Yükleniyor
Çürük diş, ağızdaki bakterilerin diş yüzeyine (mine) saldıran asitler üretmesi sonucu dişte küçük deliklere yol açmasıdır. Diş çürümesinin en yaygın belirtisi çürüğün meydana getirdiği boşlukta ağrı yaratmasıdır. Tedavi edilmediği takdirde çürük dişler ağrıyla birlikte enfeksiyon ve tahrişe de yol açabilir. Çürük dişin başlıca tedavi yöntemleri arasında çürük bölgeye diş dolgusu yapılması, kanal tedavisi ve gerekirse çürük dişlerin çekimi yer alır.
Çürük diş, dişlerin üzerinde biriken plakların asitler üretip diş minesi adı verilen diş yüzeyine saldırması sonucu meydana gelen dişteki küçük boşluklar ve deliklerdir. Dişin herhangi bir yüzeyinde meydana gelebilme potansiyeli olan diş çürükleri, yaygın olarak dişin pürüzsüz yüzeyinde, dişin çiğneme yüzeyinin üst kısmında veya diş kökünde meydana gelir.
Her yaştan kişilerde yaygın olarak görülebilen diş çürükleri çocuklarda daha sık rastlanır. Genellikle şekerli gıdaların fazla tüketilmesi, dişlerin fırçalanmaması ve ağız hijyeninin kötü yapılması sonucu dişlerde çürüme yaşanır. Bunların yanı sıra diş eti çekilmesi, ailede diş çürüğü olan kişilerin varlığı ve ağız kuruluğu da çürük diş oluşumuna yol açabilir.
Dişlerin çürümesi sonucu oluşan boşlukta meydana gelen ağrı, ağız kokusu, diş eti kanaması ve sıcak veya soğuk sulara karşı diş hassasiyeti çürük diş belirtileri arasındadır.
Ağızda varolan bakteri plakları, asitler üretip diş minesine saldırır. Bu bakteri plakları asit üretimini şekerli gıdaların artıklarından faydalanarak yapar. Bakteri plaklarının diş minesine saldırması sonucu dişler çürür. Çürük dişlere neden olan en temel faktörler şekerli gıdaların aşırı tüketimi, dişlerin fırçalanmaması ve yeterli ağız hijyeninin yapılmamasıdır.
Diş çürümesi genellikle şu sebeplere bağlı olarak ortaya çıkar:
Diş çürümesi 5 ana başlık altında aşamalara ayrılır. Bunlar demineralizasyon, mine çürüğü, dentin çürüğü, pulpa hasarı ve apseli diştir.
Demineralizasyon: Demineralizasyon adı verilen bu ilk aşamada çürük diş aşamasında dişte küçük, beyaz, tebeşirimsi lekeler fark edilir. Bunun nedeni diş minesindeki minerallerin parçalanmasıdır.
Mine çürüğü: Tedavi edilmediği takdirde diş çürüğü ilerler ve minenizi parçalamaya devam eder. Bunlara mine çürüğü adı verilir ve bu noktada boşluklar (delikler) gözle görülür bir hale gelir. Beyaz lekeler çürük ilerlediğinde açık kahverengimsi bir renge dönüşebilir.
Dentin çürüğü: Bakteri plakları dentin adı verilen katmana ulaştığında dişteki boşluklar daha hızlı oluşur. Bu aşamada diş hassasiyetini fark edilir, Dişteki lekeler de daha koyu bir kahverengiye dönüşebilir.
Pulpa hasarı: Diş pulpası dişin en iç tabakasıdır. Besinleri taşıyan ve dişi canlı tutan sinirleri ve kan damarlarını içerir. Çürükler pulpaya ulaştığında dişte ağrı hissedilmeye başlanır. Ayrıca dişin çevresindeki diş etlerinde kızarıklık ve şişlik de görülebilir.
Apseli diş: Derin diş çürükleri tedavi edilmezse enfeksiyona sebep olabilir. Bu durum diş kökünün ucunda bir irin oluşmasıyla sonuçlanır (periapikal apse). Oluşan bu apse sonucunda semptomlar çene veya yüze yayılan ağrı şeklinde olabilir.
Diş çürüğünün meydana geldiği dişin boşluğundaki ağrı, yoğun bir şekilde hissedilen ağız kokusu, dişte kahverengi, siyah veya beyaz lekelenme ve sıcak-soğuk suyla temas edildiğinde oluşan diş hassasiyeti çürük dişlerin en belirgin semptomlarındandır.
Dişlerin çürümeye başladığı genellikle şu belirtiler sonucu belli olur:
Çürük diş, diş muayenesi sırasında diş hekimi tarafından kolaylıkla tespit edilir. Diş hekimi ayrıca diş röntgeni isteyerek de dişteki boşlukları ve çürükleri daha detaylı bir şekilde gözlemler.
Çürük diş tedavisi çürüğün durumuna bağlı olarak değişir. Çürük henüz oluşmamışsa ve boşluklar yeni yeni oluşuyorsa florür tedavisi yeterli olacaktır. Çürük ilerlemişse genellikle dolgu diş dolgusu yapılır. Gerektiği durumlarda ise diş hekimi kanal tedavisi ve dişin çekilmesini önerebilir.
Çürük diş ağrısı için evde uygulanabilecek doğal yöntemler söz konusudur. Bunların başında tuzlu su ile gargara, soğuk kompres uygulaması, ağrı kesici ilaçlar ve hidrojen peroksit gelir. Alternatif tıp olarak da sarımsak, nane ve kekik kullanımı çürük diş ağrısına iyi gelebilir. Alternatif yöntemler için doktora danışmanız tavsiye edilir.
Çürük diş ağrısına iyi gelen yöntemler şunlardır:
Çürük diş ağrısına iyi gelen yöntemlerin başında tuzlu su ile ağız içine yapılacak gargara gelir. Tuzlu su gargarası, dişlerin arasındaki kalıntıları temizlemeye, ağız yaralarını ve iltihaplanmayı gidermeye yardım eder ve çürük diş ağrısı için bir çözümdür.
Dişe soğuk bir bez eşliğinde kompres yapmak veya buz torbası koymak çürük diş ağrısı şikayetlerini hfifletmeye yardım eder çünkü hem soğuk hem de buz kan damarlarını daraltır ve çürüğün yer aldığı bölgeye kan akışını yavaşlatmayı sağlayabilir.
Hem doktorun önerdiği reçeteli hem de reçetesiz aldığınız ağrı kesiciler çürük diş ağrısına dindirme konusunda etkili olabilir.
Özellikle enfeksiyon kaynaklı diş ağrılarının hafiflemesine yardımcı olan hidrojen peroksit, antibakteriyel bir çözelti olduğu için çürük diş ağrılarına iyi gelir.
Antiseptik, antibakteriyel ve antioksidan özellikler içeren karanfil yağı, hindistan cevizi yağı, vanilya özü veya sarımsak ezmesi, çürük dişin bulunduğu bölgeye uygulandığı ağrıyı dindirebilir. Alternatif tıp olarak kabul edilen bu yöntemleri uygulamadan önce doktora danışmanız tavsiye edilir.
Çürük diş ağrısına iyi gelen yöntemlerden biri de başı yüksekte tutmaktır.
Nanede bulunan mentol antibakteriyel özelliklere sahiptir ve diş ağrısını uyuşturmaya destek olur. Ayrıca doğal antibiyotiklerden biri kabul edilen kekik de bir bardak suya 1 damla kekik yağı damlatarak gün içinde ağız gargarası olarak, dilerseniz de yine pamuğa damlatıp, ağrıyan yere baskı uygulayarak kullanılabilir.
Çürük diş çekilmediği takdirde ilerleyebilir, sinirlerde hasar bırakabilir ve şiddetli ağrıya yol açabilir.
Çürük diş kesin olarak tıbbi tedavi gerektiren bir sorundur ve uzman diş hekimleri tarafından çürüğün durumuna bağlı olarak tedavi yöntemi belirlenmelidir.
Her siyah diş çürük olarak kabul edilmez. Bazen çok fazla çay-kahve tüketmek de dişte siyah lekelere neden olabilir ve kötü bir görüntü oluşturabilir.
Doktor tarafından ilgili bölge uyuşturulacağı için çürük diş çekimi sırasında kişi herhangi bir acı hissetmez.
Diş çürüğü temel olarak dolgu işlemi, kanal tedavisi, florür tedavisi ve gerekirse diş çekimi gerçekleştirilerek tedavi edilir. Tıbbi tedavinin dışında tuzlu su ile gargara, oksijenli su, soğuk kompres ve ağrı kesici ilaçlar da diş çürüğü tedavisinde etkili olabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 31 Ocak 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
