Beyin anjiyosu (Beyin anjiyografi) Nedir?

Anjiyo olarak bilinen anjiografi teknolojisi damar hastalıklarının teşhisinde kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Halk arasında anjiyo daha çok kalp damar hastalıklarının teşhisinde kullanılmasıyla bilinmektedir. Ancak anjiyografi beyin damarlarındaki sorunları görüntülemesi için de kullanılmaktadır. Beyin anjiyosu ya da diğer ismiyle serebral anjiyografi ile beyindeki kan damarları çok detaylı, net ve doğru bir şekilde görüntülenebilir. Beyin anjiyosu tanı amaçlı kullanımının yanında son yıllarda tedavi için de kullanılabilmektedir. Beyin damarlarındaki birçok sorun endovasküler yöntemlerle anjiyo yardımıyla gerçekleştirilmektedir.

Memorial Ataşehir Hastanesi Girişimsel Radyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Mutlu Cihangiroğlu, beyin anjiyosu (Beyin anjiyografi) hakkında bilgi verdi.

Beyin anjiyosu (Beyin anjiyografi) nedir?

Beyin anjiyosu yani serebral anjiyografi, beyindeki kan damarlarında yaşanan anevrizma gibi anormallikleri inceleyebilmek için uygulanan bir görüntüleme yöntemidir. Katater, röntgen görüntüleme klavuzu ve kontrast madde enjeksiyonuyla uygulanmaktadır. Beyin anjiyosu ile beyindeki kan damarlarının çok detaylı, net ve doğru görüntüleri elde edilebilmektedir.

Beyin Anjiyosu Hangi Hastalıklarda Uygulanır?

Beyin anjiyosu beyin içindeki veya beyne giden kan damarlarındaki değişiklikleri aramak yapılabilmektedir. Beyin anjiyosu (Beyin anjiyografisi) genellikle şu durumlarda yapılmaktadır;

• Anevrizma: Beyindeki bir kan damarının balonlaşması ya da şişmesi olarak bilinen anevrizma şüphesinde beyin anjiyosu yapılabilir.
• Beyin kan damarının daralması durumunda beyin anjiyosu çekilebilmektedir.
• Vaskülit: Beyin kan damarlarında yaşanan iltihaplanma vaskülit olarak tanımlanmaktadır. Vaskülit şüphesi olan hastalarda beyin anjiyosu yapılabilmektedir.
• Arteriyovenöz Malformasyon: Beyin arter ve damarlar arasındaki anormal bağlantı durumunda beyin anjiyosundan faydalanılabilir.
• Tromboz: Kan damarı içinde bir kan pıhtısı oluşması (tromboz) durumunda beyin anjiyosu yapılabilir.
• Vazospazm: Kan damarı spazmı (vazospazm) yaşandığında beyin anjiyosu çekilebilir. 
• Beyne giden kan damarının tamamen tıkanması durumunda beyin anjiyosu yapılabilmektedir.
• Beyin kanaması geçiren hastada BT ya da MR anjiografi yetersiz kaldığı durumlarda da uygulanabilir.

Beyin Anjiyosu Neden Yapılır?

Bunların yanı sıra beyin anjiyosu şu nedenlerden dolayı da uygulanmaktadır

• Felç
• Beyin tümörü
• Şişlik (ödem)
• Şişme, kanama veya diğer nedenlerle beyin içindeki basıncın neden olduğu beyin dokusunun yerinden çıkması (fıtıklaşma)
• Bir arterde bir yırtılma
• Beyin içinde artan basınç
• Beyinde omurilik sıvısının birikmesi (hidrosefali) gibi durumlara eşlik eden vasküler patolojileri görüntülemek için beyin anjiyosu yapılabilmektedir.

Beyin anjiyosu aynı zamanda bazı şikayetlerin altında yatan nedenin netleştirilmesi için de yapılabilmektedir.

• Şiddetli baş ağrısı
• Konuşma bozukluğu
• Baş dönmesi
• Bulanık veya çift görme
• Koordinasyon veya denge kaybı gibi şikayetlerde alta yatan rahatsızlığın teşhisi için de beyin anjiyosu yapılabilmektedir.

Beyin Anjiyosu Riskli Midir? Beyin Anjiyosu Zararları Var Mıdır?

İşlemde kullanılan kontrast madde alerjik reaksiyonlara yol açabilmektedir.

• Diyabet veya böbrek hastalığı olan hastalarda kontrast madde nedeniyle böbrekler zarar görebilir.
• Bir kan damarı içine kateter yerleştirilen herhangi bir işlem belirli riskleri taşır. Bu riskler arasında kan damarında hasar, morarma, kanama ve enfeksiyon yer alır.
• Kanın, kateterin ucunda bir pıhtı oluşturması, atardamarı tıkaması ve damarın yeniden açılması için ameliyat yapılması gibi küçük bir risk vardır.
• Kateter, beyindeki kan akışını engelleyen bir damar duvarından plak çıkarırsa, bu prosedürde felç riski vardır. İnme, serebral anjiyografi ile ilişkili bir komplikasyon olabilse de, nadirdir.
• Nadiren, kateter arteri delerek iç kanamaya neden olabilir.

Beyin anjiyo (Beyin anjiyografi) nasıl yapılır?

Beyin anjiyosu (Serebral anjiyografi) genel olarak şu şekilde yapılmaktadır;

• Beyin anjiyosu çekilecek kişi anjiyo masasına yatırılır. Hastanın başını hareket ettirmemesi için bazen sabitleyiciler kullanılabilir.
• Beyin anjiyosuna başlamadın önce hastanın rahatlaması için sedasyon uygulanabilir.
• Beyin anjiyosu sırasında EKG (Elektrokardiyogram) ile kalp aktiviteleri takip edilir.
• Beyin anjiyosu genellikle kasık bölgesinden girilerek yapılmaktadır. Bu nedenle kasık bölgesi özel mikrop giderici ilaçlarla silinip, steril bir örtü ile örtülür. Aynı bölgeye ağrı hissedilmemesi için lokal anestezi uygulanır.
• Kasık bölgesindeki atardamara katater adı verilen ince, esnek içi boş bir tüp yerleştirilir. Yerleştirilen katater göbek ve göğüs bölgesindeki ana kan damarlarından boyundaki bir atardamar içine dikkatlice yukarı doğru hareket ettirilir. Bu işlem her hangi bir sorun yaşanmaması adına röntgen ve kılavuz tel eşliğinde gerçekleştirilir.
• Kateter yerleştirildikten sonra kan akışının izlenebilmesi için izlenmek istenen damara kontrast madde enjekte edilir. Enjekte edilen kontrast maddenin beynin arter ve kan damarlarında nasıl hareket ettiğini görmek için röntgen görüntüleri alınır. Kontrast madde, kan akışındaki tıkanıklıkları vurgulamaya yardımcı olur.
• Görüntüleme işlemi tamamlandıktan sonra yerleştirilen kateter geri çekilir.
• Kasık bölgesinde kanamayı durdurmak için giriş yerinde bacağa 10 ila 15 dakika basınç uygulanır veya küçük deliği kapatmak için bir cihaz kullanılır. Daha sonra sıkı bir bandaj uygulanır.
• İşlem yapılan bacak anjiyo uygulamasından sonra 2 ila 6 saat boyunca düz tutulmalıdır. Bölge en az 12 saat boyunca kanama açısından izleyin.
• Teşhis amaçlı gerçekleştirilen beyin anjiografisi genellikle günübirlik bir işlemdir. Gerekli gözlem süresinden sonra hasta doktorun da uygun görmesi durumunda taburcu edilmektedir.

Beyin Anjiyosu Hazırlığı Nasıl Yapılır?

• İşlemden 4-6 saat önce yeme ve içme kesilmelidir.
• İşlemden önce kullanılan bütün ilaçlar özellikle de kan sulandırıcı ilaçların doktora bildirilmesi önemlidir. İşlemi gerçekleştirecek doktor gerekli gördüğü durumlarda bazı ilaçların kullanımını belirli bir süre yasaklayabilir.
• Beyin anjiyosu işleminde kullanılan kontrast madde böbrekleri etkileyebildiği için böbrek rahatsızlığı olan kişilerin bunu bildirmesi önemlidir. Beyin anjiyosu öncesinde gerekli görülürse böbreklerle ilgili ek tetkiklerin yapılması gerekebilir.
• Beyin anjiyosu yapılacak hastanın gebe olması ya da gebelikten şüphelenmesi durumunda bu durumu doktoruyla paylaşması önemlidir. Anne karnındaki bebeğin radyasyondan korunabilmesi adına ek önlemler alınması gerekebilir.

Beyin Anjiyosu Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır? İyileşme süresi ne kadardır?

Beyin anjiyosu yaklaşık olarak 1saat sürmektedir. İşlem sonrasında hasta birkaç saat gözlem altında tutulabilir. Hastalar genellikle aynı gün taburcu edilmektedir. 12 saat sonra hastalar normal aktivitelere dönebilmektedir.

Beyin Anjiyosu Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Beyin anjiyosu genellikle sedasyon altında yapıldığı için işlem sırasında hasta fazla bir şey hissetmemektedir. Katater yerleştirilirken baskı, kontrast madde verilirken sıcaklık hissi yaşanabilir.

• Beyin anjiyosundan sonra hastanın birkaç saat düz yatması istenmektedir.
• Beyin anjiyosu bittikten  sonra işlemin yapıldığı damara elle baskı yapılır ya da kanama olmaması için özel bir kelepçe yerleştirilebilir.
• Hasta taburcu edilmeden önce işlemden sonra birkaç saat gözlem altında tutulur.
• Hastanın bacağını ne kadar sürer hareketsiz tutması gerektiği konusunda bilgilendirilir.
• Beyin anjiyosundan 12 saat sonra hasta normal aktivitelerine dönebilir.

Beyin anjiyosundan sonra bu belirtiler yaşanırsa zaman kaybetmeden doktora başvurmak gerekir;

• Yüz, kol veya bacaklarda uyuşukluk
• Konuşma bozukluğu
• Görme  sorunları
• Kateter bölgesinde enfeksiyon belirtileri
• Baş dönmesi
• Göğüs ağrısı
• Nefes almada zorluk

Beyin anjiyosu hakkında sık sorulan sorular

Kimler beyin anjiyosu yaptıramaz?

• İleri böbrek yetmezliği olan kişiler.
• Kontrast maddeye aşırı reaksiyon gösteren hastalar.

Bunların yanı sıra gebelerin veya gebelik şüphesi olan hastaların bu durumu doktora bildirmesi önemlidir.

Beyin anjiyo fiyatları ne kadardır?

Beyin anjiyo fiyatı farklılık gösterebilmektedir. Beyin anjiyosunun yapıldığı hastane ve beyin anjiyosunu yapan doktorun fiyat politikasının yanı sıra işlem sırasında kullanılan malzemeye göre beyin anjiyosu fiyatı farklılık gösterebilir.

Beyin anjiyo hangi bölüm yapar?

Beyin anjiyosunu girişimsel radyoloji doktorları yapmaktadır.

Beyin anjiyosu ne kadar sürer?

Beyin anjiyosu yaklaşık olarak 1 saat arasında sürmektedir. Ancak işlem sonrası hastalar birkaç saat gözlem altında tutulabilir.

Beyin Anjiyosunda hasta uyutulur mu?

Beyin anjiyosu genellikle sedasyon altında yapılmaktadır.

Beyin anjiyo sonrası hastanede yatılır mı?

Beyin anjiyosunda genellikle hastanede yatış gerekmemektedir. Hastalar işlemin ardından birkaç saat gözlem altında tutulduktan sonra taburcu edilmektedir.