Yükleniyor
Tripofobi, Yunanca tripa (delik) ve phobos (korku) kelimelerinden türetilen,.sünger, bal peteği ve sabun köpüğü gibi kümelenmiş kabarcıklar, delikler ve tümseklere karşı rahatsızlık, korku ve tiksinti hissine neden olan kaygı bozukluğudur. Tripofobi basit bir ifade ile delikli nesne korkusudur. Beynin delik kümelerini tehlikeyle ilişkilendirmesi tripofobinin nedenidir.
Tripofobi, nesnelerin üzerindeki düzensiz desen, küçük delik veya boşluklara karşı duyulan aşırı korkudur. Tripofobi yalın anlatımla delik korkusudur ve delikli el fobisi olarak da bilinir. Tripofobisi olanlar zararsız ve normal oldukları halde delikler gördüklerinde hoşnutsuzluk ve tiksinme hissederler.
Rahatsızlık uyandıran deliklere görsel olarak maruz kalmayı içerdiği gibi bu delikler insan vücudunda olduğunda şiddeti daha da artmaktadır. Bal petekleri ve nilüfer çiçeğinin baş kısmına ait görseller tripofobiyi tetikleyen uyaranların başında gelir. Ayrıca; mercanlar, nar, genişlemiş cilt gözenekleri ve ponza taşları da tripofobik reaksiyonlara neden olabilir.
Benekli zehirli hayvanlar, yaralar gibi durumlara gösterilen tiksinme davranışı insanları hastalık ve mikroplardan korumaktadır. Bu iğrenme tehlikeli ve rahatsız edici durumlardan insanların kaçınmasını sağlar. Bu tür bir evrimsel adaptaston tripofobinin nedeni olabilir.
Bir diğer neden ise tripofobiyi etkileyen tetikleyici görsellerin yüksek kontraslı enerji özelliği göstermesidir. Korku uyandıran delikli ve çatlak desenler, bilinçsizce muhtemelen zehirli bitki ve hayvanların görünümünü andırmaktadır. Örneğin bir nilüfer çiçeğinin açık-koyu zıtlıkları, zehirli kara kurbağalarının veya yılanların derisine benzer. Bu eşsiz spektral özellik aynı yüksek kontrasta sahip görseller görüldüğünde de aynı korku ve tiksintiyi uyandırmaktadır. Bir diğer teori ise bu özgül fobinin öğrenilmesidir. Yılan ve eşek arısı tarafından sokulma gibi üzücü deneyimler, tripofobi yatkınlığını artırmaktadır.
Tripofobisi olan kişiler, delikler, lekeler veya çatlaklar gördüklerinde belirti olarak iğrenme, rahatsızlık, terleme, kaşıntı, çarpıntı, mide bulantısı, baş dönmesi ve nefes darlığı ile tepki verirler.
Tripofobi major depresyon ve yaygın anksiyete bozukluğu gibi psikolojik rahatsızlıklarla beraber görülebildiği için tedavi bu rahatsızlıklara uygun bir şekilde planlanabilir. Tedavi yöntemi, kişisel tercihlere, önceki deneyime ve stresin şiddetine bağlıdır. Semptomları hafifletmek için kısa vadeli stratejiler yardımcı olabilirken, kaygıda uzun vadeli, sürekli iyileşme öncelikle bilişsel davranışçı terapi ile mümkün olabilmektedir.
Bilişsel davranışçı terapi yöntemleri özellikle fobilerin tedavisi için uygundur. Maruz kalma tedavisinin özellikle etkili olduğu kanıtlanmıştır. Amacı, etkilenenlerin korku uyandıran uyaranlarla yüzleşmeleri ve herhangi bir kaçınma veya güvenlik önlemi olmaksızın korkularına dayanmayı öğrenmeleridir. Tekrarlanan yüzleşme egzersizleri ile korku gitgide azalabilmektedir.
Beyin, delikleri tehlikeyle ilişkilendirir. Meyvelerdeki delikler veya yaralar, kurtçuk ve parazit istilasının bir göstergesidir. Bu nedenle, onları görünce rahatsızlık ve tiksinti oldukça doğaldır. Bu iğrenme tehlikeli ve rahatsız edici durumlardan insanların kaçınmasını sağlar. Bu tür bir evrimsel adaptaston tripofobinin nedeni olabilir.
Tripofobi de diğer özgül fobiler gibi ilgili nesneden kaçınma davranışı, bu nesneye yönelik korku ve kaygının varlığıyla karakterizedir ve işlevsellikte klinik açıdan bir sıkıntıya neden olmaktadır. Nilüfer çiçeğinin baş kısmının gösterildiği bir çalışmada katılımcıların bir kısmının bu görseli rahatsız edici bulmaları gibi bir deneyim yaşamak tripofobi belirtisi olabilir. Ayrıca “Tripofobi Anketi” bu özgül fobinin varlığını belirlemeye yardımcı olacaktır.
Düzensiz desenler veya kümelenmiş delikler içeren nesnelere karşı tiksinme veya korku duygusunun ortaya çıkması tripofobi olarak adlandırılır. Bu tepkilere veren kişilerde triofobi olması muhtemeldir.
Tripofobi hissiyatla öne çıkar ve acı vermez. Tripofobinin kişide yarattığı etki kaygı, tiksinti ve rahatsızlık hissidir.
Tripofobi ile ilgili araştırmalar, bir tür spesifik fobi olduğunu ortaya koymaktadır. Herhangi bir tehlike arz etmese de kişinin yoğun tepki vermesine neden olur.
Trifobi delikler, çatlaklar, tümsekler veya oyuklar birikiminden duyulan korku veya iğrenmedir. Tripofobi isminin Yunanca tripa (delik) ve phobos (korku, korku) kelimelerinden türetilmiştir.. Tıbbi bir tanı olarak tanınmayan tripofobininkesin nedeni bilinmemektedir. Spesifik bir tedavisi olmayan tripofobinin semptomlarını kontrol altına almak için terapi yöntemleri uygulanmaktadır.
Güncelleme Tarihi : 27 Mart 2024
Yayınlanma Tarihi: 1 Ekim 2021
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
