Hematom Nedir? Hematom Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Hematom, bir organ, doku veya vücut boşluğunda oluşan, daha çok pıhtılaşmış kandan oluşan kan birikimidir. Daha basit bir tabirle hematom, yaralanma sonucunda sızan kanın deri altında birikmesidir. Kan o bölgede pıhtılaştıkça bir hematom oluşarak şişlik ve ağrı görülebilir. Hematom genellikle ameliyat veya yaralanma sonucu hasar görmüş kırık bir kan damarından kaynaklanır. Beyin dahil vücudun herhangi bir yerinde kendini gösterebilir. 

Hematom Nedir?

Hematom, damar duvarında hasar oluşmasıyla beraber damar içerisindeki pıhtılaşmış kanın farklı dokularda toplanmasıdır. Hematom, beyin dahil olmak üzere vücutta damar olan her yerde görülebilir.

Hematom diğer yandan kötü bir çürük olarak da ifade edilebilir. Bir yaralanma, kanın cilt altında toplanmasına ve birikmesi sonucunda meydana gelir. Biriken kan, cilde süngerimsi, lastiksi ve pütürlü bir his verir. Bir hematom genellikle endişe verici bir durum değildir. Damardaki kan pıhtısı ile aynı şey değildir ve kan pıhtılarına yol açmaz.

Bıraktığı iz lacivert veya siyah olabilen hematom genellikle vücutta ciddi kızarıklığa da yol açabilir. Aynı zamanda ağrı ve şişlik, hematomun en sık görülen belirtileri arasında yer alır. 

Hematom Hangi Bölgelerde Meydana Gelir?

Hematom travma sonrası damar duvarının zedelenmesi, oradan kanın sızması ve damar dışı dokuda kanın birikmesi ile bir kist gibi toparlanmasıdır. Dolayısıyla hematom damar olan her yerde gelişebilir. Beyinde, batın içinde, eklemlerde damar olan ve hasar oluşan her yerde hematoma rastlanabilir.

Hematom Neden Olur?

Hematom, cilt veya cilt altındaki dokularda travmatik bir yaralanmanın sonucu ortaya çıkar. Cilt altındaki kan damarları hasar gördüğünde ve sızdığında, kan birikiyor ve morarmaya neden oluyor. Kan o bölgede pıhtılaştıkça bir hematom oluşur. Bu da şişlik ve ağrıya neden olur.

Hematom Belirtileri Nelerdir?

Hematom genellikle meydana geldiği bölgede şişlik, kızarıklık ve ağrı ile ortaya çıkar. Ayrıca beyinde görülen hematomlarda şiddetli baş ağrısı, karın içinde olanlarda bel ağrısı, dış organlarda meydana gelen hematomlarda şişlik, kızarıklık ve iç organlarda olan hematom vakalarında ise daha çok bilinç bulanıklığı ve tansiyon düşüklüğü görülür.

Beyinde görülen hematom belirtileri:

• Çok şiddetli baş ağrısı
• Mide bulantısı ve kusma
• Bilinç bulanıklığı
• Nöbet geçirme
• Ani baygınlık

Karın içinde görülen hematom belirtileri:

• Dayanılmaz çok şiddetli bel ağrısı
• Karın ağrısı

Dış organlarda görülen hematom belirtileri

• Ağrı
• Şişlik
• Kızarıklık

İç organlarda görülen hematom belirtileri ise:

• Daha çok bilinç bulanıklığı
• Kan kaybına bağlı tansiyon düşüklüğü
• Baygınlık
• Aşırı yoğun hissedilen ağrı

Hematom Nasıl Teşhis Edilir?

Hematom teşhisi, hematomun olduğu bölgeye göre değişkenlik gösterir. Kol-bacak gibi ektremitede oluşan bir hematomda ise sadece muayene ile o bölgedeki şişliğin, kızarıklığın ve ağrının tespiti mümkün olabilir. Kafa ve beyin travması sonucunda beyin gibi zar altı bir yerde oluştuysa MR, tomografi gibi ileri görüntüleme yöntemlerine başvurmak gerekebilir. Kaza veya ameliyat sonrası batın içinde bir hematom oluştuysa ultrason, tomografi ve MR gibi olduğu organı daha iyi görüntüleyecek ileri tetkiklerden faydalanılır.

Hematom Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hematomun tedavisinin belirlenmesi için hematomun nerede oluştuğu çok önemlidir. Oluşan küçük hematomlar genellikle yavaş yavaş oradaki kanın emilmesiyle beraber çözülür ve tekrar kana karışır. Böylelikle hematom kaybolur. Küçük hematomlarda takip yeterli olabilir.

Beyin, batın içi gibi hayati organlarda oluşan büyük hematomları boşaltmak, oradaki kanı aspire etmek gerekir. Bu işlemleri yaparken hematomun bölge olarak nerede oluştuğu, boyutu, kişinin ek hastalıklarının olup olmadığı ve kan sulandırıcı kullanıp kullanmadığı gibi durumlar sorgulanır. Eğer kan sulandırıcı kullanıyorsa bu hematom oluşumunu daha da artırabilir. Dolayısıyla ilerlemesini durdurmak için müdahale etmek daha önemli hale gelebilir.

Hematom Türleri Nelerdir?

Hematom kendi içinde epidural, subdural, retroperitoneal ve septal hematom şeklinde türlere ayrılır.

Epidural ve subdural hematom: Kafa travması ve kaza gibi tetikleyici faktörler veya anevrizma gibi kronik hastalıklar sonucunda beyin zarının altında oluşan hematom türleridir. 

Retroperitoneal hematom: Karın içinde görülen retroperitoneal hematomlar da vardır. Eğer batın içinde bir ameliyat yapıldıysa veya tıbbi bir işlem gerçekleştiyse, o organın yakın çevresinde karın boşluğu içinde hematomlar oluşabilir.

Septal hematom: Yaralanma sonucu kulakta birikim gösteren hematomlar da ortaya çıkabilir. Burunda yer alan septal kemiğin kırılması sonucu septal hematomlar görülür.

Bazen de tırnak yatağının altında, küçük kanama şeklinde genelde bazı damar hastalıklarının sonucu olarak ortaya çıkan hematomlar vardır. Bu durum kişide damarla ilgili bir problem olduğunu gösterebilir.

Hematom Hakkında Sık Sorulan Sorular

Hematom ne demek?

Hematom, kan damarının kırılması veya yırtılması sonucu vücutta deri altında anormal kan toplanması veya birikmesidir.

Hematom tedavi edilmezse ne olur?

Hematom tedavi edilmezse birikim yapan kist tarzı bir oluşum olduğu için organlara bası yapabilir. Hematomda kanama, sızıntı, damar duvarı hasarı gibi bir durum mevcutsa vücutta kan kaybına sebep olabilir. Bu kan kaybına bağlı komplikasyonlar gelişebilir. Hematom büyükse organlara bası oluştururken o bölgedeki hareketi engelleyebilir ve o bölgede ki işleyişi zorlaştırabilir. Bir hematomdan gelen pıhtı kan dolaşımına yeniden girerse, bir arteri tıkayarak vücudun bir kısmına kan akışını kesebilir. Hızlı tedavi olmadan, bu kalıcı doku hasarına neden olabilir.

Hematom tekrar eder mi?

Hematomun tekrar edip etmemesi durumunda hematomun oluşma nedeni önemlidir. İlaç kullanımına bağlı veya anevrizma gibi durumlar sonucunda oluşmuş bir hematomsa yeniden oluşma riski vardır. Bazı kişilerde kanama bozuklukları olabilir. Kanama bozukluğu olan kişilerde hematom tekrar tekrar oluşabilir.

Hematom ne zaman geçer?

Hematom bir çürük değildir. Kan damarlarının dışında ciltte bir çürük oluşumundan daha derinde kan birikmesidir. Travma, hematomun en yaygın nedenidir. Sebebe bağlı olarak, hematomun kaybolması 1 ila 4 hafta arasında sürebilir.

Büyük bir hematomun iyileşmesi ise haftalar veya aylar sürebilir. Hematom iyileştikçe renk değiştirir ve yavaş yavaş küçülür. Aspirin kanamayı artırabileceğinden kullanılmamalıdır.

Hematomlar tümörle karıştırılabilir mi?

Yumuşak doku hematomu, travma sonrası yaygın bir klinik durumdur. Tipik olarak zamanla gerilese de, bir hematom büyüyebilir ve bir tümörle karıştırılabilir. Tersine, yumuşak doku tümörleri, benzer klinik ve görüntüleme özellikleri nedeniyle hematom olarak yanlış teşhis edilebilir.

Hematoma ne iyi gelir?

Yaralandıktan hemen sonra çürüyen yere buz koyulabilir. Bu, çürüğün boyutunu azaltabilir ve daha hızlı iyileşmesini sağlayabilir. Bir buz paketinden gelen soğuk sıcaklık, o bölgedeki kanın daha yavaş akmasını sağlar. Damarlardan sızan kan miktarını azaltabilir. Buz paketi 10-20 dakika boyunca hematom oluşan bölgeye 48 saate kadar günde birkaç kez koyulabilir. Buz cilde doğrudan temas ettirilmemelidir.

Bu yöntem kendiliğinden geçen küçük hematomlar için faydalı olmaktadır. Ağrı yapan hematom olduğu fark edildiğinde zaman kaybetmeden bir uzmana başvurulmalı, gerekli tetkikler sonrasında hematomun boşaltılması sağlanmalıdır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.