RDW Nedir? Kanda RDW Yüksekliği ve Düşüklüğü

Birçok hastalığın teşhisinde yararlanılan ve insanın sağlık durumu hakkında önemli fikirler veren tam kan sayımı değerlerinden biri de RDW’dir. RDW, kansızlıktan (Anemi) kalp hastalıklarına kadar birçok hastalığın teşhisinde dikkate alınan değerlerdendir.

RDW Nedir?

Red cell distribution width kısaltması olan RDW, kırmızı hücre dağılım genişliği anlamına gelip, kırmızı kan hücrelerinin (eritrositler) hacmi ve boyutundaki farklılıkları ölçmek için yapılan bir testtir. Kırmızı kan hücrelerinin vücuttaki görevi akciğerlerden vücuda oksijen taşımaktır. Oksijen ise vücudun hücrelerini enerji üretebilmek için besler. Hücrelerin büyümesi, yeni hücreler üretmesi ve sağlıklı kalması adına oksijene ihtiyacı vardır.

Genel olarak kırmızı kan hücrelerinin hepsi aynı boyuttadır ancak kan tahlilinde RDW düşük veya yüksek çıkarsa bunun nedeni bir sağlık sorunu olabilir.

RDW CV Nedir?

RDW-CV,  kırmızı kan hücrelerinin dağılım eğrisinin genişliğini ve ortalama hücre boyutlarında ki değişkenliğin ölçümüdür. Ortalama hücre boyutunun standart sapması kırmızı hücrelerin MCV'sine bölünmesi ve yüzdeye dönüştürmek için 100 ile çarpılması ile bulunur. RDW-CV için normal bir aralık yaklaşık %11,0 - 15,0'dir.

RDW-SD Nedir?

RDW-SD, kırmızı hücre dağılım eğrisinin genişliğinin femtolitre (fL ) cinsinden gerçek bir ölçümüdür.

RDW Neden Yapılır? Ne İşe Yarar?

Vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin hacim ve boyutunu ölçmeye yarayan RDW testi, başta anemi olmak üzere akdeniz anemisi (talasemi), şeker hastalığı, kalp hastalığı, karaciğer hastalığı ve kanser gibi hastalıkların teşhisinde fikir verir. Bunlarla birlikte kişinin genel sağlık durumunu öğrenmekle birlikte enfeksiyon hastalıklarıyla diğer sorunların ortaya çıkarılmasına yardımcı olur.

Ayrıca aşağıdaki belirtilere sahipseniz doktorunuz tam kan sayımında RDW değerine bakılmasını isteyebilir:

• Baş dönmesi ve uyuşukluk
• Cilt solukluğu
• Baş Ağrısı
• Nefes darlığı
• Anemi semptomları
• Cerrahi veya travma sebebiyle yaşanan kan kaybı
• Crohn, diyabet, HIV veya AIDS gibi kronik hastalık

RDW Testi Nasıl Yapılır?

Uzman bir sağlık personeli, küçük bir iğne yoluyla koldaki damardan kan örneği alır. İğne yerleştirildikten sonra bir test tüpüne damardan alınan kan aktarılır. Yaklaşık 5 dakikadan daha az süren bu işlem sırasında iğnenin batırıldığı bölgede biraz acı ve batma hissedilebilir. Daha sonrasında ise alınan kan örneği incelenmek üzere laboratuvara gönderilir.

RDW Normal Değeri Kaç Olmalıdır?

İnsan vücudundaki kırmızı kan hücrelerinin boyutu ve hacmi hakkında bilgi veren RDW’nin olması gereken bir değer aralığı söz konusudur. Normal kırmızı kan hücrelerinin çapı ortalama  6-8 mikrometre arasındadır. Bu çapta meydana gelen farklılıklar RDW değerinin değişmesine neden olabilir. Bu değer aralığından daha düşük veya daha yüksek olan RDW değerleri bazı hastalıkların habercisi olabilir.

RDW normal değeri yetişkin kadınlarda %12 ila 16 aralığında olması gerekirken yetişkin erkeklerde ise bu değer % 11.8 ila 14.5 arası kabul edilir. Dolayısı %12-15’i tipik aralık olarak sınıflandırılabilir. Bu rakamlar genel anlamda olması değer aralığını verirken bazı klinik ve laboratuvarlarda sonuçlar farklı çıkabilir. Normalin altında veya üstünde çıkan RDW değerleri anemi, vitamin eksikliği, enfeksiyon veya çeşitli hastalıklardan kaynaklanıyor olabilir.

RDW Düşüklüğü Nedir? Neden Olur?

Kan testinde belirlenen RDW değerinin referans aralığın altında kalması kırmızı kan hücrelerinizin aynı boyutta olduğunu gösterir ve bu endişe etmeyi gerektiren bir sonuç değildir. RDW düşüklüğü kırmızı kan hücrelerinin olması gereken boyutun altında olduğunu gösterir. Bu durum belirtileri arasında ishal, kalp çarpıntısı, yorgunluk ve mide bulantısı görülebilir. Ancak RDW yüksekliğinde olduğu gibi çok ciddi bir durum teşkil etmez.

RDW Yüksekliği Nedir? Neden Olur?

Test sonuçlarında rdw'nin yüksek olması, en küçük ve en büyük kırmızı kan hücrelerinizin boyutu arasında  önemli bir fark olduğunu gösterir, bu da makrositik anemi, B-12 eksikliği, demir eksikliği ya da folat eksikliği anlamına gelebilir. Diğer bir deyişle RDW değerinin yüksek olması, kırmızı kan hücrelerinin boyut olarak eşit olmamasıdır. Bazı makrositik anemilerde yüksek RDW ile birlikte yüksek MCV de oluşabilir. RDW yüksekliğinin belirtileri arasında ise yorgunluk, baş dönmesi, unutkanlık, uyuşma, sarılık ve saç dökülmesi olabilir.

Bunlarla birlikte doktor hemogram testinde istediği RDW değerini diğer değerlerle karşılaştırarak kanda RDW yüksekliğine neden olabilecek bazı hastalıkları saptayabilir. Bunlar şöyle özetlenebilir:

• Demir eksikliği, B-12 veya folat eksikliği kronik karaciğer hastalığını işaret edebilir.
• Yüksek RDW ile birlikte düşük MCV de oluşabileceğinden mikrositik anemi de meydana gelebilir.
• Alkol kullanımı da yüksek RDW değerini tetikleyebilir.
• Akciğer iltihaplanması
• Kalıtsal kan hastalığı olan kalıtsal sferositoz
• Böbrek hastalığı
• Kalp yetmezliği
• Kapak hastalığı

Tüm bu hastalıkların RDW yüksekliği meydana getirebileceği gibi kesin bir bulgu oldukları anlamına da gelmez. Bunun için uzman hekimin daha detaylı tetkikler yapması gerekebilir.

Yüksek RDW Nasıl Düşürülür?

Kırmızı kan hücrelerinin ortalama boyutu ve hacminin olması gerekenden daha büyük olması yüksek RDW olarak değerlendirilir. Yüksek RDW’yi düşürmek için ise bazı yöntemler mevcuttur.

Bu yöntemleri sizler için sıraladık:

Dengeli bir diyet uygulayın

Besleyici ve dengeli uygulanan bir diyet, yüksek RDW değerine neden olan demir, folat ve B-12 eksikliğinin etkilerini azaltmaya yardımcı olur.

Sigarayı bırakın

Sigarayı bırakmanın sağlık açısından birçok faydası bulunduğu gibi RDW değerini düşürme konusunda da etkili olduğu bilinir.

Alkolden uzak durun

Yoğun alkol tüketimi, B12 vitamini ve folat emilimini azaltır. Bu da RDW yüksekliğine sebep olur. RDW değerinin olması gereken seviyeleri inmesi için alkolden uzak durulmalıdır.

Uyku düzenine dikkat edin

Yapılan araştırmalar, düzenli ve dengeli uyuyan insanların RDW değerlerinin istenen seviyeye geldiği ortaya koymuştur.

Düzenli egzersiz yapın

Düzenli egzersiz, hayatın olmazsa olmaz bir parçası haline gelmelidir. RDW değerinin düşürülmesi için de düzenli egzersiz ve yürüyüş yapılması önerilir.

RDW Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

RDW yüksek olursa ne olur?

RDW yüksekliği; anemi, demir eksikliği, B-12 ve folat eksikliğinin göstergesi olarak nitelendirilir. RDW değerini düşürmek için uygulanacak yöntemler arasında dengeli diyet, düzenli uyku ve sigara-alkolden kaçınmak yer alır.

RDW düşüklüğü tehlikeli mi?

RDW düşüklüğü, kırmızı kan hücrelerinin boyutu ve hacminin küçük olduğunu gösterir ve genellikle anemi ile bağlantı kurulur. Altında yatan bir neden olup olmadığının öğrenilmesi için doktor tarafından detaylı tahliller istenebilir.

RDW kadınlarda kaç olmalı?

Tam kan sayımında ortaya çıkan RDW değeri kadınlarda yaklaşık 12 ila 16 değer aralığında olmalıdır. Farklı laboratuvarlarda değişik sonuçlar ortaya çıkabilmesine rağmen ortalama değerler bu rakamlara yakın olacaktır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.