Yağ bezeleri, vücutta yağ hücrelerinin bulunduğu herhangi bir yerde yağ hücrelerinin aşırı büyümesi nedeniyle oluşan kanserli olmayan yumrulardır. İyi huylu olan yağ bezeleri (lipomlar) çoğu zaman kansere dönüşmez, genellikle zararsızlardır ancak atipik lipom adı verilen belirli bir tümör türü liposarkoma dönüşebilme olasılıkları da bulunmaktadır. Yağ bezeleri oluştuğunda genelde kendiliğinden kaybolmazlar, o yüzden bulunduğu yere göre ağrıya da neden olabilen yağ bezelerinin tedavisi cerrahi yöntemle yapılmaktadır.
Yağ Bezesi (Lipom) Nedir?
Tıbbi adı lipom olan yağ bezesi, cilt dokusu altında ya da kas dokusu üzerinde ortaya çıkan, yavaş büyüyen, oval şekilli yağ dokusunun genellikle iyi huylu olan tümörüdür. Genellikle omuz, gövde, boyun veya koltuk altında gelişirler. Parmakla üzerine hafifçe basıldığında kolayca hareket eden lipomlar çoğu zaman orta yaştaki insanlarda olmaktadır.
İyi huylu yağ dokusu tümörünün en yaygın şekli olan lipomlar, cilt altında 'yağ topu' gibi göründükleri için yağ bezesi olarak adlandırılır. Nadir olmasına rağmen, liposarkomlar gibi hızlı büyümeleri, hareketli olmamaları ve olası lokal ağrılı olmaları durumunda lipomlardan ayrılabilir. Ancak bunlar çok nadir görülmektedir.
Yağ Bezesi Neden Olur?
Yağ bezelerinin oluşma nedeni tam olarak bilinmemektedir. Genellikle yumuşak doku bölgesine doğrudan bir darbe sonrasında oluşan travmalar, obezite, yaşlanma, aşırı alkol tüketimi, karaciğer hastalıkları, yüksek kolesterol, glikoz intoleransı gibi diyabet hastalıkları ve genetik yatkınlık yağ bezesi oluşumuna yatkınlığı artırmaktadır. Vücuttaki yağın normal bir şekilde kontrolsüzce büyümesiyle subkutiste gelişmekte ve etrafı fibröz bir kapsülle çevrili yağ birikimi ortaya çıkmaktadır.
Yağ bezeleri bir kanser türü değildir ve çoğu zaman vücuda herhangi bir zararı da yoktur ancak büyüdükçe artan ağır seviyesi nedeniyle cerrahi ile alınması gerekebilir. Yağ bezesi aldırmanın herhangi bir riski yoktur.
Yağ Bezesi Belirtileri Nelerdir?
Yağ bezeleri vücudun herhangi bir yerinde oluşabilsede genellikle boyun, omuzlar, sırt, karın, kolltuk altı gibi kol bölgeleri ve uyluklarda görülürler.
- Yağ bezeleri genellikle boyun, omuzlar, sırt, karın, kollar ve uyluklarda yer alır
- Yumuşaktır ve dokunma ile hareket ederler
- Genellikle 5cm ebatlarında küçük boyuttadırlar (zamanla büyüyebilirler)
- Yavaş büyürler
- Genellikle ağrısız olup, bBüyüdükçe cilt altındaki sinirlere baskı yapması ağrıya neden olabilir
Yağ Bezesi Nasıl Teşhis Edilir?
Uzman bir doktor tarafından yapılacak fiziki muayene yağ bezesini anlamak için genellikle yeterlidir. Yine de emin olunmak istenen durumlarda ultrason yardımıyla kas bandı ile ilişkiyi belirlemek gerekebilir. Ultrason sonucunda şüphelenilen bir durum olursa kitle biyopsisi ve manyetik rezonans (MR) da teşhisi netleştirmek için kullanılan tanı yöntemleri olarak tercih edilebilir.
Yağ Bezesi Tedavisi
Yağ bezesi genellikle tedavi gerektirmez ve kendiliğinden geçer ancak kozmetik veya başka nedenlerle alınması tercih edilen yağ bezesi basit cerrahi operasyon ya da liposuction işlemi ile çıkartılır. Yağ bezeleri iyi huylu tümörler olduğu için küçük ve belirti vermiyorsa cerrahi olarak müdahele edilmemesi tercih edilir fakat boyutundaki artış takip edilir. Estetik açıdan ya da semptom ağrı içerdiği durumda yağ bezesinin alınması ameliyat lokal anestezi altında ameliyat ile yapılır. Lipomun büyüklüğüne göre yapılacak kesi boyutu değişmektedir.
Doktorların öncelikli tercihi metabolik bozukluk sonucunda ortaya çıkan yağ bezelerini ortadan kaldırmak için önce medikal tedavi seçeneği denemektir.
Yağ Bezesi için Doktora Görünülmeli midir?
Yağ bezeleri her ne kadar tehlikesiz bile olsa ne olduğunu bilmediğiniz cilt üzerindeki yumrular başka sorunların belirtisi olabilmektedir. Vücut üzerinde yağ bezesine benzeyen bir yumru görüldüğünde uzman hekime başvurulması gerekir. Genellikle yağ bezeleri tektir, iyi ve sınırlı birikimler olarak görülmektedirler. Bununla birlikte, nadir durumlarda, bazı genetik olarak ortaya çıkan hastalıklar bağlamında meydana geldiği gibi, çoklu ve ağrılı lipomlarda görülebilmektedir.
Yağ bezelerinin gözlem altında tutulması ve aşağıdaki durumlarda bir doktora gidilmesi önerilir.
- Boyutlarında ani artış gözleniyorsa.
- Dokuzunda değişiklikler olmuşsa.
- Ağrı seviyesi giderek artıyorsa.
Yağ Bezesi ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Kanserli yağ bezesi belirtileri nelerdir?
Kanserli yağ bezesi için en tipik belirti cilt altında ortaya çıkıp hızla büyüyen, 5 cm'den büyük olan bezeler ve kitlenin etrafında şişlik ve ağrı olmasıdır. Karında şişkinlik, şişliğin olduğu uzuvda güçsüzlük ve hareket ettirme esnasında ağrı ve kramplar da kanserli yağ bezesinin neden olduğu belirtilerdir. Oluştuğu yere bağlı olarak farklı semptomlara da neden olur. Örneğin karın bölgesinde gelişirse mideye baskı yapabileceği için mide ağrısı görülür, uzuvlarda ortaya çıkarsa kol ve ayak hareketlerinde ağrıya neden olabilirler. Ortaya çıkan yağ bezesi birkaç aya kadar aynı boyutta kaldıysa, büyük ihtimalle kanserli değildir.
Yağ bezesi nasıl geçer?
Yağ bezesi genellikle kendiliğinden geçer. Ancak herhangi bir nedenle alınması istenirse basit cerrahi operasyon ya da liposuction işlemi ile yağ bezesi ortadan kaldırılabilir.
Yağ bezesi meme ve kasıkta çıkar mı?
Meme ve kasıkta da ortaya çıkabilen yağ bezeleri genelde iç çamaşırların uyguladığı baskı nedeniyle sorun olabilmektedir. Bu bölgelerde çıkan lipomlar travma ve baskı nedeniyle ağrıya yol açmaktadır.
Yağ bezesi patlarsa ne olur?
Yağ bezesi patlarsa enfeksiyon kapma riski re ortaya çıkacaktır. Ağrıya neden olmayan yağ bezelerinin patladıktan sonra ağrıya neden olduğu bilinmektedir. Yağ bezesi patlarsa bölgenin temiz tutulması gerekir. Yağ bezelerini patlatmak daha büyük sorunlara yol açacaktır.
Yağ bezesi tedavi edilmeli mi?
Yağ bezelerinin çoğunun tedavi edilmesine gerek yoktur. Ancak yerleşim yerlerinden dolayı kozmetik soruna neden oluyorsa, ağrı yapıyorsa, boyutlarında hızlı artış varsa veya iltihap kapmışsa çıkarılmaları gerekir. Ancak yağ bezesi sıkılarak, delmeye çalışılarak tedavi edilemez
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 12 Aralık 2024
Yayınlanma Tarihi: 17 Eylül 2024