Bebeklerde pamukçuk nedir?

Bebeklerde sık görülen pamukçuk kolaylıkla tedavi edilebilen bir sorundur. Tek yapılması gereken bu durumun şiddetlenmesini önlemek için çocuk doktorundan yardım alınması ve önerilere uyulmasıdır. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı Bölümü’nden Uz. Dr. Seda Günhar bebeklerde pamukçuk hakkında bilgi verdi. 

Bebeklerde pamukçuk nedir?

Bebeklerde yaygın olarak görülen fakat genellikle çok ciddi olmayan, bebeğin ağız içini kaplayan beyaz ya da sarı düzensiz şekilde yama ya da yara olarak görülebilen bir tür maya enfeksiyonudur. Genellikle bebeklerin diş etlerinde, yanak iç kısımlarında, dilinde görülebilir. Candida albicans isimli bir maya ya da mantardan kaynaklanan pamukçuk bebeklerde rahatsız edici ve ağrılı olabilen bir durumdur.

Bebekte pamukçuk belirtileri nelerdir?

Bebeklerin ağzında pamukçuk çok sık görülen bir sorundur. Ebeveynler de, “Bebeklerde pamukçuk belirtileri nelerdir?” sorusunun yanıtını araştırmaktadır. Bebeğin yaşam kalitesini düşüren pamukçuk, ağızda ve dilde beyaz, kadifemsi yaralara sebep olur. Bebeklerde ağızda pamukçuk şu tür belirtilere neden olabilmektedir: Bebeğin ağzında kızarıklık, bebek bezi kısmında isilik, huzursuzluk, beslenmekten kaçınma gibi belirtileri vardır. Bebeklerde pamukçuk belirtileri arasında, bebeğin dilinde süzme peynire benzeyen bir tabaka sayılabilir.Bebekler ağrı yaşadığı için beslenmek istemezler. Huysuzluk ve sürekli ağlama gibi sonuçlar meydana gelebilir. Ebeveynler bebeklerin ağız içlerini kontrol etmediği zaman pamukçuğun fark edilmesi gecikebilir. Bu nedenle sık sık bebeklerin ağızlarının içleri kontrol edilmelidir. 

Bebeklerde pamukçuk neden olur?

Pek çok ebeveyn, “Bebeklerde neden pamukçuk olur?” sorusunun yanıtını merak etmektedir. Candida albicans isimli bir maya nedeniyle meydana gelen pamukçuk bebekler için sıkıntılı bir sürece neden olur. Genelde bakteri ve mikroplar vücutta doğal olarak çoğalırlar. Bağışıklık sistemi de bu mikrop ve bakterileri kontrol altında tutar. Ancak bebeklerin bağışıklık sistemleri ilk yıllarda normal bir çocuğa göre daha zayıftır ve gelişmemiştir. Bu da mayaların, bakterilerin, mantarların kolaylıkla büyümesine neden olur. Pamukçuk genellikle anne veya bebek antibiyotik aldığında ortaya çıkmaktadır. Antibiyotikler bakterilerden kaynaklanan enfeksiyonları tedavi ederken iyi bakterileri de öldürür. Bu durum da mayaların büyümesini sağlar. Mayalar ılık ve nemli alanlarda büyür. Bebeğin ağzı, annenin meme uçları da mantar enfeksiyonları için mükemmel alanlardır. Bebeklerde bebek bezinin olduğu bölgelerde de bu tür enfeksiyonlar görülebilir. Bebeklerin dilinde pamukçuk olabilir, ağız içinde çok sık görülür. Bir annenin vajinal mantar enfeksiyonu varsa, bebek doğum ve doğum sırasında enfekte olabilir.

Pamukçuk teşhisi nasıl konulur?

Pamukçuk ebeveynler tarafından kolaylıkla teşhis edilebilir. Çocuk hekimi fiziki muayene yaptığında bu sorunu kolaylıkla teşhis edebilmektedir. Bazı durumlarda teşhisin netleştirilmesi için ağız içinden örnek alınarak laboratuvar testi isteyebilir. Bazen pamukçuk yemek borusuna kadar ilerleyebilir. Bu durumda da endoskopi ve boğaz kültürü uygulanabilir. Genelde bebeklerde sık görüldüğü için çok fazla önemsenmeyen pamukçuk ebeveynler tarafından yanlış uygulamalarla temizlenmeye çalışılmaktadır. Bu durum hastalığın yayılmasına da sebep olabilir. 

Pamukçuk nasıl tedavi edilir?

Bebeklerde pamukçuk tedavi edilmesi gereken bir sorundur. Tedavi bebeğin yaşına ve sorunun şiddetine göre değişebilir. Tedavideki amaç mantarın üremesini ve daha fazla yayılmasını engellemek olmalıdır. Gelecekte yeniden oluşmasını engellemek de tedavinin bir diğer amacıdır. Bu nedenle ağız hijyeninin doğru sağlanması gerekmektedir. Tedavide genellikle antifungfal ilaçlar, kremler, gargaralar ve pastiller yer almaktadır. Ayrıca ağız hijyeni için de bazı uygulamalar gerekmektedir. Hastalarda ağrı ve hassasiyete, iltihaplanmaya karşı anti-inflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Anneden bebeğe geçebildiğinden hekim annelerin meme ucu için de kremler önerebilmektedir.

Bebeklerde pamukçuk hakkında sık sorulan sorular 

Bebeklerde pamukçuk nasıl geçer?

Bebeklerde pamukçuk kendiliğinden geçmez, mutlaka uzman hekim tarafından tedavi uygulanması gereken bir konudur. Bebeklerde pamukçuk ilacı olarak antimikotiklidamlalar kullanılmaktadır. Bu damlalar bebeklerde pamukçuk damlası olarak bilinir.

Bebeklerde pamukçuk tedavisi karbonat ile yapılır mı?

Genelde bebeklerde pamukçuk hastalığında karbonatlı su kullanılır. Ancak bunun tedavi edici bir özelliği bulunmamaktadır. Bebeklerde pamukçuk tedavisi doktorun önerileriyle yapılabilmektedir. 

Bebeklerde pamukçuk nasıl temizlenir?

Pamukçuk bebeklerde çok sık görülür. Bebeklerde pamukçuk görüntüleri ebeveynler için ürkütücü görünebilir. Anneler pamukçuk nedeniyle telaşlanabilir ve bununla ilgili olarak internet ortamında “Bebeklerin ağzındaki pamukçuk nasıl geçer?” şeklinde aramalar yapabilir. Pek çok kişi karbonatlı suya gazlı bez batırıp bebeğin pamukçuk olan bölgelerini ara ara temizler. Ancak bu uygulama pamukçuğu daha da şiddetlendirebilir. Doktora sormadan herhangi bir uygulama yapılmamalıdır. Doktorlar hastalığın durumuna ve yaşa uygun olarak bebeklerde pamukçuk için damlaönerisinde bulunabilir. 

Bebeklerde dilde pamukçuk nasıl geçer? Bebeklerin dilindeki pamukçuk nasıl temizlenir?
Asla karbonatlı suyla temizleme gibi yöntemler uygulanmamalıdır. Tıbbın önerileri bu sorun konusunda yardımcı olacaktır. 

Bebeklerde pamukçuğa ne iyi gelir? 

Annenin göğsünde de enfeksiyon varsa ki bu mümkün olabilir, doktorun verdiği tedavi edici ilaçlar anne göğsüne de sürülebilmektedir. Bunun yanında bebeklerin kullandığı biberon, emzik iyi bir şekilde steriledilmelidir. Annenin de göğüs ucunu temiz tutması, göğüs ucu bakımına özen göstermesi gerekmektedir.  

Bebeklerde dudakta pamukçuk olur mu?
Anneler, “internette bebeklerin dudakları neden beyazlar” şeklinde aramalar yapabilir. Bebeklerde dilde pamukçuk olabildiği gibi; ağız içinde, yanak içinde, dudak içinde de olabilir. 

Bebeklerde pamukçuk ağrı yapar mı?

Evet, pamukçuk ağrılı bir sorun olabilmektedir. 

Bebeklerde pamukçuk zararlı mıdır?

Pamukçuk tedavi edilmezse ağır akciğer ya da daha farklı enfeksiyonlara sebep olabilmektedir.

Ağzı pamukçuk olan bebeğe ne yapılır?
Pamukçuk fark edildiği anda bir çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanından yardım alınmalıdır. Bebeklerde ağız içi pamukçuk tedavisi sadece uzman hekim tarafından yapılmalıdır.

Bebeklerde pamukçuk nasıl önlenir?

Annenin memesinden geçebilen bir hastalık olduğu için annelerin de sağlığına dikkat etmesi gerekmektedir. Anneler probiyotik almayı ihmal etmemelidir. Annelerin abur cubur, şeker, tuz gibi gıdaları tüketmemesi doğru olur. Doğal şeker alımı günde 2-3 porsiyondan fazla olmamalı. Antibakteriyel ve antifungal gıdalar anneler tarafından düzenli olarak tüketilmelidir. Bunun yanında annenin göğüs ucu hijyenine çok dikkat etmesi gerekir. Bebeğinizin kullandığı tüm oyuncaklarını düzenli olarak sterilize edin. Biberonla besliyorsanız, tüm besleme ekipmanlarını, özellikle emzikleri düzenli olarak steriliz edin. Bazı insanlar bebeğe beslendikten sonra sterilize edilmiş su vermeyi önerir. Bu da bir yöntem olabilir.

Bebeklerde pamukçuk için probiyotik yararlı mı?

Düzenli bir probiyotik almak, pamukçuk ve diğer maya enfeksiyonlarını önlemeye yardımcı olabilir. Probiyotikler, cildinizdeki ve vücudunuzdaki maya büyümesini kontrol altında tutan iyi bakterileri desteklemeye yardımcı olur. 2016 yılında yapılan bir araştırma, probiyotik takviyesi almanın Candidaenfeksiyonlarının tedavisine ve önlenmesine yardımcı olabileceğini belirtti. Yine de anneler bebekleri için bir diyete başlamadan önce doktor ile konuşmalıdır. Emziren anne, doktoruyla konuşana kadar herhangi bir doğal tedaviye başlamayı bırakın.

Bebeklerde ağızda pamukçuk evde nasıl tedavi edilir?
Evde doğal yöntemleri uygulamamak daha doğru bir davranış olacaktır. Tedavi için doktora danışmak gerekmektedir. Doktora danışılmadan yapılan uygulamalar hastalığı daha da şiddetlendirebilir ve farklı sorunlara neden olabilir. Eğer pamukçuk tedavi ile birkaç hafta içinde düzelmezse veya tekrarlamaya devam ederse - özellikle küçük çocuğunuz 9 aylıktan büyükse - başka sağlık sorunlarının olup olmadığını araştırmak için sağlık uzmanınıza danışın. Bu arada pamukçuk sürecinde bebeğinizin ellerini sık sık yıkayın. Bebekler ellerini, parmaklarını ağzına götürüyor olabilir. Kendi ellerinizi de sık sık yıkamanız önemlidir. Maya ile temas eden havlu, giysi varsa mutlaka iyice steril edin. Biberon, emzik dışında anne sütüyle, göğüsle temas eden göğüs pompaları da iyice steril edilmelidir. Mayanın büyümesini önlemek için anne sütünü kullanmadan hemen öncesine kadar buzdolabında saklayın. Maya ile temas ihtimali varsa, sakladığınız sağılmış anne sütünü atmanız gerekebilir. Tek kullanımlık emzirme pedlerini sık sık değiştirerek ve her gün temiz bir sütyen giyerek göğüslerinizi kuru ve olası maya kaynaklarından uzak tutun.

Bebeklerde pamukçuk nerede görülür?

Tipik olarak pamukçukun ağızda meydana geldiğini düşünmemize rağmen, aşağıdaki vücut kısımlarını da etkileyebilir: 

- Tırnaklar 

- Gözler

- Bebek bezi alanı (vajina veya kasık)

- Deri kıvrımları (koltuk altı veya boyundaki kıvrımlar)

Pamukçuk emziren anneleri nasıl etkiler?

Emzirme pamukçuk sırasında anneler için de ağrılı bir süreç olabilir. Tedaviden annelerin de faydalanması gerekir. Genelde emziren annelerin emzirmeye devam etmesi gerekir. Göğüs uçları ağrılı olabileceğinden genelde daha kısa ve sık beslenme önerilir. Her emzirmede daha az ağrısı olan memenin ilk kullanılması gerekebilir. Her emzirmeden sonra meme uçları temiz suyla temizlenmeli, iyice kurulanmalı ve tek kullanımlık göğüs pedlerinden yararlanılmalıdır. 

Her göğüs ağrısı pamukçuk anlamına mı gelir?

Tüm meme ya da meme başı ağrısı pamukçuk nedeniyle görlmemektedir. Emzirme sırasında veya sonrasında göğsünüzde keskin ağrılar ve meme ucunda şiddetli ağrılar yaşıyorsanız , bebeğinizin emzirme pozisyonunu değiştirmeyi veya tekrar emmesini sağlamayı deneyin. Soğuk kompresler, meme ucunuz veya meme ağrınızı daha da kötüleştiriyorsa, ağrıların nedeni meme uçlarınızın içindeki ve çevresindeki kan damarlarının daralması olabilir. Meme ağrısının bir başka nedeni de mastitis adı verilen bakteriyel bir enfeksiyon olabilir. Bu koşullar genellikle pamukçuk ile karıştırılır, bu nedenle rahatsızlığın altında yatan nedenin bulunabilmesi için bir uzmana başvurmak önemlidir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.