Kuduz, merkezi sinir sistemine zarar veren bir virüstür. Bu virüs, memelilerde bulunan bir tür olmakla birlikte kuduz aşısı ile önlenebilir. Genellikle memeli hayvanlarda var olan bu virüs, insanlara ise derin ısırmalar ve tırmalamaları sonucunda bulaştığı bilinir. Her hayvanın bu virüsü taşıdığı söylenememekle birlikte, önlem olarak temas olduğunda aşı yapılması gerekir. Bireyin hayatının olumsuz yönde etkileyebilen hatta hayatını kaybetmesine bile neden olabilen bu virüs için, aşı üretilmiş ve kullanılması insan sağlığının korunmasını sağlar.
Kuduz Aşısı Nedir? Neden Önemlidir?
İnsan sağlığı için oldukça tehdit edici bir virüs olan kuduz virüsüne karşı uygulanan aşı, kuduz aşısı olarak tanımlanır. Kuduz virüsüne maruz kaldıktan günler, haftalar belki de yıllar sonra etkileri ortaya çıkabilir. Bu etkiler ölümcül olabilirken aynı zamanda insanlarda kafa karışıklığı, halüsinasyonlar, su korkusu, ve uykusuzluk belirtilerini de ortaya çıkarabilir. Ciddi etkileri olduğu bilindiği için bu hastalığa karşı üretilmiş olan aşıların kullanımı bireyler için hayati bir önem taşır.
Deri altından ve dozlar halinde yapılan bu aşı çeşidi, bireyleri virüse karşı etkili bir şekilde korur. Bireylerin temas öncesi önlem olarak ve ya temastan hemen sonra bu aşıyı olmaları virüsü bünyelerine erişmesine izin vermez. Bu yüzden bireylerin virüsten koruması için uygulanan kuduz aşısı, olumsuz hatta ölümcül sonuçları ortadan kaldırmak için yapılır.
Kuduz Aşısı Kimlere Uygulanmalıdır?
Kuduz aşısı genellikle kuduz ve virüsüne sahip olduğu düşünülebilen ve risk taşıyan hayvanlarla çalışan insanlar ve ya bir hayvan tarafından ısırılma durumunda bireylere uygulanan bir aşı türüdür. Kuduz virüsünü oldukça ciddi sonuçları olduğu hatta ölümcül olduğu bilinir. Kuduz aşısının ölümcül olan bu durumu önlediği bilinmekte ve bireylerin temas öncesi veya sonrasında aşı olması gerektiği bilinmelidir. Olumsuz durumların ortaya çıkmaması, bireylerin sağlığını koruması için önlem amaçlı bu aşılar yapılır.
Kuduz Aşısı Nasıl Uygulanır?
Kuduz aşısı belirli dozlarla deri altından bireye enjeksiyon yardımı ile yapılır. Korunma yılı ise genellikle 3 sene sürer. Tek bir doz gerekli korumayı sağlamayacağı için yapılması gereken bütün dozların aksatmadan yaptırılması gerekir. Tüm dozların yapılması ile korunma sağlanmış olacaktır.
Böylelikle ölümcül sonuçları olduğu bilinen kuduz virüsünden korunmak ve belirli bir süre koruyuculuğu bulunan bu aşı ile bireyin hastalığa yakalanma korkusu azalmış olur. Ayrıca bireylerin herhangi bir temastan sonra aşı olması gerektiği bilinmelidir. Aksi takdirde temasta bulunan hayvanda var olan kuduz virüsü bireyin vücuduna da yerleşmiş olur. Ancak aşı ile bu virüsün etkileri en aza indirilmiş olur.
Kuduz Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Kuduz virüsüne maruz kaldığınızı düşünüyorsanız hemen bir hastaneye giderek bu durumu belirtmeli ve ardından doktorun yönlendirmesi ile kuduz aşısı yaptırılmalıdır. Bir hayvanın ısırığı ve ya tırmalamasına maruz kaldıktan hemen sonra aşı yaptırılması olumsuz sonuçların ortaya çıkmasını engeller. Bu sayede kuduz virüsünün ölümcül etkilerinden kurtulabilir, sağlıklı bir şekilde hayatınıza devam edebilirsiniz. Temastan sonra aşı yapılabileceği gibi temas öncesi de önlem olarak aşı yapılabilir. Farklı günlerde yapılan dozlarla aşı tamamlanmış olur ve kandaki antikor seviyesi artarak bireyin bağışıklık kazanmasına neden olur.
Kuduz Aşısının Riskleri Nelerdir?
Risk konusunda bireylerin bünyelerine göre riskler oluşabilir. Kuduz aşısı olduktan sonra bünyenizde alerjik reaksiyonlar meydana meydana gelebilir. Bu reaksiyonlar;
- Kurdeşen
- Yüzde ve boğazda şişme
- Nefes almada zorluk
- Kalp atışının hızlanması
- Baş dönmesi ve halsizlik semptomlarını yaşıyorsanız size en yakın hastaneye gidip, ciddi sağlık problemlerin ortaya çıkmasını önlermiş olabilirsiniz.
Ayrıca kuduz aşısının beyne zararları konusunda endişe eden bireyler için, aşının reaksiyonları arasında az da olsa görülen halüsinasyonlar, kafa karışıklıkları da bulunur. Bu durum ciddi etkilerden biridir. Böyle bir durumla karşılaştığınız da en yakın hastaneye gidip, gerekli tedavilerin yapılması gerekir.
Kuduz Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?
Kuduz aşısı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, kaşıntı ya da şişme meydana gelmesi normaldir. Nadir de kas ağrıları yaşanabilir. Bunun yanında mide bulantısı ve baş dönmesi de kuduz aşısı yan etkileri arasında yer alır. Bu yan etkiler 2 gün içerisinde etkisini yitirir. Kuduz aşısı yan etkileri şu şekilde listelenebilir:
Uygulama sonrasında en sık görülen etkilerdir. Ancak bu etkilerin ortaya çıkması ve ya etkilerin farklılığı kişiden kişiye değişmekte olup eğer kendinizi kötü hissettiğinizi düşünüyor ve daha ciddi problemlerin yaşanmasını istemiyorsanız size en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir.
Kuduz Aşısı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Kuduz aşısı konusu bilgi sahibi olmak isteyenler ve bazı endişeleri olan bireylerin aklında bazı soru işaretleri bulunur. Bu sorulardan bazı ise şu şekildedir;
Kuduz aşısı önlem amacıyla yapılır mı?
Aşı sadece temastan sonra değil temas öncesinde de önlem amaçlı yapılan bir önleyicidir. Hastalıklardan ve hastalıklara neden olan virüslerin bireylerin bünyelerinde barınmasına izin vermeden bireyli sağlıklı kalmasını sağlar. Özellikle ciddi sonuçları olan tehlikeli hastalıkların önlenmesi için aşılar yapılabilir. Örneğin, kuduz virüsün neden olabileceği ciddi sağlık problemlerin var olduğu bilindiği için önlem amaçlı bu aşı yapılabilir.
Kuduz aşısı kaç yıl korur?
Kuduz aşısı olduktan sonra tekrar ısırılmak korkusu yaşayan bireyler için bu soruya şu cevap verilebilir. Belirli dozlar ile yapılan kuduz aşısı koruma süresi yaklaşık olarak 3 yıl koruma sağlar. Bireyin önlem olarak ve temas sonrasında aşı olması ölümcül bir hastalık olarak kuduza karşı korunmasına neden olur.
Kuduz aşısının hamilelikte kullanımı güvenli midir?
Kuduzun ciddi ve ölümcül bir hastalık olması sebebi ile aşılama konusunda herhangi bir engel yoktur. Gebelik gibi bir durumda aşının uygulamasında herhangi bir problem olabilir. Bunun için uzman hekime danışmanız gerekir.
Kuduz aşısı çocuklara uygulanabilir mi?
Virüs etkilerinin ciddi olması sebebiyle herhangi bir yaşa kısıtlaması yoktur. Ölümcül bir risk taşıyan kuduz virüsüne karşı yapılan bu aşı çocuklar ve hamileler de dahil kuduz riskine sahip tüm bireyler için uygulanabilir.
Kuduz aşısı sonrası oluşan yan etkiler için ne yapmalıyım?
Aşı olduktan sonra bazı yan etkilerin görülmesi muhtemel olabilir. Bu durumlarda, eğer kendinizi kötü hissediyor ve bazı belirtilerin varlığını görüyorsanız en yakın sağlık kuruluşuna giderek gerekli tedavilerin yapılması gerekir.
Kuduz aşısı kaç doz yapılır?
Kuduz aşısı farklı aralıklarda ve dozlarda yapılan bir aşı çeşididir. Öncellikle bireyin, temastan önce mi yoksa temastan sonra mı aşı olacağı önemlidir. Genellikle temastan sonra 4 doz şeklinde yapılan kuduz aşısı, daha önce aşı olmuş bireyler için 0. ve 7. günlerde birer doz şeklinde yapılır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 9 Kasım 2023
Yayınlanma Tarihi: 9 Kasım 2023
