Osgood Schlatter hastalığı, özellikle fiziksel aktivitelerde bulunan büyüme çağındaki gençler arasında sık görülen, tibial tüberkülde patellar tendon üzerindeki stresle ilişkili bir diz ağrısı nedenidir. Bu durum genellikle koşma ve zıplama gibi sporlarla kötüleşir. Genç sporcular bu durumu sık sık yaşar ve belirtileri, dizin ön kısmında ağrı ve şişlikle kendini gösterir.
Osgood Schlatter Nedir?
Osgood Schlatter, diz kapağından kaval kemiklerine uzanan tendonlarda meydana gelen iltihaplanma sonucu diz ağrısına neden olan bir durumdur. Anatomik olarak diz kapaklar patella, kaval kemikleri ise tibia olarak adlandırılır. Bu rahatsızlık ağrılıdır ve gelişim sürecinde görülür. Çocuklar büyürken kas, tendon, bağ ve kemiklerde hassasiyet oluşması normal kabul edilir. Fakat birkaç günden daha fazla sürüyorsa veya şiddetli bir ağrı söz konusuysa Osgood Schlatter tedavisi yapılmalıdır.
Osgood Schlatter Neden Olur?
Osgood schlatter, diz kapaklarının kaval kemiklerine bağlandığı yerde görülen bir rahatsızlıktır. Hasar ve zorlanmalar sonucunda oluşan iltihaplanma genelde bir anda ortaya çıkmaz. Yoğun aktiviteye bağlı olarak dizin çok fazla kullanılması baskı uygular. Diğer bir deyişle, diz kapaklarını kaval kemiğine bağlayan patellar tendonların aşırı kullanımından kaynaklanır. Bu hastalık kısacası dizin sürekli hareket ettirilmesi ve zorlanması nedeniyle ortaya çıkar.
Osgood-Schlatter Nasıl Oluşur?
Osgood-Schlatter, çocukların gelişim süreçlerinde görülen diz rahatsızlıklarından biridir. Uyluğun ön kısmındaki güçlü kasların çekilmesinden kaynaklanan hastalığın oluşumu dizin aşırı kullanımıyla ortaya çıkar. Başlangıçta uyluk kemiğindeki dörtlü kas grubu kasılır. Bununla birlikte tendon, tibial tüberkül olarak adlandırılan kemikli bir çıkıntıdan diz kapağını kaval kemiğine bağlar.
Kasların kasılmasıyla diz kapağının altındaki kirişler kemikten çekilmek zorunda kalır. Buna bağlı olarak Osgood Schlatter, tipik olarak bir veya iki dizin ön tarafında başlayan ağrı ile fark edilmeye başlar. Bazı vakalarda içten iltihaplanma oluştuğu için dışa doğru bir şişlik görülür.
Kısacası Osgood Schlatter, kaval kemiğinin üst ucundaki büyüme plağı ve bölgedeki pateller tendonda oluşan ödem sonucunda ortaya çıkar. Zamanla düzelmesi beklenen bu hastalığın tamamen geçmesi kemiğin gelişimine bağlıdır.
Osgood Schlatter Belirtileri Nelerdir?
Osgood schlatter belirtileri her çocukta neredeyse aynı şekilde görülür. En önemli semptomu diz bölgesinde uzun süren ağrıdır. Gelişim sürecinde oluşan bu rahatsızlığın diğer belirtileri ise şunlardır:
- Diz bölgesinde şişme (iltihaplanma)
- Ağrılı bölgeye dokunulduğunda hassasiyet hissi
- Dizde hafif ısı artışı
- Bacaklarda kas gerilmesi
Diz kapağı altındaki Osgood schlatter sendromu belirtileri zamanla ortaya çıkar. Fakat nadiren aniden meydana gelebileceği de bilinmelidir. Geçmeyen ve şiddetli ağrıya eşlik eden gerilmeler gün içinde yürüme, koşma ve zıplama gibi aktivitelerin yapılmasını zorlaştırır. Dolayısıyla semptomların kontrol altına alınması gelişim sürecinin daha rahat geçmesi adına önemlidir.
Osgood Schlatter Hastalığı Kimlerde Görülür?
Osgood Schlatter, her çocukta görülebilecek geçici bir sendromdur. En fazla 11-14 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Zira bu dönemde büyüme atağı söz konusu olduğu için dizde ağrıların hissedilmesi normaldir. Özellikle de basketbol, voleybol ve futbol gibi dizin aktif olarak kullanıldığı spor dalıyla uğraşan bireylerde görülür. Ayrıca kız çocuklarına nispeten ergenlik çağındaki erkeklerde meydana gelme ihtimali daha yüksektir.
Osgood Schlatter Nasıl Tedavi Edilir?
Kendini sınırlayıcı bir rahatsızlık olarak tanımlanan Osgood schlatter hastalığı geçidir. Fakat bazı çocuklarda geçmeyen ağrılar olduğu için kontrol altına alınması gerekir. Uygulanan ilk tedavi yöntemlerinden biri dinlenmedir. İstirahat sürecinde çocuğun dizinde zedelenmeye neden olan spor veya hareketli bir aktiviteden kaçınması gerekir. Birkaç hafta veya ay içinde bu rahatsızlığın geçmesi beklenir.
Diğer uygulanan tedavi seçeneklerinden biri de buz uygulamasıdır. Buz torbasının etkilenen dize 10-15 dakika koyulması gerekir. Cilde doğrudan temas etmemesi için ince bir havluya sarılması önerilir. Ağrıyı hızlı bir şekilde kesmesi için buzu 3-5 dakika boyunca bölgeye dairesel hareketlerle masaj yapılmalıdır.
İstirahat veya buz uygulamasına rağmen belirtiler görülüyorsa doktor tarafından ağrı kesici ilaçlar verilir. Böylece daha hızlı etki eder ve iyileşme sürecini kısaltır.
Osgood schlatter hastalığı aynı zamanda fizik tedavisi ile de kontrol altına alınabilir. Bu süreçte verilen egzersizle dizdeki dörtlü kasları esnetilmesi ve patellar tendonundaki gerginliğin hafifletilmesi amaçlanır. Fizyoterapist, çocuğun diz anatomik yapısını ve yaşını göz önünde bulundurarak ağrıyı azaltacak esneme hareketleri verir. Böylece dizde oluşan zayıflık, ağrı ve gerginlik gibi semptomlar kontrol altına alınır.
Osgood-Schlatter Hastalığı Egzersizleri Nelerdir?
Ergenlikten yetişkinlik sürecine kadar devam edebilen Osgood Schlatter hastalığının belirtileri kontrol altına alınmadığında çocuğun günlük yaşamında hareketini kısıtlar. Bu nedenle etkili tedavi yöntemlerinden biri olan egzersizlerle kas ve kemik dokusundaki anormalliklerin kontrol altına alınması mümkündür. Aşağıda Osgood Schlatter hastalığı için evde yapılabilecek egzersizler hakkında bilgi verilmiştir:
- Kuadriseps Germe: Uyluğun ön tarafındaki kuadriseps kas grubunu çalıştıran bu egzersiz için yan yatın. Gerilme hissetmek için dizinizi geriye doğru bükün ve topuğunuzu kendinize doğru çekin. Bu pozisyonda 30 saniye bekleyin. Dizinizi tutarak destek alabilirsiniz. Bu germe hareketini 3 kez daha tekrarlayabilirsiniz.
- Köprü: Sırt üstü uzanın ve dizlerinizi bükün. Vücudunuzu kalça desteğiyle birlikte yukarı doğru kaldırın. Dengede kalmak için kollarınızı zemine bastırarak kullanabilirsiniz. Belinizi fazla kıvırmaya ve kamburlaştırmamaya dikkat edin. Karın kaslarınızı sıkın 12 tekrarla kontrollü bir şekilde yapın.
- Direnç Bandıyla Yürüyüş: Bacaklarınızın alt kısmına ve ayak bileğinin biraz üstüne direnç bandını sarın. Yan tarafa doğru adım atarak ilerleyin. Toplamda 20 tekrarla yapılan bu hareketi her iki taraf için de uygulayabilirsiniz.
- Sandalye Squat: Ayağa kalkın ve konumlandırdığınız sandalyenin üzerine oturmak için squat pozisyonuna geçin. Dizlerinizi bükerek sandalyeye oturun ve ayakta durma pozisyonuna tekrar dönün. Oturma süresi birkaç saniye olacağı için kontrollü yapmak gerekir. Dizinizin aynı hizada olmasına, içe veya dışarı doğru kaymamasına dikkat etmelisiniz. Aynı zamanda çömelirken öne doğru eğilmemeye dik bir duruşla egzersizi uygulamalısınız.
Osgood Schlatter Hakkında Sık Sorulan Sorular
Osgood-Schlatter tehlikeli mi?
Osgood Schlatter geçici bir rahatsızlık olduğu için tehlikeli değildir. Aynı zamanda kendini sınırlayan bir hastalık olduğu için ilerlemez ve erişkinlik çağına geçildiğinde sona erer.
Osgood-Schlatter hangi doktora gidilir?
Osgoof Schlatter kas ve kemik dokusunun içeren bir rahatsızlıktır. Bu nedenle Ortopedi ve Travmatoloji bölümünden uzman bir doktora başvurmak gerekir.
Osgood-Schlatter bandı ne işe yarar?
Osgood Schlatter hastalığında yardımcı tedavi yöntemlerinden biri de bant kullanımıdır. Bu özel bant diz kapağının alt kısmına takılır ve patellar tendona basınç uygular. Böylece tendona binen yükü hafifletir ve ağrının da azalmasını sağlar.
Osgood-Schlatter hastalığı nasıl önlenir?
Osgood Schlatter hastalığının önlenmesi için yaşam tarzının önemi büyüktür. Zira, aktif olarak hareket halinde olan sporcu çocuklarda tam anlamıyla önlenmesi zor olabilir. Yine de spordan önce ısınma sonra soğuma, koruyucu ekipman kullanma ve dinlenme gibi unsurlara uyulmalıdır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 6 Haziran 2024