Bronkoskopi nedir? Bronkoskopi neden yapılır?

Bronkosopi, çeşitli akciğer hastalıklarının tanı ve tedavisinde solunum yollarını detaylı görebilmek için yapılan bir işlemdir. Bronkoskop denilen bir cihazla yapılmaktadır. Bronkoskopi sadece tanı için değil, tedavi amaçlı da uygulanabilen bir yöntemdir. Memorial Şişli Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nde Uz. Dr. Füsun Soysal, bronkoskopi işlemi hakkında bilgi verdi.

Bronkoskopi nedir?

Bronkoskopi, akciğer ve solunum yollarındaki sorunları teşhis ve tedavi etmeye yardımcı olabilecek bir işlemdir. Genellikle lokal anestezi uygulanarak yapılmaktadır. Nadiren de olsa bazı durumlarda genel anestezi gerekebilmektedir. Bronkoskopi işleminde ince, plastik bir kamera tüpü ile akciğerler ve solunum yolları incelenmektedir. Bronkoskopi işlemi burundan veya ağızdan yapılabilmektedir. Bronkoskopi gerektiren yaygın nedenler,  kalıcı bir öksürük, nefes almada zorluk, enfeksiyon durumu, göğüs röntgeni veya BT taramasında görülen anormal bir bulgudur. Bronkoskopi, akciğerlerdeki tümörleri ve kanamayı tespit etmeye yardımcı olabilir. Bronkoskopi ayrıca mukus veya doku numuneleri almak, hava yollarındaki yabancı cisimleri veya diğer tıkanıklıkları gidermek veya akciğer sorunlarının tedavisini sağlamak için kullanılabilir.

Bronkoskopi neden yapılır?

• Akciğerde herhangi bir enfeksiyon olması( özellikle sigara içen kişilerde zatürre durumu)
• Tedaviye rağmen geçmeyen öksürük,
• Akciğer dokusundan biyopsi alınması,
• Akciğerde tümör şüphesi ve tümörden parça alınması
• Mukus temizliği veya tümör gibi bir tıkanıklığı giderme,
• Tıkanmış hava yolunu açık tutmak için hava yoluna bir stent (küçük bir tüp) yerleştirilmesi,
• Akciğerde kanama olması durumunda kanamanın yerinin tespiti ve durdurulması,
• Akciğerlerin yakınındaki lenf düğümlerinden biyopsi alınması,
• Solunum yollarını tıkayan yabancı cisimlerin çıkarılması için bronkoskopi işlemi yapılabilmektedir.

Bronkoskopi işlemi nasıl yapılır?

Bronkoskopi lokal anestezi ve genel anestezi altında yapılabilen bir işlemdir.

Lokal anestezi altında yapılan bronkoskopide lokal anestezik ilaç püskürtülerek burnun içi ve boğazın arkası uyuşturulmaktadır. Ayrıca, işlem esnasında hastanın rahatlamasına yardımcı olmak için sakinleştirici ilaç da verilebilmektedir. Sakinleştirici uyuşukluğa neden olabilir, ancak kişiyi uyutmaz.

İşlem sırasında hasta kalp atış hızı ve kan basıncını kontrol etmek için bir monitöre bağlanabilir. Parmağa nabız oksimetresi adı verilen bir cihaz da takılabilir. Bu cihaz kanın oksijen içeriğini kontrol eder ve bronkoskopi sırasında hastanın ekstra oksijene ihtiyacı olup olmadığını gösterir.

Göğüs hastalıkları uzmanı, bronkoskopun ucunu burun deliğinden aşağıya doğru boğazın arkasından nefes borusuna (trakea) yönlendirir. Dar burun deliklerine sahip hastalarda işlem ağızdan yapılabilmektedir. Bronkoskopi sırasında göğüs hastalıkları uzmanı bronkoskopun ucundaki kamera sayesinde bronşları içini detaylı olarak görebilir. Akciğerde bulunan enfeksiyon, tümör, kanama ve diğer anormallikler gibi durumları araştırabilir ya da tespit edebilir. Bronkoskopi işlemi sırasında gerekli görülen durumlarda akciğerden bir veya daha fazla numune (biyopsi) ve yıkama suyu (lavaj)  alınabilir. Bu örnekler incelenmek üzere patoloji laboratuvarına gönderilir.

Genel anestezi altında yapılan bronkoskopi işlemi genellikle tedavi durumlarında tercih edilmektedir. Ayrıca kanama riski yüksek tümörlerde, bazı yabancı cisim çıkarılması vakalarında ya da kritik solunum yetersizliği gelişebilecek hastalarda da tanısal amaçla uygulanabilmektedir.

Uygulama öncesi yapılması gerekenler

Bronkoskopiden bir hafta önce aspirin gibi kan sulandırıcı ilaçların bırakılması tavsiye edilebilir. Buna ek olarak işlemden en az 7-8 saat önce hiçbir şey yememek veya içmemek gerekmektedir.

Uygulama sonrası yapılması gerekenler

İşlemden sonra herhangi bir komplikasyon yaşanmadığından emin olmak için hasta 1-2 saat müşahade altına alınır. Ağız ve boğaz muhtemelen birkaç saat uyuşacaktır. Uyuşukluk geçene kadar ortalama 3 saat yemek yenmemeli veya su içilmemelidir. Uyuşukluk geçtikten sonra boğaz ağrısı, öksürük veya ses kısıklığı yaşanabilmektedir.

Bronkoskopi işlemi sonrasında birkaç gün boğaz ağrısı veya ses kısıklığı olabilir. Bronkoskopi işlemi sonrasında aşağıdaki durumlar yaşanırsa mutlaka doktora başvurulmalıdır:

• Bir günden fazla ateş
• Göğüs ağrısı
• Nefes almada zorluk
• Öksürükle fazla miktarda kan gelmesi

Bronkoskopi işlemi ne kadar sürer?

Lokal anestezi altında yapılan bronkoskopi işlemi genellikle yaklaşık 15-30 dakika sürer. Bununla birlikte, bronkoskopi öncesi hazırlık, bronkoskopinin işlemi ve sonrası için yaklaşık 3 saat süre gerekebilmektedir.

Bronkoskopi işlemi riskli midir?

Bronkoskopi genellikle güvenlidir, bronkoskopiden kaynaklanan komplikasyonlar ise nadir görülmektedir. En sık görülen komplikasyon biyopsi bölgesinde kanamadır. İşlem sırasında oksijen seviyesi düşebilir bu durumda oksijen verilebilir. Bronkoskopiden sonra herhangi bir sorun olup olmadığını kontrol etmek için uzman hekim göğüs röntgeni isteyebilir.

Bronkoskopi hakkında sık sorulan sorular

Bronkoskopik biyopsi nedir?

Bronkoskopla görülen hava yollarındaki herhangi bir anormal alanın tanısı için biyopsi yapılabilir. Bronkoskopla biyopsi işlemi, akciğer ve bronş dokusu örneği toplamak için küçük forseps içi boş iğneler veya fırçalar gibi uzun, ince aletler bronkoskoptan geçirerek yapılır. Alınan örnekler incelenmek üzere patoloji laboratuvarına gönderilir.

Bronkoskopik lavaj nedir?

Hava yollarına verilen steril tuzlu su bronkoskoptan geçirilerek ve ardından bu sıvı emilerek hava yollarında bulunan hücreler örneklenebilmektedir. Bu işlem bronş yıkama (bronş lavaj) olarak da bilinir. Bronş lavaj sıvısı örnekleri daha sonra laboratuvarda incelenir.

Çocuklara bronkoskopi yapılır mı?

Gerekli görülen durumlarda bebek ve çocuklara da bronkoskopi yapılabilmektedir. Çocuklara bronkoskopi yapılması için en yaygın nedenler; tekrarlayan krup, kronik stridor ve şüpheli yabancı cisimdir.

Bronkoskopi uyutularak mı yapılır?

Bronkoskopi lokal ve genel anestezi altında yapılabilen bir işlemdir. Bronkoskopi işleminin nasıl uygulanacağı hastanın durumuna göre uzman hekim tarafından belirlenmektedir. Genellikle lokal anestezi altında uygulanmaktadır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.