Yükleniyor
Vajinada yanma menopoz, tıraş, kokulu pedler ve tuvalet kağıtları gibi tahriş edebilen maddeler, mantar enfeksiyonları ya da cinsel yolla bulaşan hastalıklar nedeniyle görülebilir. Bunun yanında vajinada yanma nedenine bağlı olarak farklı belirtilerle ortaya çıkabilir. Yaşam kalitesini etkileyen vajinada yanma, nispeten yaygın olarak görülür. Memorial Bahçelievler Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Ulviye Hanlı, vajinal yanma hakkında bilgi verdi.
Vajinada yanma, enfeksiyon, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ya da menopoza bağlı olarak ortaya çıkan bir belirtidir. Bunların yanında vajinada yanmaya karşı hijyene dikkat edilmesi, pedlerin sık sık değiştirilmesi, duş jellerinin kullanılmaması önemlidir. Vajinada yanma, iç dudakları, klitorisi, vajinal açıklıkta oluşarak kişinin yaşam kalitesini etkileyebilir. Aniden ortaya çıkabilen vajinada yanma, idrar yaparken ya da cinsel ilişki esnasında şiddetlenebilir.
Vajinada yanmanın yaygın nedenleri hijyen eksikliği, tahriş, klamidya ya da bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklara bağlı enfeksiyonlar, mantar, idrar yolu enfeksiyonu ve menopozdur.
Vajinada yanma ve acıya neden olan durumlar şunlardır:
Bunların yanında günlük olarak kullanılan kimyasal ürünler vajinayı tahriş edebilir bu da yanmaya neden olur. Bu ürünler şöyle sıralanabilir:
Ayrıca dar pantolonlar, külotlu çorap ya da dar iç çamaşırı nedeniyle de vajinada yanma meydana gelebilir. Vajinada yanmanın en yaygın nedeni olan enfeksiyon türleri şunlardır:
Enfeksiyöz olmayan nedenler arasında genellikle menopoz sonrası kadınlarda vajinal atrofi-mukozalarda östrojen hormonu eksikliğine bağlı incelme, yabancı cisim (örneğin tutulan tampon veya kondom), irritanlar ve alerjenler örneğin vajinal Ph değerini florayı bozan vajinal yıkamalar veya duşlar, günlük pedler, kondom alerjisi ve bazı sistemik tıbbi bozukluklar (örneğin; romatoid artrit ve sistemik lupus, sedef hastalığı, egzama) sayılabilir.
Vajinada yanma belirtileri özellikle enfeksiyon sebebiyle ortaya çıkarak kişinin yaşam kalitesini etkiler. Cinsel ilişki esnasında acı, ağrı, tahriş, kızarıklık vajinada yanma belirtileri arasında yer alır. Vajinada yanmanın en yaygın görülen belirtileri şöyle sıralanabilir:
Vajinada yanma belirtisi oluşma nedenine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Kandida vulvovajinit semptomları genellikle adet öncesi dönemde ortaya çıkarken, trikomoniyaz ve bakteriyel vaginozis semptomları genellikle adet dönemi sırasında veya hemen sonrasında ortaya çıkar. Cinsel ilişkiden hemen sonra gelişen semptomlar cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları (CYBE) düşündürür.
Düşük östrojen seviyeleri de vajinit semptomları ile kendini gösterebilir. Diğer semptomları arasında vajinal kuruluk ve cinsel ilişki sırasında ağrı bulunur. Menopozdaki kadınlara ek olarak, doğum sonrası, emziren veya antiöstrojenik ilaçlar kullanan kadınlarda da östrojen seviyelerindeki düşüklüğe bağlı vajinal yanma batma sızı gibi şikayetler izlenebilir Yine bazı kadınlar doğum kontrol hapı kullanımına bağlı olarak nispeten düşük östrojen seviyeleri geliştirir ve benzer şikayetler izlenir.
Vajina bölgesinde yanma şikayetleri olan tüm kadınların hekim kontrolüne başvurması uygun olur, fizik muayene ve bazı laboratuvar çalışmaları yapılmalıdır. Fizik muayene ile enfeksiyonun derecesi, vajinal akıntının özellikleri ve genital bölgede lezyon veya yabancı cisim varlığı değerlendirilir.
Vajinada yanmanın enfeksiyon kaynaklı olduğu düşünülüyorsa etken belirlenip hap, fitil veya krem şeklinde antimikrobiyal tedavi düzenlenir. Fizik muayenede vulvovajinal atrofi mukozal incelme saptanırsa topikal tedaviye başlanır. Bir enfeksiyon da mevcutsa, vajinal enfeksiyon tedavi edildikten sonra topikal vajinal östrojen tedavisi (krem, tablet veya fitil) veya hormonal olmayan vajinal nemlendiriciler başlatılabilir.
Vajinada yanma evde tedavi ve yanmayı önlemek için şu yöntemlerden yararlanılabilir:
Maya enfeksiyonları, bakteriyel vajinoz, sürtünme, vajinal yırtılma, alerji ve klamidya, bel soğukluğu, uçuk, trikomoniyaz ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar cinsel ilişki sonrasında yanmaya neden olabilir.
Vajinal yanma hissi bazen kişinin alerjik durumlarına bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Çok nadir olarak gözlemlense de lateks ve sentetik maddelere karşı olan alerji veya vajinayı tahriş edici kimyasal maddelerin kullanılması sonucunda vajinada yanma gelişebilir. Bu gibi durumlarda kullanılan maddelerin bırakılması, yanma hissinin ortadan kalmasına yardımcı olacaktır.
Vajinal yanma batma şeklinde şikayetleri olan kadınların mümkünse doktor kontrolü sonrası uygun tedaviye başlamaları ve genel perine hijyen kurallarına dikkat etmeleri önemlidir. Vajinal normal florayı tekrar restore etmek için dış genitaliayı sadece su ile yıkamak, vajinanın Ph değerini değiştirebilecek krem, sabun, köpük, sprey, mendil gibi kimyasal ürünlerden uzak durmak, mümkünse hiç günlük ped kullanmamak, iç çamaşırlarını her gün değiştirmek, sentetik iç çamaşırları yerine pamuklu iç çamaşırlarını tercih etmek, çok dar pantolon tayt gibi giysilerden uzak durmak, karbonhidrat tatlı türevi yiyeceklerden uzak durmak, kan şekeri kontrolü ve bol su tüketmek önemlidir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 9 Ocak 2024
Yayınlanma Tarihi: 4 Ocak 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
