Meme kanserinde hormon düzenleyici tedavi nedir?

Hormon tedavisi nedir? Neden uygulanır?

Meme kanserinin oluşması ve ilerlemesinde kadınlık hormonları olan östrojen ve progesteron hormonunun rolü vardır. Ne kadar uzun süre bu hormonlara maruz kalınır ise meme kanseri riski o kadar yükselir. Erken adet görme, geç menopoza girme, daha ileri yaşta gebe kalma, hiç gebe kalmama ve yüksek östrojen seviyeleri meme kanseri konusunda risk faktörlerindendir. Meme kanseri ortaya çıktığında da hastalara yeniden hormon düzenleyici tedavi uygulanmaktadır. Esasen hormon tedavisi, hormon düzenleyici tedavi anlamına gelmektedir. Bu tedavi bir anti – hormon tedavisidir. Bazı hastaların meme kanseri hücrelerinin üzerindeki östrojen ve progesteron hormon alıcıları (reseptörleri, televizyonun anteni gibi...) vardır. Anten, alıcı, reseptör olmaz ise televizyon çalışmaz. Yani kanser hücresi büyüyemez. Bu alıcılar kan dolaşımındaki hormonlarla uyarılarak meme kanserinin ilerlemesine neden olabilir. Bu nedenle tümör hücrelerinde hormon reseptörleri olan bazı hastalarda (tüm hastalara değil) östrojen hormonun etkisini ortadan kaldırıcı tedavilere gereksinim vardır. İşte buna endokrin tedavi, hormon tedavisi veya hormon düzenleyici tedavi denilmektedir. Amaç, kanser hastalığını tamamen bitirmektir.

Meme kanseri olan kadınlarda adetler iğne ile geçici olarak durdurulur mu?

Adet gören, menopoz öncesi dönemdeki kadınlardaki vücudun en önemli östrojen kaynağı yumurtalıklardır. Meme kanserli ve hormon reseptörü pozitif olup, adet gören bu kadınların bazılarında bir süre (3-5 yıl) ayda bir veya 3 ayda bir yapılan iğne ile adetler geçici olarak durdurulabilmektedir. Amaç östrojen seviyelerini azaltmaktır. Ayrıca ağızdan en az beş yıl süreyle (riskli hatalarda 10 yıl) verilen ilaçla hastalığın aynı meme ve diğer memede tekrarı, metastaz yapması önlenmeye çalışılır. Özellikle 40 yaşından sonra, adet gören ancak kemoterapi sonrası adetleri kesilen hastaların bir kısmı adet durdurucu iğne olmadan bir süre hormon düzeylerinin takibi ile izlenebilir. Çünkü kemoterapi kimi kadınların doğrudan menopoza girmesine yol açabilir ve iğne gereksinimi ortadan kalkar. Menopoz sonrası dönemde bu iğnelerin yapılmasına gerek yoktur.

Hormon tedavisi ne zaman yapılır?

Hormon tedavisi kemoterapi bittikten sonra başlar ve 5-10 yıl süre ile devam eder. İleri evrede, metastaz ile başvuran hastalarda kemoterapi verilmeden, akıllı haplar ile birlikte direkt başlanabilir.

Hormon tedavisinin yan etkileri nelerdir?                                    

En sık görülen yan etkiler al basması olarak da tanımlanan başta yüz olmak üzere ciltteki kızarma şikayetidir. Hormon tedavisi vajende kuruluk yapabilir, cinsel isteği azaltabilir, yorgunluk, bulantı yapabilir, kas ve eklemlerde ağrı yapabilir, kemiklerin erimesine neden olabilir. Kas eklem ağrıları sık görülen yan etkiler arsındadır. Zamanla bunlara adaptasyon gelişerek şikayetler azalabilir.

Meme kanserinde hormon tedavisi kilo aldırır mı?

Hormon tedavisinde vücutta su tutulabileceği için hasta kilo alabilir. Ancak bu fazla kilolar verilebilir. Beslenme sürecinin tecrübeli bir diyetisyen programı ile düzenlemesi bu süreçte yardımcı olacaktır. Kanser hastalarının kilo verdiği inanışı doğru değildir. Bu nedenle kanser hastalarının aşırı beslenmeye teşvik edilmesi de yanlıştır. Tedavinizi yöneten hekim bu konuda gerekli önerilerde bulunacaktır.

Meme kanserinde hormon testi nedir?

Meme kanserli hastaların tedavi seçiminde tümör hücrelerinin yüzeyinde yer alan hormon reseptörleri önemli rol oynamaktadır. Östrojen ve progesteron reseptörleri kanser hücrelerinin yüzeyinde yer almaktadır. Bu reseptörlerin varlığı patolojik incelemeler, patolojik boyamalar ile saptanmaktadır. Eğer pozitif ise hormon düzenleyici ilaçların etkili olduğu anlaşılabilmektedir.

Meme kanserinde hormon tedavisi nedir?

Meme kanseri olan hastaların tedavisinde hormon düzenleyici ilaçlar kullanılmaktadır. Bunlar hormon ilaçları değildir. Esasen zaten var olan hormonların tüm hücrelerinin yüzeyinde yer alan hormon reseptörlerine bağlanmasını engelleyen ilaçlardır. Böylece tümör büyümesi engellenmektedir. Hap ve iğne olarak kullanılmaktadır. Menopoz öncesi ve sonrası kullanılabilecek haplar farklı olabilmektedir.

Meme kanserinde hormon tedavisi neden yapılır?

Hormon düzenleyici tedavinin temel amacı tümör oluşmasını, büyümesini, yayılmasını engellemektedir. En az kemoterapi ve diğer tedaviler kadar etkilidir. Süresi en az 5 yıl olup zaman zaman 10 yıla kadarda uzatılabilmektedir. Menopoz öncesi dönemde yani premenopozal dönemde kimi hastaların adetleri iğne tedavisi ile geçici süre ile durdurulmaktadır. Burada temel amaç tümör hücrelerinin yüzeyine bağlanabilecek hormon seviyesini en az düzeye kadar indirmektir.

Meme kanserinde hormon tedavisi nasıl uygulanır?

Hap şeklinde olabileceği gibi iğne şeklide de kullanılabilmektedir. Amaç erken evre meme kanserli hastalarda tümörün tamamen ortadan kaldırılmasını sağlamak iken ileri evredeki hastalarda tümörün gerlemesini, dahada fazla yayılmasını engellemektir. Hormon düzenleyici tedaviler kemoterapi ve diğer tedavilerden önce ve ya sonra kullanılmaktadır. Genel olarak kemoterapi ile aynı zamanda verilmemektedir.

Hormon tedavisinin yan etkileri nelerdir?

Hormon düzenleyici tedavilerin yan etkileri olabilmektedir. En sık görülen yan etkisi ateş basmaları tarzında menopoz semptomlarıdır. Bu şikayete al basması da denilmektedir. En sık görülen yan etkiler arasındadır. Menopoz sonrası dönemde kullanılsa bile kimi zaman benzer şikayetler olabilmektedir. Vajinal kuruluk, rahim duvarında kalınlaşma, kemik erimesi kolesterol ve şeker düzeylerinde değişiklik, katarakt gibi yan etkileri bulunmaktadır. Ancak faydaları bu yan etkilerden kat kat fazlardır.

Meme kanserinde hormon tedavisi kilo aldırır mı?

Su tutulumuna neden olarak kilo değişikliğine neden olsa da genel olarak kontrol altına alınabilir. Diyet ve egzersiz programlarına uymak önemlidir. Kilo meme sağlığı için olumsuz etkili bir faktördür.

Meme kanserinde hormon testi patolojide nasıl yapılır?

İmmünhistokimyasal boyama denilen bir yöntem ile yapılmaktadır. Tümör hücreleri çeşitli boyalar ile boyanmakta tutan boyaya göre reseptör varlığı belirlenmektedir. Bunun neticesinde tümör hücreleri reseptör durumuna göre sınıflandırılmaktadır. Leimnal A, Luminal B, Her2 pozitif, triple negatif meme kanseri için olabilecek alt tipler arasındadır. Bu patoloji  hekimleri tarafından raporda belirtilmektedir. Onkolojik tedavi kararında bu rapor esastır ve bu raporlara göre tedavi kararı verilmektedir.

Hormon reseptör durumu patoloji raporunda yüzde olarak ifade edilmektedir. Boyanan tümör hücrelerinin oranı 0 i̇le %100 arasında değişmektedir. Boyama yüzdesinin ilgili tedavilerden ne kadar fazla fayda görme ihtimali varsa o kadar yüksek olmaktadır.

Meme kanseri patolojisinde yapay zeka nasıl kullanılır?

Meme kanseri patolojisinde boyanan hücrelerin yüzdesi otomatik sistemler ile sayılabilmektedir. Böylece kişiye bağlı olarak yapılabilecek hatalar en az düzeye indirilmeye çalışılmaktadır. Boyanan hücre sayısı ile beraber hücrelerin boyanma şiddeti de bu noktada önem arz etmektedir. Çeşitli skorlama sistemleri ile netice klinisyenlere bir rakam olarak yansıtılmaktadır.