Trikomoniyaz Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Trikomoniyaz, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon hastalığıdır. Trichomonas vaginalis adlı protozoanın neden olduğu bu enfeksiyon sperm ya da vajina akıntısı gibi sıvılarla bulaştığı bilinen bir parazitik bir hastalıktır. Kadınlarda kötü kokulu vajinal akıntıya, genital kaşıntıya ve ağrılı idrara çıkmaya neden olabilir.Tedavi edilebilir bir hastalık olmasına rağmen ihmal edilirse enfeksiyon vücuda yayılarak ölüm riski oluşturabilir. Bu süreçte hastalık şüphesi olan kişilerin vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruşuna giderek muayene olması önerilir.

Trikomoniyaz Nedir?

Trikomoniyaz, Trichomonas vaginalis parazitinin neden olduğu, cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Bu parazit kadınlarda rahim ağzına ya da vajina içine, erkeklerde ise penis bölümüne yerleşerek enfeksiyona sebep olur. Yayılma hızı fazla olan bu parazit, kişinin cinsel organına yerleştirdikten sonra uzun bir süre belirti de vermeyebilir. Trikomoniyaz enfeksiyonu fark edildiğinde tedavi edilmezse HIV gibi farklı virütik hastalıkların riskini de yükseltir. Özellikle hamilelik sonrası bebeğe de doğum sırasında geçebilen bir rahatsızlık olması, parazitin ne kadar tehlikeli olduğunu destekler niteliktedir. 

Trikomoniyaz Belirtileri Nelerdir?

Trikomoniyaz hastalığının toplumda hızlı yayılmasının ana sebebi belirtisiz uzun bir süre devam etmesidir. Genelde bulaşı gerçekleştiğinde 5-28 gün arasında semptomlar ortaya çıkabilir. Ancak belirti vermeden önce kadın ya da erkek cinsel partnerine hastalığı geçirebilir. Bazı kişilerde hastalık hiç belirti vermeyebilir, tesadüfen bir jinekoloji kontrolünde doktor tarafından şüphelenilebilir. Kadınlarda belirtiler daha fazla olurken ayrı ayrı semptomlar cinsiyete göre şekillenir. Kadınlarda dikkat çeken belirtiler arasında vajinadan gelen akıntının artışı, akıntı kıvamının koyulaşması vardır.

Aynı zamanda kadınlarda akıntı renginin berrak görünüm dışında farklı bir renge dönüşmesi de şüphe uyandırır. Hatta çoğu kadın bu belirtilerle beraber vajinit şikayetiyle doktora başvurabilir. Hem kadında hem de erkekte görülen ortak trikomoniyaz belirtileri ise akıntı, kaşıntı, idrar yaparken yanma ve cinsel organda rahatsızlık hissi olarak detaylandırılabilir. Bu noktada hastalarda enfeksiyon seviyesi arttıkça var olan semptomlar daha ağır seyreder. Hastalık uzun süre tedavi edilmezse kan düzeyinde enfeksiyonun yükseldiği de gözlemlenir.

Kadınlarda Trikomoniyaz Belirtileri

Trikomoniyaz belirtileri kadınlarda bazı tipik durumlarla ortaya çıkabilir. Ayrıca kadınlarda erkeklere göre daha belirgin semptomlar görülmesi trikomoniyaz tanısının konulmasını da hızlandırır. Genel olarak kadınlarda trikomoniyaz belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Köpüklü ya da ince kıvamda akıntı görülebilir. Bu akıntının rengi gri, beyaz, sarı ya da yeşilimsi renkte olabilirken ağır bir kokuya da sahip olabilir. Cinsel ilişki sonrası vajinadan gelen akıntının yanında kanlı bir sıvı da gelebilir.
• Serviks bölge olarak bilinen vajinanın iç kısmı ve açıklığında kızarıklık, kaşıntı, tahriş ve yanma hissi duyulabilir.
• Cinsel temas yaşandığında şiddetli ağrı ve hassasiyet yaşanabilir.
• Kasık çevresinde lenf bezlerinin belirginleşmesi ve ödem görülmesi söz konusu olabilir.
• İdrar yaparken yanma hissiyle beraber idrarın boşalmadığı hissinin yaşanması dikkat çekebilir.
• Kasık bölgesinde şişlik, lenf bezlerinde büyüme gözlemlenebilir.
• Karın alt kısmında sertlik hissetme ya da hareket ederken ağrının artması söz konusu olabilir.

Erkeklerde Trikomoniyaz Belirtileri

Trikomoniyaz belirtileri erkek üzerinde daha çok idrar yollarında problemlerle ortaya çıkabilir. Bu noktada erkeklerde ortaya çıkabilecek trikomoniyaz belirtileri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

• İdrar torbasının boşalmaması ve sürekli idrar yapma hissi
• İdrar sonrası yoğun ağrı hissinin yaşanması
• İdrarını tutamama, sıklıkla idrara çıkma ve idrar yaparken yanma hissinin gözlemlenmesi
• Penisin uç kısmından ya da üretra bölümünden akıntı gelmesi (sarı-yeşil renkte akıntı daha sıklıkla görülebilir)
• Cinsel ilişki sırasında boşalırken yoğun rahatsızlık hali, yanma hissi ve ağrı hissedilmesi

Bu enfeksiyon tedavi edilmezse iç organlara yayılım gösterebilir. Bu durum başta kısırlık olmak üzere iç organların performansı azalabilir. Ayrıca kadınların hamilelik durumunda düşük tehlikesi, gebeliğin sonlandırılması, bebeğin düşük ağırlıkta doğması gibi problemler oluşabilir.

Trikomoniyaz Nasıl Bulaşır?

Trikomoniyaz kadın ya da erkek olmak üzere iki cinsiyette de görülebilen bulaşıcı bir hastalıktır. Rahatsızlığın ilerlemesiyle iltihaplanmanın söz konusu olması, enfeksiyon hastalıkları olarak dikkate alınmasına neden olur. Parazitik mikroorganizmanın üreme organlarında çoğalması ağırlıkla cilt yüzeyindeki epitel dokuda olur ve enfeksiyon da burada gözlemlenir. Aynı zamanda cinsel yolla bulaşan hastalıklar olarak öne çıkan semptomları kadınların üretra, rahim ağzı, vulva ya da vajina gibi bölümlerini etkileyebilir. Erkeklerde ise enfeksiyonun yayıldığı alan penisin üst kısmı ile üretra kısmıdır. Trikomoniyaz rahatsızlığının cinsel temasla bulaştığı bilinirken diğer bulaşıcı durumlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Karşı cinslerin birbirine hastalığı anal, ağız ya da vajinal yollarla bulaştırması tipiktir. 
• Sayısız cinsel partneri olan kişilerde risk fazladır, böylece parazitin vajina ya da penis sıvıları ile geçişi artabilir.
• Cinsel ilişki sırasında erkeğin korunmaması ve bu erkeğin paraziti taşıması partnerine hastalığı geçirebilir.
• Üreme sıvıları dışında genital bölgeye elle temasın da olması hastalığı tetikleyebilir.
• Nadiren umumi tuvaletlerden ve yüzme havuzlarından parazit yayılabilir. Hatta yıkanmayan iç çamaşırı, birçok kez kullanılan havluyla genital bölgenin teması neden oluşturabilir.
• AIDS gibi cinsel yolla bulaşan hastalık grubuna sahip olanların da riski daha fazladır.

Tüm bu bilgilerle birlikte trikomoniyaz doğum sırasında anneden bebeğe geçebilir. Bu hastalık bebeğin immun sistemi ve hormon salgılama etkisiyle iyileşme sürecini kendi kendine düzenleyebilir.

Trikomoniyaz Tanısı Nasıl Konur?

Trikomoniyaz tanısında kişi kendinde hastalıkla ilgili bazı semptomları fark ettiğinde fiziki muayene için doktora başvurabilir. Burada cinsiyete göre kadınların jinekoloğa, erkeklerin ise üroloji uzmanına muayene olması önerilir. Genel olarak sağlık tetkik sürecinde işlenecek adımlar aşağıdaki gibidir:

• Fiziksel muayene: Kişi genital bölgesinde akıntı gibi anormal belirtiler fark ettiğinde doktora başvurması gerekir. Doktor bu süreçte fiziki olarak genital bölgeyi inceler, tahriş/kızarıklık ve akıntı gibi durumları değerlendirilir. Kadınlar için vajina iç kısmını incelemek adına pelvik muayene de gerçekleştirilebilir. Kadınlarda rahim ağzı benek benek çilek görünümünde olabilir ve bu durum trikomoniyaz için tipik belirtiler arasındadır.
• Laboratuvar analizleri: Fiziki muayene sırasında penis ya da vajinadaki akıntıdan alınan sürüntü analize gönderilir. Mikroskop altında yapılan incelemelerle parazit varlığı testten geçirilir. Bunun yanında idrarda parazitin varlığı bakılması adına numune talep edilir. 
• Mikroskobik analizler Hasta bireylerden alınan sürüntüler, mikroskop altında tespit edilemezse ileri düzeyli laboratuvar testleri yapılabilir. Bu analizlerden biri trikomoniyaz testidir. Ayrıca doktor risk görürse smear testine başvurabilir, bu analiz sayesinde enfeksiyon tanısı netleşir.

Bu tanı yöntemlerine başvuran hasta semptom görmese dahi düzenli sağlık kontrolleri yaptırılması tavsiye edilir. Bu rahatsızlığın teşhisi ağrı hissetmeden pratik bir şekilde yapılır. Tanı sürecinin gecikmesinin negatif yanı ise tedavinin uzaması ya da geç cevap vermesidir.

Trikomoniyaz Tedavisi Nasıl Yapılır?

Trikomoniyaz tedavisinde kişinin enfeksiyonla mücadelede edebilmesi için bağışıklık sistemini güçlendirmesi gerekir. Trikomoniyaz hastalığının iyileşmesinde ise öncelikle ilaç tedavisi dikkate alınır. Genel olarak trikomoniyaz tedavisinde uygulanacak yöntemler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Antibiyotik kullanımı: Tinidazol, metronidazol gibi etken madde içerikli antibiyotikler tedavide etkin ilaç gruplarıdır. Hastada parazitin yayılmasına bağlı bir ya da iki doz verilebilir. Kadınlarda vajinal bölge için antibiyotikli krem ya da fitil de verilebilir. Bu sayede trikomoniyaz bakteriyel enfeksiyonunun da önlenmesine büyük katkı sağlar.
• Eş ya da cinsel partnerin de tedavi edilmesi: Cinsel temas nedeniyle partnere parazitin bulaşma olasılığı yüksektir. Bu nedenle partnere testler yapılarak ilaç tedavisine başlanılması uzman tarafından önerilir.
• Kontrollerin düzenli yapılması: Tedavi tamamlandıktan sonra hastalık semptomları geçse de enfeksiyon kontrolü için düzenli doktor kontrollerine devam edilmesi gerekir.

Trikomoniyaz tedavisi uzun süreli olmayan ve iyileşme sürecinin tam anlamıyla gerçekleştiği bir süreçtir. Kişi doktor kontrolünde tedavisine devam ettiği taktirde hastalıktan tamamen kurtulabilir.

Trikomoniyazdan Korunmak İçin Neler Yapılmalı?

Trikomoniyazdan korunmanın yolları oldukça basit ve kolaydır. Bu doğrultuda bulaşıcı hastalıklar ile ilgili korunmak isteyen kişiler aşağıdaki yöntemlere başvurabilirler:

• Cinsel yolla bulaşan bir hastalık olmasından dolayı cinsel ilişki sırasından erkeğin prezervatif kullanması önerilir. Böylece hem erkek hem de kadın kendini güvene alma şansını yakalar.
• Sağlık kontrollerinin rutin haline getirilmesi uzmanlar tarafından tavsiye edilir. Üroloji ya da jinekoloji kontrollerini düzenli yaptıran kişilerde enfeksiyonun erken tanısı koyulabilir. Periyodik kontroller ile diğer mikroorganizmaların varlığı da tespit edilebilir.
• Trikomoniyaz olunduğu hastaya bildirilmişse partnerini bu konu hakkında bilgilendirmeli ve durumu saklamamalıdır. Bu süreçte her iki tarafında test yaptırması gerekir.
• Tek eşlilik önemlidir. Cinsel partner sayısı fazla olan kişiler parazitin bulaştığı kişilerle ilişki yaşayabilir.
• Trikomoniyaz dışında genital bölgede başka bir enfeksiyonel rahatsızlık varsa tedavisinin düzenli yapılması önemlidir.

Trikomoniyaz ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Trikomoniyaz kendiliğinden geçer mi?

Bu rahatsızlık, kendiliğinde geçen bir enfeksiyon değildir. Kişinin bağışıklık sistemi iyi çalışsa da parazitin yayılımı söz konusu olduğu için tedavi şarttır. Tedavisi de ilaçla yapılır ve düzenli tedavi yapıldığında çoğunlukla hastalık tamamen geçebilir.

Trikomoniyaz tekrarlar mı?

Parazit enfeksiyonu tedavisi yapıldıktan sonra hastalık geçer. Ancak parazitin taşıyıcısı ile cinsel temas tekrar kurulduğunda aynı enfeksiyon kişide görülebilir. Bu nedenle kişi, tedavi olduktan sonra cinsel partnerine dikkat ederek kontrollerini zamanında yaptırması gerekir.

Trikomoniyaz hamilelikte tehlikeli midir?

Hamilelikte trikomoniyaz geçiren kişi vajinit benzeri semptomlar gösterebilir. Bu süreçte enfeksiyon diğer organlara da yayıldıkça hastalık, bebeği etkileyen bir faktöre dönüşebilir. Doğumla beraber bebeğe de geçebilen hastalık, bazı tehlikeler oluşturabilir. Bu tehlikeler arasında bebeğin düşük riski ve bebeğin premature doğması vardır.

Trikomoniyaz bulaşıcı mı?

Evet, bu rahatsızlık bulaşıcıdır. Tuvalette ve burada kullanılan materyallere temasla hastalık nadiren kişiye geçebilir. Ancak çoğunlukla hastalığa neden olan parazit, cinsel temasla bulaşır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.