Kuşburnu; C ve E vitamini, fenolikler, karotenoidler, organik asitler ve esansiyel yağ asitleri içeren iyi bir fitokimyasal kaynağıdır. Kuşburnu ülkemizde daha çok çay ve marmelat olarak tüketilir. İçeriğinde çeşitli vitamin ve mineraller barındıran, enfeksiyonlara ve soğuk algınlığına karşı vücudu güçlendirmeye yardımcı olabilen kuşburnu; B vitamini açısından zengin olması nedeniyle enerji metabolizmasında, sinir sisteminde, büyüme ve gelişmede de etkilidir. Kuşburnu çayı antioksidan özellikler sergileyen iyi bir C vitamini kaynağıdır. Kuşburnunun işlenmesi ve kurutulması içeriğindeki C vitamininin bir kısmını yok eder. Kuşburnu çayı, kuşburnunun sıcak su ile demlenmesiyle hazırlanır. Demleme koşulları, antioksidan bileşiklerin ekstraksiyon hızını etkileyebilir.
Kuşburnu Nedir?
Kuşburnu, Türkiye’nin hemen hemen her bölgesinde doğal olarak yetişebilen, çalı formunda, boyu 1-3 metre aralığında bitki türlerinden biridir. Rosacea familyasında yer alan kuşburnu, eylül ve ekim aylarında meyve verir. Kuşburnu, yabani gül bitkisinin tohumlarını içerir. Gül bitkisinin boyu 1-3 metre aralığındadır. Bitkinin dalları ve gövdesinde dikenler vardır. Çay olarak-marmelat olarak tüketilebilen kuşburnu ve tohumları ilaç yapımında da kullanılır.
Kuşburnuda potansiyel olarak faydalı bir dizi bileşik ortaya çıkarılmıştır. İlk olarak kuşburnunun çok yüksek seviyelerde likopen içerdiği saptanmıştır. Kırmızı renklenmeden büyük ölçüde sorumlu olan ve en yaygın olarak domateslerde bulunan likopenin insanlar tarafından tüketildiğinde antioksidan koruma sağladığını gösteren kanıtlar mevcuttur.
Kuşburnunun Besin Değerleri Nelerdir?
Besin değerleri | Birim | 100.0 gramdaki besin değeri | 1.0 bardak 127g |
YAKINLIK |
Enerji | kalori | 162 | 206 |
Protein | G | 1.60 | 2.03 |
Toplam lipid (yağ) | G | 0.34 | 0,43 |
Karbonhidrat | G | 38.22 | 48.54 |
Lif | G | 24.1 | 30.6 |
Şekerler, toplam | G | 2.58 | 3.28 |
MİNERALLER |
Kalsiyum, Ca | mg | 169 | 215 |
Demir, Fe | mg | 1.06 | 1.35 |
Magnezyum, Mg | mg | 69 | 88 |
Fosfor, P | mg | 61 | 77 |
Potasyum, K | mg | 429 | 545 |
Sodyum, Na | mg | 4 | 5 |
Çinko, çinko | mg | 0.25 | 0.32 |
VİTAMİNLER |
C vitamini, toplam askorbik asit | mg | 426.0 | 541.0 |
tiamin | mg | 0.016 | 0.020 |
riboflavin | mg | 0.166 | 0.211 |
Niasin | mg | 1.300 | 1.651 |
B-6 vitamini | mg | 0.076 | 0.097 |
A vitamini, RAE | µg | 217 | 276 |
A vitamini, IU | IÜ | 4345 | 5518 |
E Vitamini (alfa-tokoferol) | mg | 5.84 | 7,42 |
K vitamini (filokinon) | µg | 25.9 | 32.9 |
Kuşburnu Faydaları Nelerdir?
Kuşburnu içeriğinde yüksek oranda C vitamini, B1, B2 ve K vitamini yanı sıra antioksidan bileşikler içerir. Sahip olduğu vitamin, mineral ve bileşikler kuşburnu çayının eklem ağrılarına iyi gelmesinde, kalp sağlığını korumasında, bağışıklığı güçlendirmesinde, öksürüğü yatıştırmasında ve kan basıncını dengelemesinde etkilidir.
Kuşburnu çayı mide spazmı, ülser ve mide asidi gibi mide rahatsızlıklarını hafifletir. Kabızlık ve ishal gibi sindirim sorunlarına iyi gelir. Gut hastalığı semptomlarını hafifletir, ödem atmayı kolaylaştırır. Yüksek kolesterol ve şeker hastalığının dengelenmesi yanı sıra ateşi düşürmeye de destekçidir.
Doğal bir C vitamini kaynağı olan kuşburnu faydaları şunlardır:
- Kuşburnu bağışıklığı güçlendirir
- Soğuk algınlığı ve öksürük için yatıştırıcıdır
- Kuşburnu çayı artrit ağrılarını hafifletir
- Cilt sağlığını korur
- Kalp sağlığını destekler
- Sindirimi iyileştirir
- Kuşburnu kilo kaybına yardım eder
- Kan basıncını ve kan şekerini düzenlemeye yardım eder
- İltihapları önleyebilir
Kuşburnu Çayı Faydaları Nelerdir?
C vitamini kaynağı olması nedeniyle kuşburnu çayı bağışıklık sistemini güçlendirererek vücudun hastalıklara karşı direncini artırır. Soğuk algınlığı semptomlarını hafifletir. Eklem ağrılarını azaltmaya destekçi olan kuşburnu çayı kalp hastalığı ve tip 2 diyabet gelişme riskini önler.
Kuşburnu çayı faydaları şunlardır:
- Bağışıklığı güçlendirir
- Öksürük ve boğaz ağrısı gibi soğuk algınlığı semptomlarını yatıştırır
- Eklem ağrılarını azaltır
- Sindirimi sisteminin sağlıklı çalışmasına yardım eder
- Kan basıncını dengeler
- Vücuttaki enfeksiyonu azaltabilir
- Kardiyovasküler hastalıklara karşı koruma sağlayabilir
- Cilt sağlığına iyi gelir
Kuşburnu çayı bağışıklığı güçlendirir
Kuşburnu içeriğinde yüksek oranda barındırdığı C vitamini sayesinde bağışıklığı güçlendirerek soğuk algınlığı ve gribe karşı vücudu korur.
Öksürük ve soğuk algınlığına karşı iyileştirici etkiye sahiptir
Doğanın en zengin C vitamini kaynaklarından biri olan kuşburnu, yüzyıllardır öksürük, soğuk algınlığı, grip ve solunum yolu rahatsızlıkları gibi enfeksiyonlarla savaşmak için kullanılmıştır. C vitamininin hem bakteriyel hem de viral enfeksiyonlarla savaşma çabalarında vücudun genel sağlığı için çok önemli olduğu artık bilinmektedir. Şöyle ki bir çay kaşığı kuşburnu posası portakalın iki katı olan yaklaşık 60 mg C vitamini sağlayacaktır. C vitamininin sağlıklı bir bağışıklık sistemini destekleme konusundaki faydası göz önünde bulundurulduğunda, kuşburnu öksürük ve soğuk algınlığı ile savaşmaya yardımcı olabilir.
Eklem ağrılarını hafifletir
Kuşburnunun en umut verici potansiyel sağlık yararlarından biri, artritik eklemler üzerindeki etkileridir.
Yapılan bir çalışmada, diz veya ayak bileği osteoartritinden mustarip 94 hastaya üç aylık bir süre boyunca 5 gram kuşburnu özütü veya plasebo verildi. Uzmanlar, kuşburnu takviyesinden yararlanan grubun, sadece üç haftalık ilaç tedavisinin ardından ağrıda önemli iyileşmeler bildirmeye başladığını saptadı. Üç aylık deneme sona erdiğinde, ağrı kontrolü iyileşmeye devam etti ve katılımcılar diğer ağrı kesicileri daha az kullandığını bildirdi.
Yine 112 gönüllünün katıldığı bir araştırmada kuşburnu üzerinde kayda değer bir çapraz deneme yapıldı. Başlangıç için kuşburnu alan grup, eklem ağrısı ve sertliğinde plasebo grubunun göremediği iyileşmeler gördü. Bununla birlikte, takviyeyi değiştirirken kuşburnu alan grup, plasebo verildiğinde bile fayda görmeye devam etti.
Yine yarısına kuşburnu tozu ve diğer yarısına plasebo verilen 94 katılımcıyı içeren bir araştırmada, 12 hafta sonra önemli gelişmeler görüldü. Araştırma sonuçları, kuşburnu grubunun eklem esnekliğinde ve bunun sonucunda yürüme yeteneklerinde kayda değer gelişmeler yaşandığını gösterdi.
Cilt sağlığına iyi gelir
Kuşburnu yağı kozmetik endüstrisinde uzun bir kullanım geçmişine sahiptir. Nitekim özellikle kuşburnu yağı popüler bir formattır.
Yapılan bir çalışmada, 35-65 yaşları arasında ve yüz kırışıklıklarından muzdarip 34 kadın iki gruba ayrıldı. Sekiz haftalık çalışma boyunca, gönüllülerin yarısı kuşburnu tozu takviyesi alırken, diğer yarısı faydası kanıtlanmış bir kırışık önleyici kapsül kullandı. İki aylık tüketimden sonra katılımcılardan deneyimlerini bildiren bir anket doldurmaları istendi. Sonuç olarak her iki takviyede de kırışıklıklardaki iyileşmelerle aynı düzeyde memnuniyet gördü. Ayrıca kuşburnu kullanan grup, cilt hidrasyonu ve elastikiyetinde istatistiksel olarak önemli gelişmeler bildirdi.
A ve C vitaminlerinin sağlıklı, parlak bir cildin bakımı için en önemli besinlerden ikisi olduğunu vurgulamakta da fayda var. Bu vitaminlerin her ikisi de kuşburnunda bol miktarda bulunur. Bu vitaminler ciltteki kolajeni serbest radikal hasarına ve erken yaşlanmaya karşı korur, cilt dokusunun büyümesini ve onarımını teşvik eder.
Öte yandan kuşburnu yağı ayrıca güneşin UV hasarıyla da savaşır. Meyvedeki antioksidanlar cilt dokusunu ve tonunu iyileştirir ve pigmentasyonun tedavisine yardımcı olur. Kuşburnu yağındaki esansiyel yağ asitleri de yara izini önler ve cilt yenilenmesini teşvik eder. Ancak kuşburnu yağı doğrudan sivilcelere uygulanmamalıdır.
Sindirimi sistemini düzenlemeye yardım eder
Michigan Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada kuşburnu meyvesinin kabuğunun, mide ağrısını önlemeye ve diğer sindirim problemlerini tedavi etmeye yardımcı olabildiği belirlenmiştir.
Kan basıncını dengeler
Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı'nın bir raporuna göre, kuşburnu alımı kan basıncı seviyelerinde önemli düşüşlere neden olabilir.
İltihap tedavisi için destekçidir
Danimarka'da yapılan bir araştırmaya göre; düzenli kuşburnu alımı, karaciğer tarafından üretilen ve inflamasyondaki artışla konsantrasyonu artan bir madde olan C-reaktif protein seviyelerini azaltabilir. Ayrıca, bazı araştırmalar kuşburnunun iltihap önleyici özelliklerinin kabuğuna değil tohumuna atfedildiğini belirtmektedir. Kuşburnunun anti-inflamatuar özellikleri de kıkırdak erozyonunu önlemeye yardımcı olur.
Kalp sağlığını korur
Kuşburnu çayı, kalp krizi ve kan pıhtıları dahil olmak üzere kardiyovasküler hastalıklara karşı koruma sağlayabilir. Kuşburnu çayının anti-inflamatuar özellikleri, dolaşımı iyileştirmek için arterlerdeki ve kan damarlarındaki iltihabı azaltmaya yardımcı olur. Bu durum kan basıncını düzenlemeye ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltmaya yardımcı olur. Nitekim İsveç Deneysel Tıp Bilimleri Departmanı tarafından yürütülen bir çalışmada, kuşburnu tozu alımının kardiyovasküler hastalık riskini önemli ölçüde azalttığı sonucuna varılmıştı.
Kilo vermeye yardımcıdır
Yapılan yeni araştırmalar kuşburnu özünün obeziteyi önlemek ve iç organlardaki yağı azaltmak için faydalı olabileceğini gösteriyor.
Kuşburnunun Kullanım Alanları Nelerdir?
Kuşburnu kullanım alanlarından bazıları şunlardır:
Kuşburnu şurubu
Şurubu hazırlamak oldukça kolaydır. Kuşburnu şurubu için 1 kilo kuşburnu, 3 litre su ve 450 gram yumuşak kahverengi şekere ihtiyaç vardır. Şeker yerine bal ya da pekmez de kullanılabilir. Öncelikle 2 litre suyu kaynatılmalıdır. Kuşburnuları ezilmeli ve kaynayan suya eklenmelidir. Yaklaşık 20 dakika içeriğin demlenmesi beklenmelidir. Bunun ardından kuşburnu ve sıvı bir jöle torbasına dökülmeli ve suyunun damlamasına izin verilmelidir. Mümkün olduğunca fazla sıvı çıkarmak gerekir. Kuşburnu püresi 1 litre su ile tekrar tencereye eklenmeli ve kaynatılmalıdır. Daha sonra püre ateşten alınmalı ve yaklaşık 20 dakika demlenmesine izin verilmelidir. Daha sonra jöle torbasından tekrar süzülme işlemi gerçekleştirilmelidir. Son olarak süzülmüş kuşburnu sıvısına şeker eklenmeli 5 dakika daha kaynatma işleminin ardından karışım sterilize edilmiş şişelere doldurulmalıdır.
Kuşburnu tozu
Soğuk algınlığı ve diğer ilgili semptomları önlemek için kuşburnu tozu kullanılabilir. Kuşburnu tozu sabahları kahvaltılık gevrek, yoğurt veya smoothie ile karıştırılabilir.
Kuşburnu çayı
Kuşburnu çayı oksidatif stresi azaltan, aksi takdirde çeşitli sağlık komplikasyonlarına yol açabilecek antioksidanlar açısından zengindir. Serinletici, ekşimsi bir tada sahip olan kuşburnu çayı, kış aylarında baharatlarla, yaz aylarında ise nane ile iyi bir uyum sağlar.
Çaydanlığa kuşburnu çayını kaç kişinin içeceğine bağlı olarak bir miktar kuşburnu ve bir miktar su eklenmeli ve ocağa alınmalıdır. Çay yaklaşık 15 dakika kaynamaya bırakılmalıdır. Suyun kaynamasıyla birlikte kuşburnunun demlenmesi için ortalama 10 dakika beklenmelidir. Demlenmenin tamamlanmasının ardından servis gerçekleştirilir.
Kuşburnu Çayı Nasıl Yapılır?
Kuşburnu çayı, kurutulmuş şekilde bulunmaktadır. Bir su bardağına 2 ya da 3 çay kaşığı kuşburnu ekleyerek kaynatabilirsiniz. 10-15 dakika kaynamadan sonra demlemeye bırakabilirsiniz. Hazırladığını kuşburnu çayını süzerek tüketebilirsiniz.
Kuşburnunun Yan Etkileri Var Mıdır?
Kuşburnu çayının olası yan etkileri arasında şunlar bulunabilir:
- İshal
- Kramp
- Mide bulantısı, şişkinlik
- Uykusuzluk, yorgunluk
- Böbrek taşları gelişme riski
- Kanama (Kuşburnu çayındaki aktif maddeler kanın pıhtılaşmasını engelleyebileceğinden kanama durumlarını şiddetlendirebilir)
- Alerji-tahriş (Kuşburnu çayı bitkiye duyarlı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Kuşburnu alerjisi olan kişilerin kuşburnu çayı içmekten kaçınmaları gerekir. Kuşburnu etkenli nemlendirici cilt bakım ürünleri kullanan kişiler de dikkatli olmalıdır.
Not 1: Hamileler veya emziren anneler kuşburnu tüketimi ile ilgili doktorlarına danışmalıdır.
Not 2: Bitki çayları, Tip 2 diyabet ilaçları da dahil olmak üzere bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. Ciddi bir tıbbi durumu olanlar kuşburnu çayı kullanmadan önce mutlaka doktorlarına danışmalıdır.
Kuşburnu Hakkında Sık Sorulan Sorular
Kuşburnu nelere iyi gelir?
Kuşburnu özellikle kalp sağlığını korur, kan şekerini dengeler, ağrıları dindirir, cildi besler, bağışıklığı güçlendirir, öksürüğe karşı doğal bir ilaçtır ve aynı zamanda kilo verme konusunda da destek olur.
Kuşburnu çayı ne işe yarar?
Kuşburnu çayı, idrar yolunda oluşabilecek rahatsızlıklara, böbrek hastalıklarına, ödem, gut, şeker hastalığına, yüksek kolesterole, ateş ve bitkinlik gibi durumlara karşı iyi gelmektedir.
Kuşburnu çayının cilde faydaları nelerdir?
Kuşburnu çay kolajen sentezini destekler, böylelikle cilt hücrelerini güneşin verdiği hasarlara karşı korur ve cildin daha genç görünmesine yardımcı olur.
Kuşburnu eklem ağrılarına iyi gelir mi?
Kuşburnu çayı eklem ağrılarının azalmasında etkili olmaktadır. Bunun sebebi ise inflamasyon ağrılarının azalmasında etkili olan galaktolipidler ile polifenoller açısından zengin olmasından kaynaklıdır.
Kuşburnu, kalbe iyi gelir mi?
Kuşburnu çayı içeriği sayesinde birçok sağlığa birçok faydası bulunur. Antioksidan etkisi olan kuşburnu çayı, eklem ağrılarına iyi gelmekle beraber kolesterol ve kalp sağlığını da korumaya yardımcı olur.
Kuşburnu kilo vermede etkili midir?
Çay olarak tüketilen kuşburnu, zayıflamada da etkili olarak kullanılıyor. İçeriğindeki yağ yakma özellikleri sayesinden kilo vermek isteyenlerin de tercihi oluyor. Aynı zamanda kuşburnu özütünün karın yağlarını eritmede rol oynadığı bilinmektedir.
Kuşburnu çayı kimler içemez?
Kuşburnu çayının fazla tüketimi olduğu durumlarda ishal, mide yanması, kusma gibi yan etkileri görülebilir. Alerjik yapıda olanlar, emziren anneler ve hamilelik sürecinde olanları kuşburnu çayını tüketmeden önce mutlaka uzman bir doktora danışmaları gerekir.
Kuşburnu ne zaman içilmeli?
Kuşburnu çayı, idrar söktürücü etkisinden dolayı yatmadan önce içilmesi önerilmektedir. Gece geç saatlerde içilirse uykunuz sık sık bölüneceğinden tüketilmesi önerilmemektedir.
Kuşburnu çayı iltihap söker mi?
Birçok kişi tarafından sevilerek tüketilen kuşburnu çayının iltihap sökücü özelliği de bulunmaktadır. Vücutta iltihap tutan kişiler kuşburnu çayından yararlanabilirler.
Kuşburnuda hangi vitaminler var?
Kuşburnu içeriğinde birçok vitamin ve mineral barındırmaktadır. C vitamini açısından zengin olan kuşburnu, polifenol ve antioksidan içerir. Bunların yanında likopen, A, K, E, B vitaminlerini içermektedir. Böylelikle vücut direnci artar, hücre yenilenmesi sağlanır.
Kuşburnu kan sulandırıcı mı?
Kuşburnu çayı içeriğinde bulunan K vitamininden dolayı kanın pıhtılaşmasına yardımcı olmaktadır. Bu sebeple damar içinde kanın pıhtı oluşması engellenir.
Kuşburnu günde ne kadar tüketilmeli?
Kuşburnu çayı günlük olarak tüketim dozu iyi belirlenmelidir. 2 fincan kuşburnu çayı tüketimi ideal bir seçim olacaktır. 2 fincandan fazla içilmesi yan etkilere sebep olabilir. Bu yüzden mutlaka doktorunuza danışarak kuşburnu çayı tüketimi yapmanız gerekir.
Kuşburnu çayı tansiyonu yükseltir mi?
Kuşburnu çayı, tansiyona iyi gelerek kan basıncını düzenler. Kalp sağlığına böylelikle kalp çarpıntısına da iyi gelen kuşburnu tansiyona da fayda sağlar.
Kuşburnu kilo aldırır mı?
Kuşburnu çayı, vücutta bulunan fazla tuz ve suyun dışarı atılmasına yardımcı olur. Metabolizmanın hızlanmasına etki ederek kilo verilmesinde etkilidir. Sağlıklı bir şekilde zayıflamak isteyenler için kuşburnu çayı sıklıkla tercih edilmektedir.
Kuşburnu çayı gribe iyi gelir mi?
İçeriğinde bulunan vitamin ve mineraller sayesinde oldukça zengin olan kuşburnu çayı, bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Aynı zamanda gribe, soğuk algınlığına karşı da tüketilmektedir.
Kuşburnu nasıl kurutulur?
Kuşburnu önce yıkanır ve güneşte bir temiz bir kağıt üzerinde kurutulabilir. Hava durumunun kuşburnunun kurutulmasına elverişli olmadığı durumlarda bir gıda kurutucu kullanabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 9 Ekim 2024
Yayınlanma Tarihi: 5 Kasım 2023