Apati (İlgisizlik) Nedir? Apati Neden Olur?

Apati (İlgisizlik) Nedir?

Apati, kişinin yaşadığı travmatik olaylardan sonra günlük aktivitelere karşı kayıtsız kalması durumudur.  Motivasyon eksikliği yaşamasıyla beraber kişide ifadesizlik de görülebilir. Apati genellikle nörolojik durumların bir belirtisi olarak ortaya çıkar. Birçok insan hayatının bazı noktalarında kısa süreli ilgisizlik, umursamama hissi yaşasa da, tıbbi anlamda ilgisizlik, tipik olarak belirli zihinsel durumlarla ilişkilendirilen uzun vadeli bir sendrom olarak kabul edilir.

Apati türleri şöyle sıralanabilir:

• Davranışsal ilgisizlik: Ev işleri yapma, okula gitme ya da günlük iş görevlerine yapmaya karşı hissedilen motivasyon eksikliğidir.
• Sosyal ilgisizlik: Sosyal çevreyle, arkadaşlarla ve aile ile geçirilen vaktin azalması, ilgi kaybı duyulması durumudur.
• Duygusal ilgisizlik: Hayat akışında olup biten durumlara kayıtsız kalarak umursama davranma halidir.

Apati (İlgisizlik) Belirtileri Nelerdir?

Apatinin en belirgin belirtileri arsında günlük aktivitelere karşı ilgisizlik, motivasyon düşüklüğü ve zevk kaybı olarak sıralanabilir. Apati yani ilgisizlik belirtileri şöyle sıralanabilir:

• İşten, hobilerden veya yakın sevdikleriyle vakit geçirmekten uzaklaşmak
• Eskiden keyif alınan hobilerden uzaklaşmak ve buna dair endişe eksikliği yaşamak
• Motivasyon eksikliği ya da daha zayıf bir isteksizlik
• Günlük aktivitelerini yerine getirmelerine yardımcı olmak için başkalarına güvenmek
• Hem olumlu hem de olumsuz duyguların ifadesinde azalma
• Duygu, his, endişe, tutkunun zayıflaması ve bastırılması
• Enerji düşüklüğü ve eksikliği

Apati (İlgisizlik) Neden Olur?

Psikolojik anlamda ilgisizlik yani apati, majör depresyon, şizofreni nedeniyle gelişebilir. Ayrıca kişinin yaşadığı travmatik durumlar kişilerin kendilerini zihinsel olarak koruma iç güdüsü nedeniyle ortaya çıkabilir. Bunların yanında apati, beynin belirli bölümlerinin hasar görmesine bağlı olarak meydana gelebilir. Apati yani ilgisizliğin görülme nedenleri şöyle sıralanabilir:

• Alzheimer hastalığı
• Parkinson hastalığı
• Pick hastalığı

Apati aynı zamanda beyin rahatsızlıklarının bir semptomu veya komplikasyonu olarak ortaya çıkabilir:

• Küçük damar hastalığı
• Duygudurum bozuklukları
• Kortikobazal dejenerasyon
• Travmatik beyin hasarı
• Beynin belirli bölgelerindeki tümörler
• Vasküler demans
• Huntington hastalığı
• Felç

Apati (İlgisizlik) Tanısı Nasıl Konulur?

Apati ya da ilgisizlik neden kaynaklığını ortaya çıkarmak için uzman doktor kişinin tıbbi geçmişini inceleyecektir. Bunun yanında motivasyon seviyesini ve kişiliği ölçen anketlerden yararlanılabilir. Apatinin beyin kaynaklı olup olmadığına bakılması için MR, CT ya da PET taramaları gibi görüntüleme testlerinden yararlanılır.

Apati (İlgisizlik) Tedavisi Nasıl Olur?

Apati bir semptom olarak ortaya çıktığından geçerli bir tedavi yöntemi yoktur fakat altında yatan neden bağlı olarak tedavisi yönetilebilir. Apatiye karşı uygulanabilecek tedavi yöntemleri şöyle sıralanabilir:

• Alzheimer hastalığında kullanılan kolinesteraz inhibitör ilaçları
• Uyarıcı etki gösteren psikostimülanlar
• Antidepresanlar

Sizin ya da sevdiğiniz birinin ilgisizliği yönetmesine yardımcı olması için yöntemlerden yararlanabilirsiniz:

• Bir müzik veya sanat terapisi dersine katılın
• Bir aktiviteyi bitirdiğinizde kendinize ödül verin
• Her gün düzenli ve dengeli uyuyun
• Her gün hareket etmeye ve egzersiz yapmaya çalışın
• Dışarı çıkıp arkadaşlarınızla ve ailenizle vakit geçirmek için kendinizi zorlayın
• Konsere gitmek veya sevdiklerinizle film izlemek gibi eskiden sevdiğiniz şeyleri yapmaya çalışın

Apati (İlgisizlik) Hakkında Sık Sorulan Sorular

Ani apati nedir?

Kişilerin olumlu ya da olumsuz olaylara karşı kayıtsız kalması, umarsız davranması hali olarak ortaya çıkan durum apati olarak tanımlanır. Apati olaylar karşısında aniden gelişebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.