ESWT (Extracorporeal Shock Wave Therapy) yani şok dalga tedavisi bazı ürolojik problemlerde önemli bir tedavi seçeneği olarak ön plana çıkıyor. Geçmiş dönemlerde böbrek taşlarının kırılmasında kullanılan bu teknoloji günümüzde günümüzde ise daha düşük dozda kas-iskelet sisteminin kronik ağrılı durumlarının ve erektil disfonksiyon olarak tanımlanan peniste sertleşme bozukluklarının tedavisinde kullanılıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Üroloji Bölümü Uzmanları, ürolojide şok dalga tedavisi (ESWT) hakkında bilgi verdi.
Ürolojide Şok Dalga Tedavisi (ESWT) Nedir?
Ürolojide şok dalga tedavisi ESWT (Extracorporeal Shock Wave Therapy) vücudun dışında oluşturulan yüksek frekanslı ve basınçlı ses dalgalarının, çelik başlı bir aplikatör vasıtasıyla hastalıklı bölgeye uygulanmasıdır. Ürolojide şok dalga tedavisi ESWT son 10 yıldır öncelikle erektil disfonksiyon olarak tanımlanan peniste sertleşme bozuklukları tedavisinde kullanılmaktadır. Son yıllarda giderek artan araştırmalar sonucunda ESWT yönteminin erkeklerde; kronik prostatit, penis eğriliği yapan Peyronie hastalığı gibi hastalıklarda; kadınlarda ise; vajinal kuruluk, orgazm sorunları, idrar kaçırma ve sık idrara çıkma gibi sorunlarda faydalı olduğuna dair yayınlar ortaya çıkmıştır.
Ürolojide Şok Dalga Tedavisi (ESWT) Nasıl Uygulanır?
Bir jel yardımı ile penis üzerinde belirlenmiş ortalama 5 farklı noktaya şok dalgaları gönderilir. Uygulama esnasında ağrı olmaz, sadece karıncalanma hissedilebilir. Bir seans yaklaşık 20 dakika sürer ve toplamda 6 ila 24 seans uygulama yapılır. Her bir seans arası 1-7 gün ara verilir.
Ürolojide Şok Dalga Tedavisi (ESWT) Avantajları Nelerdir?
- ESWT ağrısızdır, anestezi ve hastaneye yatış gerektirmez. Bu yöntemle hızlıca sonuç alınır.
- ESWT tedavisinin ardından ciltte oluşan hafif kızarıklık ve şişlik dışında önemli bir yan etkisi beklenmez. Hastalar tedavi seanslarından sonra günlük işlerine devam edebilir.
- Seçilmiş vakalarda yüzde 80-90 oranında kalıcı iyileşme sağlanabilir.
- Bazı hastalarda ilk seanstan itibaren 1 haftalık süre içerisinde iyileşmeler görülebilir. Ancak iyileşme süreci genel olarak ilk seanstan ortalama 1 ay sonra başlar. Kalıcı iyileşme için ise yaklaşık 8-12 haftalık bir süre beklenir.
- Prostatit tedavisinde LSWT/ESWT’nin pek çok avantajları vardır. Hiç bir yan etkisi yoktur. Uygulama için yaş sınırı bulunmamaktadır.
- Uygulama öncesi ve sonrasında herhangi bir özel hazırlık gerekmez. Uygulaması basit ve hastaya herhangi bir rahatsızlık, ağrı vermez. Anestezi veya ağrı kesici kullanmaya ihtiyaç duyulmamaktadır.
- Haftada 1 seans (20 dakika) olmak üzere toplam 4-6 seanslık uygulama ile kısa sürede etkili tedavi imkanı sağlar. Seans sonrası hiç bir aktivite kısıtlaması olmadan, hemen günlük yaşantıya devam edebilebilir. Prostatın tüm bölgelerine ulaşarak etkili uygulama yapılabilmektedir.
Avrupa Üroloji Birliği (EAU) tedavi kılavuzunda da erektil disfonksiyon tedavisinde ESWT’nin ilk seçenek olarak değerlendirilebileceği bildirilmiştir.
Ürolojide Şok Dalga Tedavisinin (ESWT) Fark Yaratan Özellikleri Nelerdir?
Peyronie hastalığının tedavisindeki amaç bu şok dalgaları yoluyla ağrının giderilmesi ve plak varlığında plak gelişimini azaltmak/durdurmak ve plağın yumuşamasını sağlamaktır. Özellikle akut dönemde oldukça etkili bir yöntemdir. Bu tedavi yönteminin çok tercih edilmesinin sebebi diğer tedavi seçeneklerine göre hiçbir yan etkisinin olmaması, tedavi süresince hastanın normal hayatına devam edebilmesi, seanslar esnasında hastanın herhangi bir ağrı hissetmemesi ve tedavi sonucunda kalıcı çözümler sağlanmasıdır. ESWT Şok Dalga Tedavisi her biri 15-20 dakika süren ve 2 gün arayla uygulanan seanslarla yapılmaktadır.
Ürolojide Şok Dalga Tedavisinin (ESWT) Uygulama Alanları Nelerdir?
Ürolojide şok dalga tedavisi ESWT son 10 yıldır öncelikle erektil disfonksiyon olarak tanımlanan peniste sertleşme bozuklukları tedavisinde kullanılmaktadır. Son yıllarda giderek artan araştırmalar sonucunda ESWT yönteminin erkeklerde; kronik prostatit, penis eğriliği yapan Peyronie hastalığı gibi hastalıklarda; kadınlarda ise; vajinal kuruluk, orgazm sorunları, idrar kaçırma ve sık idrara çıkma gibi sorunlarda faydalı olduğuna dair yayınlar ortaya çıkmıştır.
Kronik prostat iltihabında ESWT: Kronik prostatit tedavisinde şok dalga tedavisi ile başarılı sonuçlar alınmaktadır. Prostatit varlığında prostatın etkilenen bölgelerinde şok dalga tedavisi sayesinde sağlıklı dokuları korurken, inflame dokularda damarlanmayı artırarak bu alanlarda inflamasyonun vücut immün sistemi sayesinde yok edilmesi hedeflenmektedir. Perine bölgesinden (testislerle anüs arası) uygulanan şok dalga tedavisi ile ağrısız olarak tedavi uygulanmaktadır. Şok dalgalarının oluşturduğu mikrotravmalar sonucu prostat içinde büyüme faktörlerinin salınımı artar, kök hücreler aktive edilerek prostatit nedeniyle bozulmuş doku hasarı düzeltilir. Prostata düşük yoğunluklu şok dalga tedavisi (LSWT, ESWT) son geliştirilmiş cihaz ile haftada bir defa uygulanmakta, 20 dakika sürmekte ve toplam 6-12 seans halinde uygulanmaktadır. Anestezi gerektirmez ve hiçbir yan etkisi yoktur. Şok dalga tedavisi ve prostat ozon tedavisi birlikte yapılabilmektedir ve bu sayede çok daha fazla başarı elde edilmektedir. Prostatit şok dalga tedavisi, kronikleşen ve hastaya ciddi rahatsızlıklar veren iltihabın (inflamasyon) giderilmesinde etkin rol oynamaktadır.
Peyronie hastalığında ESWT: Penis eğriliği olarak bilinen sorun doğuştan değil, sonradan gelişmiş ise tıp dilinde adı Peyronie hastalığıdır. Peyronie hastalığının, penis eğriliğinin henüz yerleşmediği akut dönemde teşhis edilmesi hastalığın tedavisi açısından oldukça önemlidir. Bu yüzden ereksiyon halindeyken peniste ağrı hisseden ya da penis üzerinde anormal sertlikler tespit eden erkeklerin kısa zamanda bir uzman hekime muayene olmaları oldukça önemlidir. Peniste ağrı ya da penis üzerinde sertlikler olduğunda detaylı tetkikler yapılmakta, hastalığın tam olarak teşhisi ve hangi aşamada olduğu belirlenmektedir. Fizik muayene bulguları, hasta öyküsüne ek olarak, laboratuvar ve radyolojik tetkikler tanı sürecinde yardımcı olmaktadır. Tanı ve evre belirlendikten sonra hastaya özgü tedavi planı oluşturulmaktadır. Günümüzde en yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemi ED SWT Şok Dalga Tedavisidir. Hastanın değerlendirilme sonucuna göre tedaviye ozonlu PRP ve/veya kök hücre tedavisi eklenmektedir. Peyronie tedavisinde kullanılan 3. jenerasyon cihaz olan ED SWT ile daha geniş alana, daha etkili güçlü, direk etki ile penisin istenen her bölgesine ulaşabilme özellikleriyle çok başarılı bir sonuç ortaya çıkarmaktadır. Peyronie şok dalga tedavisi sayesinde penisteki eğrilik etkili şekilde giderilmektedir.
Ürolojide Şok Dalga Tedavisi (ESWT) hakkında sık sorulan sorular
Ürolojide Şok Dalga Tedavisinin (ESWT) Etki Mekanizması Nedir?
ESWT uygulanan bölgede yangı (inflamasyon) neden olup, kan akışını hızlandırarak, vücudun kendini onarma mekanizmalarını uyarır hastalıklarında iyileştirici etkiye sahiptir.
Ürolojide Şok Dalga Tedavisinin (ESWT) Penis Üzerine Etkileri Nelerdir?
Şok dalga tedavisi ile peniste yeni kan damarlarının oluşması amaçlanır. ESWT ile penil kök hücreler harekete geçer ve kan akışı tekrar başlar. Nihayetinde de erkek cinsel organının yeniden sertleşmesi hedeflenir. Şok dalga tedavisi hafif, orta ve şiddetli sertleşme sorunu yaşayan tüm erkeklerde uygulanabilir. Ancak hafif ve orta derecede sertleşme sorunu olan hastalarda daha etkili sonuçlar elde edilir. Sertleşmenin fiziksel bir nedenle sekteye uğradığı durumlarda (şeker hastalığı, tansiyon yüksekliği, kan yağlarının yüksekliği gibi) doğru hastalara uygulandığında oldukça tatmin edici sonuçlar yakalanır. Penis içerisindeki kök hücreler uyarıldığı ve kanlanma sağlandığı için kalıcı iyilik sağlanabilir. Bilindiği gibi sertleşmeyi sağlayan ilaç kullanımında böyle kalıcı bir durum söz konusu değildir. Kullanılan ilaçların sertleşmeye yardımcı olma derecesi de zamanla azalabilir. Diğer bir alternatif ise vakum pompası kullanımıdır. Cerrahi yöntemle penis içine yerleştirilen implant (mutluluk çubuğu) tedavisine de erektil disfonksiyon durumunda başvurulabilir. Tüm bu seçeneklerin önemli faydaları olmasına karşın kalıcı iyileşme sağlayabilmesi, daha zararsız ve hasta için daha kolay bir tedavi yöntemi olması nedeniyle ESWT’yi ilk tedavi seçeneği olarak belirtmek mümkündür.
Ürolojide Şok Dalga Tedavisinin (ESWT) Yan Etkileri Var mı?
Ürolojide Şok Dalga Tedavisinin bilinen önemli bir yan etkisi yoktur. Tedavide şok dalgaları vücut dışından uygulanır. Penis damarları yeniden uyarılır. Tekrar harekete geçmesi amaçlanır. Girişimsel bir işlem yapılmaz. Bu sayede bir yan etkisi beklenmez. Uygulama sonrası penis üzerinde geçici kızarıklık ve şişlik oluşabilir.
Kimler Ürolojide Şok Dalga Tedavisi (ESWT) İçin Uygun Aday Değildir?
Bir önceki soruda da belirttiğimiz gibi, sertleşme problemi psikolojik, hormonal veya sinir dokularından kaynaklı ise ESWT tedavisi hasta üzerinde kayda değer bir etki oluşturmayacaktır.
Ek olarak sistemik enfeksiyonu olan hastalara, kalp pili kullanan ve eklem kemik ameliyatı olmuş kişilere ESWT uygulaması önerilmez.
Ürolojide Şok Dalga Tedavisinden (ESWT) Sonra Hastalar Nelere Dikkat Etmelidir?
ESWT cerrahi bir işlem olmadığı ve anestezi uygulanmadığı için hastalar işlem sonrası evlerine işlerine dönebilirler. İşlem sonrası dikkat edilmesi gereken belki de en önemli konu hastalarımızın beklentilerini yönetmektedir. ESWT ile tek seansta sonuç alınması güçtür. Kimi zaman ilk seanstan sonra sertleşme görülebilir. Ancak bu durum genellikle geçicidir. Nihai sonuç için bir ay beklemek gerekir.
Ürolojide Şok Dalga Tedavisinin (ESWT) Başarısız Olma İhtimali Var Mı?
Yapılan çalışmalar ESWT’nin doğru hastalara uygulandığında erkek IIEF (erektil fonksiyon indeksi) skorunda yükseliş olduğunu göstermektedir.
Ürolojide Şok Dalga Tedavisi (ESWT) Ne Kadar Sürer?
Tedavinin toplam süresi hastadan hastaya değişir. İkişer gün arayla üç seans uygulaması sonucu 1-2 haftada bitebileceği gibi, 18-24 seans da uygulanabilir. Ancak kayda değer kalıcı sonuçların ortaya çıkması için bir ay beklemek gerekir. Bir seans ise ortalama 20 dakika sürer.
ESWT penise ya da vücudun diğer organlarına bir zarar vermez. ESWT cihazı böbrek taşlarında kullanılan ve daha önceki yazılarımızda sıklıkla değindiğimiz ESWL cihazına oldukça benzerdir. Ancak ESWT’de kullanılan şok dalga gücü daha düşük yoğunluktadır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 2 Eylül 2024
Yayınlanma Tarihi: 1 Aralık 2022