Yükleniyor
Polidipsi, aşırı susama isteğinin tıbbi tanımıdır. Aşırı susuzlukta sürekli bir su ve sıvı ihtiyacı hissedilir. Bu hisse ağız kuruluğu ve sık idrara çıkma isteği de eşlik edebilir. Çok su içilmesine rağmen hala daha devam eden polidipsi durumunun altında yatan bazı nedenler olabilir. Bu nedenler arasında yoğun egzersiz, aşırı tuzlu besinler tüketmek, dehidrasyon, terlemeye neden olan yüksek sıcaklıklar ve diyabet yer alır.
Polidipsi, kişinin yeterli miktarda sıvı tüketmesine rağmen aşırı susama isteğini tanımlayan tıbbi bir ifadedir. Aşırı susama isteğine aynı zamanda ağız kuruluğu ve sık idrara çıkma gibi belirtiler de eşlik eder.
Susama ihtiyacı biyolojik olarak normal bir süreçtir. Ancak polidipsi durumunda bu susama ihtiyacı günler, haftalar veya aylarca dahi sürebilir. Burada kişinin ne kadar su içtiği önemli değildir. Kişi yeterli miktarda sıvı tüketse dahi aşırı su içme ihtiyacının önüne geçemez.
Polidipsi olarak ifade edilen aşırı su içme ihtiyacının altında yatan bazı sebepler söz konusu olabilir. Bunların başında yoğun egzersiz, aşırı tuzlu besinler tüketmek, dehidrasyon, terlemeye yol açan yüksek sıcaklıklar ve diyabet gibi hastalıklar gelir.
Polidipsi, aşırı su içme ihtiyacının yanında ağız kuruluğu ve sık idrara çıkma gibi belirtiler de gösterebilir. Bunlar polidipsinin yaygın belirtileri arasında gösterilir.
Polidipsinin en yaygın nedenlerinden biri olarak diyabet gösterilir. Diyabet hastalığında ne kadar su içilirse içilsin kan şekeri düzeyi yüksek olduğu için susama ihtiyacı devam eder. Polidipsiye neden olan faktörler arasında ayrıca yoğun egzersiz, dehidrasyon, hamilelik ve bazı ilaçların yan etkileri de yer alır.
Polidipsiye yol açabilecek nedenler şöyledir:
Yukarıda yer alan polidipsi nedenleri aslında iki kategoriye de ayrılabilir. Zihinsel faktörlerin yer aldığı polidipsi birincil polidipsi adını alırken, fiziksen nedenlere bağlı ortaya çıkan polidipse ise ikincil polidipsi olarak ifade edilir.
Birincil polidipsi genellikle fiziksel değil zihinsel faktörlere bağlı olarak ortaya çıkar ve iki türe ayrılır.
Psikojenik polidipsi: Psikojenik polidipsi, bipolar bozukluk, depresyon ve şizofreni gibi bazı zihinsel sağlık sorunlarıyla birlikte ortaya çıkan davranışsal bir problemdir. Bu sorunlara sahip olan kişiler fiziksel neden olmamasına rağmen aşırı su tüketme ihtiyacı hissederler.
Dipsonejik polidipsi: Beynin susuzluğu kontrol eden kısmı olan hipotalamustaki bir bozukluktan kaynaklandığı değerlendirilen dipsonejik polidipsi durumunda kişi aynı zamanda aşırı su içmenin sağlıklı olduğuna dair güçlü bir inanç taşır.
İkincil polidipsi ise zihinsel faktörlerin aksine fiziksel kaynaklıdır. Bunun başlıca kaynağı da diyabet hastalığıdır. Diyabetin yanında hamilelik ve idrar söktürücü ilaçlar da bu duruma neden olabilir. İkincil polidipsi birincil polidipsiye göre daha yaygın görülür.
Polidipsinin en temel gözlemlenen belirtileri ağız kuruluğu ve sık idrara çıkmaktır. Bunlarla birlikte kilo vermek, uyuşma, yorgunluk da polidipsi belirtileri olabilir ancak ağız kuruluğu ve idrara göre daha nadirdir.
Polidipsi belirtilerini maddeler halinde şu şekilde özetleyebiliriz:
Polidipsi tedavisi için öncelikle kişinin yaşadığı şikayet, belirtiler ve varsa hastalıkları incelenir. Daha sonrasında kan testiyle birlikte idrarda diyabet tanısına işaret eden bir bulgu olup olmadığının kontrolü için idrar testi istenir.
Polidipsi eğer şeker hastalığı kaynaklıysa egzersiz ve beslenme düzeninde değişiklik önerilir. Ayrıca kan şekeri düzeyinin kontrol edilmesini sağlayan ilaçlar da doktor tarafından reçete edilebilir. İlacın türü tip 1 veya tip 2 diyabete göre değişkenlik gösterebilir.
Polidipsinin nedeni eğer fiziksel değil de zihinsel ise aşırı su içme dürtüsünü kontrol etmek amacıyla psikolojik destek tedavisi gerekebilir.
Polidipsi, kişinin fiziksel veya zihinsel faktörlere bağlı olarak yaşadığı aşırı su içme ihtiyacıdır.
Polidipsi genellikle altta yatan nedenlere bağlı ortaya çıkar. Bu nedenler fiziksel veya zihinsel olabileceği için nedene göre bir süreç belirlenir. Özetle tehlikeli bir durum değildir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 24 Nisan 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
