Hepatit E Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Hepatit E virüsü, farklı sağlık problemlerinin ortaya çıkmasına neden olur. Özellikle karaciğer hastalıkları, bu virüs nedeni ile meydana gelir. Virüs genellikle gıda yolu ya da dışkı yolu ile bulaşıcılık gösterir. Hepatit E virüsü bazı organların hasar görmesine dahi neden olabilecek kadar risklidir. Virüs, hücrelere yayılım gösterir. Bu virüse ilk olarak 1990'lı yıllarda rastlanmıştır. Moleküler klonlama yöntemi ile teşhis edilmiştir. RNA virüsü olarak da adlandırılabilir. 

Hepatit E Virüsünün Özellikleri

Hepatit E sadece insanlarda değil aynı zamanda hayvanlarda da görülebilecek virüs türlerinden birisi olarak bilinir. Bu virüse özellikle Afrika'da rastlanır. Aynı zamanda bazı Asya ülkelerinde de bu virüsün yaygın olduğu bilinir. Viral hepatit türlerinden birisidir. Dünya genelinde karşılaşılan bir hastalıktır. Karaciğer kanseri ve hepatit ilişkisi sonucunda kişinin sağlık durumu olumsuz yönde etkilenir.

Hepatit E, kısaca HEV olarak adlandırılır. Hepatit E virüsünün diğer hepatit türlerinden bazı farkları vardır. Özellikle kişilerde görülen belirtiler, virüsü diğer hepatit türlerinden ayırır. Diğer hepatit türlerinde hastalığın şiddeti, belirtilere göre değişkenlik gösterir. Hepatit E virüsünde ise hastalığın şiddeti hem belirtilere göre hem de kişinin gebelik durumuna göre değişir. Hepatit E virüsü özellikleri arasında, hastalığın karaciğer hastalığı türlerinin oluşmasına neden olması yer alır. Küçük, zarsız ve tek sarmallıdır. Simetrik bir yapısı vardır.

Diğer birçok hepatit virüsün aşısı vardır. Hepatit B aşısı, farklı hepatit türleri için de koruma sağlar. Fakat Hepatit E virüsü için henüz bir aşı yoktur. Kuluçka dönemi de diğer hepatit virüslerinden farklı seyreder. Hepatit E virüsünün kuluçka dönemi 15 ila 60 gün arasında değişkenlik gösterir. Hepatit A virüsü ile benzerlik gösterir. Diğer hepatit türlerinin bulaşıcılık dönemleri hakkında bilgiler vardır. Fakat Hepatit E virüsünün bulaşıcılık dönemi ile ilgili kesin bir bilgi yoktur. 

Yılda ortalama olarak 20 milyon kişinin etkilenmesine neden olan bir virüs türüdür. Özellikle yağmurlu havalarda daha hızlı bir şekilde yayılım gösterir. Hijyenik olmayan ortamlardan bulaşır. Kişisel hijyene önem verilmeyen ülkelerde daha sık görülür. İlk olarak Hindistan'da görüldüğü bilinir. Fakat bu hastalığın çok daha geçmiş dönemlerine dayandığına inanılır. 

Hepatit E Bulaşma Yolları

Hepatit E bulaşma yolları genellikle kirli suların tüketilmesi ya da dışkı teması olarak bilinir. Dışkı temasına maruz kalmış olan besinler, virüs oluşumuna sebebiyet verir. Kontamine su ve yiyeceklerin tüketilmesi hem bağışıklık sisteminin zayıflamasına hem de bazı mide problemlerine neden olur. Aynı zamanda Hepatit E virüsünün bulaşmasına da neden olur. Bu durumda sindirim sisteminde de zararlı bakteriler oluşmaya başlar. Hepatit E komplikasyonları arasında genellikle karaciğer problemleri yer alır. Karaciğer büyümesi, bu hastalığın yol açtığı problemler arasında yer alır.

Hepatit E virüsü, virüse sahip olan kişilerin dışkısında bulunur. Kişinin dışkısının suya karışma riski söz konusudur. Bazı nedenlere bağlı olarak dışkının gıda ile temas etmesi de mümkündür. Kişiler bilinçsizce bu suyu ya da yiyecekleri tükettiği takdirde Hepatit E virüsü başkalarına da bulaşmaya başlar.

Hepatit E aynı zamanda hayvanlarda da görülür ve hayvanlardan da insanlara bulaşabilir. Özellikle domuz tüketimine bağlı olarak bu virüs bulaşabilir. Çiğ ya da az pişmiş domuz eti tüketilmesi halinde bu virüs ortaya çıkabilir. Yaban domuzu etinin ve geyik etinin de tüketilmemesi önerilir. Bu besinlerin tüketilmesi halinde de yine virüsün oluşma riskini artar. Anti hepatit E (HEV) testi ile virüsün bulaşıp bulaşmadığı test edilebilir. Fakat bu testin yapılması için hastalığın kuluçka dönemine dikkat edilmesi gerekir. 

Hepatit E Belirtileri

Hepatit E belirtileri arasında ilk olarak iştahsızlık yer alır. Bazı kişilerde tek bir belirti ortaya çıkar. Bazılarında ise birden fazla belirti aynı anda ortaya çıkabilir. Hepatit E belirtileri arasında en sık rastlananları şunlardır: 

• Karın ağrısı
• Sarılık hastalığı
• İştah kaybı
• Mide bulantısı ve kusma
• İshal
• Ani kilo kaybı
• Halsizlik
• Yüksek ateş
• Karın ağrısı
• Yorgunluk ve halsizlik
• Koyu renkli idrar
• Eklem ağrıları

Hepatit E seroprevalansı endüstrileşmiş ülkelerde ve sağlıklı popülasyonda ortalama olarak %1 ila %5 arasındadır. Yüksek seroprevalans, belirtilerin daha şiddetli olmasına ve hastalığın daha hızlı bir şekilde yayılım göstermesine neden olur. 

Hepatit E Tanı Süreci

Hepatit E tanı süreci, diğer hepatit türlerine göre çok daha zordur. Bu hastalığın tanısının konulabilmesi için kişilere hepatit E testi uygulanır. Bu test, anti HEV testi olarak da bilinir. Buna ek olarak ise gaita (dışkı) testi talep edilir. Bu virüs, kişinin dışkısında ortaya çıkar. Bu nedenle de dışkıda herhangi bir farklılık olup olmadığı incelenir. Virüs durumu hakkında bilgi sahibi olunur.

Hepatit E karaciğer etkisi yüksek olan bir virüstür. Bu durum farklı karaciğer hastalıklarının ortaya çıkmasına neden olur. Bu nedenle de karaciğer fonksiyon testleri yapılır. Kişinin karaciğer durumu incelenir. Bu süreçte görüntüleme tekniklerine başvurulur. Bu işlemler sonrasında ise hepatit E virüsü için kesin bir tanı konulabilir.

Hepatit E Tedavisi 

Belirtilerin ortaya çıkması halinde direkt olarak sağlık kuruluşlarına başvurulması gerekir. Hastalığın kuluçka dönemi doğrultusunda düzenli olarak kontrollere gidilmesi gerekir. Hastaya hepatit E virüsü tanısı konulması halinde ise tedavi sürecine başlanır. Fakat hepatit E virüsü tedavisi için net bir yöntem yoktur. Bu virüse yakalanan kişilerin alkol tüketiminden kaçınması gerekir. İstirahat etmek oldukça önemlidir.

Ortaya çıkan belirtilerin hafifletilebilmesi için bazı yöntemlere başvurulur. Fakat ilaç tedavisinden mümkün olduğunca kaçınılmaya özen gösterilir. Bunun nedeni ise karaciğerin zarar görmesini engellemektir. Bağışıklık sistemi güçlendirici yöntemlere başvurulur. Doktor onayı olmadan ilaç tüketilmemelidir. Gerekli durumlarda ise diyete başlanması gerekebilir. Özellikle gebelik sürecindeki kadınların daha fazla dinlenmesi ve sağlıklı beslenmesi gerekir. Bu süreçte düzenli olarak doktor kontrolüne gidilmelidir. Kişinin tamamen iyileştiğinden emin olana kadar doktor kontrolleri devam eder.

Hepatit E Virüsünün Bağışıklık Sistemi Üzerindeki Etkileri

Hepatit E virüsü, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha şiddetli belirtiler gösterir. Bu kişilere hastalığın bulaşma riski de çok daha yüksektir. Bağışıklık sistemi güçlü olan kişilerin bu virüse yakalanması halinde ise bağışıklık sistemi zayıflamaya başlar. 

Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ortaya çıkan komplikasyonlar da daha şiddetli olabilir. Bu nedenle bağışıklık sistemini destekleyen besinlerin tüketilmesi gerekir. Karaciğer sağlığını koruyan öneriler doğrultusunda ilerlenmelidir. 

Risk Grupları ve Korunma Yöntemleri

Hepatit E risk grupları içerisinde en önemlisi gebelik sürecindeki kişilerdir. Bu dönemde virüse yakalanma riski daha yüksektir ve belirtiler daha şiddetli bir şekilde ortaya çıkar ve bu virüsün bebeğe bulaşma riski de bulunur. Bu süreçte hastalıktan korunmak için çiğ et tüketiminden kaçınılması gerekir. Geyik eti ve domuz eti de tüketilmemelidir. Kamuya açık alanlarda tuvalete girilmemeli ve musluktan su içilmemelidir.

Kronik böbrek rahatsızlığı olan kişiler de risk grubundadır. Bu hastalığın direkt olarak karaciğeri etkilemesi nedeni ile bu kişilerde daha şiddetli belirtiler görülebilir. Bu süreçte de yine et tüketiminden kaçınılmalıdır. Aynı zamanda hijyene dikkat edilmesi gerekir. Risk grubunda olan diğer kişiler ise şöyle bilinir: 

• Eşcinseller (erkekler)
• Sağlık bakanlığına bağlı olarak kanalizasyon işleri ile ilgilenen personeller
• HIV/AIDS hastalığı olanlar
• Kemik iliği nakli bekleyenler
• Kronik HBV-HCV hastaları
• Yaşlılar
• İmmün yetmezliği olan kişiler

Hepatit E ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Hepatit E kronikleşir mi?

Evet. Hepatit E kronik hale gelebilir. Bu virüs iki farklı şekilde ortaya çıkabilir. Bilinen bu iki tür ise akut hepatit E ve kronik hepatit E'dir. Bazı kişilerde bu hastalığın kronik hale gelme ihtimali söz konusudur.

Hepatit E karaciğer yetmezliğine neden olur mu?

Hepatit E virüsü, karaciğeri doğrudan etkiler. Karaciğer yağlanması ya da kronik karaciğer yetmezliği de bu süreçte görülebilir. Kısaca belirtmek gerekirse evet, hepatit E karaciğer yetmezliğine neden olabilen bir virüs türüdür.

Gebelikte hepatit E neden risklidir?

Gebelikte hepatit E'nin riskli olmasının temel nedeni, bebeğin de bu süreçten etkilenme riski olmasıdır. Aynı zamanda kişide karaciğer problemlerinin ortaya çıkma riskidir. Annenin sağlık problemlerinin ortaya çıkması halinde bebek de hasar alır. Genelde hepatit virüslerinde bebek etkilenmez. Fakat hepatit E virüsünde ise virüsün bebeğe aktarılma riski söz konusudur.

Hepatit E ile hepatit A arasındaki fark nedir?

Hepatit E virüsü, hepatit A virüsüne göre çok daha nadir görülen bir hastalıktır. En yaygın görülen hepatit türleri arasında hepatit A ve hepatit B yer alır. İki virüsün kuluçka süresi de birbirinden farklıdır. Genellikle ortaya çıkan belirtiler benzerdir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.