Sedasyon Nedir? Sedasyon Kimlere Uygulanır?

Sedasyon Nedir?

Sedasyon, tıbbi müdaheleyi daha kolay uygulayabilmek için kişide ki huzursuzluk, korku, endişe, heyecan ve gerginliği giderip, ağrıyı hissetmesini de engellemek (anestezi) amacı ile sedatif ilaçlar yardımı ile uygulanan sakinleştirme tekniğidir.

Sedasyon, minimal, orta ve derin derecelerde uygulanabilir. Hastanın durumuna ve işlemin türüne göre farklı dozlar tercih edilebilir.

Sedasyon Seviyeleri Nelerdir?

Hastaya uygulanan sedasyon seviyesi, kişinin yaşına, hastalıklarına, alışkanlıklarına ve sağlık durumuna göre değişiklik gösterir. Ağrı yönetimi konusunda uzmanlaşmış olan anestezi uzmanı, sedasyon seviyesine karar vermede önemli rol oynar. Minimal, orta ve derin olmak üzere üç sedasyon seviyesi bulunur. Bu seviyeler şu şekilde açıklanabilir:

Minimal Sedasyon

Bilinçli sedasyon olarak da bilinen minimal sedasyon işlemi uygulandığında hastanın bilinci açık ve rahatlamış durumdadır. İşlem sırasında kendisine verilen talimatları uygulayabilir ve konuşabilir düzeydedir.

Orta Sedasyon

Orta sedasyonda hasta uyanıktır fakat uyku hali içerisindedir. Bu noktada uykuya da dalabilir ve solunumunu kendi kendine gerçekleştirebilir.

Derin Sedasyon

Derin sedasyon, bilinçsiz sedasyon olarak da bilinir. Hasta uyku durumundadır, bilinci kapalıdır ve uyandırılması zaman alabilir. Derin sedasyon uygulamasından sonra hastanın solunumu dikkat takip edilir.

Sedasyon Kimlere uygulanır?

Uyutma tekniği olarak kullanılan sedasyon anestezi, alerjik reaksiyonu bulunmayan her hastaya uygulanabilir. Tıbbi işlem öncesi anestezi uzmanı kişinin tahlil sonuçlarına, hastalık geçmişine ve kan değerleri üzerinden yapılacak işlemi de göz önünde bulundurarak sedasyon işleminin dozuna karar verir. Bunun yanında diş sağlığı alanında korkusu yaşayan, iğneye karşı fobisi olan, yüksek kaygılı ve zihinsel engelli çocuklara karşı uygulanan bir yöntemdir.

Sedasyon Nasıl Uygulanır?

Hastada damar yolu açılarak, anestezi gibi ilaç enjekte edilmesiyle uygulanan sedasyon işlemi, bazı durumlarda ağız yoluyla alınan ilaçlarla da uygulanabilir. Sedasyon uygulaması şu adımları içermektedir:

• Hastanın sağlık durumu, yaşı, ilaç kullanımı ve varsa alerjileri belirlenir
• Hastanın durumuna ve işlem türüne göre ilaç (benzodiazepinler, barbitüratlar, ve opioidler gibi) seçilir
• Sedasyon hastanın nabzı, solunumu ve kan basıncı izlenerek işlem yapılır
• İlaçlar, hastanın rahatlaması için yavaşça verilir.
• Sedasyon sırasında hastanın uyanık olup olmadığı ya da rahat olup olmadığı kontrol edilir
• Sedasyon sırasında tıbbi işlem tamamlanır, sonrasında uyandırılır

Anestezi uzmanı tarafından yapılan sedasyon işlemi esnasında hastanın solunumu ve kan basıncı takip edilir. Kişinin bilincinde azalma yaşanırken, kalp atışı ve temel fonksiyonları devam eder. Sedasyon diş tedavisi alanında da uygulanan bir teknik olarak bilinmektedir.

Sedasyonun Avantajları Nelerdir?

Hafif tıbbi işlemler için tercih edilen sedasyon, işlem sırasında daha az stres sağlayarak vücutta gevşeme ve rahatlama oluşturur. Hastanın anksiyetesini azaltır, işleme karşı daha az direnç göstermesine yardımcı olur. Bunun yanında hastanın ağrı hissini azaltarak daha az travma yaşamasında etkili olur. Sedasyon işleminde, genel anesteziye göre normal aktivitelere dönüş daha hızlı şekilde olur.

Sedasyon, tıbbi işlemler sırasında hastaların daha rahat bir şekilde geçirmelerine yardımcı olan uzman kontrolünde güvenli bir prosedürdür.

Sedasyon ile Genel Anestezi Farkı Nedir?

Sedasyon ve genel anestezi, farklı anestezi tipleridir. Sedasyon işleminde hasta tamamen uykuya dalmadan işlem yapılırken, genel anestezide hasta tamamen uyku durumuna geçer.

Sedasyonda hastanın solunumu kendi kendine sağlar ve hastayla iletişim kurulabilir. İşlem sırasında acı hissetmeden rahat bir şekilde uygulanır.

Genel anestezi, hastayı tamamen uyku durumuna alır ve hastanın kendi başına nefes alamaz. Bu yüzden solunumu açık tutularak entübasyon ile yapılır. Daha uzun süren ve karmaşık tıbbi işlemler için genel anestezi tercih edilir.

Her iki tür anestezi de güvenli bir şekilde uygulanabilmektedir. Sedasyon anestezi riski,  genel anesteziye göre daha az olmaktadır.

Sedasyonla Hangi Diş Tedavileri Yapılabilir?

Sedasyon, implant, kanal tedavisi, diş temizliği, diş çekimi ve diş dolgusu gibi işlemler uygulanırken hastaların rahatlaması için kullanılır. Her hastanın işlemi farklı olduğundan ve diş hekimi, kişinin ihtiyaçlarına göre uygun tedaviyi seçerek diş sedasyon uygulamasını yapabilir.

Sedasyonun Etkisi Ne Kadar Sürer?

Sedasyon uygulanan hasta ortalama olarak on dakika sonra uyanır. Yarım saat sonra da sedasyonun etkisi yok olur ve işlem geçirmemiş gibi hissedebilir. Bazı kişilerde hastalığın durumuna göre uyku hali iki ya da üç saat sürebilmektedir.

Sedasyon Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Sedasyonda Acı Hissedilir mi?

Sedasyon işlemi sırasında hastanın bilinci açıktır, bu işlem sayesinde ağrı ve acı hissi bastırılır.

Sedasyon yan etkileri var mıdır?

Güvenli ve daha kolay bir uyutma işlemi olan sedasyonun yan etkileri genel anesteziye göre daha azdır. Bazı kişilerde sedasyon sonrası baş ağrısı, yorgunluk, tansiyon değişikliği, kısa süreli hafıza problemleri gibi semptomlar görülebilir.

Sedasyon hangi durumlarda yapılmaz?

Kalp rahatsızlığı yaşayan ve akciğer problemi olan, solunum sıkıntısı yaşayan kişilere sedasyon uygulaması yapılması tercih edilmemektedir. Diş problemlerinde ise diş hekimi kontrolünde gerçekleşir.

Sedasyon uyutur mu?

Sedasyon uygulanan kişi derin uykuya girse de bilinci açık olduğu için söylenenleri anlayarak komutlara cevap verebilir düzeyde olmaktadır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.