Bebeklerde Gaz Sancısı Nedir? Nasıl giderilir?

Bebeklerde gaz neden olur?

Bebeklerde gaz oluşumunun iki nedeni vardır. İlk neden henüz sindirim sisteminin yeterince gelişmemiş olmasıdır. Sindirimin yetersiz olması nedeniyle gaz oluşur, oluşan gazın dışarıya atılması da henüz gelişmemiş boşaltım sistemi nedeniyle zor gerçekleşir. Aynı zamanda laktozun sindiriminde rol oynayan laktaz enzim düzeyi yenidoğan bebeklerde az olabilmektedir. Bu da sindirimin yetersizliğini beraberinde getirebilmektedir.

İkinci neden ise beslenme ve ağlamalar sırasında yutulan havanın sindirim sisteminde hava kabarcıkları oluşturmasıdır. Oluşan gaz bağırsaklar içerinde birikerek gerginlik ve basınç oluşturur. Bu da ağrıya yol açar. Şiddetli ağlamaların sebebi biriken gazların oluşturduğu ağrıdır.

Bebeklerde gaz sancısı ne kadar sürer?

Her bebekte görülebilen gaz sancısı genellikle bebek birkaç haftalık olduğunda başlamaktadır. Çoğu bebek 4 ila 6 aylık olduktan sonra gaz sancısını aşabilir. Bazı bebekler için bu süre daha uzun olabilir. Bebeklerde gaz sancısı özellikle akşam saatlerinde başlayarak, en az 3 saat süren ağlama nöbetleri olarak görülebilmektedir.

Bebeklerde gaz sancısı belirtileri nedir? Nasıl anlaşılır?

Gaz nedeniyle ağlayan bebeklerin karınlarında şişlik ve gerginlik olmaktadır. Dizlerini karınlarına doğru çekerek ağlarlar. Ancak aşırı miktarda ağlayan bir bebekte gaz olduğunun anlaşılması için öncelikle doktor tarafından muayene edilerek başka bir sebebin olmadığının anlaşılması gerekmektedir.

Bebeklerde gaz sancısı, şiddetli olabilmektedir. Bebeğin gaz sancısı yaşadığına dair belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Huzursuz ve huysuz görünüyorsa
• Uzun süreli ağlıyorsa
• Beslenme ve uyumada sorun yaşıyorsa
• Yemek yedikten sonra rahatsız görünüyorsa
• Ağlarken acı çekiyormuş gibi görünüyorsa
• Karnı olduğundan daha şişkin gözüküyorsa
• Bacaklarını göğsüne doğru çekiyorsa, bebek gaz sancısı yaşıyor olabilir.

Bebeğin gazı nasıl çıkarılır? Gaz çıkarma yöntemleri nelerdir?

Bebeğin gazını çıkarmak için mideye hafif baskı yapacak ve gazı çıkarmasına destek olacak aşağıda yer alan manevralar yapılmalıdır;

• Bebeği sırtüstü yatırarak karnına saat yönünde masaj yapmak ve sonrasında dizlerini karnına doğru hareket ettirmek bebeğin gazının çıkmasında etkili olabilir.
• Beslenme sonrasında bebeğin mide kısmına hafif baskı oluşturacak şekilde kucağa alınarak bebeğin çenesinin omza yaslanması ve beraberinde sırtının ovalanması, gaz çıkartmasını sağlayabilir.  
• Bebeğin karnının bacak üzerine denk gelecek şekilde yatırılıp, sırtını ovalamak da gaz çıkartması için bir yöntemdir.

Gaz çıkartılırken mide üzerine fazla baskı yapmak kusmasına sebep olabileceği için fazla baskı yapılmamasına dikkat edilmelidir.

Bebeğin gazı çıkmazsa ne olur?

Bebeğin gazı çıkartılmadan yatırıldığında, mide içerisindeki gaza bağlı olarak kusmalar görülebilir. Bu kusmalar sonucunda midedeki süt bebeğin akciğerlerine kaçarak nefes almasında zorluk, morarma gibi tehlikeli durumlara neden olabilir. Ayrıca mide ve bağırsaklarda biriken gaz karında gerginliğe sebep olacağı için huzursuzluk, uykuya dalmada ve kaliteli uyku uyumada sorunlara neden olur.

Huzursuzluğa bağlı olarak bebek sık sık emmek ister ve emmeler sonucunda da tekrar hava yutarak bir kısır döngü oluşmasına neden olur. Emerken rahatlar ancak sonrasında ağlamaları daha da artar. Bu nedenle gazının çıkartılması bebeğin rahatlamasına ve rahat bir uyku uyumasına yardımcı olacak ve beslenmesi daha düzenli devam edecektir.

Gaz için bebeğe ne verilebilir?

Özellikle sezaryen doğum ile dünyaya gelen bebeklere ilk günlerinde başlanan probiyotik takviyesi gaz oluşumunu azaltabilmektedir. Simetikon etken maddeli tedaviler uygun görülen bebeklerde başlanabilir. Dereotu, kimyon yağı gibi çeşitli bitkisel yağlar içeren şuruplar mevcuttur.  Laktoz sindirimindeki yetersizliğe bağlı huzursuzlukta da laktaz içeren destek tedavileri kullanılabilmektedir. Hangi tedavinin bebeğe uygun olduğunun anlaşılabilmesi için mutlaka doktoru tarafından değerlendirilmesi sonrası başlanması en uygunu olacaktır.

İnfantil kolik nedir? Ne kadar sürer?

Sağlıklı ve iyi gelişen bebeklerde, daha çok akşam saatlerinde görülen, ataklar halinde ortaya çıkan, etiyolojisi tam olarak aydınlatılamamış, durdurulması zor ve aşırı ağlama ile karakterize bir sendromdur.

Ağlama atakları genellikle öğleden sonra ve akşamları ortaya çıkar. Çoğunlukla aniden ve nedensiz başlar, yüksek sesle, durdurulamayan aşırı ağlama görülür. Kolik ağrısında bebekler genellikle bacaklarını karnına çekerek canı çok yanıyormuş gibi ağlarlar.

Kolik birkaç dakikadan birkaç saate kadar sürebilir ve bebek hiçbir şekilde sakinleştirilemez.

İnfantil kolik için 3’ler kuralı vardır; 0-3 ay bebeklik döneminde, en az 3 hafta süreli, haftada 3 gün ve günde 3 saatten fazla süren nedensiz ağlama atakları şeklinde de tanımlanır.

Sağlıklı bebeklerde görülen bu tarz nedensiz ağlamalara kolik denir. Kolik, bir hastalık değildir ve bebeğe zarar vermez. Bebeklerin yaklaşık yüzde 10'unda görülen bir tablodur.  Dış dünyaya uyum sürecinin bir parçası olarak kabul edilebilir.

Kolik olan bebek doktora götürülmeli mi?

Kolik olan bebek çok huzursuzdur ve sakinleştirilemez. Bu durumun kolik durumuna bağlı olup olmadığının ayırt edilmesi için doktor muayenesi yapılması gerekmektedir. Eğer kolik tanısı alırsa doktorun önerileri doğrultusunda hareket etmek en doğrusu olacaktır.

Kolik neden olur?

Kolik olma nedeni belirlenememiştir. Bebeğin sindirim sisteminin gelişmemiş olması ve annenin tükettiği bazı gıdaların bebeğin sindirim sistemini etkilemesine bağlı olabilmektedir.

Kolik, bir hastalık değildir ve bebeğe zarar vermez. Dış dünyaya uyum sürecinin bir parçası olarak kabul edilebilir.

Bebeği rahatlatmak için neler yapılabilir?

Her bebeğin rahatlama yöntemi farklı olabilmektedir. Bunun için çeşitli yöntemler denenmelidir. Aşağıdaki yöntemlerden faydalanılabilir;

• Bebeği battaniyeye sarmak
• Karnına sıcak havlu koymak
• Bebeğe duş aldırmak ve sonrasında bebek yağı ile masajı yapmak (Göğüs kafesinden başlayarak kasıklara doğru dairesel hareketlerle yapılan masaj bağırsakları harekete geçirmekte ve arada bebeğin bacaklarını karnına ittirmek bebeğin gaz çıkarmasını kolaylaştırmaktadır.)
• Sarılmak
• Kucakta hafif sallamak
• Beyaz gürültü denilen saç kurutma makinesi sesi gibi sesleri dinletmek
• Ninni veya sakinleştirici müzik dinletmek
• Arabada gezdirmek
• Bebek arabası ile gezdirmek
• Emzik kullanmak

Bebeklerde gaz sancısı teşhisi

Bebeklerde görülen gaz geçici ve ağrılı bir semptomdur fakat tıbbi bir durum değildir. Eğer gaz şiddetli ve bebekte başka belirtiler de görülüyorsa uzman doktora görünmek gerekebilir. Doktorlar, diğer belirtilerle beraber gazın nedenini teşhis etmek için şu yöntemleri kullanabilir:

• Bebeği hastalık belirtileri veya başka bir sorun aramak için muayene etmek
• Bebek emziriliyorsa anne için bir yemek günlüğü tutmasını istemek
• Bebeğin dışkısını incelemek