Yağ Bezesi (Lipom) Nedir? Neden Çıkar ve Nasıl Geçer?

Yağ Bezesi (Lipom) Nedir?

Tıbbi adı lipom olan yağ bezesi, cilt dokusu altında ya da kas dokusu üzerinde ortaya çıkan, yavaş büyüyen, oval şekilli yağ dokusunun genellikle iyi huylu olan tümörüdür. Genellikle omuz, gövde, boyun veya koltuk altında gelişirler. Parmakla üzerine hafifçe basıldığında kolayca hareket eden lipomlar çoğu zaman orta yaştaki insanlarda olmaktadır.

İyi huylu yağ dokusu tümörünün en yaygın şekli olan lipomlar, cilt altında 'yağ topu' gibi göründükleri için yağ bezesi olarak adlandırılır. Nadir olmasına rağmen, liposarkomlar gibi hızlı büyümeleri, hareketli olmamaları ve olası lokal ağrılı olmaları durumunda lipomlardan ayrılabilir.  Ancak bunlar çok nadir görülmektedir. 

Yağ Bezesi Neden Olur?

Yağ bezelerinin oluşma nedeni tam olarak bilinmemektedir. Genellikle yumuşak doku bölgesine doğrudan bir darbe sonrasında oluşan travmalar, obezite, yaşlanma, aşırı alkol tüketimi, karaciğer hastalıkları, yüksek kolesterol, glikoz intoleransı gibi diyabet hastalıkları ve genetik yatkınlık yağ bezesi oluşumuna yatkınlığı artırmaktadır. Vücuttaki yağın normal bir şekilde kontrolsüzce büyümesiyle subkutiste gelişmekte ve etrafı fibröz bir kapsülle çevrili yağ birikimi ortaya çıkmaktadır.

Yağ bezeleri bir kanser türü değildir ve çoğu zaman vücuda herhangi bir zararı da yoktur ancak büyüdükçe artan ağır seviyesi nedeniyle cerrahi ile alınması gerekebilir. Yağ bezesi aldırmanın herhangi bir riski yoktur. 

Yağ Bezesi Belirtileri Nelerdir?

Yağ bezeleri vücudun herhangi bir yerinde oluşabilse de genellikle boyun, omuzlar, sırt, karın, kolltuk altı gibi kol bölgeleri ve uyluklarda görülürler.

• Yağ bezeleri genellikle boyun, omuzlar, sırt, karın, kollar ve uyluklarda yer alır
• Yumuşaktır ve dokunma ile hareket ederler
• Genellikle 5cm ebatlarında küçük boyuttadırlar (zamanla büyüyebilirler)
• Yavaş büyürler
• Genellikle ağrısız olup, bBüyüdükçe cilt altındaki sinirlere baskı yapması ağrıya neden olabilir

Yağ Bezesi Nasıl Teşhis Edilir?

Uzman bir doktor tarafından yapılacak fiziki muayene yağ bezesini anlamak için genellikle yeterlidir. Yine de emin olunmak istenen durumlarda ultrason yardımıyla kas bandı ile ilişkiyi belirlemek gerekebilir. Ultrason sonucunda şüphelenilen bir durum olursa kitle biyopsisi ve manyetik rezonans (MR) da teşhisi netleştirmek için kullanılan tanı yöntemleri olarak tercih edilebilir.

Yağ Bezesi Nasıl Geçer?

Yağ bezeleri genellikle kendiliğinden geçer ancak herhangi bir nedenle alınması gerekirse, bezenin olduğu cilt bölgesi lokal anestezi ile uyuşturulur basit cerrahi operasyon ya da liposuction işlemi ile yağ bezesi bulunduğu yerden tamamen çıkarılabilir.

Yağ bezesini aldırmak için kullanılan yöntemler,

• Lokal anestezi ile cerrahi kesi yaparak yağ bezesinin çıkarılması,
• Lazerle beze içine küçük bir delik açarak yağ kistinin boşaltılması,
• Mini cerrahi işlemle küçük kesi yöntemiyle yağ bezesinin çıkarılması,
• Yağ bezesi ve etrafındaki normal deriden oluşan küçük alanın neşter kullanılarak çıkarılması (Punch eksizyon)

Yüzdeki Yağ Bezesi Nasıl Geçer?

​Yüzde oluşan yağ bezeleri veya tıbbi adıyla lipomlar, genellikle zararsız ve ağrısız oluşumlardı. Lipomlar aynı zamanda yumuşak dokulu, deri altında bulunan yağ dokusu tümörleridir ancak iyi huyludur ve kanserli değildir. Buna bağlı olarak çoğu zaman tedavi gerektirmezler; ancak estetik kaygılar veya rahatsızlık nedeniyle çıkarılmaları istenebilir. ​

Yüzdeki yağ bezelerinin tedavi yöntemleri:

Cerrahi olarak alınması (Eksizyon): Eksizyon olarak bilinen cerrahi operasyon, lipomların en yaygın ve etkili tedavi yöntemidir. Bu işlem sırasında, lokal anestezi altında lipom kesilerek çıkarılır. Çoğu durumda, çıkarılan lipom tekrar oluşmaz. Ancak, cerrahi sonrasında ilgili bölgede hafif bir iz kalabilir. ​

Liposuction işlemi (Yağ emme): Bazı durumlarda, özellikle lipomun boyutu büyükse, liposuction yöntemi tercih edilebilir. Bu yöntemde, lipom içeriği ince bir tüp ve enjektör yardımıyla emilir. Liposuction, daha küçük bir kesi gerektirdiğinden iz bırakma olasılığı özellikle cerrahi işleme göre daha düşüktür. Ancak lipomun tamamen çıkarılmaması durumunda tekrar büyüme riski söz konusu olabilir.

Steroid enjeksiyonları: Lipomların boyutunu küçültmek için steroid enjeksiyonları kullanılabilir. Bu yöntem lipomun tamamen yok olmasını sağlamaz ancak küçülmesine yardımcı olabilir.

Tıbbı tedavi yöntemlerinin dışında lipomların tedavisi için evde uygulanabilecek etkili bir yöntem bulunmamaktadır. Sıcak kompres gibi yöntemler diğer cilt kistlerinde faydalı olabilirken lipomlar üzerinde olumlu bir etkisi yoktur. 

Eğer kişi yüzünde bir lipom fark ederse ve bu durum rahatsızlık yaratırsa bir dermatolog veya plastik cerraha danışılması önerilir. Uzman doktor, lipomun boyutu, konumu ve özelliklerine göre en uygun tedavi yöntemini belirleyecektir. Tedavi kararı, lipomun büyüklüğü, ağrı yapıp yapmadığı ve estetik kaygılar gibi faktörlere bağlı olarak verilir.

Yağ Bezesi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Yağ bezesi genellikle tedavi gerektirmez ve kendiliğinden geçer ancak kozmetik veya farklı endişelerle alınması tercih edilirse, yağ bezesinin çıkarılması için lokal anestezi altında uygulanan, basit bir cerrahi işlem ile beze çıkarılabilir ya da içi boşaltılabilir. Yağ bezeleri iyi huylu tümörler olduğu için küçük ve belirti vermiyorsa cerrahi olarak müdahele edilmemesi tercih edilir fakat boyutundaki artış takip edilir. Estetik açıdan ya da semptom ağrı içerdiği durumda yağ bezesinin alınması ameliyat lokal anestezi altında ameliyat ile yapılır. Lipomun büyüklüğüne göre yapılacak kesi boyutu değişmektedir.

Doktorların öncelikli tercihi metabolik bozukluk sonucunda ortaya çıkan yağ bezelerini ortadan kaldırmak için önce medikal tedavi seçeneği denemektir.

Yağ Bezesi Aldırma İşlemi

Yağ bezesi aldırma veya lipom operasyonu, cilt altında oluşan yağlı kitlelerin (lipomların) cerrahi yöntemlerle çıkarılmasıdır. Yağ bezesi aldırma ameliyatı olarak da ifade edilen bu durum genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilir ve hasta aynı gün taburcu edilir. Lipomlar genellikle zararsız oluşumlardır ancak büyüklükleri, ağrıya neden olmaları veya estetik kaygılar nedeniyle çıkarılmaları tercih edilebilir. Cerrahi çıkarma (eksizyon) işlemi en yaygın yöntemdir ve lipomun tamamen çıkarılmasını sağlar. Yağ bezesi aldırma işlemine alternatif olarak liposuction yöntemiyle de lipomun içeriği emilerek alınabilir ancak bu yöntemde lipomun tamamen çıkarılmaması durumunda tekrar büyüme riski bulunmaktadır. Her iki yöntemin de potansiyel riskleri arasında enfeksiyon, kanama ve skar oluşumu bulunur. Bu nedenle, işlemin deneyimli bir cerrah tarafından yapılması önemlidir.

Yağ Bezesi için Doktora Görünülmeli midir?

Yağ bezeleri her ne kadar tehlikesiz bile olsa ne olduğunu bilmediğiniz cilt üzerindeki yumrular başka sorunların belirtisi olabilmektedir. Vücut üzerinde yağ bezesine benzeyen bir yumru görüldüğünde uzman hekime başvurulması gerekir. Genellikle yağ bezeleri tektir, iyi  ve sınırlı birikimler olarak görülmektedirler. Bununla birlikte, nadir durumlarda, bazı genetik olarak ortaya çıkan hastalıklar bağlamında meydana geldiği gibi, çoklu ve ağrılı lipomlarda görülebilmektedir.

Yağ bezelerinin gözlem altında tutulması ve aşağıdaki durumlarda bir doktora gidilmesi önerilir.

• Boyutlarında ani artış gözleniyorsa.
• Dokuzunda değişiklikler olmuşsa.
• Ağrı seviyesi giderek artıyorsa.

Yağ Bezesi ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Kanserli yağ bezesi belirtileri nelerdir?

Kanserli yağ bezesi için en tipik belirti cilt altında ortaya çıkıp hızla büyüyen, 5 cm'den büyük olan bezeler ve kitlenin etrafında şişlik ve ağrı olmasıdır. Karında şişkinlik, şişliğin olduğu uzuvda güçsüzlük ve hareket ettirme esnasında ağrı ve kramplar da kanserli yağ bezesinin neden olduğu belirtilerdir. Oluştuğu yere bağlı olarak farklı semptomlara da neden olur. Örneğin karın bölgesinde gelişirse mideye baskı yapabileceği için mide ağrısı görülür, uzuvlarda ortaya çıkarsa kol ve ayak hareketlerinde ağrıya neden olabilirler. Ortaya çıkan yağ bezesi birkaç aya kadar aynı boyutta kaldıysa, büyük ihtimalle kanserli değildir.

Yağ bezesi meme ve kasıkta çıkar mı?

Meme ve kasıkta da ortaya çıkabilen yağ bezeleri genelde iç çamaşırların uyguladığı baskı nedeniyle sorun olabilmektedir. Bu bölgelerde çıkan lipomlar travma ve baskı nedeniyle ağrıya yol açmaktadır.

Yağ bezesi patlarsa ne olur?

Yağ bezesi patlarsa enfeksiyon kapma riski de ortaya çıkacaktır. Ağrıya neden olmayan yağ bezelerinin patladıktan sonra ağrıya neden olduğu bilinmektedir. Yağ bezesi patlarsa bölgenin temiz tutulması gerekir. Yağ bezelerini patlatmak daha büyük sorunlara yol açacaktır. 

Yağ bezesi tedavi edilmeli mi?

Yağ bezelerinin çoğunun tedavi edilmesine gerek yoktur. Ancak yerleşim yerlerinden dolayı kozmetik soruna neden oluyorsa, ağrı yapıyorsa, boyutlarında hızlı artış varsa veya iltihap kapmışsa çıkarılmaları gerekir. Ancak yağ bezesi sıkılarak, delmeye çalışılarak tedavi edilemez.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.