Tortikolis (Eğri Boyun Hastalığı) Nedir? Tortikolis Nasıl Tedavi Edilir?

Tortikolis, daha çok bebeklerde görülen ve boyun kaslarının spazmı sonucu boyunun asimetrik bir şekilde bir tarafa yatık olduğu, ağrılı ve distonik bir durumdur. Eğri boyun hastalığı sonradan da gelişebilir. Tortikolis semptomları genellikle sert ve şişmiş boyun kasları olarak karşımıza çıkar. Tortikolisin nedeni türüne bağlı olarak değişir ve tedavi seçenekleri arasında genellikle hafif kas gerilmeleri ve pozisyon değişiklikleri gösterilir.

Tortikolis (Eğri Boyun Hastalığı) Nedir?

Eğri boyun hastalığı olarak da bilinen tortikolis; boyun kaslarının kasılmasıyla birlikte boynun bükülüp başın belli bir tarafa eğilip bükülmesine neden olan ağrılı ve acı veren bir durumdur. Genellikle bebeklerde yaygın olarak görülen bir durum olan tortikolis yenidoğanlarda bebeğin anne karnındaki pozisyonundan dolayı veya zorlu bir süreç sonrasında meydana gelebileceği gibi sonradan da gelişebilir.

Yaygın tortikolis semptomları arasında baş hareketlerinin kısıtlanması, baş ağrısı veya boyun ağrısı yer alır. Bazen kendiliğinden geçebilen tortikolis belirtileri, etkilenen kaslara botulinum toksininin enjekte edilmesiyle de azalabilir. Tortikolisin tedavi seçenekleri genellikle egzersizler, pozisyon değişiklikleri, fizik tedavi veya ameliyattır.

En sık görülen tortikolis çeşidi doğumda meydana gelen konjenital tortikolistir. Doğum dışında daha sonra bebeklik veya çocukluk döneminde ortaya çıkan tortikolis ise edinilmiş tortikolis olarak bilinir.

Tortikolis (Eğri Boyun Hastalığı) Çeşitleri Nelerdir?

Boyun eğriliği anlamına gelen tortikolis, kendi içinde konjetinal tortikolis ve edinilmiş tortikolis olarak ikiye ayrılır.

Konjenital tortikolis: Genellikle doğuştan meydana gelen konjenital tortikolis, bebeğin dünyaya geldikten sonraki ilk 2 ayında baş ve boyun hareketi yeteneğini kazanmasıyla ortaya çıkar.

Edinilmiş tortikolis: Konjenitalin aksine daha sonra meydana gelen edinilmiş tortikolis, yaralanma, viral enfeksiyon veya iltihaplanmayla birlikte oluşur.

Tortikolis Neden Olur?

Genellikle bebekler veya çocuklarda boynun belirli bir tarafa eğilmesi durumu olan tortikolisin kesin bir nedeni söz konusu değildir ancak bebeklerin sternokleidomastoid kaslarından (SCM) birinin kısalması özellikle konjenital tortikolisi meydana getirir.

Edinilmiş tortikollis ise viral bir enfeksiyondan, yaralanmadan veya anormal bir hareketten dolayı servikal bağların tahriş olmasından kaynaklanabilir.

Genel olarak tortikolis nedenleri şunları içerir:

• Sternokleidomastoid kaslarının kısalması
• Bebeğin rahimde konumlanma şekli
• Bebeğin boyun kaslarında kan toplanması
• Bebeğin kas dokusunun kalınlaşması
• Anormal hareket ve uyku pozisyonunda gariplik
• Viral enfeksiyonlar
• Boyunda kas spazmı
• Boyun fıtığı
• Gastroözofageal reflü
• Yaralanmalar
• Bazı ilaçlara karşı reaksiyon

Tortikolis (Eğri Boyun Hastalığı) Belirtileri Nelerdir?

Eğri boyun hastalığının gözle görülür en net belirtisi bebeğin boynunun bir tarafa doğru belirgin bir şekilde eğilmesidir. Bunlarla birlikte boyunda acı, ağrı, boyun hareketlerinde kısıtlanma durumu da tortikolis belirtileri arasında sıralanabilir.

Tortikolis belirtileri şu şekilde özetlenebilir:

• Başın belirtli bir tarafa doğru eğilip bükülmesi
• Baş ve boyun hareketlerinin kısıtlanması
• Bebek veya çocukların bir omuzunun diğerinde daha yüksek olması
• Boyun kaslarında gerginlik, sertlik veya şişlik
• Yüz hatlarında düzensiz özellikler
• Boyun ağrısı
• Baş ağrısı
• Kafa titremesi

Tortikolis Nasıl Teşhis Edilir?

Tortikolis teşhisi için öncelikle doktor tarafından fizik muayene yapılır. Bu muayene sırasında bebeğin kafasının ne kadar bükülüp eğildiğine bakılır. Ayrıca bebeğinizin boynunu incelenerek şişmiş veya sert kasların yapısı incelenir. Durumun ciddiyetine bağlı olarak bebek için doktor tarafından aşağıdaki testler istenebilir:

• Boyun röntgeni
• Baş ve boyun için bilgisayarlı tomografi (BT) taraması
• Baş ve boyun için manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taraması

Tortikolis Nasıl Tedavi Edilir?

Özellikle konjenital tortikollisin tedavisi için genellikle boynun gerilmesine ve düzeltilmesine yardımcı olmak adına fizik tedaviyi uygulamalarıyla birlikte açma germe egzersizleri tercih edilir. Edinilmiş tortikollisin tedavisinde ise amaç, altta yatan nedenin (enfeksiyon için antibiyotikler gibi) tedavisine ve semptomların hafifletilmesidir.

Nadir de olsa, kasın uzatılması veya gevşetilmesi için ameliyat da gerekebilir ancak bu durum tortikolisin şiddetine bağlıdır.

Semptomlara bağlı olarak edinilmiş tortikolis tedavisi için şu yöntemler uygulanabilir:

• Antibiyotikler
• Ağrı kesici ilaçlar
• Sert boyun kaslarını gevşetmek için botulinum toksini enjeksiyonları
• Isı terapisi
• Masaj
• Tortikolis yastığı
• Boyunluk
• Fizik tedavi
• Uyku pozisyonu önerileri

Tortikolis tedavisi için uygulanacak fizik tedavi programları, örneğin bebek bezi değişiklikleri sırasında, belirli bir programa göre evde yapabileceğiniz özel egzersizleri içerir genellikle doktor kontrolünde yapılmalıdır. Ayrıca, bebeğinizi nasıl tutacağınızı ve çevresini, onu başını çevirmeye ve SCM kasını germeye teşvik edecek şekilde nasıl hareketler yapılması gerektiği de yine doktor kontrolünde gerçekleşmelidir çünkü yapılacak yanlış bir uygulama boyun eğriliğini ve semptomlarını daha da artırabilir.

Tortikolis Hakkında Sık Sorulan Sorular

Tortikolis ne demek?

Tortikolis, eğri boyun hastalığı olarak bilinen, boyun kaslarının kasılmasıyla birlikte boynun bir tarafa doğru eğilmesidir.

Tortikolis geçer mi?

Tıbben tortikolis olarak adlandırılan eğri boyun hastalığı, genellikle doğru tedavi yöntemleriyle iyileşebilen bir durumdur ve kalıcı olmaz.

Tortikolis masajı nedir?

Parmakları boynun eğildiği bölgenin kasları boyunca gezdirin ve başparmaklarınızı dar noktalara hafifçe ve acıtmadan bastırın. Tortikolis masajında amaç kas gerginliğini azaltmak, esnekliği ve hareket açıklığını artırmaktır.

Tortikolis tedavi edilmezse ne olur?

Tortikolis, semptomlara zamanında müdahale edilip tedavi edilmediği takdirde yüzde simetri bozukluğu ve kafa yapısında bozukluk meydana getirebilir.

Tortikolise hangi bölüm bakar?

Bebeğiniz veya çocuğunuzda tortikolis durumu varsa ortopedi ve travmatoloji bölümüne başvurabilirsiniz.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.