Eliminasyon Diyeti Nedir? Nasıl Yapılır?

Eliminasyon Diyeti Nedir? Ne Yenir?

Eliminasyon diyeti, gıda intoleransına bağlı olarak vücudun kaldıramadığı besinleri belirlemeye yönelik  uzun süreli olmayan bir diyet programıdır. Eliminasyon diyeti ile sizi rahatsız eden veya alerjiye sebebiyet veren yiyecekleri beslenme listenizden çıkarmanız amaçlanır. Bu diyet programının en önemli özelliklerinden biri çıkarılan besinlerin sonra teker teker yeniden diyet listesine eklenmesidir.

Eliminasyon diyetinde yenilebilecek olan besinlerden bazıları şunlardır:

• Turunçgiller dışındaki meyvelerin çoğu tüketilebilir.
• Sebzelerin büyük bir kısmı yenebilir.
• Karabuğday ve pirinç dahil olmak üzere gluten içermeyen tahıl grubu tüketilebilir.
• Hindi, kuzu eti, yabani av eti ve somon gibi balıklar dahil olmak üzere beyaz ve kırmızı et yenebilir. 
• İnek sütü yerine Hindistan cevizi sütü içilebilir.
•  Soğuk sıkım zeytinyağı ve keten tohumu yağı dahil olmak üzere çeşitli yağlar yemeklerde ve salatalarda tercih edilebilir.
• Su ve bitki çayları istenildiği kadar içilebilir.

Acı biber hariç olmak üzere diğer baharatlar ve taze otlar kullanılabilir.

Eliminasyon Diyeti Ne İşe Yarar?

Eliminasyon diyeti kilo vermekten daha çok kronik ve ciddi rahatsızlıklardan kurtulmak için uygulanan bir diyet yöntemidir. Bu diyet yönteminin insan sağlığı için oldukça fazla faydasından söz edilebilir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir.

• Eliminasyon diyeti; kabızlık, şişkinlik, mide krampları ve bulantısı, ishal ve gaz gibi sindirim ve boşaltım sorunlarının giderilmesine katkı sağlar. 
• İrritabl bağırsak sendromunun semptomlarının hafifletilmesine yardımcı olur.
•  Yemek borusunun iltihaplanmasının yol açtığı ve kronik bir hastalık olan eozinofilik özoajit hastalarının belirtilerinin azaltılmasına olumlu katkısı vardır.
• Özellikle çocukları etkileyen dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun azaltılmasında işe yarar.
• Egzama gibi cilt hastalıklarının iyileşmesine yardımcı olur.
• Kronik hale gelen migren ağrılarını azaltır.

Eliminasyon Diyeti Yan Etkileri

Her diyetin zararı olabileceği gibi eliminasyon diyetinin de yan etkileri olabilir. Çünkü belli besinleri tüketmemek beslenme yetersizliklerine yol açabilir. Ancak bu durumu önlemek için farklı yollar izleyebilirsiniz. Mesela diyette süt ürünleri yoksa onun yerine başka kalsiyum kaynakları eklemelisiniz. Vücudunuzun halsiz düşmemesi için her öğünde yeteri kadar kalori almanız gerekir.

Eliminasyon Diyeti Nasıl Yapılır?

Bu diyet programı eliminasyon ve yeniden başlama olmak üzere iki adımdan oluştuğu için diyeti uygularken buna dikkat etmeniz gerekir. Öncelikle eliminasyon aşaması, alerji ve rahatsızlık verici semptomları arttıran gıdaları genellikle 2-3 hafta boyunca yememeyi içerir. Bu sayede belirtilerin çıkartılan bu besinlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığını rahatlıkla belirleyebilirsiniz. İkinci aşamada ise listeden çıkarılan besinler yavaş yavaş diyete sırasıyla eklenir. Besin grupları 2-3 gün boyunca vücuda tekrar tanıtılır.

Eliminasyon Diyeti Uygularken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Her diyette olduğu gibi eliminasyon diyeti de bir beslenme programıdır. Bu nedenle dikkat etmeniz gereken bazı kurallara sahiptir. Önemli noktalar şu şekilde listelenebilir:

• Öncelikle diyeti ilk defa yapacak olanlar dört-sekiz hafta arasında uygulamalıdır.
• Diyet yapılırken mutlaka bir beslenme uzmanından destek alınmalıdır.
• Diyette kesinlikle tüketilmemesi gereken yiyecekler listesine mutlaka uyulmalıdır.
• Diyet süresince bol su içmeye özen gösterilmelidir.

Ayrıca bu diyetin uygulandığı süreçte birçok besinden uzak durulacağı için vücutta vitamin ve mineral eksikliği oluşabilir. Bu eksikliği telafi etmek için süreç uzman bir doctor tarafından takip edilmeli ve kan değerleri kontrol altında tutulmalıdır.

Eliminasyon Diyetinde Neler Yenmemelidir?

Eliminasyon diyetinde yenmemesi gereken gıdalar şunlardır:

• Portakal ve greyfurt gibi asit içeren meyveler,
• Domates, biber, patlıcan,
• Kırmızı ve acı biber,
• Kabuklu yemişlerin hepsi,
• Fasulye, mercimek ve bezelye gibi baklagiller,
• Gluten içeriğine tahıllar ve tüm besinler
• İşlenmiş et ve kabuklu deniz hayvanları,
• Süt, peynir ve yoğurt gibi süt ürünleri,
• Tereyağı, margarin gibi yağlar,
• Alkol, kahve ve siyah çay gibi içecekler,
• Şeker, tatlı ve çikolatalar.

Eliminasyon Diyetini Kimler Yapabilir?

Eliminasyon diyeti herkes için ve her yaş grubu için uygun olmayabilir. Özellikle büyüme çağında olan çocuklar ve veya alerjisi olanlar uzman bir hekimden tavsiye alması gerekebilir. Bu diyeti öncelikle reflü, hazımsızlık, mide şikayetleri ve şişkinlikle birlikte sindirim ve boşaltım problemleri yaşayan kişiler için uygulanabilir bir diyettir. Eliminasyon diyetleri çok uzun süre uygulandığında vücut için oldukça önemli olan yiyeceklerin alımını azalttığı için kronik rahatsızlığı olanlar doktora danışmadan bu diyeti yapmamalıdır. Ayrıca hamile ve emziren kişilerin de bu diyeti uygulaması doğru olmayabilir. Bunun dışında kalan ve doktorun onay verdiği kişiler eliminasyon diyeti uygulayabilir.

Eliminasyon Diyeti ile İlgili Bilinmesi Gerekenler

Bu diyet türü ile ilgili bilinmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir:

• Eğer herhangi bir gıdaya karşı alerjiniz olduğunu düşünüyorsanız bir eliminasyon diyetine başlamadan önce doktorunuza danışmalısınız.
• Eliminasyon diyetleri, kişinin beslenme alışkanlıkları ve alerjik durumuna göre değişir. Birden fazla sisteme sahip olduğu için bünyenize göre bir diyeti seçmeniz gerekir.
• Bu diyeti sadece kilo verme amaçlı uygulamamalısınız.

Eliminasyon Diyeti Örnek Menüler

Eliminasyon diyeti menü açısından oldukça zengindir. Kahvaltıda kavrulmuş sebzeler yumurta ile birleştirilerek omlet hazırlayabilirsiniz. Elma sirkesi ve zeytinyağı ile hazırlanan sosu salata malzemeleri ile bir araya getirip salata tercih edebilirsiniz. Öğle yemeği olarak çeşitli soslarla hazırlanan tavuğa lahana salatası eşlik edebilir. Alternatif olarak ızgara et ile yeşilliklerden oluşan bir salata da yenebilir. Akşam ise fırında pişen balığın yanına haşlanmış karnabahar ve brokoli konularak doyurucu bir öğün elde edilebilir.

Eliminasyon Diyeti Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Eliminasyon diyeti bittikten sonra ne yapılır?

Eliminasyon diyeti sonrası hemen normal beslenme düzenine geçilmemelidir. Yasaklı olan yiyeceklerden en çok yemek istenenler seçilerek bunlar denenebilir. Gluten eliminasyon diyeti için oldukça önemlidir. Diyetin bitiş sürecinden sonra gluten içeren gıdalardan uzak durmanızda fayda bulunur. Yumurta ve ceviz gibi Omega içeren yiyecekler ile başlayabilirsiniz. Bunlar denendikten sonra yavaş yavaş diğer yiyecekler diyet listesine alınmalıdır.

Eliminasyon diyeti ne zaman etki eder?

Eliminasyon diyetinin etkileri 4-6 haftalık zaman diliminde ortaya çıkabilir. Bu süre kişiden kişiye ve eliminasyon diyetinin uygulanma şekline göre değişiklik gösterebilir.

Eliminasyon diyetinde probiyotik kullanılır mı?

Eliminasyon diyetinde probiyotik kullanımı diyetin başarılı olmasına katkıda bulunabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.