Dizde Sıvı Kaybı Nedir? Dizde Sıvı Kaybı Belirtileri Nelerdir?

Dizde Sıvı Kaybı Nedir?

Dizde sıvı kaybı, dize bulunan sinoviyal maddenin azalması veya tükenmesi sonucu dizdeki eklem sıvısının yapısının değişmesi ve dizdeki sıvının kaybolması anlamına gelir. Diz eklemlerinin birbiriyle sürtünmesi sırasında aşınmayı engelleyici ve kayganlaştırıcı eklem sıvısı bulunur.

Bu eklem sıvısı tıpta sinoviyal sıvı olarak nitelendirilir. Saydam ve berrak bulunan maddenin içinde yoğun su yer alırken iskelet sistemindeki kıkırdağın beslenmesinde oldukça kritiktir.

Bu nedenle, dizde sıvı kaybı eklem yüzeylerinin birbirlerine sürtünme katsayısının artmasına, kıkırdak dokusunun hasara uğramasına ve kişinin rahat hareket edememesine neden olur.

Ayrıca, eklemler arasındaki bu sulu maddenin ana bileşeni olan hyalüronik asit, eklemin dayanıklılığını ve kayganlığını da yükseltir.

Dizde Sıvı Kaybı Neden Olur?

Dizde sıvı kaybına neden olan durumlar genel olarak kişinin kilosu, yaşı, genetik yapısı ve beslenme şeklidir Bu kapsamda, dizde sıvı kaybı oluşmasını tetikleyen en temel faktör kişinin yaşam tarzıdır. Orantısız eklemleri kullanmak ya da tamamen hareketsiz kalmak bu süreci başlatan durumlardandır.

Genç yaşta dizde sıvı kaybının genel sebebi de aşırı, ani hareket ve yoğun bir spor aktivitesine bağlı olabilir.

50 yaş sonrasında ağır yaşam stilinde yaşayan kişiler eklemlerin güçsüzleştiği alanlarda deformasyona zemin hazırlarlar. Eklem güçsüzlüğü beraberinde bölgesel kalıcı hasarlar oluşturabilir ve sonuç olarak dizde sıvı kaybı meydana gelebilir.

Bunun yanında, yaşa bağlı gelişen durumlar arasında osteoartrit, diğer bir deyişle kireçlenme dizde sıvı kaybının başlıca nedenleri arasındadır. Ek olarak, kalsiyum eksikliği, damar hastalıkları, travmatik durumlar ve yeterli su içmemek  de diğer faktörler olarak sayılabilir.

Dizde sıvı kaybı, şu nedenler sonucu meydana gelir:

• Yaşlılık
• Obezite
• Genetik faktör
• Beslenme ve kişinin yaşam tarzı
• Yaralanma ve travmalar
• Hareketsizlik
• Ani hareket ve yoğun spor
• Dizde kireçlenme
• Kalsiyum eksikliği
• Damar hastalıkları
• Yeterli su içilmemesi

Dizde Sıvı Kaybı Kimlerde Görülür?

Her yaşta görülebilen dizde sıvı kaybı rahatsızlığı, eklemleri aşırı çalıştıran ya da büyük ölçüde hareketsiz bırakan kişilerde gözlemlenir. Bununla birlikte, metabolik hastalıklarından diyabet rahatsızlığı olan kişilerde hücre yenileme hızı düşük olduğu için sinoviyal sıvı yeterince üretilemeyebilir.

Ayrıca, obeziteye sahip olan kişilerin ağırlığın büyük bir bölümü ilgili bölgeye bindiği için eklem hasarı ve sulu maddenin kaybının yaşaması muhtemeldir. Genel anlamda ise kireçlenme yaşla beraber gelişerek kemik, kas, kıkırdak doku hasarları oluşturur. Bu sebeple, osteoartrit hastalarında da gözlemlenir.

Dizde Sıvı Kaybı Belirtileri Nelerdir?

Dizde sıvı kaybının görülen ilk belirgin semptomu eklem hareketi sonrası meydana gelen ağrı ve şişliktir. Özellikle sabah saatlerinde dizde tutukluk yaşanması da dizde sıvı belirtileri arasındadır.

Dizde sıvı kaybı belirtileri aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Hareket sonrası dizde şiddetli ağrı ve şişkinlik
• Özellikle sabah saatlerinde meydana gelen diz tutukluğu
• Dizde takılma hissi ya da oturma-kalkma sırasında çıkan çıtırtı sesi
• Yoğun ağrıyla birlikte hareket kısıtlılığı
• Merdiven çıkarken, tırmanırken, eğimli koşu yaparken ya da dizi bükme sırasında zorlanma
• Hasar gören eklem bölgesinde yanlış biriken azalmış sinoviyal madde nedeniyle ödem

Dizde Sıvı Kaybı Nasıl Tedavi Edilir?

Dizde sıvı kaybı tanısı koyulduktan sonra altında yatan faktörler tespit edilerek entegre bir tedavi yöntemi uzman doktor tarafından tercih edilir.

Dizde sıvı kaybına yönelik uygulanan tedavi yöntemleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Spesifik egzersizler: Dizde sıvı kaybı fizik tedavi hareketlerinin uzmanın belirlediği kuralda, sayıda ve tekrarda yapılması ile sağlanabilir. Bu sayede, çalıştırılmayan eklemler aktive edilerek eklem güçsüzlüğünün azaltılması desteklenebilir. Kilo kontrolünde de etkili olan egzersizler, vücudun hafiflemesiyle bölgesel olarak binen yük ve basıncın azalmasına yardımcıdır.
• Diyet ve vitamin takviyesi: Kişiler fazla kilolarından kurtulmak için protein ağırlıklı, karbonhidratça ve doymuş yağca fakir gıdalar tüketmeye özen gösterir. Ayrıca, metabolizmayı hızlandıran ya da elektrolit dengesini koruyan potasyum, magnezyum, kalsiyum mineralleri doktor kontrollünde vücuda alınabilir. Ayrıca, D3 vitamini de bu sürece katkı sağlar.
• Steroid enjeksiyonu: Eğer dizde sıvı kaybının sebebi kireçlenme ise inflamasyon oluşabilir. İnflamasyonu azaltmak içim steroid enjeksiyonu yapılarak o bölgeye kortizol türevli madde verilebilir.
• İlaç tedavileri: Ağrıyı azaltmak adına ağrı kesiciler ve sistemik iltihap kurutucu ilaçlar hastaya verilebilir. Hastalığın süresi fazla ise enfeksiyonlar da bölgesel görülebilir ve bunun için antibiyotik tedavisine başvurulabilir.
• Azalan sulu maddenin olduğu bölgeye hyalüronik asit enjeksiyonu yapılması: Kaygan yapıda hyalüronik asit, eklemlerde yağlanma dengesi tekrar sağlar. Böylece, eklemlerin hareket fonksiyonu tekrar artarak sürtünme minimize edilebilir. Sodyum hyaluronat bulunan enjeksiyonlar uygulanarak visko elastik yapılı ortam tekrar sağlanabilir, kayganlık arttırılabilir. Güncel teknolojilerle kişilerin kendi kanlarından alınan kök hücre tedavisini yansıtan PRP, PRGT ve ortholine gibi işlemler tercih edilebilir.
• Nadir de olsa cerrahi tedavi de uygulanabilir.

Dizde Sıvı Kaybının Bitkisel Tedavisi Var mı?

Dizde sıvı kaybının bitkisel tedavisinde semptomların azaltılması ve hayat kalitesinin yükseltilmesi hedeflenir. Anti-inflamatuar, kemik oluşumunu destekleyen, antioksidan ve hücre yenilenmesini arttıran takviye edici ürünler tercih edilebilir. Tip 1, 2 ve 3 kolajen ve glukozamin MSM takviyeleri bu hastalık için popüler tercihlerdendir.

Akgünlük, kedi pençesi. çörek otu ve zerdaçal gibi fonksiyonel bitkiler de iltihaplanma karşıtı etki sergilemeye yardımcıdır. Ancak bu doğal bitkilerin kullanımı konusunda doktora danışmak gerekir.

Bununla birlikte, sabit yağlardan omega 3 ve omega 6 içeren yağ asitleri doğrudan iltihap mekanizmasında rol oynayan maddeler arasındadır.

Dizde Sıvı Kaybı Ağrısına Ne İyi Gelir?

Kan dolaşımı arttıran ve hücre yenileyici özelliği yüksek bitkiler tercih edilebilir. Bunun yanında, kontrollü egzersiz, dengeli beslenme, eklemlerin aşırı zorlanmaması, bükülme hareketlerinin kademeli yapılması ve yaşam stilini şekillendirmek destekleyicidir.

Dizde Sıvı Kaybı Nelere Yol Açar?

Dizde meydana gelen sıvı kaybı, kronik eklem hastalıkları, kilo artışı, ağrı ve eklemlerde şekil bozukluğu, kalp-damar hastalıkları gibi problemlere neden olabilir.

Dizde Sıvı Kaybı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Dizde sıvı kaybı tedavi edilmezse ne olur?

Dizde sıvı kaybı ilerlerse fiziksel semptom olarak ağrı, şişkinlik ve diğer şikayetlerin yoğunlaşması gibi durumlar ortaya çıkarabilir.

Kireçlenme ve sıvı kaybı aynı şey mi?

Kireçlenme, eklemin hasar görmesini ifade ederken eklem akışkan maddesinin kaybedilmesi eklemler arası sinoviyal maddenin azalmasına karşılık gelir.

Diz sıvısı biter mi?

Su ve diğer viskoz maddeler tamamen bitmez. Sadece eklemin akışkan maddesi işlevini düzenli sağlayamadığı, kalitesinde ve miktarında azalma gözlemlendiğini yansıtır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.