Femur Kırığı Nedir? Femur Kırığı Nasıl Tedavi Edilir?

Femur Kırığı Nedir?

Femur kırığı, arka veya alt ekstremitenin kalçadan dize kadar uzanan, uyluk kemiği de denilen proksimal kemiğin kırılmasıdır. Femur kemiğinde kırılma hareket kabiliyetini düşüren ciddi bir problemdir, zira kalça ekleminden diz eklemine kadar olan bölümde yer alan uyluk kemiğinin çevresinde yoğun kas dokusunun bulunması hareket etmede oldukça önemlidir. Yüksek darbeli bir müdahale sonucu oluşan hasarların kalça bölgesine yakın olması kalça kopmalarına da neden olabilir.

Ayrıca, uyluk kemikleri yapısal olarak çok güçlü olduğundan kırılma gerçekleşmesi için şiddetli bir darbe alınması gerekir. Bu sebeple, yüksekten düşme, ciddi yaralanmalar, trafik kazaları gibi travmalarla oluşan rahatsızlığın iyileşme süreci de uzundur. 25-65 yaş arasında daha yoğun görülen rahatsızlıkta kemikteki deformasyonun boyutuna göre ameliyat gerekebilir. Kemik kırılma anında şiddetli ağrı, ayağın üstüne basamama, şişlikler gözlemlenebilir; ileri vakalarda yaralanmaya bağlı olarak ciddi kan kaybı da gerçekleşebilir.

Femur Kırıklığı Türleri Nelerdir?

Uyluk kemiği vücutta geniş ve uzun bir alanda yerleşmiştir. Bu nedenle, hasarın bulunduğu bölgeye göre türleri değişkenlik gösterebilir. Deformasyonun bulunduğu bölge çoğunlukla parçalı olarak gözlemlenebilir. Bu doğrultuda femur boyun ve şaft kırığı olmak üzere iki farklı türü mevcuttur.

Femur Boyun Kırığı

Uyluk kemiğinin tepesinde bulunan fermuar başının kalça kemiğiyle bağlantı kurduğu noktada oluşan kırılmaları ifade eder. Bu problem bayanlarda genel olarak 4-5 kat daha fazla yaşanabilir. Genç bireylerde şiddetli bir travma ile gözlemlenebilirken yaşlı bireylerde kemik erimesi sebebiyle ortaya çıkabilir. Rahatsızlığın bu türünde cerrahi operasyon kaçınılmazdır. Ameliyat sonrasında genç bireylere kemiklerin çevresine vida-plak takılırken yaşlı bireylerde kalça protezi tercih edildiği görülür.

Femur Şaftı Kırığı

Uyluk kemiğinin orta kısmında yer alan şaft bölgesinden kırılmalar meydana gelebilir. Trafik kazası gibi travmatik nedenlerle oluşabilen şaft zedelenmesi ve parçalanması ameliyat ile düzeltilebilir. Ameliyat sonrası bölgede çivi ve plak uygulanarak çözüm bulunabilir.

Femur Kırığı Belirtileri Nelerdir?

Femur kırığı, bacakta ağrı, bacakta şişlik, yürüme bozukluğu ve topallama, kas spazmları, ya da şişkinlik şeklinde belirtilerle ortaya çıkar. Femur kırığı belirtileri şöyle sıralanabilir:

• Bacağın üst bölümünde ağrı semptomları
• Femur kırığı sonrası topallama durumları
• Femur kırığı sonrası yürüme bozukluğu görülmesi
• Kalça kısmında şişkinliklerin olması
• Uyluk bölgesinde kas spazmı 
• Uyluk kemiğinin duruş pozisyonunda deformasyona bağlı değişiklikler
• Bacak bölümünde karıncalanma ve uyuşma hali
• Deformasyonun olduğu bölgede hematom olarak bilinen kan toplanması 
• Kemik deriden dışarıya çıkmışsa ağır kanamalı bir yara oluşumu öne çıkan semptomlar arasındadır.

Birçok yerinden parçalanmış kemik müdahale edilmezse hayati risk de yaratabilir. Pnömoni, iltihaplanma ya da kan pıhtısı oluşumuna bağlı olarak kişinin hayatı son bulabilir.

Femur (Uyluk) Kırıkları Nasıl Tedavi Edilir?

Femur kırığı, ortopedi uzmanı kontrolünde hastaya uzun süre dinlenme verilerek takip edilebilir. Ancak, hasarın büyülüğüne, yaşa ve diğer koşullara bağlı olarak cerrahi operasyon gerekebilir. Çocukluk döneminde yaşanan travmalar sonucunda alçı uygulaması alternatifler arasındadır. Özellikle, yetişkinlerde rahatsızlığa kesin tanı konulmuşsa ameliyat gerçek bir tedavi sürecini kapsar. Ameliyat türü kemiğin deformasyonun şekline, yapısına ve hastanın durumuna göre değişkenlik gösterir. Bu doğrultuda, kullanılan yöntemler arasında vida plak işlemi, intramedüler çivi uygulaması, açık kırıkların dış bölgesinden sabitleyici (fiksatör) uygulaması, baş bölgesinde deformasyonlarda ise protez ya da artroplasti müdahalesi yapılabilir.

Femur kırığı ameliyatı nedir?

Cerrahi operasyonda kemik iliğine çivi konulması ya da plak yerleştirilmesi öncelikle yapılan uygulamalar arasındadır. Eğer, kemik derinin dışındaysa tespit cihazlarından yararlanılabilir. İntramedüller çivileme en çok tercih edilen yöntemler arasında yer alırken kapalı ya da açık şeklinde kemiğin içine çivi yerleştirilebilir. Ayrıca, tüp görünümünde hazneye sahip olan çivi işlemi kilitli ya da kilitsiz olarak uygulanabilir. Uygulamanın yapılamadığı ya da başka ihtiyaçların oluştuğu durumlarda eksternal fiksatörler, kilitsiz ya da kilitli plaklar bölgeye yerleştirilebilir. Ameliyat sırasında önemli olan nokta kullanılan implant kalitesi, sterilizasyon koşulları ve doktorun müdahalesidir.

Femur kırığı ameliyatının riskleri nelerdir?

Femur kırığı ameliyatında en çok karşılaşılan komplikasyonlar kısalık, rotasyon problemleri, açılı kaynama, takılan implantın kaynamaması, plak ya da vidaların uçlarına denk gelen kasların hasar görmesi ve enfeksiyondur. Ağır koşullarda gerçekleştirilen ameliyatta temel olarak genel risklerde mevcuttur. Bu nedenle, sinirlerin ya da kan damarlarının hasar alması, yağ embolisi, kan pıhtısının oluşarak kan akışını engellemesi de önemli komplikasyonlar arasındadır.

Femur kırığı ameliyatı sonrası hasta bakımı nasıl olmalı? 

Femur kırığının tam olarak iyileşmesi uzun zamanı alır. Bu süreçte, ameliyat sonrasındaki 2 gün önemlidir ve bir fizyoterapist yardımıyla hasta yürütülmeye çalışılır. Eğer, uyluk kemiğinin baş bölgesi çıkarılıp ameliyat sonrası protez takılmışsa ertesi gün hasta yürüyebilir. Ekstrem koşullar arasında uyluğun boyun kısmına vida takılmışsa hastanın en az 2 ay ayağının üzerine basmadan yürütülmeye çalışılır. Hangi bacakta sorun varsa yürümenin ilk döneminde o tarafa yük bindirilmemesi önemlidir.

Femur kırığı fizik tedavi hareketleri 

Fizyoterapist eşliğinde yürütülen çalışmalarda ameliyat sonrası iyileşmeyi hızlandırma, aktivitelerini normal düzeyde yapabilme ana hedefler arasındadır. Bu nedenle hazırlanan programda hastanın ağrı eşiğini yükseltmeye çalışan uzman, destekleyici egzersiz takvimi çıkarır. Bu egzersizler arasında bacak ve kalça hareketlerini güçlendiren, denge kurduran, yürüme yeteneğini kazandıran ve iyileşmeyi hızlandıran hareketlere öncelik verilir.

Femur kırığı sonrası yürüme

 Femur kırığı sonrası yürüme süresi uyluk kemiği boynuna uygulanan işlemle ilişkilidir. Eğer, uyluk kemiğinin baş kısmı çıkarılıp protez eklenmişse hasta ertesi gün yürüyebilir. Femur boynu vida ile bütünleşmişse fizik terapi uygulamalarıyla beraber 2 ay boyunca ayakların üzerine basılmadan yürütülmesi önerilir.

Femur Kırığı Ne Kadar Sürede İyileşir?

Femur kırığı, komplikasyon riski yüksek olan ameliyat sonrasında kişinin normal hayatına dönmesi 3-6 ay gibi bir süreyi kapsar. İyileşme süresi kemik deformasyonun çok parçalı ya da açık kırıklı olmasıyla daha da uzayabilir. Genel olarak beslenmesine de dikkat edilmesi önerilen hastanın kemik sağlığını destekleyen kolajen, D ve C vitamini, omega 3, kalsiyum, magnezyum içerikli ürünleri öğünlerine eklemesi önemlidir. Menüde kemik suyu ve paça çorbası en iyi alternatifler arasındadır.

Femur Kırığı (Uyluk Kemiği Kırığı) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Femur kırığı sonrası yürüme bozukluğu nasıl geçer?

Kaynama sorunlarından ya da ameliyat komplikasyonlarından kaynaklı yürümede bozukluk gözlemlenebilir. Doktor muayenesi sonrası işlemin yapıldığı bölge kontrol edilir ve fizik tedavi hareketleri ile desteklenebilir. Özellikle kemiğin deforme olduğu yerde kısalık ve baş kısmının kaynama problemlerine bağlı topallama önemli semptomlar arasındadır.

Femur ameliyatı kaç saat sürer?

Herhangi bir komplikasyon gelişmezse 2-3 saatlik bir sürede tamamlanabilir.

Femur kırığı ne kadar sürede kaynar? 

Kişiden kişiye göre değişkenlik gösteren deformasyon 3-6 ay arasında bir iyileşme süreci vardır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.