Genellikle kreş çağındaki çocuklarda daha sık görülen geniz eti rahatsızlıkları ciddi sorunlara yol açabiliyor. Ciddiye alınmayan ve tedavisi geciktirilen geniz eti hastalıkları çocuklarda baş ağrısı, dikkat dağınıklığı, büyüme geriliği hatta yüz şeklinin değişmesine bile neden olabiliyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü’nden Prof. Dr. Zeynep Yezdan Fırat, geniz eti enfeksiyonu ve tedavileri hakkında bilgi verdi.
Kreş döneminde daha dikkatli olun
Lenf sisteminin bir parçası olan geniz eti boğazda bulunan 4 çift lenf bezinden bir tanesidir. Özellikle 5 yaşına kadar çok aktif çalışan geniz eti ağız yoluyla vücuda giren mikropları toplamaktadır. Çocukların bağışıklık düzeyinin tam olarak gelişmediği, ev ortamından çıkarak yeni mikroplarla tanıştığı kreş döneminde geniz eti rahatsızlıkları daha sık yaşanabilmektedir. Ebeveynlerin çocuklarını gözlemlemeleri ve geniz eti ile ilgili belirtileri yakından takip etmeleri önemlidir. Geniz eti;
- Burun yerine ağızdan solunum
- Horlama veya hırıltılı uyuma
- Genizden konuşma
- Nefes alırken ses çıkması
- Uyku apnesi denilen uyku sırasında nefes kesilmesi gibi belirtilerle kendini belli etmektedir.
Anne babaların çocuklarının uykusunu videoya çekmesi veya çocuklarının ses kaydını alması teşhis bakımından doktora önemli ipuçları verebilmektedir.
Çocuğunuz minyon kalmasın
Çocuklarda geniz etinin bir miktar büyümesi normal karşılanmaktadır. Geniz eti genellikle üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra şişmektedir. Burundan nefes almayı rahatlatmak için burun spreyleri, şurup veya farklı ilaçlarla akıntıyı gidermek gerekir. Ancak şişerek nefes almayı engelleyen geniz etleri özellikle uyku apnesine yol açabilmektedir. Uyku apnesinden dolayı yeterli oksijen alamadan uyuyan çocuklarda büyüme gelişme eğrileri durabilmektedir. Yaşıtlarına göre minyon kalan bu çocukların zamanında tedavi alması sorunları ortadan kaldırmaktadır. Uyku ve nefes alma sorunu yaşayan çocuklarda büyüme geriliğinin yanında; okul başarısının düşmesi, dikkat dağınıklığı, baş ağrısı gibi sorunları da görülebilmektedir.
Geniz eti hastalıkları yüz değişikliğine neden olabiliyor
Uzun süre tedavi edilmeyen geniz eti zamanla çocuğun yüz şeklinde değişikliklere neden olabilmektedir. Nefes alabilmek için ağız yolunu kullanan çocuklarda kubbe damak denilen derin damak yapısı gelişmekte buna bağlı olarak da alt çene arkaya doğru çekilirken üst çene öndeymiş gibi bir görüntü oluşmaktadır. Yeterli hava girişi olmadığı için sinüsler gelişmeyip yanaklar düz kalmaktadır. Geniz eti yüzü denilen bu durum tedavi ettirilmezse kas ve kemikler bu şekilde gelişip ortaya çıkan görüntü kalıcı olabilmektedir. Uykulu, anlamayan bir ifadesi olan, gözlerinin altında kan göllenmesi oluşan bu çocuklara ilk bakışta teşhis koymak mümkün olabilmektedir. Zamanında müdahaleyle yüz şeklindeki değişiklikler kalıcı olmadan ortadan kaldırılabilmektedir.
Tekrarlar mı diye endişe etmeyin
Geniz eti hastalıklarının tedavisinde ilk tercih ilaç tedavisidir. Sıvı kurutucu burun spreyi, şurup gibi ilaçlarla akıntının giderilmesi hedeflenir. Ancak sarı veya yeşil renkli geniz akıntısı mevcutsa antibiyotik tedavisi gerekebilmektedir. Müzmin denilen yani medikal tedavilere rağmen geçmeyen, en az 3 ay tıkayıcı hava yoluna neden olan geniz eti enfeksiyonlarının tedavisi cerrahi yöntemdir. Geniz eti ameliyatlarında tekrarlama ihtimaline karşı küçültme yerine tamamen çıkartılması gerekmektedir. Etkin ve doğru cerrahi ile çıkartılan geniz etinin tekrarlama ihtimali bulunmamaktadır.
Kansız yöntemler ön plana çıkıyor
Geniz eti ameliyatlarında klasik yöntemlerin yanında plazma yöntemi denilen kanamasız yöntemler ön plana çıkmaktadır. Klasik geniz eti ameliyatlarında olduğu gibi yine ağız yoluyla geniz etine ulaşılarak plazma denilen yöntemle kanamasız bir şekilde geniz eti çıkartılabilmektedir. Kanama olmadığı için tampon kullanılmasına gerek yoktur. Plazma yöntemi ile gerçekleştirilen geniz eti ameliyatı ilk gün ağrısı için oldukça avantajlıdır. Yaklaşık 30 dakikada gerçekleşen plazma ameliyatından sonra çocuklar aynı gün evlerine gönderilmektedir. Ağrı ve iyileşme için ameliyattan sonraki ilk 3-4 gün dondurma, yoğurt, puding gibi soğuk ve yumuşak gıdaların tüketilmesi önemlidir.
Çocuğunuzun geniz eti sorunları yaşamaması için
- Çocukların odasının gerekil şekilde nemlendirilmesi gerekir.
- Çocuğun klima ortamında uzun süre tutulmaması önemlidir.
- Burnunun uzun süre tıkalı kalmamasına müsaade edilmemelidir. Akıntı giderici ilaç, şurup veya spreylerle akıntı kurutulmalıdır.
- Alerjenlerden uzak durulması özellikle alerjiyi tetikleyebilecek pelüş oyuncaklarla uyunmaması gerekir.
- Çocuklar sigara dumanına maruz kalmamalıdır.
- Sık enfeksiyon olması veya enfekte çocuklarda bir arada bulunmaması alınabilecek önlemlerin başında gelmektedir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 26 Mayıs 2022
Yayınlanma Tarihi: 2 Aralık 2019