Kalsifik tendinit nedir?

Kalsifik tendinit yani omuz tendon kireçlenmesi, omuz ağrısının en yaygın nedenlerinden biri olarak tanımlanıyor. Kalsifik tendinitte, bir tendonda kalsiyum birikintileri oluşuyor ve bu durum bazen etkilenen bölgede ağrıya neden oluyor. Kalsiyum birikintileri vücudun çeşitli yerlerinde olabiliyor ve sıkça görülüyor. Ancak en sık omuzun rotator manşetinde görülüyor. Kalsifik tendinit tipik olarak fizik muayene ve X-ışını görüntüleme ile teşhis ediliyor. Hastalık genellikle tamamen kendi kendine düzeliyor, ancak tipik olarak ağrıyı gidermek için çeşitli ilaçlarla tedavi uygulanıyor. Memorial Antalya Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Op. Dr. Serdar Alfidan, kalsifik tendinit ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

Kalsifik tendinit nedir?

Tendinit, kasların kemiklere yapışmasını sağlayan ve tendon olarak isimlendirilen lifli dokuların iltihaplanması ve tahrişe uğramasıdır. Vücutta bulunan herhangi bir tendonda meydana gelebilir ancak sıklıkla omuz, diz, el bileği, dirsek ve ayak bileğinde görülür.

Tendinitlerin tümünün oluşumunda aşırı ve tekrarlayıcı zorlamalar sonrası oluşan enflamasyon ve tahribat rol oynamaktadır. Bazı durumlarda tendonların kemiğe yapışma yerinde kalsiyum birikimi oluşabilmekte ve bu kalsiyum birikimi röntgen grafilerinde görülebilmektedir. Bu duruma kalsifik tendinit adı verilmekte ve uzun süreli kronik tahribat olduğunun anlaşılmasına yardımcı olmaktadır.

Tendonda kalsiyum biriktiğinde, tendonda basınç oluşmasına ve ayrıca kimyasal tahrişe neden olabilir. Bu ağrıya yol açar. Ağrı son derece yoğun olabilir. Omuzdaki en şiddetli ağrılardan biridir.  Kimyasal tahrişe ve basınca ek olarak, kireç (kalsiyum) tortusu, rotator manşet ile akromiyon arasındaki boşluğu azaltır ve ayrıca rotator manşetin normal işlevini etkiler. Bu, kol yukarı kaldırılırken akromiyon ile rotator manşetteki kalsiyum birikimi arasında subakromiyal sıkışmaya neden olabilir.

Kalsifik tendinit belirtileri nelerdir?

Kalsifik tendinit omuz bölgesinde şiddetli ağrılar ile kendini göstermektedir. Bu ağrılar özellikle akşam ve gece saatlerinde olabilmektedir. Ağrı hareket kabiliyetini de kısıtlayabilir. Uzun süreli ağrı ve hareketsizlik kaslarda zayıflama ve güçsüzlüğe neden olabilir.

Kalsifik tendinit neden olur? Risk faktörleri nelerdir?

Rotator manşetteki kalsiyum birikiminin nedeni bilinmemektedir. 30-60 yaş arası kişilerde daha sık görülme eğilimindedir. Sonunda kendiliğinden kaybolur, ancak bunun çözülmesi 5 ila 10 yıl sürebilir.

Kalsifik tendinit tanısı nasıl konulur?

Tendinitlerin ve kalsifik tendinitin teşhisi için fizik muayene çoğunlukla yeterlidir. Tendinit dışındaki diğer olası nedenleri dışlamak amacı ile röntgen ve MR gibi tetkiklere de başvurulabilir. Tendinit oluşumunda ayırıcı tanıda romatizmal hastalıklar düşünüldüğünde laboratuvar testleri de gerekebilir.

Kalsifik tendinit nasıl tedavi edilir?

Tendinitlerin tedavisinde öncelikle etkilenen tendonların sabitlenmesi, hareketlerinin kısıtlanması ve dinlendirilmesi ilk seçenektir. Bu tedavi ile pek çok tendinitin tedavisi mümkündür. Ayrıca etkilenen tendonun çevresine soğuk kompres uygulamak iltihabı azaltmada etkilidir. İlaç olarak non-steroid iltihap giderici ilaçlar tedavide önemli rol oynar. Bu tedavilerden yanıt alınamayan hastalarda iltihaplı tendon çevresine steroid ilaç veya PRP  (trombositten zengin plazma) enjeksiyonu denenebilir.

Enjeksiyon tedavilerinin hangi durumlarda uygulanması gerektiği ve etkinliği tartışmalıdır. Bu bilgi işlem öncesi hastayla mutlaka paylaşılmalıdır.  İltihabın kontrol altına alınamadığı veya ciddi tendon yaralanmasının eşlik ettiği durumlarda ise cerrahi tedaviler gündeme gelir. Mesela aşil tendon yırtıkları, rotator manşet kası yırtılmalarına giden tendinitler veya ağrı regüle edilemeyen iltihabi ön kol tendinitleri cerrahi işleme en sık başvurulan sorunlar arasındadır. Ancak yine de tendinitlerde cerrahi tedaviler son derece sınırlı sayıda yapılır.

Kalsifik tendinit cerrahisi nasıl yapılır?

Ağrı yukarıdaki yöntemlerle kontrol altına alınamıyorsa ve/veya ağrı çok şiddetli, hastada geceleri geçmeyen ağrı da varsa ameliyat gerekir.

Herhangi bir ameliyatın amacı, akromiyon ve rotator manşet tendonları arasındaki boşluk miktarını artırarak sıkışmanın etkilerini azaltmaktır. Bu durum da daha kolay hareket imkanı sağlar. Böylelikle daha az ağrı ve iltihaplanmaya söz konusu olur. Kalsiyum birikintisi de temizlenir.

Kalsifik tendinit hakkında sık sorulan sorular 

Tendinit neden olur?

Tendinitlerin oluşmasında aynı hareketin sürekli tekrarlanması ile tendonun yorulması ve yıpranması en sık görülen nedendir. Bunun dışında aniden yapılan tendon gücünü aşan zorlanmalarda akut yaralanmalara ve tendinitlere yol açabilir. Meslek hastalığı olarak adlandırılan kişinin işi gereği sürekli olarak tendonlarına yaptığı zorlanmalar ve tekrarlayıcı hareketler tendinitlerin en sık görülen formudur. Özellikle güçlü efor gerektiren ve tekrarlayıcı hareketlerin sürekli olarak yapılmasını içeren meslekler en riskli grupları oluşturur. Bunun dışında bazı spor aktiviteler ve çeşitli hobi faaliyetleri de bu tarz tendon sorunlarına yol açabilmektedir. Bunlar arasında; basketbol, tenis, golf, yüzme, voleybol ve koşu sayılabilir. İleri yaşta tendonların elastikiyetine ve gerilim direncine olumsuz yansıdığı için risk faktörlerindendir.

Tendinit nasıl belirti verir?

Tendon iltihaplanması yaşayan hastanın fizik muayenesi sırasında gözlenen en sık şikayet etkilenen eklem çevresindeki dokularda gözlenen şiddetli ağrıdır. Mesela omuz hareketinden sorumlu rotator manşet olarak isimlendirilen kaslarda görülen tendinit ağrısı omuzun yanı sıra boyuna ve göğüs bölgesine doğru yayılım gösterebilir. Tendinit çevre eklemlerde hareket kısıtlılığı ve esneklik kaybına yol açabilir.  Ayrıca tendinit bölgesinde zaman zaman şişlik ve kızarıklık ta tespit edilebilmektedir.

Tendinit nasıl teşhis edilir?

Tendinitlerin teşhisi için fizik muayene çoğunlukla yeterlidir. Tendinit dışındaki diğer olası nedenleri dışlamak amacı ile röntgen ve MR gibi tetkiklere de başvurulabilir. Tendinit oluşumunda ayırıcı tanıda romatizmal hastalıklar düşünüldüğünde laboratuvar testleri de gerekebilir.

Tendinit en çok nerede görülür?

Vücutta sık görülen tendinitler omuz rotator manşet kaslarındaki tendinitler, lateral epikondilit (tenisçi dirseği ), medial epikondilit ( golfçü dirseği ), topukta aşil tendon tendiniti, önkol kaslarının tendinitleri, ayak bileği  ve diz çevresi tendinitleridir.

Tendiniti önlemek için nelere dikkat edilmelidir?

Oluşan tendinitlerin tedavisinde basit ilaç tedavilerinden ameliyata kadar uzanan farklı alternatifler gerekebilir.  Ancak belki de en önemli nokta tendinit gelişiminin kişinin farkındalığı sayesinde daha oluşmadan önlenebilmesinde gizlidir. Bu noktada yapılan işte, spor aktivitelerde ve hobilerde dahi uygulanan fiziksel aktivitenin bazı detaylarında dikkatli olunması farkındalık yaratabilir.

• Tendonlarda aşırı yüklenmeye yol açan aktivitelerden kaçınılmalıdır.
• Bu tarz aktivite sırasında ağrı ve zorlanma hissedilirse harekete ara verilmeli ve tendonlar dinlendirilmelidir.
• Spor aktivitesi sırasında sık ağrı hissediliyorsa bu sporun kaslar ve tendonlar için yeterince uygun olmadığı düşünülebilir ve belki de farklı bir spora geçmek mantıklı olabilir.
• Yapılan çalışmalar insan vücudunun farklı sporlara farklı tepkiler verebildiğini göstermiştir. Bu nedenle kişinin kendisine daha uygun olan spor dalını bulmaya çalışması önemlidir.
• İşte ve sporda yapılan hareketleri mümkün olduğunca farklılaştırmaya çalışmak tendonların üzerine binen yükü azalttığı için önemlidir.
• Spor aktivitelerinden önce ısınma ve soğumaya önem verilmelidir. Spor öncesi ısınma sonrası ise germe hareketleri tendon zorlanmalarının ve yaralanmalarının oluşmasını engellemede etkili olduğu ispatlanmıştır.
• Ofis çalışanlarının bilgisayarlarını, sandalyelerini ve klavyelerini kendilerini rahat ettirecek ergonomide hazırlamaları tendon sağlığı açısından önerilmektedir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.