt tarafına basıldığında, öksürüldüğünde veya yürüme gibi hareketlerde ağrı dayanılmaz hale gelebilir.

Apandisit önlenebilir mi?

Apandisit, çeşitli nedenlerle oluşarak önlenebilen ve oluştuğu zaman tedavi ile geçebilen bir hastalıktır.

Apandisit ne işe yarar?

Görevi tam olarak bilinmemekle birlikte hayatın ilk yıllarında bağırsakların defans mekanizmasını düzenlediği kabul edilmiştir.

Apandisit ağrısı kaç gün önceden başlar?

Apandisit ağrısı bir ya da birkaç gün içerisinde ortaya çıkarak, şiddetlenebilir.

Apandisitte karın şişer mi?

Apandisitte iltihaplanmadan dolayı karın şişer ve bunun yanında ishal, kabızlık, bulantı görülür.

Apandisit ultrasonda belli olur mu?

Apandisit, kişinin sağlık durumu, hastalık öyküsü, tetkikleri incelenedikten sonra ultrasonla bakılarak teşhis konulabilir. 

Apandisit iltihaplanması kaç yaşında görülür?

Apandisit iltihaplanması genellikle 2 yaşından sonra her yaş grubunda görülebilir. Belirli bir yaş sınırı yoktur.

Apandisit ağrısı hangi tarafta olur?

Apandisit patlaması belirtileri ağrısı belirsiz bir mide ağrısı olarak başlayabilir. Sırt, bel, kasık ve bacağa vurabilir ve karnın sağ alt kısmında toplanabilir. Hasta ağrılarını “Sağ karın ağrısı” olarak tarif edebilir ve hareket ettiğinde ya da sarsıldığında ağrısının arttığını söyleyebilir.

Apandisit ameliyatı ne kadar sürer?

Apandisit ameliyatı, apandis kökü ve damarının bağlanmasından sonra apandisin çıkarılmasıyla yapılır. Ameliyatın süresi 30-60 dakika arasında değişiklik gösterir.

Apandisit ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gerekenler

Apandisit ameliyatından sonra 10 kilodan fazla ağırlık kaldırmamaya özen göstererek, yürüyüş dışında spor aktivitesi yapılmaması önerilir. Bunun yanında 10 gün süreyle araba kullanılmaması tavsiye edilmektedir.

Apandisit ameliyatı sonrasında nasıl beslenilmeli?

Apandisit ameliyatı sonrası bağırsaklarda bir yavaşlama görülebilir. Bu yüzden bağırsakları yormamak için probiyotik ağırlıklı beslenerek yoğurt, turşu ve kefir tüketebilirler.

Çocuklarda apandisit olur mu?

Çocuklarda en sık yaşanan şikayetlerin başında karın ağrısı gelmektedir. Çocuklarda karın ağrısı; kabızlık, ishal, boğaz veya idrar yolu enfeksiyonlarında yaşanabildiği gibi apandisit gibi hayati tehlikeye neden olabilecek hastalıkların da ilk belirtisi olabilmektedir. Acil karın ağrısı şikayetiyle hastaneye gelen çocuklarda ameliyat gerektiren hastalıkların başında apandisit bulunmaktadır. Bu yüzden karın ağrısı şikayeti olan çocukların muayene ve tetkiklerinin eksiksiz yapılıp rahatsızlığın nedeninin ortaya konulması önemlidir.

Çocuklarda apandisit ameliyatı nasıl yapılır?

Apandisit hastalığının tedavisinde cerrahi yöntemler ön plana çıkmaktadır. Apandisit ameliyatlarında artık kapalı yöntem denilen laparoskopik cerrahi kullanılmaktadır. Genel anestezi altında gerçekleştirilen apandisit ameliyatı göbek deliği ve kasık bölgesinden açılan 3 mm’lik bir delikten yapılmaktadır. Apandisit patlamadan ameliyat gerçekleştirilmişse çocuk 1 gün hastanede kaldıktan sonra evine dönebilmektedir. Ancak apandisitin patladığı durumlarda antibiyotik tedavisi için çocuğun 3-4 gün hastanede yatması gerekebilmektedir. Laparoskopik apandisit ameliyatı, neredeyse izsiz bir cerrahi fırsatı sunmasının yanında enfeksiyon riskini azalmakta ve sosyal yaşama dönüş çok daha hızlı olmaktadır.

Hangi yiyecekler apandisite neden olur?

Apandisitin beslenmeyle doğrudan bir bağlantısı bulunmamaktadır. Ancak özellikle çocuklara çekirdekli gıdalar verilirken dikkatli olunmalıdır. Örneğin basit bir limon çekirdeği bile deliği tıkayabilir ve apandisit gelişebilir. Ayrıca çekirdek ya da başka bir faktör olmaksızın, vücudun kendi yaptığı “fekalit” adı verilen taşlaşmış dışkı da deliği tıkayabilir ve apandisit patlayabilir.

Hamileyken apandisit ameliyatı yapılır mı?

Hamileliğin başından son aylarına kadar gerekli önemler alınarak operasyon yapılabilir. Ancak hamileliğin ilk aylarında düşük riski artar; ayrıca hamileliğin ileri dönemlerinde bazı noktalara özellikle dikkat edilir. Bunlar; rahme dokunmamak ve ona bir uyaran vermemektir. Çünkü böyle bir durumda erken doğum riski de ortaya çıkabilir.

Apandisit ameliyatı sonrası normal doğum yapılır mı?

Hamilelerin, ameliyat sonrası genel cerrahi ve kadın doğum uzmanları tarafından takibi önemlidir. Bu hastalar normal doğum da yapabilir. Ameliyat olmuş hamilelere mutlaka sezaryen önerilmez. Ancak hastanın yarası ıkınmadan dolayı önemli bir sorun çıkaracaksa sezaryen yaptırmaları uygun olacaktır.

Apandisitin patlarsa ne olur?

İltihap ile dolmuş apandisit delinir ve iltihap karın boşluğuna yayılır. Apandisit patlaması belirtileri, sağ alt karın bölgesinde ağrı, karında şişkinlik, mide bulantısı ve kusma, yüksek ateş, iştah kaybı ve gaz birikmesidir. Bu durumda patlamış apandisit çıkarılmalı, karın içi yıkanmalı ve antibiyotik tedavisine başlanmalıdır. 

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.