Yükleniyor
Yaygın bir çocuk hastalığı olarak görülen bademcik şişmesi, bademciklerde oluşan bir sağlık durumu olarak bilinir. Enfeksiyon sonucunda ortaya çıkan bademcik iltihabı, tonsilit olarak da bilinerek bademcik şişmesine neden olur. Bademcik şişmesin, halsizliğin yanında soğuk algınlığı ve grip gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Evde uygulayabileceğiniz yöntemler sayesinde bademcik şişmesi semptomlarının hafiflemesine yardımcı olabilirsiniz.
Bademcik, boğazın arka bölümünün her iki yanında yer alan oval şekilli etli organdır. Her iki tarafta da yer alan bademcik, vücuda girmeye çalışan virüs ver bakterilere karşı savunma sağlar. Bademcik aynı zamanda bağışıklık sisteminin bir parçası olarak görülür.
Ortamda yaygın olan virüsler ya da bazı bakteriyel enfeksiyonlar bademcik şişmesine neden olur. Özellikle Strep A olarak bilinen ve boğazdan bulunan bu bakteri türü bademcik şişmesinden sorumlu en yaygın bakteridir. Bir hastalığın semptomu olarak görülen bademcik şişmesi, şu virüsler nedeniyle oluşabilmektedir:
Adenovirüsler: Soğuk algınlığı, bronşit ve boğaz ağrısına neden olan bu virüs türü, bademcikleri etkileyerek şişmesine neden olur.
Epstein-Barr virüsü (EBV): Öpücük hastalığı olarak da bilinen bu virüs tükürük yoluyla bulaşan ve bademcik şişmesine neden olan bir virüs çeşididir.
Sitomegalovirüs (CMV, HHV-5): Herpes ailesinden bir DNA virüsü olan sitomegalovirüs, bağışıklık sistemi zayıf olanları ve hamileleri etkileyerek bademcik şişmesi geliştirebilir.
Kızamık virüsü (rubeola): Tükürük ve mukus yoluyla bulaşan kızamık virüsü, solunum yollarına etki ederek bademciklerin şişmesine sebep olur.
Herpes virüsü: Uçuk virüsü olarak da bilinen bu virüs tipi, bademcikleri şişirir ve üzerinde kabarcıklar olmasına neden olabilir.
Özellikle çocuklarda görülen bademcik şişmesi, gençlerde ve yetişkinlerde de ortaya çıkabilir. Bademcik şişmesinin en yaygın belirtileri arasında boğaz ağrısı yer alır ve şu semptomları içerir:
Konuşma çağına gelmemiş küçük çocuklarda ise şu belirtiler görülebilir:
Bademciklerde iltihaplanma ve şişme olduğunda bol su tüketmek, buz yemek ya da soğuk su içmek, dinlenmek, sert yiyecekleri yemekten kaçınmak, tuzlu su ile gargara yapmak, ballı ılık bitki çayları tüketmek ve meyan kökü pastili emmek doğal tedavi seçenekleri arasında yer alır.
Bademcik şişmesine iyi gelen doğal yöntemler şunlardır:
Enfeksiyon nedeniyle oluşan bademcik şişmesine karşı tuzlu su ile gargara yaparak boğazın temizlenmesini sağlayabilirsiniz. Bir çorba kaşığı tuz ile 1 bardak ılık suyun karıştırılmasıyla elde edilen tuzlu su bademcik iltihabı semptomlarına iyi gelir. 1 bardak ılık suda karıştırılmış 1 çay kaşığı tuzla saatte bir gargara yapabilirsiniz.
Boğazını nemli tutmak ve su kaybını önlemek için gün içinde bol bol su için.
Bademcik iltihabına karşı uygulayabileceğiniz diğer yöntem ise soğuk kompresdir. Temiz bir bez içerisine buz küplerini koyup sardıktan sonra 10 dakika boyunca bademciklerinizin olduğu bölgeye koyabilirsiniz. Kolaylıkla ulaşabileceğiniz bu yöntemle bademciklerin şişmesinden kaynaklı iltihabın yatıştırılabilir. İltihabın neden olduğu ağrıyı dindirmek için buzda emilebilir.
Güçlü bir antibakteriyel olan bal ile bitki çayı, siyah çay gibi içecekleri karıştırarak tükettiğinizde bademcik şişmesine sebep olan iltihabın rahatlamasına yardımcı olur. Ilık bir çay içerisine 1 yemek kaşığı bal ekleyin. Ardından bir süre bekletip, ılık bir şekilde tüketin.
Zerdeçal, bademcikteki iltihabı azaltmaya ve enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olan anti-inflamatuar ve antibakteriyel özelliklere sahiptir.
Meyan kökü, güçlü bir anti-inflamatuar faydaya sahip olduğundan bademciklerin yatışmasını sağlayarak boğazdaki rahatsızlığı giderir ve şişliğin inmesini sağlar. Küçük çocuklarda pastil yerine boğaz spreyleri tercih edilebilir.
Bulunduğunuz havayı nemlendirmek, kuru havanın neden olduğu boğaz kuruluğunun giderilmesine yardımcı olarak bademcik şişmesine iyi gelecektir. Böylelikle bademciklerde hissedilen ağrı azalarak, rahatsızlık hissinin giderilmesine yardımcı olur.
Bademcik iltihabı ve şişmesi durumunda mümkün olduğu kadar sesi ve boğazı dinlendirmek önemlidir. Bu daha fazla bademcikleri zorlamayı ve tahrişin artmasını önlemeye yardımcı olacaktır.
Bademcikler iltihaplandığında sigaradan uzak durmak bademcik iltihabını önlemeye yardımcı olabileceği gibi daha hızlı iyileşmeyide sağlayabilir.
Bademcik şişmesi, virüs ve enfeksiyon kaynaklı olduğundan bulaşıcı değildir. Fakat sebep olduğu enfeksiyonun bulaşıcılığı bulunabilir. İnsanlara temas yoluyla bulaşan bademcik şişmesine karşı şu önlemleri alabilirsiniz:
Bunun yanında diş fırçasının düzenli olarak yenilemek de oluşabilecek bakterilere karşı bademcikleri koruyarak şişmenin önlenmesini sağlar.
Bademcik şişmesi, menenjit, romatizmal ateş, zatürre ve orta kulak iltihabı kaynaklı olarak görülebilir. Hastalığın tanısını ardından uygun tedavi yöntemleri belirlenir.
Bademcik şişmesi semptomları 3-4 gün içerisinden yok olabilir. Hastalığın tamamen düzelmesi 2 haftayı bulur. Bademcik şişmesi doğal tedavi yöntemleri denendiği halde geçmiyorsa uzman doktora görünmek gerekebilir.
Su, bitki çayları, et suyu ve çorba, limonlu ve ballı çay gibi ılık sıvılar ve tuzlu su ile gargarası bademcik iltihabını yatıştırmaya yardım edebilir.
Dondurma soğuk bir ürün olduğundan bakterilerin üremesini yavaşlatır. Dozunda tüketilen dondurma bademcik şişmesine karşı bir zararı bulunmamaktadır.
Bademcik şişmesine karşı ılık tüketebileceğiniz zerdeçal, adaçayı, tarçın çayı gibi bitkisel çaylardan yararlanabilirsiniz. Bunun yanında ılık suya limon damlatıp tüketmek de bademcik şişmesine iyi gelir.
Tuzlu su ile gargara yapmak ve pastil emmek bademcik şişliğinin yarattığı ağrıyı hafifleterek şişliğin inmesine yardımcı olur.
Tek taraflı bademcik şişmesi genellikle adenovirüs ve ebstresin Barr virüsünün yarattığı enfeksiyon nedeniyle görülür.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 11 Mart 2024
Yayınlanma Tarihi: 29 Mayıs 2023
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
