Halk arasında yeterince önemsenmeyen burun tıkanıklıkları, aslında genel sağlığımızı pek çok yönden olumsuz etkileyebiliyor. Akciğer ve kalp sağlığımız başta olmak üzere, uyku kalitemiz, koku, tat duyularımız ve birçok sistemin düzenli çalışması burun solunumunun rahat olması ile ilişkilidir. Burun tıkanıklığı sorunu yaşayan kişiler için ilk akla gelen neden genellikle burundaki kemik-kıkırdak eğrilikleridir. Ve tür bu durumların çoğunda da tek tedavi seçeneğinin deviasyon ameliyatı olduğu düşünülür. Memorial Etiler Tıp Merkezi KBB Bölümü uzmanları, her burun tıkanıklığının nedeninin burun eğriliği olmadığı gibi, her burun eğriliğinin de ameliyat gerektirmediğini belirterek burun tıkanıklıkları, kemik eğriliği ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Kemik eğriliği, burun içinde bulunduğu bölgeye göre farklı derecelerde tıkanıklık yapar
Halk arasında burun veya kemik eğriliği denilen, tıpta “Septum Deviasyonu” olarak adlandırılan durum burun tıkanıklığının yaygın bilinen nedenlerindendir. Kemik-kıkırdak eğrilikleri, burun içerisinde bulundukları yere ve eğriliğin boyutuna göre farklı şiddetlerde tıkanıklık yapabilirler. Örneğin burun deliklerine yakın yerde bulunan bir eğrilik, giriş bölgesinin dar olması nedeniyle hastaya çok sıkıntı verebilir. Aynı şiddetteki bir eğrilik daha gerideyse hiçbir belirti vermeyip burun tıkanıklığına dahi neden olmayabilir. Ancak ileri düzeyde bir eğrilik, yeri nerede olursa olsun genellikle solunumu engeller. Bu şekildeki burun tıkanıklıklarının tedavisinde “burun eğriliği ameliyatı”, diğer adıyla “deviasyon ameliyatı” gerekebilir.
Burun kemiği gelişimi kişi 18 yaşına gelene kadar sürer
Burun tıkanıklıklarının diğer bir nedeni de burun etleri, tıbbi adıyla “Konka Şişmeleri”dir. Burun tıkanıklığının sonradan ortaya çıktığı ve giderek arttığı hastalarda sorun genellikle konka şişmesidir. Çünkü burnun kıkırdak-kemik gelişimini tamamlamasının 18 yaşında son bulduğu kabul edilir. Bu yaştan sonra “eğriliğin artması” diye bir durum olağan koşullarda söz konusu değildir. Yani sonradan gelişen burun tıkanıklığı başka bir nedene bağlı olmalıdır.
Sağlıksız klima koşulları burun etinin şişmesine yol açabilir
Konka şişmeleri, hava kirliliği olan bölgelerde yaşayanlarda, sigara kullananlarda, alerjik nezlesi olanlarda, sinüzit hastalarında ve burun damlası bağımlılarında sıklıkla görülür. Son dönmelerde artış gösteren bu durumun nedenleri arasına, ofis ortamında çalışanların maruz kaldığı sağlıksız klima koşulları da eklenmiştir. Konka şişmeleri, bazen tek başlarına burun tıkanıklığı yapacak kadar büyüyebilir, bazen de burun eğrilikleri ile beraber görülebilirler. Özellikle burun eğrilikleri ile beraber burun tıkanıklığının görüldüğü durumlarda, deviasyon ameliyatı ile birlikte konkalara çeşitli müdahaleler yapılır. Ancak tıp teknolojisindeki gelişmeler, konkalara daha etkin yaklaşılmasını sağlayan cihazların çeşitlenmesini sağlamıştır. Bu durumda şiddetli bir burun eğriliğinin bulunmadığı hastalarda, sadece burun etlerine uygulanacak girişimlerle burun solunumu açılabilmektedir.
En az girişimle en iyi sonuç…
Burun boşluğu alelade bir boşluk değil, içerisindeki tüm yapıların korunması gereken işlevsel ve dinamik bir organdır. Bu nedenle son yıllarda tüm cerrahi uygulamalar “en az girişimle en iyi sonuç alma” prensibini göz önüne alarak yapılmaya çalışılmaktadır. Geçmişte uygulanan konkaların tamamen çıkartıldığı, tekniklerin yerini gelişmiş merkezlerde “küçültme teknikleri“ almıştır. Bu şekilde uygun bir yöntemle uygulanan endoskopik konka küçültülmesi, burun işlevlerini koruduğundan ve tampon gerektirmediğinden hasta için burun eğriliği ameliyatlarına göre daha konforlu olabiliyor.
Tek seansta probleminizden kurtulun
Endoskopik konka küçültülmesi (redüksiyonu) için kullanılmakta olan çeşitli radyofrekans cihazları ile, hafif dereceli konka şişmeleri tek seansta küçültülebiliyor. Ancak orta veya ileri derecedeki konkalarda kalıcı sonuç alabilmek için 3-4 kez uygulama yapmak gerekebiliyor. Radyofrekans uygulamaları belirli zaman aralıkları ile ofis koşullarında ya da ameliyathane ortamında lokal anestezi veya genel anestezi altında yapılabiliyor. Tek seansta, orta veya ileri derecedeki konka şişmelerinin küçültülmesinde tercih ettiğimiz yöntem Holmium lazer uygulamasıdır. Bu yöntem, lazer atışlarını hassasiyetle istenilen noktalara uygulayabilmek için mutlaka genel anestezi altında yapılmalıdır. Bir süre kabuklanma dönemi ve bu dönemde kullanılan bazı spreyler sonrasında solunum önemli ölçüde rahatlayabiliyor.
Burundan nefes alın
Burun solunumu en sağlıklı solunum şeklidir; nefes alıp verme burundan yapılabilmelidir. Burun tıkanıklığı kişinin günlük yaşantısını etkileyecek düzeyde sıkıntı vericiyse tedavi arayışına girmekte fayda vardır. Geçmişte sıkıntı verdiği düşünülen burun ameliyatları, günümüzde hasta için daha konforlu ve daha başarılı sonuçlarla yapılabilmektedir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 11 Mayıs 2023
Yayınlanma Tarihi: 12 Mayıs 2011