Arı Sokmasında Ne Yapılmalı? Arı Sokmasına Ne İyi Gelir?

Arı Sokması Durumunda Ne Yapılmalı?

Arı tarafından sokulduğunuzda ilk olarak sokulan bölgede herhangi bir semptom oluşup oluşmadığı kontrol edilmelidir. Kaşıntı, hafif ağrı ya da yanma, sokulan bölgede sıcaklık hissi gibi belirtiler basit arı sokması semptomlardır.

Bu semptomların derecesi arının türüne göre değişkenlik gösterebilir. Örneğin, bal arıları bir kere soktuğunda ölürken, eşek arıları birden fazla kez insanı sokabilirler. Birden fazla arı tarafından aynı anda sokulduğunda vücudunuz toksik reaksiyon verebilir ya da venom adı verilen arı zehrine karşı da alerjik belirtiler gösterebilirsiniz.

Böyle bir durumda gösterdiğiniz semptoma ve vücudunuz alerjik tepkimesini belirleyerek adım atmanız önemlidir.

Arı Sokmasında Alerjik Reaksiyona İşaret Eden Belirtiler

Arı sokmasında alerjik reaksiyonlar hafif veya şiddetli olmak üzere iki ayrı grupta incelenebilir. Ne kadar alerjik olduğunuza bağlı olarak arı sokmasından kısa bir süre sonra hafif veya şiddetli reaksiyon gösterebilirsiniz.

• Deride kızarıklık,
• Kabarıklık veya
• Hafif şişme gibi

reaksiyonlar gösteriyorsanız bunlar hafif belirtilerdir.  Genellikle tıbbi bir müdahale gerekmez. Fiziksel belirtilere ek olarak yanıcı bir ağrı da yaşayabilirsiniz. Orta dereceli belirtilerde ise kademeli olarak artan şişlikler görülebilir. Şişliklerle birlikte artan kızarıklık da birkaç gün boyunca arının soktuğu bölgede yer alır.

Şiddetli alerjik reaksiyonlar ise dikkat edilmesi gereken belirtilerdir. Anafilaksi olarak da bilinen bu reaksiyonları gösterdiğiniz takdirde mutlaka bir tıbbi yardım almanız gerekir.

Şiddetli alerjik reaksiyon belirtilerden bazıları şunlardır:

• Boğazda şişkinlik
• Ciltte kaşıntı veya solukluk
• Nefes darlığı
• Kurdeşen
• Mide bulantısı
• Baş dönmesi ve bilinç kaybı
• İshal
• Dilde şişme
• Bayılma

gibi reaksiyonlar şiddetli alerjik reaksiyon kategorisinde bulunur. Bu belirtiler arı sokmasından sonra bir veya birkaç saat içinde ortaya çıkabilir.

Ağır alerjik reaksiyon gösterildiğinde bir oto-enjektör ile bir doz adrenalin uygulaması yapılarak tedavi edilebilmektedir. Her iki durumda da bir alerji uzmanı ile görüşmeyi ihmal etmemeli, doktorunuzun uygun gördüğü alerji ilacını kullanmayı ihmal etmemelisiniz.

Arı Sokmasına Ne İyi Gelir?

Arı sokması durumunda şişlik ve ağrıyı dindirmek için sokulan bölge soğuk su ve sabunla yıkanmalıdır. Buzlu soğuk kompres uygulamak şişlik ve ağrıyı hafifletir. Antiseptik, antibakteriyel ya da antifungal etkili uçucu yağlar sürülebilir. Ağrı geçmiyorsa antihistaminik etkili krem ve ağrı kesicilerden de yararlanılabilir.

Arı sokmasında uygulanması gereken yöntemler şunlardır:

• Arının soktuğu bölgeyi önce soğuk su ve sabun ile yıkayın. Soğuk su ilk anda oluşan acınızı ve ağrınızı hafifletirken, sabun ise var olan zehri uzaklaştırır.
• Şişliği indirmek için buz kompresi uygulyayın.
• Antihistaminik etkisi olan ilaçlar şişlik ve kaşıntı, antienflamatuar etken maddeli ibuprofen gibi ilaçlarda ağrı kesici olarak alın.

Eğer anafilaktik şok yani alerjik bir reaksiyon söz konusu ise, yüzde, boğaz ve dilde şişme meydana gelip, nefes alıp vermede zorluk yaşanmaya başlandıysa acil olarak tıbbi bir müdahele alınması için hastaneye başvurulmalıdır.

Evde uygulayabileceğiniz diğer yöntemler ise şunlardır:

• Sirke: Bir pamuğa sirke döktükten sonra arının soktuğu bölgeye yerleştirdiğinizde, sirke arı zehrini nötrleyerek, acısını dindirebilir.
• Amonyak veya Karbonat: Bal arısının sokması o bölgede asidik etki bıraktığı için karbonat, bikarbonat veya amonyak gibi bazik maddeler de yine acı hissini dindirebilir. Karbonat ve suyu karıştırarak oluşan macunu sokulan bölgeye sürüp, yaklaşık 15 dakika bekletebilirsiniz.
• Diş Macunu: Arının soktuğu bölgeye diş macunu sürerek acının etkisini azaltabilirsiniz.
• Bal: Balı yaraya sürebilir üzerini bandajla kapatarak oluşan ağrının ve kaşıntının azalmasını sağlayabilirsiniz.

Arı soktuktan sonra oluşan şişlik ve kızarıklık şiddetli reaksiyon kategorisinde değilse çok önem arz etmeyebilir. Fakat sokulan bölgeyi kaşımanız yaranın mikrop kapmasına ve geç iyileşmesine neden olabilir.

Sokulan bölge kolunuz veya bacağınız ise, o bölgeyi biraz yüksekte tutabilirsiniz.

Arı Sokmasında İğne Çıkarılmalı mı?

Arı sokması durumunda genellikle deride bir iğne bırakılır. Deride bırakılan zehir kesesi vücuda toksik bir sıvı verir. Arı vücuttan ayrıldıktan sonra birkaç dakika içerisinde vücuda pompalanan bu toksik sıvı alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Zehrin yayılmasını engellemek ve alerjik reaksiyon oluşumunu önlemek için 30 saniye içerisinde arının iğnesini çıkartmanız gerekir. Aksi takdirde vücudunuzda alerjik reaksiyon oluşma ihtimali artar. Çünkü zehirli iğne derinin altında ne kadar kalırsa vücudunuza o kadar zehir yayılır. Bu durum fazla ağrılı ve acılı olur. Arı soktuktan sonra bir cımbız yardımıyla iğneyi çıkartabilirsiniz. Bu noktada dikkat etmeniz gereken bir diğer husus iğneyi sıkarak çıkartmamaktır. İğneyi sıkarak çıkartırsanız zehir kesesi patlayabilir ve vücudunuza daha fazla miktarda zehir pompalanabilir.

Arı Sokması ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Arı sokmasında ne yapılır?

Arının soktuğu bölge kol veya bacaksa yukarıda tutacak şekilde konumlanır. Arı sokmasına bağlı kızarıklık, kaşıntı ve şişliği hafifletmek için hidrokortizon kremi veya kalamin losyonu sürülebilir. 

Arı sokması nasıl tedavi edilir?

Arı zehrinin etkisini azaltmak için sokulan bölge su ve sabun ile yıkanıp, bölgeyi temizledikten sonra ağrı ve şişliği azaltmak için 20 dakika boyunca buz torbası uygulanmalıdır. Daha hızlı reaksiyon için hidrokortizon kremi veya kalamin losyonu sürüp, bandajla örtmek de arı sokmasına bağlı kaşıntıyı ve şişliği hafifletmeye yardımcı olacaktır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.