İntervertebral Disk Bozukluğu Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

İntervertebral Disk Nedir?

İntervertebral disk bozuklukları, omurgada oluşan bir rahatsızlıktır. Omurga ile omurga kemiği arasında yer alan yastıkçıklar intervertebral disk olarak adlandırılır. Omurgayı, beyni ve sinirleri koruyan bir sistem olarak görev yapar. Bu diskler, omurga kolonunun uzunluğunun dörtte birini oluşturur. Omurgaya binen yükün bir kısmını homojen olarak taşıyıp bir kısmını da alt vertebra kemiğine iletir. Omurgadan geçip omurlar arasındaki sinirlerin korunmasına destek olur. Omurganın esnekliğini artıran birbirine sürtünmeden belde bükülme hareketine izin verir. İntervertebral disk, vücudun hareket özgürlüğünü sağlayan bölgelerden biridir. 

İntervertebral Disk Bozukluğu Nedir?

İntervertebral disk bozukluğu, omurlar arasında bulunan disk yapısının bozulması anlamına gelir. Diskin jel çekirdeğinin bir bölümünün disk halkasının dışına çıkması olarak ifade edilebilir. Omurlar arasındaki darbeleri hafifleten 23 adet diskin yanlış ve şiddetli yüklenme sonucu zarar görmesi, bazı rahatsızlıklara neden olabilir. İntervertebral disk bozuklukları arasında;

• Disk çekirdeğinde sıvı azalması,
• Liflerde zayıflama veya yırtılma,
• Disk çekirdeğinin içindeki maddenin dağılması ve yapısının bozulması,
• Diskin incelmesi ya da kalınlaşması,
• Vertebra kemikleri arasındaki dengeyi sağlaması yer alır.

Genel olarak omurganın her bölümünde meydana gelebilen bu rahatsızlıklar, bireylerin günlük aktivitelerine engel olur. Ağrı, halsizlik, karıncalanma ve uyuşma gibi durumlar yaşanabilir. Disk bozukluğu, bel ve göğüs ile birlikte boyun bölgesinde de görülebilir. Esnekliğini kaybedip sıvıyı az tutan omurlar arasındaki disk halkaları yırtılma riski ile karşı karşıya kalır.  

İntervertebral Disk Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

İntervertebral disk bozuklukları, konuma göre farklı semptomlar ile karşılaşmanızı sağlar. Bel omurgasında görülen bozukluğun belirtileri;

• Sırt, bacak ve ayağa yansıyan keskin ağrı, uyuşma, karıncalanma ve elektriklenme
• Omurgayı destekleyen kaslar sertleşip katılaşması
• Bacaklarda güç kaybı
• Mesane ve rektum da işlev bozuklukları
• Anal ve genital bölge ile uylukların iç kısımlarında uyuşma hissi

Boyun omurgasında yaşanan bozuklukların belirtileri;

• Boyun, omuz ve kol ağrıları
• Kol ve parmaklarda uyuşma
• Baş ağrısı, odaklanma sorunu, baş dönmesi, kulak çınlaması, denge ve görme bozuklukları

Göğüs omurgasında meydana gelen bozuklukların semptomları içerisinde genellikle yanlara yansıyan sırt ağrıları görülebilir. İntervertebral disk bozukluklari, vücudun ilgili bölgelerine yansıyan ağrı ile birlikte uyuşma, halsizlik ve karıncalanma gibi belirtiler olarak görülebilir.

İntervertebral Disk Bozukluğu Neden Olur?

İntervertebral disk bozukluklarının ortaya çıkmasında birçok farklı faktör rol oynayabilir. Omurlar arasında bulunan diskler, zaman içerisinde sıvıyı tutma kabiliyetlerini kaybeder. Omurganın işlevini azaltan bu rahatsızlık, tedavi edilmediği zaman ilerleyebilir ya da fıtık gibi farklı hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu rahatsızlıkların nedenleri arasında;

• Genetik yapı,
• Yaşlanma,
• Tek düze hareket,
• Obezite ya da aşırı kilo,
• Yanlış beslenme,
• Sürekli olarak ağır yüklerin taşınması veya kaldırılması,
• Hareketsizlik,
• Tütün ve sigara içmek,
• Bağ doku zayıflığı,
• Diyabet,
• Damar sertliği,
• Ergonomik bir ortamda çalışmamak,
• Yüksekten düşmek,
• Kaza,
• Yorucu fiziksel yaşam,
• Fonksiyonel aktivite süresinin kısalması gibi faktörler yer alır.

İntervertebral Disk Yıpranması Kimlerde Sıklıkla Görülür?

İntervertebral disk bozuklukları, 20'li yaşlardan itibaren görülmeye başlayabilir. Genetik faktörler, yaşam biçimi ya da beslenme tarzı gibi birbirinden farklı nedenlerden dolayı erken yaşlarda ortaya çıkabilir. Toplumun büyük bir kısmında 60'lı yaşlardan itibaren artmaya başlayan bu hastalığın kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görüldüğü belirtilir. Genellikle 45 ile 55 yaş arası kişilerde görülen disk bozuklukları, sürekli ağır yük taşıyan kişilerde de yoğun olarak görülür. İş ve yaşam tarzı yoğun fiziksel hareket ile geçen kişilerin bu hastalığa sahip olma olasılığı daha yüksektir.   

İntervertebral Disk Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?

İntervertebral disk bozuklukları, zaman içerisinde herkeste görülebilen bir rahatsızlıktır. Doktorun hasta ile görüşmesiyle başlayan tanı süreci röntgen, MR ve tomografi gibi görüntüleme yöntemleri ile devam eder. Disklerin yıpranma noktalarını tespit eden hekim, hastanın durumuna göre tedavi belirler. İntervertebral disk bozuklukların tedavi yöntemleri arasında;

• Hastanın günlük yaşamına uygun fizyoterapi teknikleri,
• Sırt ağrılarını azaltan stereoid enjeksiyonlar,
• Ağrı kesici ve kas gevşetici, manuel terapi, akupunktur gibi konservatif tıp terapileri,
• Disklerin daha fazla sıvı tutmasını sağlayan minimal invaziv intervertebral hücre nakli,
• Sinir köklerine baskıyı azaltan mikro cerrahi,
• Omurlar arası disk protezi,
• Olası yapışmalara karşı anti skarlaşma jeli uygulaması,
• Disk halkası yırtığı için özel dikiş tekniği,
• Özellikle boyun bölgesine uygulanan disk protezleri ya da kafes tekniği,
• Stabilizasyon yer alır.

Tedavi yöntemini seçerken hastanın şikâyetleri, bu şikâyetlerin şiddeti ve sıklığı, daha önce gördüğü tedavilerin başarısı, güç kaybı yaşayıp yaşamadığı, nörolojik ve fiziksel muayeneler ile MR ve tomografi gibi görüntülemelerin sonuçları, hastanın yaşı, diğer hastalıkları, mesleği, psikososyal koşullar, rahatsızlığın oluşturduğu değişiklikler ve konumu gibi birbirinden farklı faktör belirleyici bir role sahiptir.

Hastanın şikâyetlerinin şiddeti de tedaviyi doğrudan etkiler. Hekim, hastaya sağlıklı beslenme, vücuda dengeli yüklenme, doğru duruş, ağır kaldırmama ya da taşımama gibi önerilerde bulunur. Tedavi sonrasında egzersizler ile kasları geliştirmek ve güçlendirmek, omurganın işlevselliğini ve hareketliliğini artırır.

İntervertebral Disk Bozukluğu Hakkında SSS

Disk bozukluğu ağrılarına ne iyi gelir?

İntervertebral disk bozuklukları ağrıları, doktor kontrolünde giderilir. Uygun tedavi seçildikten sonra bölgeye özgü egzersizler ile kaslar güçlendirilir. Aynı zamanda, yatak ve ergonomik sandalye kullanımı ile jimnastik gibi egzersizler yapmanız önerilebilir. Disk bozukluklarının yarattığı ağrılar, yaşam tarzının değişmesiyle azaltılabilir.

İntervertebral disk bozukluğu ile fıtık aynı hastalık mıdır?

İntervertebral disk bozuklukları içerisinde; fıtık, disk dejenerasyonu, disk yırtılması ve sıkışması ile spondilozis gibi hastalıklar yer alır. Hastadan hastaya değişen semptomların tedavisi, alanında uzman hekimler ile azaltılır. Fizik tedavi, egzersiz, enjeksiyon ve ameliyat gibi tedavi yöntemleri uygulanarak disk bozukluklarının olumsuz etkileri minimuma indirilebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.