Diş Kökü İltihabı ( Diş Kökü Enfeksiyonu) nedir?

Bakterilerin neden olduğu diş kökü enfeksiyonu her yaşta görülebiliyor. Dişte oluşan bir kırık, çürük veya boşluktan girebilen zararlı bakteriler diş köküne ulaşarak enfeksiyona sebep olabiliyor. Tedavi edilmeyen bir diş kökü enfeksiyonu, tüm vücuda yayılarak sepsis gibi çok ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Ağız sağlığının ihmal edilmesi, şeker ağırlıklı beslenme ve sigara kullanımı gibi durumlar diş kökü enfeksiyonu riskini artırıyor. Kanal tedavisi, antibiyotik kullanımı, diş çekimi ve apse boşaltma gibi farklı tedavi yöntemleri bulunan diş kökü iltihabının önüne alınacak önlemlere geçilebileceğinin unutulmaması gerekiyor. Memorial Ankara Hastanesi Ağız ve Diş Sağlığı Bölümü’nden Dr. Dt. Berna Turgut, diş kökü enfeksiyonu ve tedavi yöntemleri ile ilgili bilgi verdi.

Diş kökü enfeksiyonu nedir? Diş kökü iltihabı nedir?

Diş dokusunu oluşturan mine ve dentin tabakası diş kökünü de korumaktadır. Diş kökü iltihabı, diş kökünün ucunda oluşan bir enfeksiyondur. Bir kırık veya boşluk gibi ya da travma gibi çeşitli sebeplerle bu yapıların bütünlüğünün bozulması, zararlı bakterilerin diş köküne ulaşmasına sebep olarak diş kökünde iltihaplanmaya yol açar. Bu enfeksiyon, kökün ucuna yayılarak enfeksiyonun kemiğe yayılmasına ve sonunda apseye neden olabilir. Diş kökü iltihabı çocuklardan yaşlılara kadar herkeste görülebilir.

Diş kökü enfeksiyonunun sebepleri nelerdir?

Bakterilerin dişe veya çevre dokulara girmesi için bir açıklık oluşturan herhangi bir şey diş kökü enfeksiyonuna neden olabilir. Diş kökü enfeksiyonunun sebepleri şöyle sıralanabilir:

-Diş çürümesi,

-Diş kırılması,

-Dişte yaralanma, zedelenme,

-Dişte sürekli travmaya yol açan diş gıcırdatma ya da diş sıkma gibi davranışlar.

Diş kökü iltihabı belirtileri nelerdir?

Diş kökü iltihabında ortaya çıkan belirtiler arasında; ağrı, diş etinde meydana gelen şişme, yüzde şişlik, ağızda oluşan kötü tat ve ağız kokusu, diş eti kanamaları, soğuk ve sıcağa karşı hassasiyet, yüksek ateş, halsizlik, yutkunma ve çiğneme güçlüğü, ağzı açmada zorlanma, diş çevresinde hassasiyet, lenf bezi şişmesi ve diş etlerinde apse oluşumu bulunmaktadır.

Diş kökü enfeksiyonunun tanısı nasıl konulur?

Diş hekiminin diş ve çevresini incelemesini içeren klinik muayene ve anamnez ( hasta öyküsü) verilerine ek olarak aşağıdaki tanı yöntemleri kullanılabilir.

-Dişlere dokunma: Kökünde apse olan bir diş, genellikle dokunmaya veya basınca duyarlılık gösterir.

-Röntgen çekimi: Ağrıyan dişin röntgeni apseyi tanımlamaya yardımcı olabilir. Diş hekimi ayrıca enfeksiyonun yayılıp diğer bölgelerde apseye neden olup olmadığını belirlemek için röntgen kullanabilir.

-BT taraması : Enfeksiyonun diğer bölgelere özellikle boyundaki diğer bölgelere yayıldığı durumlarda enfeksiyonun ne kadar şiddetli olduğunu görmek için BT taraması istenebilir.

Diş kökü iltihabı tedavisi nasıl uygulanır?

İltihabın ve hastanın genel durumuna göre tedavi farklılık gösterebilir. Tedavinin amacı diş kökünde oluşan enfeksiyondan kurtulmak olurken, tedavi aşağıdaki yöntemlerle yapılabilir.

-Apse boşaltma: Apsede küçük bir kesi açarak toplanan irinin dışarı akmasını sağlayan diş hekimi, daha sonra bölgeyi tuzlu su ile yıkar. Bu işlem sonunda şişlik azalır.

-Kanal tedavisi: Bu tedavi enfeksiyondan kurtulmaya ve iltihap olan dişi kurtarmaya destek olur. Bunu yapmak için diş hekimi uyguladığı işlemle, hastalıklı merkezi dokuyu (pulpa) çıkarır ve apseyi boşaltır. Diş hekimi daha sonra dişin pulpa odasını ve kök kanallarını doldurur ve kapatır. 

-Diş çekimi: İltihaplanmadan etkilenen diş diğer yöntemlerle kurtarılamadığında diş hekimi dişi çeker ve apseyi boşaltır.

-Antibiyotik kullanımı: Enfeksiyon yakındaki dişlere, çeneye veya diğer bölgelere yayıldığında, diş hekimi daha fazla yayılmasını önlemek için antibiyotik kullanımı önerir.

Diş kökü iltihabı ile ilgili sık sorulan sorular

Diş kökü iltihabının risk faktörleri nelerdir?

Diş kökü enfeksiyonunun risk faktörleri şu şekilde sıralanabilir:

Kötü diş alışkanlıkları ve kötü ağız hijyeni: Dişlere ve diş etlerine gereken özeni göstermemek. Örneğin dişleri günde iki kez fırçalamamak ve diş ipi kullanmamak gibi alışkanlıklar diş problemleri riskinizi artırabilir. Bu durum diş çürümesi, diş eti hastalığı, diş apsesi ve diğer diş ve ağız komplikasyonlarını içerebilir.

Fazla şekerli ürün tüketimi: Tatlılar ve gazlı içecekler gibi şeker açısından zengin ürünleri sık sık yemek ve içmek, mevcut olan çürük başlangıçlarının ilerlemesine katkıda bulunabilir ve diş apsesine dönüşebilir.

Kuru ağız: Ağız kuruluğu diş çürümesi riskini artırabilir. Ağız kuruluğu genellikle belirli ilaçların yan etkisinden veya yaşlanmayla ilgili sorunlardan kaynaklanır.

Sigara kullanımı: sigara içenlerin diş enfeksiyonu geçirme olasılığı sigara içmeyenlere göre yaklaşık iki kat daha fazla olmaktadır.

Diş kökü iltihabının vücuda yayılma belirtileri nelerdir?

Diş kökü iltihabının vücuda yayıldığı durumlarda genellikle ağrı, ateş, şişlik, halsizlik ve yorgunluk gibi genel belirtiler ortaya çıkar.

Diş kökü iltihabı ameliyatı nasıl uygulanır?

Hekim bu durumda uygulanacak tedavi yönteminin dişin cerrahi olarak çekilmesi olduğuna karar verirse diş çekimi yapılır.

Diş kökü iltihabı kaç günde geçer?

Diş kökü iltihabının ne kadar süreceği sorunun kesin bir cevabı bulunmamaktadır. Uygulanacak tedavinin şekli, süreci belirler. Bu nedenle iyileşme için kesin bir süre vermek doğru değildir.

Diş kökü iltihabının bitkisel yolla çözümü var mıdır?

Diş kökü iltihabı mutlaka profesyonel yardım alınması gereken bir sorundur. Diş kökü iltihabının bitkisel yolla bir çözümü bulunmamaktadır.

Diş röntgeninde iltihap görülür mü?

Diş iltihabı akut durumdayken röntgen ile teşhis edilemezken, ilerleyen dönemlerinde röntgende görülebilir.

Diş kökü iltihabı kendiliğinden geçer mi?

Diş kökü iltihabı tedavi edilmediği sürece kendi kendine geçmez. Diş kökü enfeksiyonu dişin içindeki pulpanın ölmesine neden olursa diş ağrısının durmasına sebep olabilir. Bu bölgede sinirlerin artık çalışamaz hale gelmesi, ağrının durmasını ve hissedilmesini engeller. Bununla birlikte bakteriler çevredeki dokuyu yaymaya ve yok etmeye devam eder. Diş enfeksiyonu semptomları olduğu durumlarda, ağrı olmasa bile mutlaka bir diş hekiminin muayene etmesi gerekir.

Diş kökü iltihabı tedavi edilmezse ne olur?

Diş kökü enfeksiyonu tedavi edilmezse iltihap çevre dokulara yayılabilir. Kronik seyirli iltihaplar ise ağız içinde enfeksiyon odağı olarak kalarak başka rahatsızlıklara neden olabilir.

Diş kökü iltihaplı diş çekilir mi?

Diş kökü iltihabı tedavi edilemeyecek boyutlarda ise dişin çekilmesi gerekir.

Diş kökü iltihabı patlarsa ne olur?

Diş kökü iltihabı patladığında içindeki sıvı dağılır. Ancak bu iltihap dağılsa da tekrar oluşacağından tedavi edilmesi gerekir.

Diş iltihabı vücuda zarar verir mi?

Diş iltihabı sistemik olarak da vücuda etki edebilir. Hastalığa neden olan bakteriler, enfekte dişten kan dolaşımına girdiğinde, çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Vücut bakteri ve virüsler tarafından saldırıya uğradığında farklı tepki verir. Bazı sağlıklı bireyler tedavi edilmeyen diş enfeksiyonlarından zarar görmezken, bazı hastalarda aşağıdaki sağlık sorunları görülebilir:

Kemik Enfeksiyonu: Enfekte dişe yakın bakterilerin ilk hedefi, çene kemiği de dahil olmak üzere onu çevreleyen kemiklerdir. Kemik enfeksiyonu veya osteomiyelit, kan dolaşımından geçen bakteriyel enfeksiyon nedeniyle kemik iliği veya kemiğin iltihaplanmasıdır. Şiddetli osteomiyelit vakaları çok ağrılıdır ve kemik yapısına zarar verir. En kötü durum, bakterilerin vücudu yenmesi ve hayati tehlike oluşturmasıdır. Tedavi, 4 ila 6 hafta sürebilen bir dizi antibiyotik ve antifungal ilacı içerir.

Sinüslerinizdeki kan damarlarının enfeksiyonu: Kavernöz Sinüs Trombozu, sinüslerdeki kan damarlarının beynin tabanında bir kan pıhtısı ile sonuçlandığı enfeksiyondur. Gözler, burun, kulaklar veya dişlerden kaynaklanan enfeksiyonun yüzün etrafındaki damarlardan geçtiği ve daha fazla yüz bozukluğunu tetiklediği nadir görülen ve yaşamı tehdit eden bir hastalıktır. Ancak son derece tehlikelidir ve teşhis konulduktan hemen sonra tedavi edilmelidir. Bu bozukluğu tedavi etmenin en iyi yolu, bir dizi test yoluyla enfeksiyon kaynağını belirlemek ve hastalığa neden olan bakterileri etkisiz hale getirmektedir.

Parafaringeal apse: Parafaringeal apse, boynun derin kısmında, dil kemiğine yakın veya adem elmasının yanındaki kemiğe yakın bulunan enfeksiyondur. Enfekte olan bölgenin şişmesi hava yolunu tıkayabilir ve hastaların nefes almada güçlük çekmesine neden olabilir.  Parafaringeal apse belirtileri boğaz ağrısı, ateş ve boyun şişmesini içerir. BT taraması ile teşhis edilir ve boğazdaki apseyi boşaltmak için cerrahi olarak tedavi edilir. Tespit edilmezse apse karotid artere akabilir ve hayatı tehdit edici hale gelebilir.

Sepsis veya kan enfeksiyonu: Tedavi edilmeyen diş kökü enfeksiyonunun en öldürücü etkisi sepsistir. Bakteriyel enfeksiyon tüm kan dolaşımına yayıldığında ve bağışıklık sistemi, organları parçalayabilen ve arterleri tıkayabilen sistem çapında bir iltihabı tetiklediğinde gerçekleşir. Vücutta yeterli kan akışı olmadığında kan basıncı düşer ve septik şok nedeniyle böbrekler, akciğerler ve karaciğer iflas eder. Bakterilerin kanda yayılmasıyla ilgili tıbbi durumların çoğu sepsise yol açabilir. Bu nedenle diş kökü enfeksiyonu asla hafife alınmamalıdır.

İltihaplı diş fırçalanabilir mi?

Dişler iltihaplı olsa da diş fırçalamaya devam edilmelidir.

Diş kökü iltihabına ne iyi gelir?

Diş kökü iltihabı mutlaka profesyonel yardım alınması gereken bir sorundur.

Diş kökü iltihabı önlenebilir mi? 

Diş kökü enfeksiyonunu önleyebilmek için diş çürümesinden kaçınılması gerekmektedir. Diş çürümelerini önlemek için yapılması gerekenler şu şekildedir:

• Florür içeren bir diş macunu ile dişleri günde en az iki kez iki dakika süresince fırçalayın
• Günlük olarak dişlerin arasını temizlemek için diş ipi kullanın
• Diş fırçasını her 3-4 ayda bir değiştirin
• Sağlıklı yiyecekler tüketin, şekerli yiyecekleri ve öğünler arası atıştırmalıkları azaltın
• Diş kontrolü ve profesyonel diş temizliği için diş hekimini düzenli olarak ziyaret edin
• Sigara kullanımını bırakın
• Gerektiği durumlarda diş çürümesine karşı antiseptik ağız gargarası kullanın