Sinirsel (Psikolojik) Kaşıntı Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Sinirsel (Psikolojik) Kaşıntı Nedir?

Bilimsel olarak araştırmaları devam eden psikolojik kaşıntı dermatolojik kökenli olmayıp; sinirsel nöronların etkisinden meydana gelen bir durum olduğu  uzmanlar tarafından belirtilir. Bu durum, Nöronlardaki sinir iletiminde yaşanan bir problemle gelişme gösterebilen ve günlük hayatı etkileyen sinirsel bir kaşıntı durumudur. Halk tarafından psikolojik kaşıntı olarak da bilinir. Araştırmalar sonucunda nörolog ve dermatologlar tarafından kesin bir sonuca varılamayan rahatsızlığın kökeninin, sinirsel hasarlardan meydana geldiği düşünülmektedir. Kişinin kendisini psikolojik olarak ifade etme yöntemi olarak da ifade edilebilir. Kaşıntının nasıl geliştiği hakkında farklı görüşler olsa da tedavi edilmesi gereklidir.

Sinirsel (Psikolojik) Kaşıntı Neden Olur?

Psikolojik kaşıntı, nöronların zarar görmesinden dolayı oluşur ve kökeninin sinirsel olduğuifade edilir. Kaşıntının oluşumuna dair birçok farklı yorumlama olmaktadır. Bu yorumlamaların yanı sıra farklı hastalıklar sebebiyle geldiği de belirtilir. Bazı rahatsızlıkların sonucunda sinirsel kaşıntı hasta üzerinde etkin rol oynar.

• Diyabetik nöropati: Hastalıklar arasında kaşıntı sebeplerinin en fazla yaygın olan diyabetik nöropatiden geldiği söylenir. Hastanın kan şekeri takip edilir. Yapılan tahliller sonucunda hastanın kan şekeri sonuçları sürekli yüksekse, kaşıntıya neden olur. Kan şekerinin sinir hücrelerine zarar vermesi sonucunda diyabetik nöropati sıklıkla hastanın el ve ayaklarında kaşıntı ve ağrıyla sonuçlanır. Tıbbi öyküsünde diyabetik nöropati bulunan hasta kaşınma rahatsızlığına yakalanma riskine sahiptir.
• Psikolojik travmalar: Günlük hayatın seyrini tamamen değiştiren sinirsel bir rahatsızlık sonucunda kaşıntılar meydana gelir. Kaşıntı nöronların zarar görmesi sebebiyle psikolojik süreç içerisinde ortaya çıkar.
• Metabolizma rahatsızlıkları ve enfeksiyon: Metabolizmanın yavaş veya hızlı çalışması sinirsel kaşıntıya sebep oluşturabilir. İnsülin direnci problemleri, obezite, hipertansiyon, tiroid, hormonal denge bozukluğu gibi çeşitli rahatsızlıklardan ötürü bu rahatsızlık kişi üzerinde etkindir. Aynı şekilde enfeksiyon hastalıkları da vücutta kaşıntıya yol açar.
• Genetik yatkınlık: Hastanın tıbbi öyküsünde yer alan rahatsızlıkların birçoğu genetik yatkınlıktan oluşur. Kişinin aile bireylerinde diyabet, tansiyon gibi rahatsızlıklar söz konusuysa nöropatik sorunların beraberinde sinirsel kaşıntıyla karşılaşma oranı oldukça yüksektir.

Sinirsel Kaşıntının Belirtileri Nelerdir?

Kaşıntının nedenleri yapılan muayeneler ve uzman kontrolünde gerçekleşen tahliller sonucunda belirlenir. Kişinin tıbbi öyküsünde yer alan doğrultuda incelemeler yapılır. Araştırmalar sonucunda psikolojik kaşıntı tek başına bir belirti değildir. Çoğu hastalıkların beraberinde gelen sinirsel bir durumdur. Hastalıkla beraber gelen sinirsel kaşıntıyı anlamak için bazı belirtilerin var olması gereklidir. Tedaviye alınmadan önce kişi muayeneye tabi tutulur. Hastalık sonucunda seyreden bazı belirtiler şu şekildedir;

• Sarılık gibi karaciğer rahatsızlıklarından dolayı oluşan mide bulantısı, karın ağrısı,
• Nörolojik sebeplerden dolayı gelişen kaşıntıyla kişinin günlük hayatını idame ettirememesi, sinirlenmesi ve travmaya bağlı durumlarla karşı karşıya kalması, ,
• Genellikle tek bir bölgede görülen egzama, kuruluk, alerjik reaksiyon gibi yaşanan cilt rahatsızlıkları,
• Enfeksiyon hastalıkları,
• Diyabet.

Sinirsel Kaşıntı ile Dermatolojik Kaşıntı Arasındaki Farklar

Çoğunlukla nöronların hasar görmesinden dolayı bedende sinirsel kaşıntılar oluşabilir. Çeşitli hastalıkları beraberinde getiren psikolojik kaşıntı; nöropati, enfeksiyon, karaciğer hastalıkları, diyabet gibi rahatsızlıkların belirtileriyle beraber kişinin günlük hayatını etkileyebilir. Sinirsel kaşıntının yanı sıra dermatolojik nedenlerden kaynaklanan çeşitli durumlar bulunur. Sinirsel kaşıntı ile dermatolojik kaşıntıyı bazı noktalarda birbirinden ayırt etmek mümkündür. Her ikisi de bir noktada psikolojik nedenlere dayansa da etkileri birbirinden farklı olabilir. Farklılıklar şu şekilde listelenebilir:

• Sinirsel kaşıntı vücudun çoğu bölgesinde olurken dermatolojik nedenler, vücudun tek bir bölgesinde yer alır (saç, el ve ayak vb.)
• Dermatolojik kaşıntılarda seyreden durum dermatit, saç dökülmesi gibi problemleri de beraberinde getirir.
• Dermatolojik kaşıntı ile sinirsel kaşıntının tespiti uzmanlar tarafından ayırt edilebilir.
• Cilt rahatsızlıklarını geçirmek için yapılan tedavi sinirsel kaşıntıdan tamamen farklıdır.

Sinirsel (Psikolojik) Kaşıntı Tedavisi

Sinirsel kaşıntı tedavisinde kesin çözümlü bir tedavi yöntemi olmamakla beraber yöntemler kişiden kişiye göre değişkenlik gösterir. Her hastanın tıbbi öyküsü birbirinden farklı olup yapılacak olan tedavilerin süresi de değişkenlik gösterir. Kaşıntının nedenleri birbirinden ayrı olması nedeniyle tedaviler her bir hastada uzman tarafından yapılan tahlil ve incelemelere göre gerçekleşmelidir.

Sinirsel kaşıntı tedavisinde en çok kullanılan yöntem ilaç tedavisidir. Sinirsel kaşıntıyı azaltıcı sonuçlar için kişinin tıbbi geçmişiyle uygunluğu belirleyici bir faktördür. Farmakolojik alanda deneme yanılma yöntemiyle devam eden ilaçlardan sonuç alınması gözetilir. İlaç tedavisinden sonuç alınamadığı takdirde hastaya cerrahi müdahalede bulunulmalıdır. Bu da ilaç tedavisinden yeterli yanıtın alınmadığını ve kaşıntının ilerlediğini gösterir. Her hastanın aynı ilaca uyumluluk göstermesi beklenmez.

Diyabetten dolayı gelişebilen nöropati nedeniyle sinirsel kaşıntı yaşamak mümkündür. Şeker dengesi yüksekte seyreden hastanın parmaktan kan alınarak kan şekeri takibi yapılması önerilir. Genetik yatkınlığından veya metabolizma rahatsızlıklarından dolayı diyabet hastalarının mümkün oldukça diyetisyen kontrolüne girmesi uzmanlar tarafından tavsiye edilir. Kişinin vücut kitle endeksine, rahatsızlıklarına, kilosuna ve yaşına bakılarak diyet programı yazılır ve sinirsel kaşıntı azaltılmaya çalışılır.

Psikolojik kaşıntı için ilaçlara bağlı kas güçsüzlüğü nedeniyle yapılması gereken fizik tedavi, meditasyon gibi alternatif yöntemler de uygulanabilir. Rahatsızlığın durumu ve tanı için uzman bir hekim tarafından muayene edilmenizde fayda bulunur.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.