Kardiyojenik şok, kalbin yeterli miktarda kan pompalayamadığı durumlarda doku ve organlar kanla beslenemediğinde aniden ortaya çıkan, yaşamı etkileyen bir durumdur. Kardiyojenik şokun en önemli nedenlerinden biri de kalp krizidir. Bu durumda hücrelere oksijen gitmediği için organ yetmezliği gibi ölümcül sonuçlar ortaya çıkabilir. Kardiyojenik şok nadir olarak görülen hastalıklar arasında yer alarak çoğunlukla tedavi edilmesi gerekir. Bu da genellikle cerrahi müdahale içeren tedavilerdir.
Kardiyojenik Şok Nedir?
Kardiyojenik şok, kalp yeterli miktarda kan pompalayamadığında hücrelerin oksijensiz kalarak organları tükettiği durumdur. Aniden ortaya çıkan kardiyojenik şok, kalp krizi, viral enfeksiyon, anormal kalp ritmi, akciğerlerde bir atardamarı tıkayan bir kan pıhtısı ya da önceden var olan konjestif kalp yetmezliğinin ilerlemesi nedeniyle gerçekleşebilir. Hemen müdahale edilmedi durumda ölümcü olabilmektedir.
Kardiyojenik Şok Belirtileri Nelerdir?
Kardiyojenik şok belirtileri, göğüs bölgesinde ağrı, şişlik, baskı ve yanma gibi belirtilerle ortaya çıkarak kişinin yaşamını tehdit edebilir. Göğüs bölgesinde meydana gelen ağrı mide ekşimesi gibi hissedilebilir.
Kardiyojenik şok belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Karın bölgesi, boğaz ve çenede ağrı,
- Göğüste sıkışma
- Nefes almada güçlük
- Soluk ve soğuk ten
- Terleme
- Kalp ritminde bozukluk
- Kaygılı ya da sersemlemiş hissi
- Bayılma hissi
- Nabzın zayıflaması
- Tansiyon düşüklüğü
Kardiyojenik Şok Neden Olur?
Kardiyojenik şok, kalp kasının bozulması, enfeksiyonlar, kalp krizi, atardamarlarda meydana gelen pıhtı nedeniyle oluşur. Kardiyojenik şok, çoğunlukla kalp krizinin sonucunda görülerek, kalp krizi sırasında atardamarlardaki kan akışı kısıtlanmasından dolayı görülür.
Kardiyojenik şoka neden olabilecek diğer durumlar şunlardır:
- Pulmoner emboli yani akciğer pıhtısı: Akciğerde yer alan bir kan damarının aniden tıkanması
- Perikardiyal tamponad: Kalbin etrafında sıvı birikmesi durumu
- Mitral kapak yetmezliği: Kanın geri akışına izin veren kapakçıklarda hasar meydana gelmesi
- Aort damarı yırtılması: Artan basınç nedeniyle kalp duvarının yırtılması
- Kalp yetmezliği: Kalp kasının düzgün çalışamaması veya hiç çalışmaması
- Ventriküler fibrilasyon: Kalbin kanı vücuda etkili şekilde pompalayamayarak anormal kalp ritmi yarataması
- Taşikardi: Ventriküllerin çok hızlı attığı bir aritmi
- Aşırı dozda ilaç kullanımı kalbin kan pompalama yeteneğini de etkileyerek ve kardiyojenik şoka neden olabilir.
Kardiyojenik Şok Nasıl Teşhis Edilir?
Uzman doktor, kişinin tıbbi geçmişini öğrendikten sonra fiziki muayene gerçekleştirir. Nabzın zayıf olması, soğuk bir cilt ve düşük kan basıncı gözlemlendiği durumda kişiye çeşitli testlerin uygulanmasını isteyebilir.
- Elektrokardiyogram (EKG) : Kalbin elektriksel aktivitesinin ritminin kaydını tutar
- Göğüs röntgeni: Akciğerlerinizde biriken sıvıyı gözlemlemek, kalp ve kan damarlarının görüntüsü almak için uygulanabilir.
- Kardiyak kateterizasyon: Kalbin her atışta pompaladığı kan miktarını kontrol etmek için bir kateter adı verilen uzun, ince bir tüpün artere yerleştirilmesidir.
- Tam kan sayımı: Kandaki oksijen seviyesini kontrol etmek ve böbreklerin, kalbin ve karaciğer gibi önemli organlardaki hasarı kontrol etmek için uygulanabilir.
Kardiyojenik Şok Tedavisi Nasıl Olur?
Kardiyojenik şok, yaşamı tehdit eden ve acil müdahale gerektiren bir durumdur. Tedavinin en önemli kısmı hasarı önlemek için ana organlara kan ve oksijen akışını iyileştirmek olacaktır. Bu durum bazen ilaçlarla bu sağlanabilirken daha ciddi vakalarda ise kalbin çalışmasına yardımcı olacak destek cihazlarına ihtiyaç duyulabilir. Kalp kasının güç üretmesi sonucu kasılmasına bağlı olarak kişiye vazopressörler veya inotropik ilaçlar verilebilir.
Kardiyojenik Şok Hakkında Sık Sorulan Sorular
Kardiyojenik şok nasıl önlenir?
Kardiyojenik şok, düzenli kalp kontrollerinin yanında sağlıklı kilonun korunmasını içeren ve sağlıklı beslenmeyi barındıran yaşam biçimiyle önlenebilir. Bunun yanında düzenli olarak egzersiz yapmak da büyük önem taşır.
Kardiyojenik şok ve septik şok arasındaki fark nedir?
Her ikisi de şok biçimi de organların ve dokuların ihtiyaç duyduğu oksijeni vücuda alamazlar. Fakat genellikle kalp krizleri kardiyojenik şoka neden olurken enfeksiyonlar septik şoka sebebiyet verir.
Kardiyojenik şokta ne yapılır?
Kardiyojenik şok durumu görüldüğü anda hava yolunun açık kalması gerekir. Bu durum yeterli olmazsa kişiye nazal oksijen sağlanır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 31 Mayıs 2024