Hemorajik Kist Nedir? Neden Olur?

Hemorajik Kist Nedir? 

Hemorajik kistler, sıklıkla adet döngüsünün luteal (yumurtlamadan sonra başlayan) veya foliküler aşamalarında (adet kanaması ile birlikte) oluşan genellikle zararsız kanayan keseciklerdir. Yaygın görülen hemorajik kistler küçük boyutlu oldukları için kendiliğinden iyileşebilen kistlerdir ve genellikle ciddi komplikasyonlara neden olmazlar. Hemorajik kist korpus luteum veya folikül kistinin içine kanaması sonucu oluşur. Hemoraji kelimesinin "kanama" anlamına gelir.

Hemorajik Kist Neden Olur? 

Hemorajik kistlere genellikle fonksiyonel yumurtalık kistleri neden olur. Folikül denilen yapı her ay adet döngüsü içerisinde oluşturulur ve progesteron ile östrojen hormonları üretir. Yumurtlama sırasında açılan foliküller yumurtayı serbest bırakır. Bu foliküller bazı durumlarda büyümeye devam ederek fonksiyonel kist adı verilen kistlerin oluşmasına neden olur. Fonksiyonel kistleri ise 2 başlıkta değerlendirmek mümkün:

1. Korpus Luteum Kistleri: Korpus luteum folikülün yumurtayı bıraktıktan sonra aldığı isimdir. Folikül yumurtayı bıraktıktan sonra küçülerek östrojen ve progesteron hormonlarını salgılamaya başlar. Hamilelik için gerekli olan hormonları salgılayan ve küçülen folikülün ismi korpus luteum olur. Folikül yumurtayı bırakmak için açılır ve bazen bu açıklıktan içeri sıvı dolarak korpus luteum kistine yol açar.

2. Foliküler Kist: Menstruasyon döneminin ortalarına doğru foliküllerden biri yumurta bırakır. Bırakılan bu yumurta fallop tüpünden aşağı hareket eder. Çeşitli nedenlerden dolayı folikül yumurtayı bırakmak için açılmaz ve gittikçe büyüyerek foliküler kiste neden olur.

Hemorajik kistler yumurtalık kistlerinin hasar alması sonucu meydana gelir. Yumurtalık kistlerindeki damarların hasar görerek kanaması veya yırtılması sonucunda bir kanama oluşur ve sonucunda oluşan kist hemorajik kist adını alır.

Hemorajik kist oluşumuna neden olan etkenlerden bazıları ise şunlardır:

• Sağlık geçmişinde kist problemi yaşayan kişilerde görülme olasılığı yüksektir.
• Hamilelik ile birlikte hemorajik kist oluşumu aynı anda meydana geldiyse bu durum uzun süre devam edebilir. Zira hamilelik döneminde salgılanan yüksek miktarda progesteron hormonu kistin daha fazla büyümesine yol açabilir.
• Hamileliğin daha kolay gerçekleşmesi için kullanılan doğurganlık ilaçları, içerdikleri bileşenlerden dolayı kist oluşumuna zemin hazırlayabilir. Bu ilaçların bırakılması ile birlikte kist oluşumu ortadan kalkabilir.

Hemorajik Kist Nasıl Oluşur? 

Yumurtlama döneminde foliküller yumurtalarını serbest bırakır. Yumurtaların serbest bırakıldığı folikülde bir kanama meydana gelmesi kist oluşumu ile sonuçlanabilir. Bu kist oluşumu hemorajik kist olarak adlandırılır. Genellikle foliküldeki kanamalar sonucu oluşsalar da bazı durumlarda folikül ve korpus luteum kistleri hemorajik kist yapısına dönebilmektedir.

Bu kistler yaygın olarak adet döngüsünün bir parçası olarak görülmekte ve kendiliğinden yok olmaktadır. Fakat kistin boyutuna ve oluşma şekline bağlı olarak tedaviye ihtiyaç duyulabilir.

Hemorajik Kist Belirtileri Nelerdir? 

Hemorajik kist, pek çok kadında herhangi bir belirti göstermeden kaybolabilir. Kist belirtileri adet semptomları ve ağrıları ile benzerlik gösterir

Hemorajik kist belirtileri şöyle sıralanır:

• Bel bölgesinde, karın ve pelvik bölgesinde ağrı. Meydana gelen ağrı hafif veya şiddetli olabilir.
• Adet dönemleri arasında kanama
• Adet düzensizliği
• Kilo kaybı ( Kilo kaybı için diyet, spor vb. gibi belirgin bir neden olmamaktadır)
• Göğüs uçlarında hassasiyet
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Pelvik bölgede ya da karında şişlik ( Oluşan kistler büyüklüklerine bağlı olarak şişkinlik yaratabilmektedir.

Hemorajik Kist Tanısı Nasıl Konulur? 

Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı, pelvik muayene esnasında kistleri tespit edebilir. Doktorunuz muayene sırasında kistten şüphelenirse farklı tetkikler isteyerek hemorajik kistten emin olabilir. Bu kistler semptom göstermedikleri için farklı hastalıkların tanısı konulurken de görülebilir

Hemorajik kistler transvajinal ultrason ile bakılır. Transvajinal ultrason ile vajina içerisine bir çubuk şeklinde bir cihaz yerleştirilir ve bu cihaz yumurtalıkları, fallop tüplerini, rahim ağzını ve içini detaylı olarak inceler. Gerekli durumlarda hekiminiz ultrason ve MR gibi farklı tanı yöntemlerine de başvurabilir.

Hemorajik Kist Kimlerde Görülür? 

Hemorajik kist menopoz öncesi dönemde kadınlarda görülebilir. Doğurganlık döneminde olan kadınlarda görülen kist genellikle adet döngüsünün luteal ve foliküler fazında meydana gelir. 

Hemorajik Kist Nasıl Tedavi Edilir? 

Hemorajik kistin tedavisi kistin durumuna, boyutuna göre değişkenlik gösterir. Eğer kist küçükse ve kişide herhangi bir rahatsızlığa yol açmıyorsa kendiliğinden geçmesi beklenebilir. Semptomların ve kist oluşum riskinin azaltılması için uygulana çeşitli yöntemler de bulunmaktadır. Doğum kontrol hapları kist oluşum riskini azaltan yöntemlerden biridir ve gerekli durumlarda doktorlar tarafından reçete edilir. Kistin yol açtığı semptomların giderilmesi içinse ağrı kesiciler, bulantı gidericiler ve vitamin takviyeleri önerilebilir. Hemorajik kistler kanamaya bağlı olarak oluştukları için hastada kanama görülebilir. Bu gibi durumlarda ise kanamanın durdurulması ve tansiyonun dengelenmesi için serum ve enjeksiyon tedavilerine başvurulabilir.

Hemorajik kistlerin boyutunun 5 cm'den fazla büyümesi ve kendi kendine kaybolamayacak durumda olması ise hemorajik kist tedavisi için cerrahi müdahale gerektirebilir. Kendiliğinden kaybolamayan kistler şiddetli ağrıya da yol açabilir. Bu bulguların yanı sıra kistin bükülmesi veya parçalanması durumunda da cerrahi işleme başvurulabilir. Hekiminiz kistin ciddi komplikasyonlara sebep olacağından şüpheleniyorsa cerrahi prosedürler tercih edilir. Bu prosedürler laparoskopik cerrahi veya açık ameliyat olabilir.

Hemorajik Kist Hakkında Sık Sorulan Sorular 

Hemorajik kist kanser midir? 

Hemorajik kistlerin tamamı iyi huyludur. Bu nedenden ötürü hemorajik kist kanseri tetikler gibi bir durum söz konusu değildir. Hemorajik kistler yumurtalık kanseri veya başka herhangi bir kanser türü ile ilişkilendirmek mümkün değildir.

Hemorajik kist ile çikolata kisti aynı şey mi? 

Rahmin iç kısmını kaplayan dokuya endometrium adı verilir. Endometrium dokusunun rahmin dışındaki bir bölgede büyümesi sonucu çikolata kisti oluşur. Doğurganlık dönemindeki çoğu kadında görülen çikolata kistinde rahmi kaplayan ve endometrium gibi davranan dokular adet döneminde kalınlaşır. Kalınlaşan bu doku parçalanarak kanar. Fakat oluşan kanı vücudu terk edemediği için sıkışıp kalır. Sonucunda da çikolata kisti oluşur. Hemorajik kist ise folikülde meydana gelen kanamalar sonucu oluşur. Dolayısıyla bu iki kist türü aynı değildir.

Hemorajik kist adetle atılır mı? 

Hemorajik kist küçük boyutlu ise adet ile birlikte atılabilir.

Hemorajik kist kaç mm olmalı? 

Hemorajik kistler folikül içinde kanama olduğunda büyüyerek 4 ila 5 santimetreye kadar ulaşabilir.

Hemorajik kist tehlikeli midir? 

Hemorajik kistler genellikle tehlikeli değildir ve küçük boyutlu olan kistler adet dönemi ile birlikte atılır. Nadir durumlarda ciddi komplikasyonlara neden olan kistler cerrahi operasyon ile alınabilmektedir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.