X hastalığı, aslında var olmayan, salgın riskine neden olabileceği varsayıldığı için DSÖ tarafından araştırma amaçlı öncelikli kabul edilen listesine alınan patojene verilen isimdir. İlk olarak 2018 yılında ortaya atılan X hastalığı, özetle yeni keşfedilen veya pandemi potansiyeli olan bir patojeni ifade etmek için kullanılmaktadır.
X Hastalığı Nedir?
X hastalığı, bir hastalık değildir. Sadece gelecekte pandemi meydana getirme potansiyeli olduğu varsayılan patojene atfedilen yer tutucu bir isimdir. X hastalığı terimi ile ilişkilendirilen patojenin, covid-19’dan 20 kat daha ölümcül olabileceği ve küresel bir salgına yol açabileceği yönünde endişe bulunmaktadır.
2022'de DSÖ, 25 virüs ailesini ve bakteriyi incelemek ve daha fazla araştırılması gereken öncelikli patojenlerin bir listesini oluşturmak için 300'den fazla bilim insanını bir araya getirmiş ve bir liste oluşturma kararı almıştı. Bu liste, "ciddi bir uluslararası salgına" neden olabilecek bilinmeyen bir patojeni ifade eden X hastalığını kapsıyordu.
Son dönemde de ismi sıklıkla anılır olan gizemli x hastalığı hakkında Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Ghebreyesus, İsviçre'nin Davos kentinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nda hastalığa dair açıklamalarda bulunmuş, x hastalığının yeni bir salgına dönüşme ihtimalinin sinyalini vererek hazırlıklı olunması gerektiğinin altını çizmişti.
DSÖ'nün bu patojenleri takip etmek için salgınlara yönelik yürüttüğü Ar-Ge projesi söz konusudur ve bu Ar-Ge projesi doğrultusunda listesinde yer alan patojen ve virüsler vardır.
DSÖ’nün hali hazırdaki listesinde yer alan patojenler şunlardır:
X Hastalığı Neden Olur?
X hastalığının bilinmeyen bir patojen kaynaklı meydana geldiği düşünülse de henüz dünya genelinde gizemini koruyan ve DSÖ tarafından hastalık tescili almayan bir terimdir. Bu sebeple X hastalığı olarak ifade edilen terim, gerçek bir hastalık olmadığı için nedenine dair kesin bir cevap söz konusu değildir.
X hastalığının hayvanlar arasında dolaşımda olduğu konuşulurken henüz insanlara geçmediği ve insanlar arasında bir tehdide neden olmadığı da belirtiliyor.
Ayrıca yapılan çalışmalar, x hastalığının şayet gerçek bir hastalık olarak kabul edildiği zaman muhtemel bir üst solunum yolu virüsü olabileceği yönünde de birtakım görüşler içermektedir.
X hastalığı, aynı zamanda belirti gösterebilecek bir hastalık değildir çünkü böyle bir hastalık henüz bulunmamaktadır. Gelecekte salgına neden olabileceği tahmin edilen X hastalığı için belirti tahmininde bulunmak da mümkün değildir.
X Hastalığı Hakkında Sık Sorulan Sorular
X hastalığı ne demek?
X hastalığı, bilinmeyen bir patojenin gelecekte neden olacağı varsayılan, küresel mikrobiyal tehdit ve salgın riski barındıran hastalık için kullanılan sembolik, geçici bir isimdir.
X, gerçek bir hastalık mı?
X hastalığı, gerçek bir hastalık değildir. Gelecekte salgına neden olabileceği düşünülen varsayımsal bir hastalık tehdidir.
X hastalığı insanlarda görüldü mü?
Dünya Sağlık Örgütü tarafından, önlem alınması gereken potansiyel bir hastalık olarak açıklanan X hastalığı, hayvanlarda dolaşımda olduğu kabul edilse de henüz insanlarda görüldüğü doğrulanmamıştır.
X hastalığı için endişe duyulmalı mı?
X hastalığı, gelecekte ortaya çıkabilecek potansiyel bir salgını ifade eden sembolik bir isim olduğu için henüz hastalık kategorisinde değildir. Bu sebeple, hastalık varmış ve hastalığa yakalanma riski söz konusuymuş gibi endişelenmeye gerek yoktur.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 15 Ekim 2024
Yayınlanma Tarihi: 24 Ocak 2024