Histrionik Kişilik Bozukluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Histrionik Kişilik Bozukluğu Ne Demek?

Histerik kişiyi tanımlayan histrionik kişilik bozukluğu, insanların dikkatini ve ilgisini çekme isteğiyle birlikte onay alma ihtiyacı hisseden kişilerin abartılı ve yapmacık davranışlarıyla ortaya çıkan bir kişilik bozukluğudur. Histerik kişiler çevresinden sürekli ilgi görmek ve dikkat çekmek ister. Bununla birlikte duygu ve düşünceleri hakkında onay alma ihtiyacını hep hisseden bu bireyler ilgi çekmek için yapmacık davranmakla birlikte duygularını abartılı bir şekilde yaşar.

B kümesi kişilik bozuklukları arasında yer alan histrionik kişilik bozuklukları aynı zamanda narsist kişilik bozukluğu, borderline kişilik bozukluğu ve antisosyal kişilik bozukluğuyla aynı grupta yer alır.

Histriyonik kişilik bozukluğu olan kişilerin öz saygıları başkalarının onayına bağlıdır ve gerçek bir öz değer ve öz benlik duygusuna sahip değillerdir. Bu kişilerin fark edilmek, ilgi çekmek ve onay almak için çok büyük bir arzuları vardır ve arzularını gerçekleştirmek adına sık sık dramatik tepkiler veya uygunsuz davranışlarda bulunurlar.

Yaygın ve belirgin histrionik kişilik bozukluğu semptomları dengesiz, yapmacık ve aşırı duygusal davranışlar, çarpık, abartılı bir kişisel imaj ve fark edilme arzusuyla ortaya çıkan bir estetik görüntüdür.

Histrionik kişilik bozukluğuna sahip kişilerin tedavi edilmesi için genellikle konuşma terapileri uygulanır ve bu kişilerle iletişim kurularak gerçeklik algısı tekrar kazandırılmaya çalışılır.

Histrionik Kişilik Bozukluğu Neden Olur?

Ergenlik çağının sonundan yetişkinliğe geçiş noktası olan 20’li yaşlarda başlayan ve genel olarak erkekleri etkileyen, histerik olarak da ifade edilen histrionik kişilik bozukluğuna genetik faktör, çocukluk travmaları ve ebeveynlerin çocuklarıyla kurduğu iletişim neden olur.

Kalıtsal bir geçişin sebep olabileceği histrionik kişilik bozukluğu diğer yandan çocuklukta yaşanan bir yakın kaybı veya istismar olayının yaşanması sonucu meydana gelir. Yaşanan bu durumlar kişilerin yetişkin çağında farklı karakteristik özelliklerinin doğmasına neden olur. Ayrıca histrionik kişilik bozukluğunun ortaya çıkmasında ebeveynlerin kurduğu iletişim de önemlidir. Sağlıksız iletişim kurulan bir ailede büyüyen çocukların gelecekte kişilik bozuklukları yaşama riskleri daha yüksektir.

Histrionik Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Histrionik kişilik bozukluğu olan kişiler genellikle çevrelerinden yüksek ilgi ve onay görmek ister, konuşmalarında dram ön plandadır, güçlü fikirleri olduğunu iddia etmekle birlikte duyguları hızla değişir. Histrionik kişilik bozukluğu olan kişiler aynı zamanda dış görünüşleriyle çok ilgilenir.

Histrionik kişilik bozukluğu olan kişilerde genellikle şu belirtiler görülür:

• İlgi çekip onay alma ihtiyacı hissederler
• Konuşmalarında dram, aşırı duygusallık ve sürekli ağlama isteği vardır
• Duyguları hızla değişir, manipülatiftirler
• Kendi varlıklarını üstün görüp ön planda tutarlar
• Sürekli olarak çekici göründüklerini düşünürler
• Baştan çıkarıcı davranışlar sergilerler
• Dış görünüşleriyle aşırı ilgilenirler
• Kolayca kandırılabilir ve çevrelerinden etkilenirler
• Yapmacık hareketler gösterirler
• İlişkileri devam ettirmekte güçlük çekerler
• Anında tatmin duygusuna sahip oldukları için çabuk sıkılırlar
• Aceleci kararlar verirler

Bunlarla birlikte histrionik kişilik bozukluğuna sahip kişilerde hayal kırıklığına karşı tolerans duygusu düşüktür ve rutinden kolayca sıkılırlar. Genellikle başladıkları bir işi bitirmeyen bu kişiler sürekli farklı arayışlar içindedir. Diğer yandan histrionik kişilik bozukluğunu yoğun ve şiddetli yaşayan bireyler çevrelerinin dikkatini çekemediklerinde konuyu intihara teşebbüs etmeye kadar götürebilir.

Histrionik Kişilik Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?

Histironik kişilik bozukluğu genellikle 18 yaşından önce teşhis edilmez çünkü kişilik ve karakter gelişimi ergenlik döneminin bitişine kadar devam eder. Genellikle 20 yaşından sonra görülmeye başlanan bu kişilik bozukluğunun altında yatan sebep aranır ve kişinin belirtileri incelenir.

Histrionik kişilik bozukluğuna sahip kişilerin hastalığına ışık tutacak sorular soran psikolog veya psikiyatristler, fiziksel bir hastalığın olup olmadığının kontrolü için ise fizik muayene ve laboratuvar testleri (nöro görüntüleme çalışmaları veya kan testleri gibi) de önerebilir. Herhangi bir hastalık söz konusu değilse kişilik bozukluğuna sahip kişiler için konuşma terapisi tedavisine başlanır.

Histrionik Kişilik Bozukluğu Tedavisi Nasıl Yapılır?

Psikoterapi, genellikle histrionik kişilik bozukluğu için en çok tercih edilen tedavi yöntemidir. Tedavinin amacı, bireyin düşünceleri ve davranışlarını düzeltmek ve mevcut korkuları açığa çıkarmasına yardımcı olmakla birlikte kişinin çevresiyle daha olumlu bir şekilde ilişki kurmasını içerir.

Depresyon ve anksiyete gibi hastalıkların neden olduğu histrionik kişilik bozukluğunda kimi zaman ilaç tedavisi de tercih edilebilir.

Histrionik Kişilik Bozukluğu Hakkında Sık Sorulan Sorular

Histerik ne demek?

Histerik, olayları ve duyguları abartılı yaşayan, yaşadıklarını sürekli dramatize eden, yapmacık davranan ve çevresinin ilgi odağı olmaya çalışan kişiler için kullanılır.

Histrionik kişilik bozukluğu nasıl davranır?

Histrionik kişilik bozukluğu hastalığı olan kişiler aşırı duygusal ve yapmacık davranmakla birlikte çevresinden sürekli ilgi görme ve onay alma ihtiyacı hissettiği için fikirlerini ve konuşmalarını dramatize etmekten çekinmez.

Histrionik kişilik bozukluğuna ne iyi gelir?

Histrionik kişilik bozukluğu genellikle psikoterapi tedavisi önerilir. Eğer depresyon ve anksiyete söz konusuysa antidepresan ilaçlar kullanılır.

Histrionik kişilik bozukluğu tedavi edilmezse ne olur?

Tedavi edilmediği takdirde histrionik kişilik bozukluğu depresyon, panik atak, bağımlılık ve farklı psikiyatrik hastalıklara sebebiyet verebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.