Yılda bir milyondan fazla kişiyi etkileyen ağır metaller, endüstriyel üretim veya kirli havada, toprakta, içme ya da yer altı su kaynaklarında birikebiliyor. Yakıt, mühimmat, boya, kauçuk imalatı, endüstriyel eritme, madencilik, fotoğraf işleme, tarım, yarı iletkenler, kaynak ve atık veya radyoaktif atık alanlarında çalışan ya da bu alanlara yakın yerlerde yaşayan kişiler ağır metal toksisitesi açısından daha fazla risk taşıyor. Ayrıca büyüme çağındaki bebekler ile çocuklar, bağışıklığı baskılanmış olanlar, bozulmuş karaciğer fonksiyonu ve düşük antioksidan seviyesine sahip olan kişiler daha fazla ağır metal riski taşıyor. Hafıza kaybı, Alzheimer, Parkinson hastalığı, akciğer, kan ya da pankreas kanserleri, osteoporoz, böbrek veya karaciğer yetmezliği ve kısırlık gibi önemli rahatsızlıklara neden olabilen ağır metaller kan ve idrar testleri ile belirlenerek uygun tedavi ile kontrol altına alınabiliyor. Memorial Merkez Laboratuvarı Direktörü Prof. Dr. Nilgün Tekkeşin, vücutta biriken ağır metallerin sebep olduğu hastalıklar ve idrar ile kanda yapılan ağır metal testlerinin önemi hakkında bilgi verdi.
13 ağır metal insan sağlığı için daha tehlikeli
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) insan ve çevre sağlığı için önemli 13 ağır metal olduğunu kabul belirledi. Bu ağır metaller arsenik, kadmiyum, kobalt, krom, bakır, cıva, manganez, nikel, kurşun, kalay ve titanyumdur. Ağır metaller, endüstriyel üretim veya kirlilikten kaynaklanan yoğunlaştırılmış ağır metal kaynaklarının içinde ve çevresinde havada, toprakta ve içme veya yer altı su kaynaklarında birikebilmektedir. Bazı meslekler ve hobiler, yakıt, mühimmat, boya, kauçuk imalatı, endüstriyel eritme, madencilik, fotoğraf işleme, tarım, yarı iletkenler, kaynak ve atık veya radyoaktif atık bertaraf alanları dahil olmak üzere ağır metal toksisitesi açısından daha büyük risk altındadır.
İdrar ve kan testi ile belirlenebiliyor
Yılda bir milyondan fazla kişinin etkilendiği ağır metal toksisitesi riski büyüme evresindeki bebekler, çocuklar ve bağışıklığı baskılanmış kişilerin yanı sıra bozulmuş karaciğer fonksiyonu ve düşük antioksidan aktiviteye sahip bireyler de daha fazla görülmektedir. Ağır metaller, yaygın nörolojik bozukluklar, gastrointestinal bozukluklar, otoimmün hastalıklar ve artmış oksidatif stres ve hücresel işlev bozukluğuyla ilişkili bozuklukların temel nedeni olabilmektedir. Pek çok ağır metalin antioksidanlar ve mineraller gibi kritik besinleri tüketme kabiliyetinden dolayı, yaygın olarak etkilenen maddelerin hem hücre içi hem de hücre dışı seviyelerini değerlendirmek için öncelikle ağır metaller testi yapılması gerekmektedir.
Ağır metaller Alzheimer, Parkinson, kanser, karaciğer yetmezliği gibi birçok rahatsızlığa neden olabiliyor
Vücutta gereğinden fazla biriken ağır metaller hastada toksisiteye (bir maddenin canlı bir organizmaya zarar verme derecesi) neden olabilmektedir. Ağır metal birikmesi kişilerde şu rahatsızlıklara neden olmaktadır:
Nörolojik semptomlar:
- Hafıza kaybı
- Ataksi
- Titreme
- Uyuşma
- Karıncalanma
- Nöropati
- Miyopati
- Alzheimer
- Parkinson
- Multipl skleroz
- Felç
- Kulak çınlaması
- Sinirlilik
Solunum semptomları:
- Akciğer hastalığı
- Akciğer kanseri
- Solunum problemler
- Solunum sıkıntısı
- Pnömoni
Kardiyovasküler ve hematolojik semptomlar:
- Anemi
- RBC anormallikleri
- Hipertansiyon
- Düşük tansiyon
- Hipokalemi
- Ödem
- Kan kanserleri
Gastrointestinal semptomlar:
- Mide bulantısı
- Kusma
- İshal
- Karın ağrısı
- Besinlerin emiliminde azalma (özellikle mineraller)
- Ağız kuruluğu
- Metal tadı
- Pankreas kanseri
İskelet ve kemikle ilgili semptomlar:
- Osteoporoz
- Azalmış kemik mineral yoğunluğu
Dermatolojik semptomlar:
- Dermatit
- Egzama
- Kuru cilt
- Terleme
- Cilt lezyonları
- Hiperpigmentasyon
- Saç dökülmesi
- Alerjik cilt reaksiyonları
Böbrek ve karaciğer semptomları:
- Böbrek yetmezliği
- Karaciğer enzimlerinde yükselme
- Karaciğer hasarı
- Karaciğer yetmezliği
- Baskılanmış hepatik detoksifikasyon
Üreme semptomları:
- Kısırlık
- Gebe kalmada zorluk
- Doğum kusurları
- Düşük
Vücutta en sık birimi olan 31 farklı metal idrar testiyle tespit edilebiliyor
Vücutta en sık birikim gösteren ve ciddi yan etkileri bulunan 31 metal ya da element idrar testi ile belirlenebilmektedir. Bu test provakoasyon öncesi veya sonrası da yapılabilmektedir. Herhangi bir ağır metal provokasyon protokolünü denemeden önce mutlaka doktorunuz ile görüşmeniz gerekmektedir. İdrarda belirlenen ağır metaller şunlardır:
- Alüminyum (Al)
- Arsenik (As)
- Bakır (Cu)
- Baryum (Ba)
- Berilyum(Be)
- Bizmut (Bi)
- Bor (B)
- Cıva (Hg)
- Çinko (Zn)
- Demir (Fe)
- Fosfor (P)
- İyot (I)
- Kadmiyum (Cd)
- Kalay (Sn)
- Kalsiyum (Ca)
- Kobalt (Co)
- Krom (Cr)
- Kurşun (Pb)
- Lityum (Li)
- Magnezyum (Mg)
- Mangan (Mn)
- Molibden (Mo)
- Nikel (Ni)
- Platinyum (Pt)
- Potasyum (K)
- Selenyum (Se)
- Stronsiyum (Sr)
- Talyum (TI)
- Uranyum (U)
- Vanadyum (V)
- Zirkonyum (Zr)
Vücutta ciddi yan etkileri olan 17 farklı element kan testiyle belirlenebiliyor
Vücutta en fazla birikim gösteren ve ciddi yan etkileri olan temel 17 farklı metal ve element kan teşti ile ölçülmektedir. Kan testi ile ölçülen elementler şunlardır:
- Bakır(Cu)
- Cıva(Hg)
- Çinko (Zn)
- Kobalt (Co)
- Mangan (Mn)
- Platinyum (Pt)
- Selenyum (Se)
- Lityum (Li)
- Magnezyum (Mg)
- Stronsiyum (Sr)
- Nikel (Ni)
- Arsenik (As)
- Kadmiyum (Cd)
- Talyum (TI)
- Kurşun (Pb)
- Uranyum (U)
- Vanadyum (V)
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 26 Nisan 2023
Yayınlanma Tarihi: 4 Ağustos 2021